Η αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα
O Κάρλ Γκούσταβ Γιούνγκ τονίζει το πόσο σημαντική είναι η σχέση μια γυναίκα με την μητέρα της και αναδεικνύει το πώς το μητρικό πρότυπο επηρεάζει την προσωπικότητα της γυναίκας τη ζωή της αλλά και τη σχέση της με τους άνδρες. Μάλιστα χωρίζει τις γυναίκες σε 4 ακραίους τύπους σύμφωνα με τα προλεγόμενα.
1. Ταύτιση με τη Μητέρα:
Αν ένα μητρικό σύμπλεγμα σε μια γυναίκα δεν προκαλέσει υπερτροφική ανάπτυξη του Έρωτα, οδηγεί σε ταύτιση με τη μητέρα και σε παράλυση της θηλυκής πρωτοβουλίας της κόρης. Τότε συμβαίνει μια πλήρης προβολή της προσωπικότητάς της πάνω στην μητέρα. Αυτό οφείλεται στο ότι δε συνειδητοποιεί ούτε το μητρικό ένστικτο ούτε τον Έρωτά της. Κάθε τι που της θυμίζει μητρότητα, υπευθυνότητα, προσωπικές σχέσεις και ερωτικές απαιτήσεις προκαλεί συναισθήματα κατωτερότητας και την αναγκάζει να "το σκάει" πηγαίνοντας στη μητέρα της που ζει στην εντέλεια όλα όσα μοιάζουν ανέφικτα για την κόρη. Σαν ένα είδος "υπεργυναίκας" (την οποία θαυμάζει άθελά της η κόρη) η μητέρα ζει απο πριν στη θέση της όλα εκείνα που θα μπορούσε η κόρη να ζήσει για τον εαυτό της. Η κόρη αρκείται να μένει προσκολλημένη στην μητέρα με μια ανιδιοτελή αφοσίωση, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί ασυνείδητα να της επιβληθεί και να την τυραννά - φυσικά όλα αυτά κάτω απο το πρόσχημα της ολοκληρωτικής πίστης και αφοσίωσης. Η κόρη ζει τη ζωή της στη σκιά και συχνά μοιάζει να την απομυζά η μητέρα της, της οποίας παρατείνει τη ζωή με ένα είδος συνεχών "μεταγγίσεων αίματος".
Αυτές οι στραγγισμένες, αναιμικές δεσποινίδες δεν είναι βέβαια απρόσβλητες απο το γάμο. Αντίθετα, παρ' όλη την ατολμία και την παθητικότητά τους, έχουν μεγάλη "ζήτηση" στην αγορά του γάμου για πολλούς και διάφορους λόγους. Πρώτο, είναι τόσο άδειες που ο άντρας μπορεί να τους αποδίδει οποιοδήποτε χαρακτηριστικό θέλει. Επιπλέον, είναι τόσο χαμένες μέσα στο ασυνείδητό τους ώστε το ασυνείδητο αυτό απλώνει αμέτρητες αόρατες κεραίες, αληθινά πλοκάμια που απορροφούν όλες τις αντρικές προβολές και αυτό ευχαριστεί τρομερά τους άντρες. Η θηλυκή αοριστία είναι το επιθυμητό αντίθετο της αντρικής αποφασιστικότητας και ευθύτητας, που μπορεί να επιτευχτεί ικανοποιητικά μόνο αν ο άντρας είναι σε θέση να απαλλαγεί απο κάθε αμφίβολο, αμφιταλαντευόμενο, ασαφές και μπερδεμένο στοιχείο, προβάλλοντάς το πάνω σε κάποιο γοητευτικό παράδειγμα γυναικείας αθωότητας. Εξαιτίας της παθητικότητας που χαρακτηρίζει τη γυναίκα και τα συναισθήματα κατωτερότητας που την κάνουν να παίζει συνέχεια τον πληγωμένο αθώο, ο άντρας παίζει έναν ιδιαίτερα ελκυστικό ρόλο: έχει το προνόμιο να ανέχεται τις γνωστές γυναικείες ανοησίες με πραγματική ανωτερότητα, αλλά και μεγαλοψυχία, σαν ένας αληθινός ιππότης. Η διαβόητη ανικανότητα της κοπέλας είναι μια ειδική περίπτωση. Η κόρη είναι σε τέτοιο βαθμό προέκταση της μητέρας της ώστε όταν την πλησιάζει κάποιος άντρας συγχύζεται και ταράζεται. Δεν ξέρει απολύτως τίποτε. Είναι τόσο άπειρη, έχει τόσο τρομερή ανάγκη απο βοήθεια, ώστε ακόμη και ο πιο ευγενικός θαυμαστής της γίνεται ένας τολμηρός απαγωγέας που