Ψυχολόγοι εντόπισαν τα τρία βασικά είδη ανοησίας, όπως τα αντιλαμβάνονται οι άνθρωποι, ξεχωρίζοντας μάλιστα το ένα, το οποίο είναι πολύ χειρότερο από όλα τα υπόλοιπα.
Ειδικότερα, στα πλαίσια σχετικής έρευνας, ο καθηγητής Balazs Aczel από το Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης μαζί με ερευνητική ομάδα, μελέτησε 180 αναρτημένες σε blogs και forums ιστορίες και πήρε συνεντεύξεις από 150 άτομα, ρωτώντας τα πώς αξιολογούν τις σχετικές αναρτήσεις όσο αφορά τον "δείκτη ανοησίας τους".
Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν ότι για τους ανθρώπους, το πρώτο και μακράν χειρότερο είδος ανοησίας, είναι αυτό που ονομάζεται "σίγουρη αλαζονεία" ή "η αυτοπεποίθηση του αλαζόνα". Ως τέτοιες χαρακτηρίζονται οι περιπτώσεις κατά τις οποίες κάποιος πιστεύει ότι έχει την ικανότητα να κάνει κάτι σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό,τι ισχύει πραγματικά.
Ο δεύτερος τύπος ανοησίας είναι η "έλλειψη ελέγχου", κατά την οποία κάποιος απλά δεν μπορεί να ελέγξει τον εαυτό του. Αν και αντιλαμβάνεται σε κάποιο βαθμό ότι πρέπει να κάνει κάτι, έχει χάσει την ικανότητα να απεμπλακεί από κάτι άλλο, για να κάνει αυτό που πρέπει. Για παράδειγμα, ακυρώνει ένα ραντεβού, αν και γνωρίζει ότι πρέπει να πάει, γιατί δεν μπορεί να παρατήσει π.χ. το παιχνίδι που παίζει.
Ο τρίτος τύπος ανοησίας είναι η "αφηρημάδα", η οποία μπορεί και να σημαίνει "έλλειψη πρακτικότητας", δηλαδή, η μη προσοχή σε πράγματα που θα έπρεπε κάποιος να γνωρίζει.
Ο καθηγητής Balazs Aczel σημειώνει σχετικά: "Το πιο ανόητο πράγμα που μπορεί να κάνει κανείς, είναι να υπερεκτιμήσει τον εαυτό του. Αυτό μας λέει ότι δεν χρειάζεται να έχεις χαμηλό δείκτη νοημοσύνης για να δράσεις ανόητα. Αρκεί απλά να εκτιμήσεις λάθος τις ικανότητές σου. Οι άλλοι δύο τύποι ανοησίας δεν κρίνονται τόσο σκληρά".
Με άλλα λόγια, η έρευνα αποκαλύπτει ότι αν θέλουμε να μην εμφανιζόμαστε ηλίθιοι στα μάτια των άλλων, το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να μην έχουμε υπερβολική αυτοπεποίθηση. "Αν δεν θέλετε να κάνετε κάτι ανόητο, τότε μάλλον δεν πρέπει να έχετε υψηλότερες προσδοκίες από τις δυνατότητές σας από όσο πρέπει", λέει ο Aczel και καταλήγει:
"Το χειρότερο πράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος είναι να ενεργεί με αυτοπεποίθση και σοβαρά, αλλά να μην δρα ορθολογικά. Αυτό είναι όσο πιο ανόητο γίνεται".
