«Breathe, breathe in the air
Don’t be afraid to care»
Pink Floyd
Εισροές και εκροές, ανοιχτά συστήματα.
Ο άνθρωπος, όπως και κάθε άλλος οργανισμός, είναι ένα ανοιχτό σύστημα. Στη χειρότερη περίπτωση υπάρχει μόνο ώσμωση. Αλλά συνήθως μιλάμε για διάχυση, πλήρες ανακάτεμα.
Αλλά μάλλον ξεκίνησα πολύ βαριά το κείμενο. Ας γίνουμε λίγο πιο ανθρώπινοι.
Βρισκόμασταν στη συναυλία ενάντια στην εξόρυξη χρυσού, που γινόταν στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Είχα μπει τρεις μπύρες κι η ουροδόχος κύστη είχε κλείσει τ’ αυτιά μου. Άφησα τον Παυλίδη να τραγουδά και πήγα προς τις χημικές τουαλέτες.
Μπήκα κι αναγούλιασα απ’ τις αναδυόμενες μυρωδιές, όμως η ανάγκη ήταν μεγαλύτερη της απέχθειας. Ευτυχώς οι άντρες έχουμε αυτό το εξελικτικό πλεονέκτημα, σε σχέση με τις γυναίκες: Κατουράμε όρθιοι.
Και καθώς έβγαζα από μέσα μου τα περισσευούμενα υγρά, ένιωσα την ύψιστη αγαλλίαση, ανακούφιση: Να ξεφορτώνεσαι κάτι.
Τότε, εκεί, μέσα στη δυσωδία και στο ημίφως, μου ήρθε αυτή η μεγαλειώδης σκέψη: Όλα τα απολαυστικά πράγματα στη ζωή έχουν να κάνουν με τις εισροές και τις εκροές, με το να βάζεις και να βγάζεις.
Ας ξεκινήσουμε με τα οργανικά στοιχεία που βγάζουμε απ’ το σώμα μας, και την απόλαυση που μας προσφέρει αυτό.
Το κατούρημα, για παράδειγμα, αφού αυτό έγινε η αφορμή της φώτισης, είναι σχεδόν πάντα απολαυστικό. Εξαιρούνται οι περιπτώσεις όπου έχεις πρόβλημα στον προστάτη (για τους άντρες) ή την unisex ουρολοίμωξη.
Γίνεται πιο απολαυστικό όταν η ανάγκη είναι μεγάλη, είτε γιατί έχεις πιει περισσότερα υγρά απ’ όσα έπρεπε, είτε γιατί άργησες να βρεθείς σε χώρο όπου επιτρέπεται (ή δεν σε βλέπουν) να κατουρήσεις.
Και το κατούρημα στην εξοχή είναι μια απ’ τις όμορφες εμπειρίες που μπορεί να ζήσει ένας άνθρωπος.
Έπειτα είναι το χέσιμο. (Δεν θα γράψουμε αφόδευση, γιατί θυμίζει ιατρικές οδηγίες).
Το χέσιμο είναι μία απ’ τις κρυφές ιστορίες της ανθρώπινης μυθολογίας. Κανείς ημίθεος, κανείς υπερήρωας δεν χέζει (κι ο Παντρεμένος-με-Παιδιά Αλ Μπάντι αναρωτιόταν πότε χέζει ο Τζον Γουέιν).
Όμως είναι κάτι που κάνουμε κάθε μέρα, απ’ τη στιγμή που γεννιόμαστε μέχρι να πεθάνουμε.
Παρεμπιπτόντως ο άνθρωπος είναι το μόνο ζώο που κάνει την ανάγκη του κατ’ ιδίαν. Ακόμα και σε πρωτόγονες φυλές, χωρίς τουαλέτα και χαρτί υγείας, οι γυναίκες κι οι άντρες λένε: «Με συγχωρείτε για λίγο, πάω να πουδράρω τη μύτη μου», και κρύβονται ανάμεσα στα δέντρα για ν’ ανακουφιστούν.
Το χέσιμο είναι απολαυστικό, για άντρες και γυναίκες, αν και συνήθως δεν αναφέρονται σ’ αυτό στο πρώτο ραντεβού (μόνο μετά από δέκα χρόνια γάμου).
Το χέσιμο και το κατούρημα είναι ανακουφιστικά, αφού ξεφορτώνεσαι κάτι, μειώνεις την ένταση κάποιας ανάγκης.