κλέβει με κτηνώδη τρόπο την κόρη απο τη στοργική μητέρα. Μια τέτοια υπέροχη ευκαιρία που επιτρέπει στον άντρα να παραστήσει τον Δον Ζουάν δεν εμφανίζεται κάθε μέρα και επομένως αποτελεί ισχυρό κίνητρο. Έτσι άρπαξε την Περσεφόνη ο Πλούτωνας απο την απαρηγόρητη Δήμητρα. Αλλά, μετά απο διαταγή των Θεών, ο Πλούτωνας αναγκάστηκε να παραδίνει την γυναίκα του κάθε χρόνο στην πεθερά του για το καλοκαίρι. (Ο προσεκτικός αναγνώστης, θα σημειώσει οτι αυτοί οι θρύλοι δε δημιουργούνται τυχαία!).
2. Αντίσταση στην Μητέρα
Oι τρείς ακραίοι τύποι συνδέονται μεταξύ τους απο πολλά ενδιάμεσα στάδια, απο τα οποία θα αναφέρω μόνο ένα σημαντικό παράδειγμα. Σε αυτό τον ενδιάμεσο τύπο για τον οποίο θα μιλήσω, το πρόβλημα δεν είναι τόσο η υπερανάπτυξη ή η καταπίεση των θηλυκών ενστίκτων όσο η συντριπτική αντίσταση στη μητρική υπεροχή που συχνά αποκλείει κάθε άλλο στοιχείο απο τη ζωή της κόρης. Αυτό είναι το μεγαλύτερο παράδειγμα του αρνητικού μητρικού συμπλέγματος. Το σύνθημα αυτού του τύπου είναι: Οτιδήποτε, φτάνει να μη μοιάζει με τη μητέρα! Απο τη μία η κόρη νιώθει μια γοητεία για τη μητέρα της που ποτέ δε φτάνει στο σημείο της ταύτισης. Απο την άλλη έχουμε μια ενίσχυση του Έρωτα που εξαντλείται σε μια ζηλιάρικη αντίσταση. Αυτού του είδους η κόρη ξέρει τί δε θέλει, αλλά συνήθως δεν έχει ιδέα για το τί θα μπορούσε να διαλέξει για δική της μοίρα. Ολα τα ένστικτά της είναι συγκεντρωμένα πάνω στη μητέρα της σε μια αρνητική μορφή αντίστασης και επομένως δεν μπορεί να τα χρησιμοποιήσει για να φτιάξει τη δική της ζωή. Αν καταφέρει να φτάσει μέχρι το γάμο, είτε θα παντρευτεί μόνο και μόνο για να ξεφύγει απο την μητέρα της, ή αλλιώς μια διαβολική σύμπτωση θα της δώσει ένα σύζυγο που έχει τα ίδια ουσιαστικά χαρακτηριστικά με τη μητέρα της. 'Ολες οι ενστικτώδεις διεργασίες συναντούν απροσδόκητες δυσκολίες. Είτε η σεξουαλικότητα δε λειτουργεί σωστά, ή τα παιδιά είναι ανεπιθύμητα, ή τα μητρικά καθήκοντα της φαίνονται αφόρητα, ή αντιδρά στις απαιτήσεις της έγγαμης ζωής με ανυπομονησία και εκνευρισμό. Αυτό είναι πολύ φυσικό, αφού τίποτε απο όλα αυτά δεν έχει καμία σχέση με τις πραγματικότητες της ζωής μια και ο κυρίαρχος σκοπός της ζωής του ατόμου έχει καταλήξει να είναι η ξεροκέφαλη αντίδραση στη δύναμη της μητέρας με οποιαδήποτε μορφή και να παρουσιάζεται. Σε τέτοιες περιπτώσεις μπορεί κανείς να δει συχνά τις ιδιότητες του μητρικού αρχέτυπου να αναδύονται με κάθε λεπτομέρεια. Για παράδειγμα, η μητέρα σαν αντιπρόσωπος της οικογένειας προκαλεί είτε βίαιη αντίσταση είτε πλήρη αδιαφορία σε οτιδήποτε έχει σχέση με την οικογένεια, την κοινότητα, την κοινωνία, τις συμβατικότητες, και τα παρόμοια. Η αντίσταση στη μητέρα σαν μήτρα συχνά εκδηλώνεται με διαταραχές της εμμηνόρροιας, αδυναμία σύλληψης, μια απέχθεια για την εγκυμοσύνη, αιμορραγίες και υπερβολικούς εμετούς στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αποβολές κ.ο.κ. Η μητέρα σαν materia, "ύλη", μπορεί να κρύβεται πίσω απο την ανυπομονησία που δείχνουν αυτές οι γυναίκες για τα αντικείμενα, τον αδέξιο τρόπο που χειρίζονται τα εργαλεία και τα πήλινα, καθώς και το κακό τους γούστο στα ρούχα.
