Αναμφισβήτητα, υπάρχει μια σαφής αλληλεπίδραση μεταξύ των γνωσιακών, των συναισθηματικών και των συμπεριφορικών εκδηλώσεων της αυτοεικόνας. Όπως το περιέγραψε παραστατικά η Άννα Κονκουρή: «Η αυτοεικόνα είναι το λέλουδο εκείνο που ευδοκιμεί και καλλιεργείται στο ευτυχές σημείο τομής τριών εύφορων κύκλων: του 'λογικού', του 'συναισθηματικού' και του 'συμπεριφορικού'. Για να βελτιωθεί η αυτοεικόνα ενός ατόμου, είναι αναγκαίο να γίνουν εντατικές 'γεωργικές' εργασίες και στους τρεις... αγρούς, εξίσου». Συνεπώς, απαιτούνται λογικές και θετικές σκέψεις, όμορφα και υγιή συναισθήματα, αλλά και ανάλογες ενέργειες.
Το άτομο με καλή αυτοεικόνα γνωρίζει ότι θα κάνει το καλύτερο που μπορεί σε κάθε περίσταση και ότι αυτό θα είναι ικανοποιητικό. Και θα το επιχειρήσει.
Παρακάτω περιγράφονται κάποιες ιδέες-προτάσεις με στόχο τη βελτίωση της εικόνας που έχετε για τον εαυτό σας.
Δημιουργήστε μια λίστα προτερημάτων σας: σε ποιους τομείς/δραστηριότητες είστε καλοί; Κάποιος είπε χαρακτηριστικά: «Εάν τα άτομα που ανησυχούν για τα ελαττώματά τους, αναλογίζονταν τα προσόντα και τα «πλούτη» που διαθέτουν, θα σταματούσαν να ανησυχούν».
Μην ελαχιστοποιείτε ή θεωρείτε ασήμαντες τις επιτυχίες σας και μην τις αρνείστε στον εαυτό σας. Δημιουργήστε ένα σύγχρονο και ενημερωμένο κατάλογο των επιτυχιών σας. Τι έχετε κατορθώσει τα τελευταία χρόνια; Αναγνωρίστε τα μεγάλα και τα μικρά έργα που διεκπεραιώνετε καθημερινά, αλλά και τις προσπάθειες -επιτυχείς ή ανεπιτυχείς- που κάνετε, για να τα πραγματοποιήσετε. Αφιερώστε ένα λεπτό κάθε πρωί, για να σκεφτείτε μία επιτυχία σας.
Τσακώστε επιτέλους τον εαυτό σας να κάνει κάτι σωστό και παινέψτε τον! Μη θυμάστε μόνον τα λάθη σας και μην επικεντρώνεστε μόνο σ' αυτά.
Ανταμείβετε κάπου-κάπου -όταν, για παράδειγμα, εργάζεστε σκληρά- τον εαυτό σας.
Συμμετέχετε σε δραστηριότητες που σας κάνουν να αισθάνεστε όμορφα, ικανοποιημένοι, επιτυχημένοι.
Αλλάξτε τον εσωτερικό σας διάλογο και εργαστείτε με στόχο να μειώσετε τις αρνητικές δηλώσεις που χρησιμοποιείτε, αντικαθιστώντας τις με θετικές. Μιλήστε όμορφα, γλυκά και τρυφερά στον εαυτό σας. Κανακέψτε τον! Έναν τον έχετε! Όπως λέει ο D. Waitley, ο σπουδαιότερος διάλογος είναι αυτός που έχουμε καθημερινά με τον εαυτό μας. Συνεπώς, όταν μιλάτε στον εαυτό σας, προσέξτε... τι του λέτε!
Παράλληλα, εκτιμήστε τις φιλοφρονήσεις που σας προσφέρουν. Μην αγνοείτε τη θετική ενίσχυση των συναδέλφων ή του διευθυντή σας. Απαντήστε σε όλα τα κομπλιμέντα με ένα χαμογελαστό «ευχαριστώ». Πιστέψτε ότι είστε πραγματικά σημαντικός/-ή για την ομάδα.
Να θυμάστε: είστε μοναδικός· όπως και ο καθένας από τα 6,51 δισεκατομμύρια των ανθρώπων.
Να είστε δίκαιος με τον εαυτό σας. Σταματήστε να συγκρίνετε διαρκώς την απόδοσή σας με αυτήν των άλλων γύρω-τριγύρω, γνωστών και αγνώστων. Μη συνδέετε τις σκέψεις και τα συναισθήματα που τρέφετε για τον εαυτό σας αποκλειστικά με τις επιτυχίες ή τις αποτυχίες σας, την έγκριση, τον έπαινο ή την αποδοκιμασία τρίτων (ή μάλλον... δεύτερων). Περιμένοντας την επιβεβαίωση και την υποστήριξη των άλλων, ουσιαστικά εξαρτάστε από εξωγενείς -επομένως ασταθείς- παράγοντες και μεταφέρετε το σημείο αναφοράς της ζωής σας έξω από εσάς τους ίδιους· έτσι παύετε να είστε... αυτοκίνητοι!
Συμβουλή: χρησιμοποιείστε ως κριτήριο ελέγχου της προόδου σας τη βελτίωση σε σχέση με τον παλαιότερο εαυτό σας.
Συνειδητοποιήστε ότι είναι αδύνατον να σας αγαπούν όλοι, να σας τηλεφωνούν όλη την ώρα ή να σας προσκαλούν για δείπνο κάθε βράδυ. Αυτό θα ήταν εξίσου ή ακόμη ενοχλητικότερο από το να μη σας (προσ)καλεί κανείς. Δυστυχώς -ή ευτυχώς- δεν μπορείτε να ικανοποιείτε πάντα, τους πάντες. Έτσι, κάποια άτομα θα σας αναζητούν στο τηλέφωνο και κάποια άλλα, όχι. Εύχομαι να είναι αυτά που θέλετε.
Μερικές φορές εκείνο που χρειάζεται να τροποποιηθεί είναι η συναίσθηση της αυτοαξίας ή η στάση σας. Μπορεί να χρειαστεί απλώς να πείσετε τον εαυτό σας ότι είστε επαρκής, με την προϋπόθεση να μην σας... κοροϊδεύετε, κουκουλώνοντας τα ελαττώματά σας. Τις περισσότερες φορές, για να αισθανθείτε καλά, αρκεί μια προσπάθεια βελτίωσης του εαυτού σας σε ορισμένους σημαντικούς τομείς -γνώσεις, κοινωνικές δεξιότητες, εμφάνιση, φυσική κατάσταση- και θα διαπιστώσετε ότι η αίσθηση που συνοδεύει αυτές τις προσπάθειες κάθε που αφιερώνετε χρόνο για να επι/δια-μορφωθείτε, να αποκτήσετε γνώσεις ή τέχνες, να φάτε και να πιείτε υγιεινά, να γυμναστείτε, είναι καταπληκτική!
****
Aπό το βιβλίο «Οι ηλίθιοι είναι ανίκητοι» του Άγγελου Ροδαφηνού
