Πώς θα θέλατε να είστε σαν άτομο; Πώς θα θέλατε να είναι η ζωή σας; Ποια είναι τα εμπόδια που στέκονται ανάμεσα σε εσάς και σε αυτό που επιθυμείτε;
Πιθανόν να κατονομάσετε στοιχεία όπως το παρελθόν σας, η πατρική σας οικογένεια, τραυματικές εμπειρίες, άτομα από τον περίγυρό σας, οι τωρινές σας συνθήκες, κλπ. Ωστόσο, ίσως το μεγαλύτερο εμπόδιο στην προσωπική σας εξέλιξη να είστε εσείς ο ίδιος/η ίδια! Αν έχετε ορισμένες «κακές» συνήθειες, αρνητικά πράγματα που κάνετε ή θετικά που δεν κάνετε, τότε έχετε καλωδιώσει τον εγκέφαλό σας με αρνητικό τρόπο και έτσι εμποδίζετε την προσωπική σας εξέλιξη. Αν παγιωθούν αυτές οι κακές σας συνήθειες, γίνονται τρόπος ζωής, γίνονται η ίδια σας η ζωή.
Εξετάστε λοιπόν τους παρακάτω τομείς και ελέγξτε τι κάνετε ή τι δεν κάνετε:
1. Είστε κακοί και αρνητικοί με τον ίδιο σας τον εαυτό.
Αυτό σημαίνει ότι φέρεστε στον εαυτό σας άσχημα, δεν τον υπολογίζετε και έχετε παγιώσει έναν αρνητικό μονόλογο, λέγοντας στον εαυτό σας πράγματα που ΠΟΤΕ δε θα λέγατε στους φίλους σας, ούτε καν στους εχθρούς σας! Όταν λέτε στον εαυτό σας «πάχυνες, είσαι χάλια», «είσαι οικονομικά αποτυχημένος», «δε θα καταφέρεις ποτέ να έχεις μια καλή σχέση» και άλλα παρόμοια, τότε «κουρδίζετε» τον εγκέφαλό σας ακριβώς προς αυτή την κατεύθυνση: να παραμείνετε υπέρβαροι, να μην κάνετε τίποτα για τα οικονομικά ούτε για τις σχέσεις σας.
Λύση: Πείτε «Αγαπάω, σέβομαι και φροντίζω τον εαυτό μου. Αποφασίζω να μην κάνω το στομάχι μου καλάθι αχρήστων και να μη βάζω μέσα μου ανθυγιεινά φαγητά».
2. Κάνετε αρνητικές σκέψεις.
Για να το θέσω απλά και πρακτικά: βλέπετε το ποτήρι μισογεμάτο ή μισοάδειο; Ανάλογα με το πώς σκέφτεστε, ερμηνεύετε τον κόσμο γύρω σας, τη ζωή σας και τον εαυτό σας. Αν τα βλέπετε όλα μαύρα και αρνητικά, αν εστιάζετε σε ελαττώματα και αδυναμίες –δικές σας και των άλλων-, τότε αυτά θα αποτελούν τη ζωή σας. Αν πάλι κατά κύριο λόγο εστιάζετε στο θετικό, το καλό και το όμορφο, έτσι θα είναι η ζωή σας. Να τονίσω για άλλη μία φορά ότι το «σκέφτομαι θετικά» δε σημαίνει ότι δε βλέπω τα στραβά και τα ανάποδα της ζωής, ούτε ότι ποτέ δεν κάνω καμία αρνητική σκέψη. «Σκέφτομαι θετικά» σημαίνει ότι εκπαιδεύω το μυαλό μου να βλέπει λύσεις και όχι προβλήματα, να βλέπει τη ζωή αισιόδοξα, να εντοπίζει και να χαίρεται το θετικό και το όμορφο, ακόμα και αν είναι κάτι μικρό. Το θετικό είναι πάντα σημαντικό.
Λύση: Μάθετε να εντοπίζετε τα μικρά και θετικά πράγματα στη ζωή σας και μην εστιάζετε αποκλειστικά στα αρνητικά. Αντικρίστε τη ζωή με αισιοδοξία και στάση «μπορώ να τα καταφέρω».
3. Έχετε αρνητικά συναισθήματα.
