Οι άνθρωποι δεν χωρίζονται σε πλούσιους και φτωχούς, σε όμορφους και άσχημους, σε άσημους και διάσημους, σε μαύρους και λευκούς, σε Έλληνες και ξένους, σε δεξιούς και αριστερούς. Πρόκειται για δευτερεύοντες διαχωρισμούς, χωρίς καθοριστική σημασία για την ουσία της ζωής. Μην παγιδευτείς σ’ αυτούς, θα βγεις χαμένη.
Henry και Jane Fonda
Οι βασικοί διαχωρισμοί είναι ανάμεσα σε καλούς και κακούς χαρακτήρες, ανάμεσα σε έξυπνους και βλάκες και ανάμεσα σε παραγωγικούς και τεμπέληδες. Φτιάχνε γύρω σου παρέες από ανθρώπους καλόγνωμους, έξυπνους και παραγωγικούς. Θα ζήσεις μ’ έναν τρόπο που αξίζει τον κόπο.
Στη ζωή που ξεκινάς, πρέπει να προσέχεις γιατί θα βρεις πολλή βρομιά, κι εσύ είσαι καλό παιδί. Να ξέρεις όμως ότι μέσα σ’ αυτή τη βρόμικη ζωή υπάρχει και καθαρό νερό να πλύνεις τα χέρια σου. Μην πάψεις ποτέ να το αναζητάς. Αλλιώς θ’ αποκτηνωθείς.
Τι σου παραδώσαμε;
Frank και Nancy Sinatra
Θα διαπιστώσεις γρήγορα ότι στην κοινωνία που σου παραδώσαμε είναι προτιμότερο να έχεις τύχη, γνωριμίες και μέσον παρά προσόντα. Να έχεις επίγνωση αυτής της πελώριας αδικίας, αλλά ποτέ μην την αποδεχτείς αφήνοντας στην άκρη την προσωπική σου βελτίωση ως περιττή. Να μαθαίνεις, ν’ αυξάνεις τις γνώσεις σου, να καλλιεργείς τις δεξιότητές σου, όχι για τους άλλους αλλά για σένα. Αυτά κάνουν τον άνθρωπο ευτυχισμένο.
Τα τελευταία χρόνια ακούς συνεχώς για την κρίση. Μην παγιδευτείς σ’ αυτή τη λέξη. Κρίση είναι για μένα και τη μάνα σου, που είχαμε ζήσει μ’ έναν συγκεκριμένο τρόπο και τώρα ανατρέπεται προς άνθρωποι δικαιούνται ν’ απαιτούν κάτι τέτοιο απ’ τους παλιότερους. Σου μοιάζει σκληρή και κυνική η σκέψη μου, όμως πρόσεχε, γιατί σε τριάντα χρόνια τα δικά σου παιδιά θ’ αρχίσουν ν’ απαιτούν το ίδιο από σένα. Ξέρεις πόσο γρήγορα περνούν τα χρόνια και πόσο δύσκολο είναι να τους εγγυηθείς κάτι τέτοιο;
Βέβαια, αυτά αφορούν εσένα, όχι εμένα. Εγώ ξέρω τι θα έπρεπε να έχω κάνει για σένα, αλλά τελικά σε πετώ σε μια αρένα όπου καραδοκούν η ανασφάλεια, η ανεργία, η φτώχεια, η αναξιοκρατία, ο κοινωνικός αποκλεισμός. Όλοι αυτοί οι δράκουλες σε περιμένουν με το σπαθί στο χέρι. Ντρέπομαι γι’ αυτό. Προσπέρασε την ανώφελη μετάνοιά μου και τράβα μπροστά. Παρά τις δύσκολες συνθήκες που θα βρεις στον δρόμο σου, η επιλογή του τρόπου που θα ζήσεις παραμένει στο χέρι σου. Εσύ θα διαλέξεις αν η ζωή σου θα είναι ένα ξέσπασμα δημιουργίας ή μια άβουλη καταβύθιση στο έρεβος της απελπισίας.
Ο πλούτος σου
Ο κανονικός άνθρωπος προσπαθεί πάντα να βελτιώσει τις υλικές συνθήκες της ζωής του. Παλεύει για να βρει μια δουλειά, στη συνέχεια να είναι υψηλότερα αμειβόμενη, παλεύει για ένα καλύτερο σπίτι, για ένα μεγαλύτερο αυτοκίνητο, για ένα ωραιότερο πακέτο διακοπών. Αυτά δεν είναι ούτε αφύσικα ούτε κατακριτέα. Αρκεί να συνοδεύονται από μια αντίστοιχη προσπάθεια βελτίωσης του νου και της ψυχής. Όλο το μυστικό κρύβεται σ αυτή την αναλογία.
Μέσα στον μακρύ κύκλο της ζωής σου, θα δεις πολλά ακριβά αυτοκίνητα να τσακίζονται, πολλές πισίνες να μετατρέπονται σε λάκκους με βρομόνερα, πολλά μοδάτα ρούχα να γίνονται κουρέλια και ξεσκονόπανα. Γι αυτό μην τα θεοποιήσεις όταν θα ναι στις δόξες τους. Έχε μια λελογισμένη εκτίμηση στις πολυτέλειες που προσφέρει η οικονομική άνεση, μην τις μετατρέψεις σε αυτοσκοπό. Να λυπάσαι τους ανθρώπους που γελούν μόνο όταν βγάζουν λεφτά.
Στον ίδιο μακρύ κύκλο σου θ’ ανακαλύψεις μεγάλες χαρές μέσα σε μικρά πράγματα, διαμαντένιους χαρακτήρες μέσα στο χειρότερο ανθρώπινο σκουπιδαριό, σοφά μυαλά σε ουρά αγράμματων, αισθήματα γεμάτα πλούτο σε θάλασσα ανέχειας. Μάθε να ξεχωρίζεις τις πραγματικές αξίες και ν’ αφήνεις περιφρονητικά στην άκρη τα ασήμαντα και δευτερεύοντα πράγματα, όσο γυαλιστερά κι αν είναι.
Πρόσεξε: Δεν προτείνω να περιφρονείς τα χρήματα. Δεν σε συμβουλεύω ν’ αφοσιωθείς αποκλειστικά σε μεταφυσικές ανησυχίες ή σε βαθιά φιλοσοφικά ερωτήματα. Πρέπει να ζεις μέσα στον κόσμο, σαν φυσιολογικός άνθρωπος. Μια μονοθεματική ζωή όμως, αφιερωμένη αποκλειστικά στην απόκτηση και την κατανάλωση του πλούτου, είναι ζωή αδιέξοδη και αποξηραμένη.
Αποσπάσματα από το βιβλίο του Δημήτρη Καμπουράκη: Γλυκειά μου Εμμανουέλα εκδ. Πατάκη
