Τον μύθο ή και τη μεγαλύτερη αλήθεια των καλών και των κακών προθέσεων έρχονται να ξεδιαλύνουν επιστήμονες, με μια συγκλονιστική όσο και εφιαλτική στην ουσία της ανακάλυψη: ανέπτυξαν τεχνική που επιτρέπει την ενδοσκόπηση του ανθρωπίνου εγκεφάλου σε τέτοιο βαθμό που να διακρίνονται οι προθέσεις των ατόμων πριν καν δράσουν.
Η ανακάλυψη αυτή μιας ομάδας νευροφυσιολόγων θέτει πολύ σοβαρά ηθικά ζητήματα για το δικαίωμα εισβολής στο πεδίο σκέψης των ανθρώπων και μόνο στο άκουσμά της προκαλεί τρόπο για ενδεχόμενη κακή χρήση της στο μέλλον.
Η ομάδα των επιστημόνων χρησιμοποίησε σαρωτές υψηλής ανάλυσης για να καταγράψει μοντέλα δράσης και να τα «μεταφράσει» στις αντίστοιχες σκέψεις, προκειμένου να αποκαλύψει τι σχεδιάζει να κάνει κάποιο άτομο στο κοντινό μέλλον. Είναι μάλιστα η πρώτη φορά που οι επιστήμονες πέτυχαν να «διαβάσουν» τις προθέσεις, με τόσο αποτελεσματικό τρόπο.
Με τη μέθοδο αυτή «μπορούμε να αναζητήσουμε μέσα στον εγκέφαλο πληροφορίες που διαφορετικά δεν υπάρχει κανείς τρόπος να καταλάβουμε ότι βρίσκονται εκεί. Είναι σαν να ανάβεις ένα φακό και να ψάχνεις για το κρυφό μήνυμα που είναι γραμμένο στον τοίχο», εξηγεί στο σχετικό δημοσίευμα του «Γκάρντιαν» ο Τζον Ντίλαν Χέινς, του γνωστού γερμανικού Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ, που ηγήθηκε των ερευνών συνεργαζόμενος με συναδέλφους του από το Γιουνιβέρσιτι Κόλετζ του Λονδίνου και το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
Στην πραγματικότητα, με την ανακάλυψη αυτή φαίνεται πιθανόν να ανοίξει σύντομα ο ασκός του Αιόλου για ηθικά ζητήματα που αφορούν την εφαρμογή σύγχρονων όσο και εν δυνάμει επικίνδυνων τεχνολογιών στο μέλλον. Για παράδειγμα, η συγκεκριμένη μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί στις ανακρίσεις εγκληματιών και τρομοκρατών, αλλά μπορεί να βρει και πιο απλές εφαρμογές, όπως ας πούμε στους συνήθεις ελέγχους σε αεροδρόμια, συνεδριακούς χώρους κ.λπ., όπου η καταγραφή των «κακών» προθέσεων θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζική υστερία.
Η ακρίβεια στην πρόβλεψη των προθέσεων κυμαίνεται στη φάση αυτή γύρω στο 70% και είναι σαφές ότι τα περιθώρια σφάλματος αφήνουν χώρο για παρανοήσεις.
Πηγή: Εφημερίδα Ελευθεροτυπία 10/02/2007
