Λόγος Β'.
Ἀσκητικὰ Ἰσαὰκ τοῦ Σύρου
ΟΤΑΝ ἀγαπήσωμεν νὰ φύγωμεν ἐκ τοῦ κόσμου καὶ νὰ γίνωμεν ξένοι τῶν κοσμικῶν πραγμάτων, κανὲν ἄλλο πρᾶγμα δὲν χωρίζει ἡμᾶς ἐκ τοῦ κόσμου τόσον, οὐδὲ θανατόνει τὰ πάθη, καὶ ἐξυπνίζει καὶ ζωογονεῖ ἡμᾶς εἰς τὰ πνευματικὰ ἔργα, ὅσον τὸ πένθος καὶ ὁ καρδιακὸς πόνος, ὁ γινόμενος μετὰ διακρίσεως• διότι τὸ πρόσωπον τοῦ αἰδήμονος ἀνθρώπου μιμεῖται τὴν ταπείνωσιν τοῦ ἠγαπημένου Χριστοῦ.
Καὶ πάλιν, κανὲν ἄλλο πρᾶγμα δὲν μᾶς κάμνει νὰ συναναστρεφώμεθα μετὰ τοῦ κόσμου καὶ τῶν κοσμικῶν πραγμάτων, καὶ μετὰ τῶν ἐν αὐτῷ μεθυστῶν καὶ ἄσωτων, ὡς καὶ ἄλλο τι δὲν χωρίζει ἡμᾶς ἐκ τῶν θησαυρῶν τῆς θείας σοφίας, καὶ ἐκ τῆς γνώσεως τῶν ἁγίων του Θεοῦ μυστηρίων, ὅσον ὁ μετὰ χλευασμοῦ γέλως, καὶ ὁ μετὰ παῤῥησίας ἀστεϊσμός, τὸ ὁποῖον εἶναι ἐπάγγελμα τοῦ δαίμονος τῆς πορνείας.
Ἐπειδὴ ἐδοκίμασα τὴν πνευματικήν σου φρόνησιν, ὧ ἀγαπητέ, σὲ παρακαλῶ μετ' ἀδελφικῆς ἀγάπης, νὰ φυλάττῃς σεαυτὸν ἀπὸ τὰς τέχνας καὶ ἐπιβουλὰς τοῦ ἐχθροῦ, ἵνα μὴ διὰ τῆς ἀστειότητος καὶ τοῦ χαριεντισμοῦ ψυχράνῃς τὴν ψυχήν σου ἐκ τῆς θέρμης τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ, ὅστις διὰ σὲ ἐγεύθη χολὴν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ, καὶ ἀντὶ τῆς γλυκείας ἐκείνης μελέτης καὶ τῆς πρὸς τὸν Θεὸν παῤῥησίας πληρώσεις τὴν ψυχήν σου ἀπὸ πολλὰς ἀπρεπεῖς φαντασίας, ὅταν ὑπάρχης ἔξυπνος• ὅταν δὲ κοιμᾶσαι, θέλει αἰχμαλωτίσει αὐτὴν ὁ ἐχθρὸς διὰ τῶν ἄτοπων καὶ αἰσχρῶν ἐνυπνίων, τῶν ὁποίων τὴν δυσωδίαν δὲν δύνανται νὰ ὑποφέρωσιν οἱ ἅγιοι ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ• καὶ εἰς μὲν τοὺς ἄλλους θέλεις γίνει αἰτία ψυχικοῦ πτώματος• εἰς ἑαυτὸν δὲ ὀξεῖα ἄκανθα πειρασμοῦ.