Ακόμη η αντίσταση προς τη μητέρα μπορεί μερικές φορές να οδηγήσει σε μια αυθόρμητη ανάπτυξη της διάνοιας με σκοπό τη δημιουργία μιας σφαίρας ενδιαφερόντων στην οποία δεν έχει καμιά θέση η μητέρα. Αυτή η ανάπτυξη οφείλεται στις ίδιες τις ανάγκες της κόρης και δε γίνεται καθόλου για χάρη του άντρα, όσο κι αν φαίνεται οτι θέλει να τον εντυπωσιάσει ή να τον ζαλίσει με μια προσποιητή διανοητική συντροφικότητα. Ο πραγματικός της σκοπός είναι να τσακίσει τη δύναμη της μητέρας με τη συνεχή διανοητική κριτική και τις ανώτερες γνώσεις της, έτσι ώστε να μπορεί να της απαριθμεί όλες τις βλακείες, τα λογικά της λάθη και τις ελλείψεις στη μόρφωσή της. Η διανοητική ανάπτυξη συχνά συνοδεύεται απο την εμφάνιση γενικών αντρικών χαρακτηριστικών.
3.Υπερανάπτυξη του Έρωτα:
Δεν είναι καθόλου σίγουρο πως το μητρικό σύμπλεγμα που αναφέρθηκε στον πρώτο τύπο, θα οδηγήσει στην υπετροφία του μητρικού ενστίκτου στην κόρη. Εντελώς το αντίθετο μάλιστα, αυτό το ένστικτο μπορεί να εξαλειφθεί εντελώς. Σε τέτοιες περιπτώσεις έχουμε έναν Υπεραναπτυγμένο Έρωτα που λειτουργεί σαν υποκατάστατο, πράγμα που σχεδόν πάντα οδηγεί σε μια ασυνείδητη αιμομικτική σχέση με τον πατέρα. Ο ενισχυμένος Έρωτας δίνει μια αφύσικη έμφαση στην προσωπικότητα των άλλων. Η ζήλεια για την μητέρα και η επιθυμία της κόρης να την ξεπεράσει, γίνεται το μόνιμο θέμα όλων των κατοπινών προσπαθειών της που έχουν συχνά καταστροφικό τέλος. Μια γυναίκα αυτού του τύπου αγαπά τα ρομαντικά και εντυπωσιακά επεισόδια για χάρη των ίδιων των επεισοδίων και μόνο. Ενδιαφέρεται για τους παντρεμένους, όχι τόσο για τους ίδιους, όσο για το γεγονός οτι είναι παντρεμένοι και αυτό της δίνει την ευκαιρία να καταστρέψει έναν γάμο, πράγμα που είναι και ο μοναδικός σκοπός του όλου ελιγμού τους. Απο τη στιγμή που θα πετύχει τον στόχο της, το ενδιαφέρον της εξατμίζεται επειδή δεν διαθέτει κανένα μητρικό ένστικτο και τότε έρχεται η σειρά κάποιου άλλου. Αυτός ο τύπος διακρίνεται για την αξιοσημείωτη έλλειψη συνειδητότητας. Αυτές οι γυναίκες μοιάζουν πραγματικά να είναι εντελώς τυφλές σε όσα κάνουν, πράγμα που δεν είναι καθόλου θετικό, τόσο για τις ίδιες, όσο και για τα θύματά τους. Δε χρειάζεται βέβαια να πω πως για τους άντρες με παθητικό Έρωτα αυτός ο τύπος γυναίκας προσφέρει ένα εξαιρετικό "αγκίστρι" για τις προβολές της άνιμα.