Όταν κανείς σκέφτεται αρνητικά, μοιραία, αισθάνεται και αρνητικά. Ο λόγος; επειδή εξηγεί τον κόσμο γύρω του με αρνητικό τρόπο. Για παράδειγμα, το «δε μου χαμογέλασε ο συνάδελφος στη δουλειά, μάλλον δε με συμπαθεί», είναι μια αρνητική σκέψη και ένα αρνητικό συμπέρασμα που δε βασίζεται σε κάτι πέρα από το τι νομίζουμε εκείνη τη στιγμή. Αυτό που πιστεύουμε, θα καθορίσει το πώς θα αντιδράσουμε, που πιθανότατα θα είναι κάπως αρνητικά (πχ δε θα χαμογελάσουμε, δε θα χαιρετήσουμε). Αν όμως η ερμηνεία της ίδια συμπεριφοράς, δηλαδή του συναδέλφου που δε χαμογέλασε είναι λιγότερο αρνητική (προσέξτε! Δε λέω θετική!), τότε και η αντίδραση μας θα είναι καλύτερη. «Δε μου χαμογέλασε ο συνάδελφος, ίσως έχει σκοτούρες με την οικογένειά του… Ας του χαμογελάσω για καλημέρα».
Λύση: Μάθετε να δίνετε ρεαλιστικές και λογικές ερμηνείες σε αυτά που σας απασχολούν, βασιζόμενοι σε ενδείξεις και στοιχεία και όχι στους φόβους και τα άγχη σας.
4. Καταπνίγετε τα αρνητικά σας συναισθήματα.
Είναι φυσικό ότι και ο πιο θετικός άνθρωπος θα αισθανθεί κάποια στιγμή κάποιο αρνητικό συναίσθημα: εκνευρισμό, θυμό, άγχος, στεναχώρια… Το ζήτημα δεν είναι να μην αισθανθεί ποτέ κανείς τίποτα αρνητικό, αλλά να ξέρει να διαχειριστεί τα αρνητικά του συναισθήματα ώστε να μην προκαλέσουν εσωτερικό ψυχικό μποτιλιάρισμα. Πολλοί άνθρωποι με αρνητικά συναισθήματα τα κρατάνε μέσα τους και παριστάνουν ότι είναι εντάξει και είτε υποκρίνονται καλά και ξεγελούνε τους άλλους (αλλά όχι τον ίδιο τους τον εαυτό, επειδή υποφέρουν) είτε άλλο δείχνουν και άλλον λένε ότι νιώθουν. Προσοχή! Υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο «εκφράζω τα συναισθήματά μου» και στο «έχω δυσλειτουργική συμπεριφορά επειδή έχω αρνητικά συναισθήματα». Μάθετε να λέτε πώς νιώθετε, εντοπίστε τους λόγους που αισθάνεστε έτσι και προσπαθήστε να διαχειριστείτε το συναίσθημα εκφράζοντάς το, αλλά όχι ξεσπώντας.
Λύση: Μάθετε αντί να καταπίνετε τα αρνητικά σας συναισθήματα να λέτε «Αισθάνομαι αυτό το συναίσθημα (λύπη, θυμός, ζήλεια, κλπ) επειδή … (πείτε για ποιο λόγο). Το λέω με λόγια για να το βγάλω από μέσα μου, αλλά δε θα κάνω κάτι παρορμητικά για να ξεσπάσω και να το μετανιώσω».
5. Δεν κάνετε καμία φυσική άσκηση/ δεν έχετε κίνηση στη ζωή σας.
Η φυσική άσκηση και η κίνηση αυξάνουν τις ορμόνες της χαράς στο σώμα και δρουν ως το καλύτερο αντικαταθλιπτικό και αγχολυτικό! Βοηθάνε στις καύσεις, στη μείωση του λίπους και σωματικού βάρους αλλά και στην αύξηση της μυικής μάζας του σώματος. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η άσκηση βοηθάει στο να διατηρηθούν νέα τα τελομερή, δομές που ευθύνονται για τη γήρανση του οργανισμού.
Λύση: Υποσχεθείτε στον εαυτό σας «Θέλω να επενδύσω στην αυτοφροντίδα μου και βάζω στόχο αρχικά να περπατάω κάθε μέρα, έστω και γύρω από το τετράγωνο, για να έχω κίνηση στη ζωή μου».
6. Δε βάζετε όρια.
