Όλοι είναι καλοί στις συμβουλές. Μπορούν να κάθονται με τις ώρες, να στο παίζουν έξυπνοι και να σου βρίσκουν λύσεις. Λύσεις καλές, όχι βλακείες. Από δαύτες που κι εσύ θα έδινες αν ήσουν απλά ο συμβουλάτορας. «Δε γυρνάμε σε πρώην. Έχουν λόγο που λέγονται πρώην». «Ξαναζεσταμένο φαγητό μη φας». «Δεν αλλάζει ο άνθρωπος». «Τα ίδια θα γίνουν». Φωτεινοί παντογνώστες όλοι που προσπαθούν να σε γλιτώσουν από λάθη. Λάθη γοητευτικά που σε τραβάνε κοντά τους σα μαγνήτης.
Κι αν κάτι γίνει διαφορετικά; Κι αν κάτι αλλάξει; Κι αν μάθατε κάτι απ’ αυτόν το χωρισμό και αυτή τη φορά το κάνετε σωστά; Σκάνε οι πιθανότητες σαν οβίδες στο κεφάλι. Οφείλεις να αισιοδοξείς, να το δεις σφαιρικά, να μετρήσεις την ανάγκη για επανένωση, τον αγώνα για επιτυχία. Εμφανίζεται και η ανασφάλεια απ’ το πουθενά και σου πιάνει κουβέντα. Πού να πας μωρέ; Κάτσε εδώ που ξέρεις τα καλά και τα κακά. Δε βαριέσαι να ψάχνεις πάλι δράκους απ’ την αρχή; Σκάσε και κολύμπα σε γνώριμα νερά.
Λάθος. Λάθος. Λάθος. Λάθος αν είσαι άνθρωπος απαιτητικός και θέλεις το καλύτερο για σένα. Λάθος αν ξέρεις από τώρα πως δίνεις απλά μια παράταση σ’ έναν από καιρό χαμένο αγώνα. Λάθος αν παρά τις απέλπιδες προσπάθειες για συμφιλίωση, μία φωνή βαθιά μέσα σου φωνάζει πως αξίζεις περισσότερα απ’ όσα θυσιάζεις.
Όλοι έχουν ανάγκη να πιστεύουν σε παραμύθια. Ακόμη κι εκείνοι, οι φαινομενικά κυνικοί και αήττητοι, εκείνοι που φαίνονται να υποτάσσουν τις ζωώδεις επιθυμίες τους και να χαλιναγωγούν τα πάθη τους. Όλοι ονειρεύονται ένα ευτυχισμένο τέλος. Όλοι τρέμουν τα λάθη τους κι όλοι έχουν ανάγκη να αισθανθούν πως έμαθαν απ’ αυτά και είναι πλέον ώριμοι να επιλέξουν σωστά. Κρυφές ελπίδες για να γράψει η ιστορία του καθενός το «και ζήσανε αυτοί καλά».
Το παραμύθι προέρχεται από το ρήμα παραμυθούμαι που, μεταξύ άλλων, σημαίνει ανακουφίζω. Σκοπός τους είναι να παίρνουν λίγο απ’ τον πόνο μας, να μας ηρεμούν για ν’ αντέχουμε με την ελπίδα πως κάτι καλύτερο θα έρθει. Και είναι καλό να ελπίζεις. Σε κρατάει όρθιο, σου κλέβει την απελπισία. Είναι όμως και ουτοπικό όταν η ίδια η ιστορία σου έχει δείξει πως κάτι που είναι χαλασμένο, είναι μάταιο εσύ να προσπαθείς να το μαστορέψεις με την ελπίδα πως θα γίνει σαν καινούριο. Πάντα χαλασμένο θα είναι.
Οι επιστροφές κρύβουν μέσα τους ελπίδες. Ελπίδες για βελτίωση, για ευκαιρίες που θα είναι σωτήριες, γι’ αγάπες που πέρασαν από κύματα και κατάφεραν να επιβιώσουν. Κρύβουν μια λαχτάρα πως αυτή η σχέση θα είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Όλοι πιστεύουν πως είναι η εξαίρεση. Είναι αυτή η πεποίθηση του καθενός μας πως υπερτερούμε σε σχέση με τους γύρω μας. Έχουμε λίγη παραπάνω εξυπνάδα, ένα τέταρτο παραπάνω τύχη, ένα κομμάτι εξτρά ωριμότητα και πάντα αγάπη. Περισσότερη αγάπη απ’ όση δεν είχαν όλοι εκείνοι που τράβηξαν δρόμους χωριστούς.
Αυτό που κανείς δεν παραδέχεται είναι πως η επιστροφή κρύβει μέσα της δειλία. Φόβο για το άγνωστο, για εκείνο το διαφορετικό που δεν έχει έρθει ακόμη κι όμως σε τρομάζει. Δεν ξέρεις αν θα είναι καλύτερα ή χειρότερα. Δεν ξέρεις αν αποφάσισες σωστά, αν αξίζει το ρίσκο, αν αντέχεις να μείνεις μόνος ή να πας παρακάτω. Μαρμαρώνεις στη θέση σου. Τα γνωστά λημέρια είναι πάντα καλύτερα από τα άγνωστα. Κάνεις μεταβολή και γυρνάς προς τα πίσω.
Οι επιστροφές είναι για εκείνους που δεν έχουν τη δύναμη να προχωρήσουν μπροστά. Να βγουν απ’ το καβούκι τους, να δοκιμάσουν, ν’ αλλάξουν, να μετακινηθούν. Είναι για όσους αρκούνται στα λίγα των άλλων και ξεχνούν τις δικές τους ανάγκες. Τους λίγο τρομαγμένους, τους άτολμους, τους ανθρώπους που κρύβονται πίσω από συνήθειες και χαλάσματα χρόνων γιατί δεν έχουν τα κουράγια να παραδεχτούν πως τα σιχάθηκαν και να ξεκινήσουν απ’ το μηδέν.
Γύρισε. Και τι να το κάνεις; Γύρισες. Και τι να το κάνεις; Το θέμα ήταν να μη φεύγατε ποτέ. Να καθόσασταν εκεί, στα ίδια μέρη, με τα ίδια πρόσωπα. Να αντέχατε την οικειότητα. Να μη σας τρόμαζε η πλήξη. Φύγατε. Τώρα τι περιμένεις να βρεις; Το μέρος που άφησες δε θα’ ναι ποτέ το ίδιο. Θα το ‘χει χτυπήσει ο καιρός, θα το ‘χει αλλάξει ο χρόνος. Τίποτε δε στέκει ακίνητο, παρά μόνο αν είναι νεκρό. Και οι νεκροί δεν ανασταίνονται, εκτός κι αν πιστεύεις στα θαύματα.
Κατερίνα Χήναρη