Παραβίασον λοιπὸν σεαυτὸν νὰ μιμηθῇς τὴν ταπείνωσιν τοῦ Χριστοῦ, ἵνα ἐξαφθῇ ἔτι περισσότερον τὸ θεῖον πῦρ εἰς τὴν καρδίαν σου, τὸ ὁποῖον ἐτέθη ὑπ' αὐτοῦ εἰς αὐτὴν• διὰ τοῦ ὁποίου πυρὸς ἐκριζοῦνται ἐξ αὐτῆς ὅλαι αἱ κοσμικαὶ ταραχαί, αἵτινες φονεύουσι τὸν νέον κατὰ Χριστὸν ἄνθρωπον, καὶ μολύνουσι τὰς ψυχικὰς ἁγίας αὐλὰς τοῦ Κυρίου τοῦ ἁγίου καὶ δυνατοῦ• διὸ ἐγὼ δύναμαι νὰ εἴπω μετὰ θάῤῥους συμφώνως μὲ τὸν ἅγιον ἀπόστολον Παῦλον, ὅτι εἴμεθα ναὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος.
Ἂς ἁγιάσωμεν λοιπὸν καὶ καθαρίσωμεν τὸν ναὸν τοῦτον, καθόσον ὁ ἴδιος εἶναι καθαρὸς καὶ ἅγιος, ἵνα ἐπιθυμήσῃ νὰ κατοίκησῃ ἐν αὐτῷ• ἂς στολήσωμεν αὐτὸν δι' ὅλων τῶν καλῶν καὶ ἐναρέτων πράξεων• ἂς θυμιάσωμεν αὐτὸν διὰ τοῦ θυμιάματος τῆς καθαρᾶς καὶ καρδιακῆς προσευχῆς πρὸς ἀνάπαυσιν τοῦ ἰδίου θείου θελήματος, τὴν ὁποίαν προσευχὴν ἀδύνατον εἶναι ν' ἀποκτήσῃ τις διὰ τῆς συναναστροφῆς τῶν κοσμικῶν συνεχῶν ταραχῶν, καὶ οὕτω θέλει ἐπισκιάσει εἰς τὴν ψυχήν σου ἡ νεφέλη τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ, καὶ τὸ φῶς τῆς μεγαλωσύνης αὐτοῦ θέλει διαλάμψει ἐντὸς τῆς καρδίας σου•καὶ οἱ μὲν ἅγιοι ἄγγελοι, οἱ κάτοικοι τοῦ σκηνώματος τοῦ Θεοῦ, θέλουσι πληρωθῇ ἀπὸ χαρὰν καὶ εὐφροσύνην, οἱ δὲ ἀναίσχυντοι δαίμονες διὰ τῆς φλογὸς τοῦ ἁγίου Πνεύματος θέλουσιν ἐξαφανισθῆ.
Ὀνείδιζε λοιπὸν πάντοτε τὸν ἑαυτόν σου, ἀδελφέ, καὶ λέγε• ἀλλοίμονον εἰς σέ, ὧ ἄθλια ψυχὴ ! ἐπλησίασεν ὁ ἐκ τοῦ σώματός σου ἀποχωρισμός, διατὶ εὐχαριστῆσαι εἰς ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα σήμερον μέλλεις νὰ ἐγκαταλείψῃς, καὶ νὰ στερηθῇς τὴν θεωρίαν αὐτῶν εἰς τοὺς αἰῶνας;
πρόσεχε, ὧ ψυχή, εἰς τὸν ἑαυτόν σου, καὶ συλλογίζου τὰ ὅσα ἔπραξας, καὶ πῶς ἔπραξας αὐτά, καὶ ποῖα εἶναι, καὶ μετὰ τίνος ἀπέρασας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου, ἢ ποῖος ἐδέχθη τὸν κόπον τῆς ἐργασίας τῆς πνευματικῆς σου γεωργίας, καὶ τίνα εὐχαρίστησας διὰ τῆς πάλης σου, ἵνα ἐξέλθῃ εἰς ἀπάντησίν σου ἐν καιρῷ τῆς ἐντεῦθεν ἐκδημίας σου• ποῖον δὲ εὐχαρίστησας ἐν τῇ ὁδῷ τῆς ζωῆς σου, ἵνα ἀναπαυθῇς ἤδη εἰς τὸν λιμένα αὐτοῦ;