4. Υπερτροφία του Μητρικού Στοιχείου.
Το μητρικό σύμπλεγμα στην κόρη, οδηγεί είτε σε υπερτροφία της θηλυκής πλευράς είτε σε ατροφία της. Η υπερβολική ανάπτυξη της θηλυκής πλευράς σημαίνει μια ενίσχυση όλων των θηλυκών ενστίκτων και πάνω απο όλα του μητρικού ενστίκτου. Η αρνητική πλευρά αυτής της κατάστασης αντιπροσωπεύεται απο τη γυναίκα που ο μοναδικός της σκοπός είναι η γέννηση παιδιών. Για αυτήν ο σύζυγος έχει προφανώς δευτερεύουσα σημασία, είναι πρώτα και κύρια το όργανο της αναπαραγωγής και τον θεωρεί απλά σαν ένα αντικείμενο που πρέπει να φροντίζει, όπως φροντίζει τα παιδιά, τους φτωχούς συγγενείς, τις γάτες, τα σκυλιά και τα έπιπλα του σπιτιού. Ακόμα και η δική της προσωπικότητα έρχεται σε δεύτερη μοίρα. Συχνά δεν τη συνειδητοποιεί καθόλου γιατί ζει όλη της τη ζωή μέσα σε άλλους και μέσα απο άλλους, σε μια ολοκληρωτική ταύτιση με τα αντικείμενα της φροντίδας της. Πρώτα γεννά τα παιδιά και στη συνέχεια προσκολλάται πάνω τους γιατί χωρίς αυτά δεν έχει καμιά προσωπική ύπαρξη. Όπως και η Θεά Δήμητρα εξαναγκάζει τους θεούς με την ανυποχώρητη εμμονή της να της παραχωρήσουν το δικαίωμα της ιδιοκτησίας της κόρης της. Ο Έρωτάς της αναπτύσσεται αποκλειστικά και μόνο σαν μητρική σχέση, ενώ παραμένει ασυνείδητος στον προσωπικό τομέα. Ένας ασυνείδητος Έρωτας εκφράζεται σχεδόν πάντα σαν επιδίωξη της δύναμης. Οι γυναίκες αυτού του τύπου, μολονότι συνεχώς "ζουν για άλλους", στην πραγματικότητα δεν μπορούν να κάνουν καμιά πραγματική θυσία. Σπρωγμένες απο μια ανελέητη επιδίωξη της δύναμης και μια φανατική διεκδίκηση των δικών τους μητρικών δικαιωμάτων καταφέρνουν συχνά όχι μόνο να εξαλείψουν την ίδια τους την προσωπικότητα, αλλά και την προσωπική ζωή των παιδιών τους. Όσο λιγότερο συνειδητοποιεί μια τέτοια μητέρα την δική της προσωπικότητα, τόσο μεγαλύτερη και πιο βίαιη είναι η ασυνείδητη επιθυμία της για δύναμη.
Ο νους της μητέρας δεν καλλιεργείται για χάρη της ατομικής του ανάπτυξης αλλά συνήθως παραμένει στην αρχική του κατάσταση εντελώς πρωτόγονος, ασυσχέτιστος και ανελέητος, αλλά επίσης εξίσου γνήσιος και μερικές φορές εξίσου βαθύς με την ίδια την φύση. Η μητέρα δεν το γνωρίζει αυτό και επομένως δεν μπορεί να εκτιμήσει το ίδιο της το πνεύμα ή να απορήσει και να θαυμάσει το βάθος του σε φιλοσοφικό επίπεδο. Συχνά ξεχνάει αμέσως αυτά που λέει.
_________________
Πηγή: boro.gr
