Στην ταινία "The way back", η οποία βασίζεται σε αληθινά γεγονότα, περιγράφεται η παράλογη και σχεδόν επική προσπάθεια μιας ομάδας ανθρώπων να φτάσουν στην ελευθερία, μετά την απόδραση τους από τα απάνθρωπα γκουλαγκ της Σιβηρίας, την εποχή του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, διασχίζοντας μια απόστασης χιλιάδων χιλιομέτρων και αντιμετωπίζοντας τις πιο ακραίες συνθήκες.
Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται πως η φύση μπορεί να γίνει ο χειρότερος εχθρός του ανθρώπου, αλλά και το πόσο μεγάλη είναι η δύναμη της θέλησης. Δεν τα καταφέρνουν όλοι, ωστόσο το γεγονός πως κάποιοι πέτυχαν το στόχο τους, έχοντας τον σε όλη τη διάρκεια της περιπλάνησης στο μυαλό τους, φανερώνει ξανά πως αν οι άνθρωποι παραδίδονταν στη λογική πάντα, τότε θα παρέμεναν μικροί, πως η ανάγκη για επιβίωση μας κάνει να ξεπερνάμε τις δυνάμεις μας και πόσο σημαντικό είναι το δώρο της ζωής, που ταυτίζεται με την ελευθερία.
Την πορεία αυτή υποτίθεται ακολούθησε ο συγγραφέας του βιβλίου, ο Πολωνός Slawomir Rawcz στην οποία βασίστηκε το σενάριο.
Οι ιστορίες για τα γκουλαγκ και την εξορία στη Σιβηρία είναι πολλές. Οι άνθρωποι που κατέφεραν να αντέξουν ή να ξεφύγουν, υμνήσαν το δώρο της ζωής. Όπως ακριβώς, όσοι έχουν φτάσει στο κατώφλι και γυρίσαν.
Ένα ωραίο παράδειγμα αποτελεί ο Φιοντόρ Ντοστογέβσκι που εκατό χρόνια πιο πριν (το 1849), συνελήφθη από ένα διαφορετικό (επιφανειάκα τουλάχιστον) καθεστώς, μαζί με άλλα μέλη της επαναστατικής/προοδευτικής ομάδας του «κύκλου Petrashevsky», η οποία ήταν αντίθετη με τη διοίκηση του Τσάρου. Τα μέλη καταδικάστηκαν σε θάνατο και χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες για να αντιμετωπίσουν το εκτελεστικό απόσπασμα. Ο Ντοστογιέφσκι ήταν στη δεύτερη ομάδα, και καθώς παρακολουθούσε τα όπλα που σημάδευαν την πρώτη ομάδα, τους δόθηκε χάρη. Η ομάδα εξορίστηκε στη Σιβηρία όπου ο ίδιος έμεινε για τέσσερα χρόνια.
Γυρνώντας στο κελί του, μετά την χάρη που του δόθηκε, έγραψε ένα γράμμα στον αδερφό του. Μεταξύ άλλων λέει:
«Όταν αναπολώ το παρελθόν μου και σκέφτομαι πόσο χρόνο έχω χάσει για το τίποτα, πόσο πολύ χρόνο έχω σπαταλήσει ματαιοπονώντας, σε λάθη, τεμπελιά, σε ανικανότητα για να ζήσω – πόσο λίγο εκτιμούσα τη ζωή, πόσες φορές αμάρτησα ενάντια στην καρδιά μου και στην ψυχή μου – τότε η καρδιά μου ματώνει. Η ζωή είναι ένα δώρο, η ζωή είναι ευτυχία, κάθε λεπτό μπορεί να είναι μια αιωνιότητα ευτυχίας!
Δεν είμαι ούτε κακόκεφος ούτε αποκαρδιωμένος. Η ζωή βρίσκεται παντού, η ζωή είναι εντός μας, όχι εκτός μας. Θα βρίσκομαι ανάμεσα σε ανθρώπινα πλάσματα και θα είμαι ένας άντρας μεταξύ αντρών κι έτσι θα παραμείνω για πάντα, δεν θα αποκαρδιωθώ και δεν θα τα παρατήσω ό,τι κι αν συμβεί – αυτό είναι η ζωή, αυτό είναι το νόημά της, θα το θυμάμαι για πάντα. Αυτή η ιδέα έχει κυριεύσει τη ζωή μου και το αίμα μου.»
Στο βιβλίο του «Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων» περιέγραψε την εμπειρία του από τη Σιβηρία.
Συγκλονιστική επίσης είναι η πέρα για πέρα αληθινή υπόθεση της ταινίας "127 hours", η οποία αποδίδει πιστά την δραματική προσπάθεια ενός ορειβάτη να ξεφύγει από το μοιραίο. Το έργο δείχνει με τον πιο απλό και ωμό τρόπο πόσο μεγάλη σημασία έχει το δώρο της ύπαρξης και που μπορεί να φτάσει κανείς για να το φυλάξει.
Διαβάζοντας μια ιστορία του Λέο Μπουσκάλια, αναλογίστηκα κάποια πράγματα που επειδή είναι δίπλα μας, τα θεωρούμε αυτονόητα και δεν δίνουμε σημασία. Μόνο αν τα στερηθούμε,καταλαβαίνουμε την αξία τους, μερικές φορές είναι αργά,άλλες φορές προφταίνουμε να αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας και ν' άλλάξει η ζωή μας.
Ξαφνιάζομαστε που υπάρχει στη Ζωή και ο Πόνος και η Απελπισία, η Μοναξιά και η Σύγχυση. Κι όμως είναι όλα μέρος της. Όλες οι έννοιες υπάρχουν επειδή, υπάρχει και ο αντίθετο τους. Και ακριβώς εκείνοι που φτάσανε ως το άκρο των παραπάνω εννοιών είναι αυτοί που λατρέψαν τη ζωή.
Δεν χρειάζεται να αγγίξουμε όλοι τα όρια για να καταλάβουμε, αφού μπορούμε να διδαχθούμε από τέτοιες ιστορίες.