τίνος δὲ χάριν ἐκακοπάθησας κοπιάζουσα, ἵνα φθάσῃς ἤδη εἰς αὐτὸν μετὰ χαρᾶς;
ποῖον ἀπέκτησας φίλον εἰς τὸν μέλλοντα αἰῶνα, ἵνα σὲ ὑποδεχθῇ ἐν καιρῷ τοῦ ταξειδίου σου;
εἰς τίνος χωράφιον ἐδούλευσας, καὶ τὶς εἶναι, ὅστις μέλλει νὰ πληρώσῃ τὸν μισθόν σου ἐν τῇ δύσει τοῦ χωρισμοῦ ἐκ τοῦ σώματός σου;
Σύ, ὦ ψυχή, ἐξέτασον σεαυτήν, καὶ βλέπε πρὸς ποὶαν γῆν εἶναι ἡ μερίς σου• καὶ ἂν διέβῃς τὸ χωράφιον τῶν ἁμαρτιῶν σου, τὸ ὁποῖον καρποφορεῖ πικρίαν εἰς τοὺς δουλεύοντας αὐτό• κράξον καὶ βόησον μετὰ κλαυθμοῦ καὶ στεναγμοῦ καὶ ἀδημονίας ἐκεῖνα τὰ λόγια, τὰ ὁποῖα ἀναπαύουσι τὸν Θεόν σου περισσότερον ἀπὸ τὰς θυσίας καὶ τὰ ὁλοκαυτώματα• ἂς ἀναβρύῃ τὸ στόμα σου παραπονητικᾶς φωνᾶς, εἰς τὰς ὁποίας εὐφραίνονται οἱ ἅγιοι ἄγγελοι• πλύνε τὰς παρειάς σου μὲ τὰ κλαύματα τῶν ὀμμάτων σου, ἵνα ἀναπαυθῇ εἰς σὲ τὸ ἅγιον Πνεῦμα, καὶ καθαρίσῃ τὸν ῥύπον τῆς κακίας σου• καταπράϋνον διὰ τῶν δακρύων τὸν Κύριόν σου, ἵνα ἔλθῃ καὶ πρὸς σέ• ἐπικαλοῦ τὴν Μαρίαν καὶ Μάρθαν, ὅπως σὲ διδάξωσι πενθικὰς φωνάς• βόησον πρὸς τὸν Κύριον, καὶ εἰπέ.
Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὅστις ἔκλαυσας ἐπὶ Λαζάρῳ, καὶ ἔχυσας δάκρυα λύπης καὶ συμπαθείας ἐπάνω εἰς αὐτόν, δέξαι τὰ τῆς πικρίας μου δάκρυα• ἰάτρευσον διὰ τῶν ἁγιών σου παθημάτων τὰ πάθη μου• θεράπευσον διὰ τῶν πληγῶν σου τὰς ψυχικάς μου πληγάς• διὰ τοῦ τιμίου σου αἵματος καθάρισόν μου τὸ αἷμα, καὶ ἕνωσον τὴν εὐωδίαν τοῦ ζωοποιοῦ σου σώματος τῷ σώματί μου• ἡ χολή, τὴν ὁποίαν παρὰ τῶν ἐχθρῶν ἐποτίσθης, ἂς γλυκάνῃ τὴν ψυχήν μου ἀπὸ τὴν πικρίαν, τὴν ὁποίαν ὁ ἀντίδικός μου διάβολος μ' ἐπότισε• τὸ πανάγιόν σου σῶμα, τὸ ὁποῖον ἐτανύσθη ἐπὶ τοῦ σταυροῦ, ἂς ἀναπτερώσῃ πρὸς σὲ τὸν νοῦν μου, ὅστις ἐσύρθη κάτω ὑπὸ τῶν δαιμόνων• ἡ παναγία σου κεφαλή, τὴν ὁποίαν ἔκλινας ἐπὶ τοῦ σταυροῦ, ἂς ὑψώσῃ τὴν