Οι επιστήμονες θεωρούν οτι υπάρχουν δυο κατηγορίες : οι ψυχοπαθείς και οι κοινωνιοπαθείς. Οι ψυχοπαθείς είναι εκείνοι οι ασθενείς που μπορούν να γίνουν βίαιοι και ο λόγος της ψυχοπάθειας τους έχει να κάνει με κληρονομικούς λόγους. Οι κοινωνιοπαθείς ανήκουν πάλι στη πιο "ήρεμη" κατηγορία και οι επιστήμονες θεωρούν οτι ανέπτυξαν αυτή τη συμπεριφορά λόγω των συνθηκών στις οποίες μέσα μεγάλωσαν. Παρακάτω βλέπουμε τα βασικά κριτήρια για να χαρακτηρίσουμε κάποιον ώς ψυχοπαθή.
Δεν νοιάζονται
Οι ψυχοπαθείς περιγράφονται ως αναίσθητοι και ψυχρά αδιάφοροι ως προς τα συναισθήματα των άλλων . Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι αυτό έχει να κάνει και με τη δομή του εγκεφάλου. Οι εγκέφαλοι των ψυχοπαθών έχουν βρεθεί να έχουν αδύναμες συνδέσεις μεταξύ των συστημάτων που έχουν να κάνουν με τα αισθήματα του εγκεφάλου. Οι ψυχοπαθείς δεν είναι καλοί επίσης στην ανίχνευση φόβου στα πρόσωπα των άλλων ανθρώπων (Blair et al., 2004). Επίσης οι ψυχοπαθείς δεν αισθάνονται αηδία (π.χ. μια εικόνα ενός ακρωτηριασμένου ζώου δεν θα του κάνει αίσθηση ώστε να τον αηδιάσει)
Είναι ρηχοί συναισθηματικά
Συναισθήματα όπως : ντροπή και ενοχές, είναι άγνωστα αισθήματα για έναν ψυχοπαθή. Οι ειδικοί λένε ότι οι ψυχοπαθείς παρουσιάζουν μια παντελής έλλειψη ενοχής και ντροπής ειδικά όταν βρίσκονται μπροστά σε καταστάσεις που ο μέσος άνθρωπος θα αντιδρούσε με κάποιο είδος ενοχής. Επίσης, οι ψυχοπαθείς είναι γνωστοί για την έλλειψη φόβου. Ο μέσος άνθρωπος όταν περιμένει να γίνει κάτι και γνωρίζει ότι πρόκειται να πονέσει ή ακόμα καλύτερα δεν γνωρίζει τι θα γίνει, και μόνο η σκέψη του επικείμενου πόνου, ενεργοποιεί ένα συγκεκριμένο μέρος στο κέντρο του εγκεφάλου. Αυτό δεν γίνεται στους ψυχοπαθείς.
Είναι ανεύθυνοι
Τα άτομα που πάσχουν από ψυχοπάθεια δεν αναλαμβάνουν καθόλου την ευθύνη των πράξεων τους. Αντιθέτως, «ρίχνουν» τις ευθύνες στους άλλους ακόμα και σε κάτι που μπορεί να είναι πασιφανές ότι φταίγαν εκείνοι. Θα το παραδεχτούν μόνο αν πιεστούν αρκετά αν και πάλι δεν θα εμφανίσουν κανένα ίχνος ντροπής ή ενοχής.
Δεν είναι ειλικρινής
Οι ψυχοπαθείς μπορούν να πουν ψέματα για κάτι και να κοιτάνε το συνομιλητή τους κατάματα χωρίς να θεωρούν ότι κάτι κάνουν λάθος. Ακόμα και κάποιος τους «ξεμπροστιάσει», το άτομο που έχει ψυχοπάθεια δεν πρόκειται να αλλάξει τη στάση του , ούτε να παραδεχτεί το λάθος του, πόσο μάλλον να δείξει κάποιο αίσθημα ντροπής.
Έχουν υπέρμετρη αυτοπεποίθηση
Οι ψυχοπαθείς συνήθως έχουν μεγάλη αυτοπεποίθηση. Έχουν την αίσθηση ότι είναι υπεράνω όλων. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση ασθενή που νόμιζε ότι είναι η καλύτερη κολυμβήτρια στο κόσμο.
Δεν προσαρμόζoνται σε αλλαγές
Το κύριο χαρακτηριστικό της ψυχοπάθειας είναι ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν καλά σε κάποιο έργο που τους έχει ανατεθεί καθώς δεν μπορούν να «φιλτράρουν» τις οποιαδήποτε αλλαγές προκύψουν από την ώρα που θα αναλάβουν να φέρουν εις πέρας το έργο που τους ανατέθηκε. Ο μέσος άνθρωπος , όταν αναλαμβάνει να κάνει κάτι μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που θα φερθεί, το τι θα πει κτλ, ανάλογα με τη κατάσταση που επικρατεί. Ο ψυχοπαθής δεν μπορεί να προσαρμοστεί σε αυτό.
Είναι εγωιστές
Οι ψυχοπαθείς τείνουν να είναι αρκετά εγωιστές. Συγκεκριμένα οι επιστήμονες χαρακτηρίζουν τη κατάστασή τους ως «παθολογικό εγωισμό» , που πολλές φορές συνοδεύεται με έναν « παρασιτικό» τρόπο ζωής.
Δεν μπορούν να κάνουν σχέδια για το μέλλον
Οι ψυχοπαθείς δεν μπορούν να προγραμματίσουν τη ζωή τους. Οι ειδικοί λένε ότι οι ψυχοπαθείς δεν μπορούν να θέσουν μακροχρόνιους στόχους.
Γίνονται βίαιοι
Είναι γεγονός ότι οι ψυχοπαθείς δεν μπορούν να συγκρατήσουν τα νεύρα τους, είναι γενικά ευερέθιστοι και μπορεί να έχουν βίαια ξεσπάσματα όταν κάποιος τους ενοχλήσει.