Έχετε πιάσει τον εαυτό σας να λέει «ναι», εννοώ πραγματικά θέλετε να πείτε «όχι»; Υπάρχουν άνθρωποι στη ζωή σας που αισθάνεστε ότι σας κατατρώνε με τη γκρίνια και τις απαιτήσεις τους; Νιώθετε ότι οι άλλοι σας εκμεταλλεύονται με κάποιον τρόπο;
Λύση: Μάθετε να βάζετε όρια στους άλλους και τις απαιτήσεις τους, μάθετε να λέτε ευγενικά αλλά αποφασιστικά «όχι» και μην αφήνετε τους άλλους να σας εκβιάζουν συναισθηματικά.
7. Κατηγορείτε τους γονείς σας για όλα.
Σίγουρα οι γονείς σας και ο τρόπος με τον οποίο σας ανέθρεψαν έχει μεγάλη σημασία για το ποιος άνθρωπος είστε σήμερα. Ακόμα και οι καλύτεροι γονείς όμως μπορεί να έκαναν λάθη για τα οποία τους κατηγορείτε τώρα. Μπορεί οι γονείς σας να ήταν οι χειρότεροι. Το να κρατάτε μέσα σας θυμό ή οργή ή να τους κατηγορείτε διαρκώς δεν πρόκειται να ξεκάνει αυτό που έγινε.
Λύση: Αν το παρελθόν σας ήταν τραυματικό, εξετάστε την πιθανότητα να αρχίσετε ψυχοθεραπεία. Αλλιώς, συμφιλιωθείτε μαζί τους λέγοντας «Οι γονείς μου έκαναν ότι νόμιζαν καλύτερο. Σίγουρα έκαναν και λάθη. Τους συγχωρώ επειδή είχαν καλή πρόθεση. Τώρα που είμαι ενήλικας αποφασίζω εγώ για τη ζωή μου και διαλέγω προσωπική ανάπτυξη και ευτυχία και όχι καθήλωση στο παρελθόν».
8. Ανησυχείτε για το κάθε τι και κυρίως για το μέλλον.
Η ανησυχία είναι ένα αρνητικό συναίσθημα που παραλύει τον άνθρωπο, επειδή τον κάνει να αισθάνεται λίγος και ανίκανος να αντιμετωπίσει καταστάσεις. Η ανησυχία όμως δεν είναι το ίδιο με το να σκέφτεται κανείς το μέλλον, το να προβλέπει πιθανές δυσκολίες και να προετοιμάζεται, γιατί αυτή είναι μια υγιής συμπεριφορά, που σταματάει όταν κανείς κρίνει ότι δεν υπάρχει κάτι ανησυχητικό στον ορίζοντα. Ο άνθρωπος που ανησυχεί για το παρόν και το μέλλον του, αλλά δεν κάνει τίποτα, είναι αυτός που στην ουσία λέει στον εαυτό του «νιώθω αδύναμος και ανίκανος να ελέγξω τη ζωή μου».
Λύση: Μάθετε αντί να ανησυχείτε και να λέτε «δεν θα τα καταφέρω», να λέτε «ό,τι και να γίνει έχω την επιλογή για το πώς θα αντιδράσω και εμπιστεύομαι τον εαυτό μου ότι θα κάνω το καλύτερο δυνατό για να διαχειριστώ την κατάσταση».
9. Δεν πιστεύετε ότι μπορείτε να αλλάξετε.
Η ερώτηση «μπορεί να αλλάξει ο άνθρωπος;» είναι πολύ συνηθισμένη και η απάντηση είναι «ναι, αν ο ίδιος το επιθυμεί και εργαστεί προς αυτή την κατεύθυνση». Οι σκέψεις, τα συναισθήματα και η συμπεριφορά των ανθρώπων αλλάζουν, όταν το ίδιο το άτομο το επιθυμεί. Αλλά ούτε η επιθυμία από μόνη της είναι αρκετή, αν δε συνοδεύεται από συγκεκριμένα βήματα, όσο μικρά και αν είναι, τα οποία οδηγούν στην αλλαγή. Έτσι, για να αλλάξει κάποιος θα πρέπει να κάνει κάποια πράγματα με διαφορετικό τρόπο από πριν, συστηματικά και για ένα επαρκές χρονικό διάστημα, ώστε να φανεί η αλλαγή, τόσο εσωτερικά, στη σκέψη και τη διάθεσή του, όσο και εξωτερικά, στις σχέσεις του.
Η λύση; Ξεκινήστε απλά, με το παρακάτω:
Θέλω το καλύτερο για τον εαυτό μου. Και ξεκινάω σήμερα, με ένα μικρό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση για εμένα.