Άλλες οργανικές ουσίες που βγάζουμε από μέσα μας:
Υπάρχει ο εμετός. Αυτός συνήθως είναι δυσάρεστη εμπειρία, αλλά το σώμα πρέπει να το κάνει. Είτε γιατί έχεις δηλητηριαστεί (από τροφή ή από αλκοόλ) είτε γιατί αισθάνεσαι άσχημα. Πάλι προκαλεί ανακούφιση.
Υπάρχει το φύσημα της μύτης, η βεβιασμένη αποβολή μύξας. Κυρίως αποσκοπεί στην καλύτερη εισροή αέρα.
Υπάρχουν και τα δάκρυα. Πέρα απ’ την περίπτωση του καθαρισμού («μπήκε ένα σκουπιδάκι στα μάτια μου»), τα δάκρυα, το κλάμα, είναι πάντα αναζωογονητικό. Ακόμα κι ο Ιησούς δάκρυσε (ενώ ποτέ δεν γέλασε).
Το φτύσιμο. Κι αυτή η εκροή είναι σημαντική, αφού καθαρίζει το στόμα και τον λαιμό. Επιπλέον χρησιμεύει όταν έχεις απέναντι σου πολιτικούς και ανθρώπους που αντιπαθείς.
Ο ιδρώτας. Το φυσικό κλιματιστικό. Δεν μας αρέσει όταν φοράμε ρούχα ή όταν πρέπει να πάρουμε το λεωφορείο Αύγουστο μήνα.
Έμεινε, από οργανικές εκροές, η εκσπερμάτωση. Αυτή είναι ίσως η πιο σημαντική, αφού χωρίς αυτή δεν θα υπήρχαμε -και όλα τα ζώα που κατουράνε όρθια θα συμφωνήσουν ότι είναι η πλέον απολαυστική.
Επιπλέον βγάζουμε απ’ το σώμα μας διοξείδιο του άνθρακα, σε κάθε μας αναπνοή.
Αυτές είναι, ίσως να ξεχνάω και κάποια, οι οργανικές εκροές κάθε ζώου (του ανθρώπου συμπεριλαμβανομένου).
Έπειτα μπορούμε να σκεφτούμε την απόλαυση που μας δίνουν οι οργανικές εισροές.
Ας ξεκινήσουμε με το φαγητό. Οι άνθρωποι δεν τρώνε για να ζουν. Δεν υπάρχει τίποτα πιο απολαυστικό από ένα καλομαγειρεμένο φαγητό. Ένα γλυκό ή κάτι αλμυρό -και λίγο ξυνό ή πικρό.
Φανταστείτε να ζήσετε ολόκληρη τη ζωή σας με άνοστα χάπια που περιέχουν όλα τα αναγκαία εισερχόμενα. Χωρίς να φάτε σοκολάτα, χωρίς αλάτι, χωρίς τη νοστιμιά της τροφής.
Ο α-νοστος είναι αυτός που δεν έχει να κάνει με τον νόστο, την επιστροφή στη πατρίδα. Ο Οδυσσέας απαρνήθηκε την αθανασία, προκειμένου να γυρίσει στην Ιθάκη και να φάει ένα φαΐ της προκοπής.
Άλλη σημαντική εισροή είναι τα πόσιμα.
Το νερό!! Με δύο θαυμαστικά, γιατί δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόλαυση, πέρα απ’ την ανάγκη, απ’ το να ξεδιψάς.
Υπάρχει το αλκοόλ, που οι άνθρωποι πίνουν απ’ την αυγή του ανθρώπινου γένους. Καθώς κι ο καφές, ω αυτός ο υπέροχος καφές, ο εθιστικός καφές.
Σχεδόν όλες οι ουσίες που μπαίνουν στο σώμα μας προκαλούν εθισμό. Νικοτίνη, καφεΐνη, αλκόλ, τυρί, ζάχαρη, σοκολάτα.
Τι άλλες οργανικές εισροές υπάρχουν;
Το πιο σημαντικό: Ο αέρας που αναπνέουμε (δοκιμάστε να μείνετε χωρίς αυτόν λίγα λεπτά).
Ας συμπεριλάβουμε και τα υγρά που ανταλλάσουμε με τους ερωτικούς συντρόφους.
Σίγουρα υπάρχουν κι άλλες οργανικές εισροές που ξέχασα να αναφέρω. Όμως και μ’ αυτές που έγραψα πιθανότατα θα συμφωνείτε ήδη ότι οι μεγαλύτερες απολαύσεις της ζωής είναι όλα αυτά που βάζεις-βγάζεις στο σώμα σου.
Όμως μίλησα -ως τώρα- μόνο για τις οργανικές εισροές-εκροές.