κεφαλήν μου, τὴν περιυβρισθεῖσαν ὑπὸ τῶν ἀντιπάλων δαιμόνων• αἱ πανάγιαί σου χεῖρες, αἱ καθηλωθεῖσαι ὑπὸ τῶν παρανόμων ἐν τῷ σταυρῷ, ἂς μὲ ἀναβιβάσωσι πρὸς σὲ ἐκ τοῦ χάσματος τῆς ἀπωλείας, καθὼς ὑπεσχέθη τὸ πανάγιόν σου στόμα• τὸ πρόσωπόν σου, τὸ δεξάμενον ῥαπίσματα καὶ ἐμπτύσματα ὑπὸ τῶν καταράτων Ἰουδαίων, ἄς μοῦ λαμπρύνῃ τὸ πρόσωπον, τὸ ὁποῖον ἐμολύνθη ἀπὸ τὰς ἁμαρτίας• ἡ ψυχή σου, τὴν ὁποίαν ἐπὶ τοῦ σταυροῦ ὑπάρχων, παρέδωκας εἰς τὸν πατέρα σου, ἂς μὲ ὁδηγήσῃ πρὸς σὲ διὰ τῆς χάριτός σου• δὲν ἔχω καρδίαν θλιβομένην πρὸς ἀναζήτησίν σου, δὲν ἔχω μετάνοιαν, δὲν ἔχω κατάνυξιν, οὐδὲ δάκρυα, τὰ ὁποῖα ἐπαναφέρουσι τὰ τέκνα εἰς τὴν ἰδὶαν αὐτῶν πατρίδα.
Δὲν ἔχω, δέσποτα, δάκρυον παρακλητικὸν• ἐσκοτίσθη ὁ νοῦς μου ἀπὸ τὴν ματαιότητα τοῦ κόσμου, καὶ δὲν δύναται ν' ἀτενίσῃ πρὸς σὲ μετὰ πόνου• ἐψυχράνθη ἡ καρδία μου ἀπὸ τὸ πλῆθος τῶν πειρασμῶν, καὶ δὲν δύναται νὰ θερμανθῇ διὰ τῶν δακρύων τῆς πρὸς σὲ ἀγάπης.
Ἀλλὰ σύ, Κύριε Ἰησοῦ Χριστὲ ὁ Θεός μου, ὁ θησαυρὸς τῶν ἀγαθῶν, δώρησαί μοι τελείαν μετάνοιαν, καὶ καρδίαν ἐπίπονον, ἵνα ὁλοψύχως ἐξέλθω εἰς ἀναζήτησίν σου• διότι ἄνευ σου θέλω ἀποξενωθῇ ἀπὸ παντὸς ἀγαθοῦ.
Χάρισαί μοι λοιπόν, ὦ ἀγαθέ, τὴν χάριν σου• ὁ πατήρ, ὅστις σ' ἐγέννησεν ἐκ τῶν κόλπων αὑτοῦ ἀχρόνως καὶ ἀϊδίως, ἂς ἀνανεώση εἰς ἐμὲ τὰς μορφὰς τῆς εἰκόνος σου• σ' ἐγκατέλιπον, μὴ μ' ἐγκαταλείπης• ἐχωρίσθην ἀπὸ σοῦ, ἔξελθε εἰς ἀναζήτησίν μου, καὶ εὑρὼν εἰσάγαγέ με εἰς τὰς νομάς σου, καὶ συναρίθμησόν με μετὰ τῶν προβάτων τῆς ἐκλεκτῆς σου ποίμνης, καὶ διάθρεψόν με μετ' αὐτῶν ἐκ τῆς χλόης τῶν θείων σου μυστηρίων, τῶν ὁποίων ὑπάρχει κατοικητήριον ἡ καθαρὰ καρδία, εἰς τὴν ὁποίαν ἀναφαίνεται ἡ ἔλλαμψις τῶν ἀποκαλύψεών σου, ἡ ὁποία ἔλλαμψις εἶναι παρηγορὶα καὶ ἀναψυχὴ τῶν κοπιόντων διὰ σὲ ἐν θλίψεσι καὶ διαφόροις ἀτιμίαις• τῆς ὁποίας ἐλλάμψεως εἴθε ν' ἀξιωθῶμεν καὶ ἡμεῖς διὰ τῆς χάριτος καὶ φιλανθρωπίας σου, τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.
Ἀμήν.
