Σύμφωνα με καινούρια στοιχεία που δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό του Συνδέσμου Ψυχολογικής Επιστήμης «Psychological Science, οι σύντροφοι που γίνονται ζευγάρι ύστερα από μικρό χρονικό διάστημα συνήθως μοιάζουν εμφανισιακά σε σύγκριση με άλλους που γνωρίζονταν πολύ καιρό πριν γίνουν ζευγάρι.
Ο Eli Finkel, συνεργάτης συγγραφέας της μελέτης και καθηγητής Ψυχολογίας στο Κολέγιο Τεχνών και Επιστημών Γουέινμπεργκ του Πανεπιστημίου του Νορθγουέστερν και καθηγητής διοίκησης στη Σχολή Διοίκησης Κέλλογκ, δηλώνει τα εξής: «Αυτή η μελέτη δείχνει ότι παίρνουμε διαφορετικές αποφάσεις σχετικά με το ποιόν πρόκειται να παντρευτούμε αναλόγως με το αν γνωρίζαμε αυτό το άτομο πριν αρχίσουμε να βγαίνουμε μαζί του.
Αν αρχίσουμε να βγαίνουμε αμέσως μετά τη γνωριμία μας, η εξωτερική εμφάνιση φαίνεται ότι είναι σημαντικός παράγοντας για τον καθορισμό αυτής της απόφασης και καταλήγουμε με κάποιον που είναι περίπου το ίδιο ελκυστικός όσο κι εμείς. Αντιθέτως, αν γνωρίζουμε το άτομο αυτό λίγο πριν ξεκινήσει η σχέση – ή αν υπήρξαμε πρώτα φίλοι – η σωματική έλξη φαίνεται λιγότερο σημαντική και είναι λιγότερο πιθανό να μοιάζουμε με τον/τη σύζυγό μας όσον αφορά την εμφάνιση».
Ο Finkel, μαζί με την απόφοιτη του Πανεπιστημίου του Νορθγουέστερν Lucy Hunt (επικεφαλής ερευνήτρια της μελέτης και τώρα στο Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Ώστιν) και τον Paul Eastwick, επίκουρο Καθηγητή στις Επιστήμες Ανθρώπινης Ανάπτυξης και Οικογένειας του Πανεπιστημίου του Ώστιν, προσπάθησαν να κατανοήσουν γιατί οι άνθρωποι έχουν την τάση να κάνουν σχέσεις με συντρόφους που έχουν παρόμοια σωματικά, συμπεριφορικά και ψυχολογικά χαρακτηριστικά – ένα φαινόμενο που οι ψυχολόγοι αναφέρουν ως «σύζευξη ομοίων».
Μια εξήγηση αυτής της συνήθειας βασίζεται στην άποψη περί ανταγωνισμού. Η επιτυχία του ατόμου όσον αφορά την εύρεση συντρόφου καθορίζεται από τη δική του ελκυστικότητα. Οι άνθρωποι που είναι εμφανισιακά ελκυστικοί συνήθως θεωρούνται πολύ επιθυμητοί και γι’ αυτό έχουν περισσότερες πιθανότητες να βρουν συντρόφους που θεωρούνται εξίσου επιθυμητοί.
Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι το χρονικό διάστημα γνωριμίας των συντρόφων μπορεί να αλλάξει το δυναμικό αυτού του ανταγωνισμού. Προηγούμενες έρευνες έδειξαν ότι όταν οι άνθρωποι γνωρίζονται πιο καλά και σε διαφορετικά πλαίσια, η άποψή τους για την ελκυστικότητα του άλλου ατόμου αλλάζει καθιστώντας την εξωτερική εμφάνιση λιγότερο σοβαρή για τον προσδιορισμό του αν θα γίνουν τελικά ζευγάρι.
Η Hunt υποστηρίζει: «Όταν έχουμε τον χρόνο να αλληλεπιδράσουμε με τους άλλους σε διαφορετικές καταστάσεις, προσφέρονται περισσότερες ευκαιρίες για να σχηματίσουμε εντυπώσεις πολύ πιο ουσιαστικές από την αρχική μας κρίση. Δεδομένου ότι οι άνθρωποι δημιουργούν ερωτικούς δεσμούς τόσο με αγνώστους όσο και με γνωστούς τους, μας ενδιαφέρει το πώς ο χρόνος μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που θα διαλέξουν εξίσου ελκυστικούς συντρόφους».
Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι οι σύντροφοι που γνωρίζονταν για σύντομο χρονικό διάστημα πριν γίνουν ζευγάρι ήταν πιθανό να είναι εξίσου ελκυστικοί εμφανισιακά, ενώ όσοι γνωρίζονταν καλά πιο πριν θα παρουσίαζαν μεγαλύτερη αναντιστοιχία στην εξωτερική τους εμφάνιση. Οι ερευνητές εξέτασαν τα δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από 167 ζευγάρια (από την περιοχή του Ιλλινόις και τις γύρω κοινότητες) από τα οποία τα 67 είχαν σχέση και τα 100 ήταν παντρεμένα και συμμετείχαν σε μια μακρόχρονη μελέτη για τις ερωτικές σχέσεις. Κάποια από τα ζευγάρια ήταν μαζί μόνο 3 μήνες και άλλα ακόμα και 53 χρόνια, με μέσο όρο διάρκειας σχέσης 8 έτη και 8 μήνες.
Στο πλαίσιο της μελέτης, η οποία διεξήχθη στο εργαστήριο του Finkel στο Νορθγουέστερν, τα ζευγάρια βιντεοσκοπήθηκαν καθώς μιλούσαν για το πώς είχαν αλλάξει κατά τη διάρκεια της σχέσης. Με βάση αυτά τα βίντεο, ανεξάρτητοι κι εκπαιδευμένοι προγραμματιστές χρησιμοποίησαν κλίμακες αξιολόγησης για να μετρήσουν την ελκυστικότητα του κάθε ατόμου. Η κατάταξη ήταν σε μεγάλο ποσοστό όμοια ανάμεσα στους προγραμματιστές, γεγονός που υποδηλώνει υψηλό επίπεδο συμφωνίας όσον αφορά την ελκυστικότητα του κάθε συντρόφου.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσο μεγαλύτερο διάστημα γνωρίζονταν οι ερωτικοί σύντροφοι, τόσο λιγότερο πιθανό ήταν να μοιάζουν εμφανισιακά όπως ακριβώς είχαν υποθέσει και οι ερευνητές. Για παράδειγμα, μια σχέση ανάμεσα σε μια μη ελκυστική γυναίκα κι έναν ελκυστικό άντρα ήταν πιο πιθανό να προκύψει αν γνωρίζονταν πολλούς μήνες πριν γίνουν ζευγάρι.
Οι σύντροφοι που ξεκίνησαν να βγαίνουν μέσα σε 1 μήνα ύστερα από την πρώτη τους συνάντηση παρουσίασαν σημαντική ομοιότητα στην εξωτερική τους εμφάνιση. Η ομοιότητα ήταν πολύ μικρότερη στους συντρόφους που γνωρίζονταν για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν δημιουργήσουν σχέση. Κάτι παρόμοιο προέκυψε όταν οι ερευνητές εξέτασαν κατά πόσο τα ζευγάρια ήταν φίλοι πριν δημιουργήσουν σχέση. Όσοι ήταν φίλοι πρώτα είχαν λιγότερες πιθανότητες να μοιάζουν εμφανισιακά από τα ζευγάρια που δεν ήταν.
Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ο βαθμός ομοιότητας της εξωτερικής εμφάνισης δεν συσχετίστηκε με το βαθμό ικανοποίησης από τη σχέση ούτε για τους άντρες ούτε για τις γυναίκες που συμμετείχαν στη μελέτη. Συνεπώς, όσοι ήταν φίλοι πρωτύτερα αλλά και όσοι δεν ήταν φάνηκαν σχεδόν εξίσου ευτυχισμένοι χρόνια αργότερα. Οι επιστήμονες σημειώνουν ότι η έρευνα θα πρέπει να επαναληφθεί σε διαφορετικά δείγματα και πλαίσια, αλλά τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι το χρονικό διάστημα της γνωριμίας μπορεί να μας επηρεάσει στην απόφασή μας να θεωρήσουμε κάποιον επιθυμητό σύντροφο ή όχι. «Τελικά το παλαιό ρητό που λέει ότι η ομορφιά είναι υποκειμενική και ειδικά όσο περνάει ο καιρός ίσως έχει πιο σημαντικό νόημα απ’ όσο νομίζουμε», τονίζει η Hunt.