Πόσο σημαντικές είναι οι πνευματικές (εισροές-εκροές);
Ως πνευματικό, εννοούμε χοντρικά κάθε τι που δεν έχει ύλη.
Το διάβασμα ενός μυθιστορήματος, για παράδειγμα. Όταν διαβάζουμε κάτι που μας αρέσει ο εγκέφαλος ευφραίνεται. Πρόκειται για εισροή πληροφοριών που προκαλούν συγκίνηση.
Παραπλήσια απόλαυση προσφέρει η μουσική και η εικόνα (κι ας μην αναφερθούμε στον αέρα που μεταφέρει τον ήχο ή στα φωτόνια). Πόσο βαρετή θα ήταν η ζωή χωρίς μουσική, χωρίς κινηματογράφο και θέατρο, χωρίς εικαστικές τέχνες (και τη διακόσμηση);
Το άγγιγμα, το χάδι, του γονιού, του εραστή, του παιδιού, είναι εισροή χωρίς την οποία η ζωή δεν αξίζει.
Πάντα υπάρχουν και δυσάρεστες εισροές, αλλά αυτό είναι κάτι που δεν μπορείς να αποφύγεις. Αν θες να μυρίζεις τα λουλούδια, κάποια φορές θα μυρίζεις και τα σκατά.
Αν δεν σ’ αρέσει μπορείς να κάνεις αυτό που γράφει η Βίβλος: «Αν σε σκανδαλίζουν οι οφθαλμοί σου, βγάλ’ τους».
Κι έτσι ποτέ δεν θα ξαναδείς μια όμορφη γυναίκα (ή άντρα).
Οι πνευματικές εισροές είναι εξίσου σημαντικές, κάποιες φορές ίσως και σημαντικότερες, με τις υλικές. Γιατί ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος. Θέλει και παρέα, οικογένεια, φίλους, να μοιραστεί το ψωμί του.
Και κάπου εκεί μπορούμε να αναφέρουμε τις πνευματικές εκροές. Ό,τι βγάζουμε.
Φανταστείτε να ήσασταν υποχρεωμένοι ν’ ακούτε χωρίς να μπορείτε να μιλήσετε. «Έπρεπε να το βγάλω από μέσα μου, γιατί θα έσκαγα», λέμε.
Σκεφτείτε να διαβάζετε όλη μέρα status στο facebook και να μην μπορείτε να αναρτήσετε κάτι, να σχολιάσετε, να μην μπορείτε καν να πατήσετε ένα like.
Να σας δίνουν αγάπη, έρωτα, πάθος, και να μην μπορείτε να ανταποκριθείτε. Είναι εφιαλτικό.
Σαν να είσαι ένα φάντασμα, όπως αυτά στις ταινίες, που ακούει και βλέπει τα πάντα, αλλά δεν μπορεί να πάρει μέρος στη ζωή. Γιατί είσαι ζωντανός μόνο αν αλληλεπιδράς με το περιβάλλον σου. Αν μόνο δέχεσαι, χωρίς να μπορείς να δώσεις, τότε -κατά κάποιο τρόπο- είσαι νεκρός.
Θες να δώσεις, θες να μιλήσεις, θες να γράψεις, να ζωγραφίσεις, να τραγουδήσεις, να παίξεις, να βρίσεις, να τσακωθείς, να βγάλεις ό,τι έχεις.
Αν κρατάς τη λύπη σου, την οργή σου, τη σκέψη σου, το γέλιο σου, τον έρωτα σου, αν τα κρατάς μέσα σου, τότε κάποια στιγμή θα εκραγείς.
Πρέπει να εκτονωθείς, πρέπει να βγάλεις. Μόνο τότε είσαι ζωντανός.
Θα μπορούσα πολλές ώρες ακόμα να γράφω για όλα εκείνα που βάζουμε-βγάζουμε.
Θα μπορούσα να γράψω ακόμα τόσα για τα άλλα ανοιχτά συστήματα, τα έθνη,
που αν σταματήσουν να εισάγουν και να εξάγουν (προϊόντα-ανθρώπους-γνώση) αυτοκαταστρέφονται.
Θα μπορούσα να γράψω, να βγάλω, πολλά ακόμη, αλλά μάλλον θα πάω να απολαύσω μια στιγμή στην τουαλέτα, βγάζοντας οργανική ύλη, αντί για πνευματική.
ΥΓ: Μόνο στον ύπνο ο άνθρωπος σταματάει να βάζει και να βγάζει. Μόνο τότε γίνεται κλειστό σύστημα. Αλλά τότε δεν γνωρίζει καν ποιος είναι.
