Τι έχεις να πεις για το γεγονός ότι όλοι σε αυτό τον κόσμο τα ξέρουν όλα; Τι έχεις να υποθέσεις για την ανυπέρβλητη σοφία αυτού του κόσμου, την οποία αν εξετάσεις σε ατομικό επίπεδο, όλοι είναι λίγο πολύ σοφοί, μα σε συλλογικό επίπεδο όλες αυτές οι σοφές ατομικότητες συνθέτουν ένα σύνολο που παραπαίει και συχνά ακροβατεί μεταξύ τρέλας και λογικής;
Υπερβολές, θα πεις ίσως… μπορεί να’χεις και δίκιο. Μπορεί να είναι ακραίος χαρακτηρισμός πως ο ισορροπημένος κόσμος της λογικής συχνά κοντεύει το όριο της τρέλας. Άλλωστε η λογική είναι κάτι αδιαπραγμάτευτο και οι τρελοί αυτού του κόσμου, υπάρχουν ακριβώς για να επιβεβαιώνουν όλους εμάς τους λογικούς. Για να μας καθησυχάζουν πως όλα πηγαίνουν καλά και πως κανένα στοιχείο ανισορροπίας δε μας διέπει.
Ακόμη κι αν μέσα μας έρχονται στιγμές που αμφιβάλλουμε. Που νοιώθουμε μεγάλη την πίεση και την αμφιβολία για το κατά πόσο ισορροπημένοι είμαστε. Που περιφέρουμε εδώ κι εκεί το θεόρατο Εγώ μας, σαν να υπάρχει μόνο αυτό στον κόσμο. Και όλοι οι υπόλοιποι, υφίστανται μόνο για να υπηρετούν το Εγώ μας. Και όλοι έχουμε δίκιο. Σα να μην είναι ο σκοπός να ανακαλύψουμε, να αποκαλύψουμε, να κατανοήσουμε και τελικά να προχωρήσουμε. Λες και δεν είναι το νόημα να μπορέσουμε να εξελιχθούμε σαν οντότητες, αλλά το μόνο που έχει σημασία είναι να αποδείξουμε σε εμάς και τους άλλους, πόσο δίκιο έχουμε εμείς και πόσο άδικο έχουν οι άλλοι.
Δίκιο έχει και η ηλικιωμένη κυρία που πηγαίνει στην εκκλησία και κάνει τον μεγάλο σταυρό της, κατακεραυνώνοντας την ίδια στιγμή τον κάθε ένα που δεν αποδέχεται τη θρησκεία της σαν τη μόνη αλήθεια που υπάρχει σε αυτό τον κόσμο. Δίκιο έχει και ο οργισμένος νέος που καταστρέφει θεωρώντας πως η μόνη αλήθεια που υπάρχει είναι η αντίσταση στο σύστημα και σε κάθε μορφή εξουσίας που καταπιέζει τους ανθρώπους. Ακόμη κι αν την ίδια στιγμή, ο ίδιος αυτός οργισμένος νέος καταπιέζει κάποιους άλλους ανθρώπους.
Δίκιο έχει ο απατημένος σύζυγος που θεωρεί πως εξαπατήθηκε, δίκιο έχει και η παραμελημένη γυναίκα που θεωρεί πως παραμελήθηκε. Δίκιο έχει ο πατέρας που καταπιέζει το παιδί του, θεωρώντας πως το κάνει για το καλό του, δίκιο έχει και η μάνα που υπερπροστατεύει το παιδί της, δημιουργώντας μελλοντικούς εξαρτημένους ενήλικες αδύναμους να μπορούν να σταθούν στα πόδια τους στο μέλλον.
Δίκιο είχαν οι λευκοί ρατσιστές που μέσα στη στρεβλή τους πραγματικότητα πλανήθηκαν πιστεύοντας ακράδαντα πως το χρώμα του δέρματος ενός ανθρώπου είναι κάτι ιδιαίτερα σημαντικό. Δίκιο έχουν και οι αντιρατσιστές που μέσα στον δικό τους πλανημένο φανατισμό, αδικούν και αυτοί με τη σειρά τους, καθώς κάθε μορφή φανατισμού είναι στρεβλή και φλερτάρει με το όριο της ανισορροπίας.
Δίκιο έχει ο πλούσιος που σκέφτεται μόνο τον εαυτό του και το πώς θα πλουτίσει περισσότερο μη αντιλαμβανόμενος πως και αυτός όπως και όλοι μας, κάποια στιγμή θα παρέλθουμε από τον κόσμο αυτό. Δίκιο έχει και ο φτωχός που κατηγορεί τον πλούσιο, αρνούμενος να αναρωτηθεί τη δική του ευθύνη για το πώς έφτασε ή παρέμεινε στη φτώχεια.
Όλοι έχουν δίκιο. Όλοι έχουν δίκιο; Εσύ τι έχεις να πεις για όλα αυτά;
Ψάχνεις ήδη μέσα σου τα επιχειρήματα που θα σε βοηθήσουν να καταρρίψεις τα λεγόμενα αυτού του κειμένου, δίχως καν μερικές φορές να μπορείς να καταλάβεις από πού προέρχεται η ανάγκη να απορρίψεις πριν προσπαθήσεις να καταλάβεις;
Ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα αυτού του κόσμου και η μεγαλύτερή του σχιζοφρένεια, να είναι αυτό ακριβώς. Η ψευδαίσθηση που δημιουργούμε στον εαυτό μας, ότι υπάρχει μια και μόνη πανανθρώπινη αλήθεια. Ίσως αυτό να είναι η πηγή όλων των δεινών μας. Αν δεν το είχαμε αυτό μέσα μας, ίσως δε θα υπήρχε μίσος, πόλεμος, αντιπαλότητα. Ίσως δε θα υπήρχε τίποτε αρνητικό στις ανθρώπινες σχέσεις. Ίσως θα αποδεχόμασταν ο ένας τον άλλον. Ίσως δε θα βλέπαμε ο ένας τον άλλον σαν απειλή για την αλήθεια μας, αλλά σαν ευκαιρία για να ανακαλύψουμε και άλλες αλήθειες.
Όλα θα ήταν ίσως περισσότερο ιδανικά και λιγότερο σχιζοφρενικά. Απαλλαγμένοι από την ανάγκη της μιας και μόνης αλήθειας, θα μπορούσαμε να συμβιώνουμε αρμονικά όχι μόνο ο ένας με τον άλλον, αλλά και με τον ίδιο μας τον εαυτό. Γιατί η ψυχαναγκαστική- και μισότρελη πολλές φορές- ανάγκη να παραμένουμε εγκλωβισμένοι σε μία και μοναδική αλήθεια, μας περιορίζει τόσο πολύ που δεν έχουμε κανένα περιθώριο εξέλιξης.
Καταδικασμένοι να παραμένουμε στάσιμοι εις το διηνεκές. Και η αίσθηση της ατομικής μας στασιμότητας, είναι μια σημαντική μορφή δυστυχίας.
Εσύ τι λες για όλα αυτά;
