Στην κίρρωση του ήπατος, τα κύτταρα του ήπατος παθαίνουν βλάβες, καταστρέφονται και δεν μπορούν να αποκατασταθούν.
Επέρχεται σταδιακά μια ευρεία καταστροφή του ηπατικού ιστού ο οποίος αντικαθίσταται από επουλωτικό, συνδετικό, σκληρό ιστό. Η δομή του ήπατος αλλοιώνεται όπως επίσης και οι ζωτικές λειτουργίες του που είναι απαραίτητες για τη ζωή.
Η αλλοίωση της δομής του ήπατος λόγω της κίρρωσης προκαλεί ταυτόχρονα και προβλήματα στη ροή του αίματος που διέρχεται από το συκώτι.
Το συκώτι φιλτράρει και απαλλάσσει το αίμα που διέρχεται δια μέσου του, από τοξικές ουσίες και απόβλητα του μεταβολισμού. Η απώλεια ηπατοκυττάρων που αποτελούν τις λειτουργικές μονάδες του συκωτιού, εμποδίζει το καθαρισμό του αίματος.
Επέρχεται σταδιακά μια ευρεία καταστροφή του ηπατικού ιστού ο οποίος αντικαθίσταται από επουλωτικό, συνδετικό, σκληρό ιστό. Η δομή του ήπατος αλλοιώνεται όπως επίσης και οι ζωτικές λειτουργίες του που είναι απαραίτητες για τη ζωή.
Η αλλοίωση της δομής του ήπατος λόγω της κίρρωσης προκαλεί ταυτόχρονα και προβλήματα στη ροή του αίματος που διέρχεται από το συκώτι.
Το συκώτι φιλτράρει και απαλλάσσει το αίμα που διέρχεται δια μέσου του, από τοξικές ουσίες και απόβλητα του μεταβολισμού. Η απώλεια ηπατοκυττάρων που αποτελούν τις λειτουργικές μονάδες του συκωτιού, εμποδίζει το καθαρισμό του αίματος.
Η λειτουργική ανεπάρκεια του ήπατος λόγω κίρρωσης οδηγεί στη συσσώρευση στον οργανισμό, τοξικών ουσιών και αποβλήτων. Τότε είναι δυνατόν να προκληθεί πρόβλημα στον εγκέφαλο με σύγχυση, ταραχή, τρέμουλο. Στις σοβαρές περιπτώσεις η κατάσταση αυτή μπορεί να εξελιχθεί σε κώμα και να οδηγήσει στο θάνατο.
Η συχνότερη αιτία της κίρρωσης του ήπατος είναι ο αλκοολισμός. Κάποτε οι ηπατίτιδες που προκαλούνται από ιούς, όπως η ηπατίτιδα Β και C, μπορούν να οδηγήσουν σε ηπατική κίρρωση. Υπάρχουν επίσης τοξικές ουσίες, βλαβερές για το συκώτι που εισέρχονται ή δημιουργούνται στη διατροφή και είναι σε θέση να προκαλέσουν κίρρωση.
Στα πρώτα στάδια της εξέλιξης της, η κίρρωση του ήπατος σπάνια προκαλεί σημεία και συμπτώματα. Όμως η προοδευτική εξέλιξη της νόσου, προκαλεί χαρακτηριστικές κλινικές εικόνες.
Τα κυριότερα σημεία και συμπτώματα της κίρρωσης του ήπατος είναι:
1. Φούσκωμα της κοιλιάς
2. Κούραση, αδυναμία, εξάντληση
3. Ανορεξία
4. Αναγούλα, ναυτία
5. Ασυνήθιστη απώλεια βάρους ή πρόσληψη βάρους
6. Κιτρινωπό χρώμα του δέρματος και των ματιών (ίκτερος). Ο όρος κίρρωση προέρχεται από το αρχαίο "κιρρός", που σημαίνει κιτρινωπός, εξαιτίας της κιτρινωπής εμφάνισης του ασθενούς και του προσβεβλημένου ήπατος
7. Φαγούρα
8. Ούρα σκούρου χρώματος, πορτοκαλί ή βαθύ κίτρινο προς καφέ
9. Ερυθρότητα των παλαμών
10. Αιματέμεση (εμετός από αίμα, οφείλεται συνήθως σε αιμορραγία του άνω πεπτικού συστήματος και έχει σχέση με κιρσούς του οισοφάγου που δημιουργούνται λόγω κίρρωσης ήπατος)
11. Στις γυναίκες διαταραχές της περιόδου και απώλεια σεξουαλικής διάθεσης
12. Στους άνδρες γυναικομαστία και απώλεια σεξουαλικής διάθεσης
13. Ευρυαγγείες (μικροί αραχνοειδείς σχηματισμοί διατεταμένων αγγείων στο δέρμα)
14. Πόνος στην κοιλιά, ιδιαίτερα στην ηπατική περιοχή, πάνω δεξιά στην κοιλιά
Οι επιπλοκές της ηπατικής κίρρωσης μπορούν να προκαλέσουν τις ακόλουθες κλινικές καταστάσεις:
1. Ασκίτη (συλλογή υγρού στην κοιλιά, στην περιτοναϊκή κοιλότητα)
2. Οίδημα, κυρίως στα πόδια
3. Σπληνομεγαλία
4. Αιμορραγική διάθεση
5. Εγκεφαλοπάθεια (οφείλεται στη συσσώρευση στο αίμα, ουσιών τοξικών για τον εγκέφαλο λόγω της λειτουργικής ανεπάρκειας του ήπατος). Η ηπατική εγκεφαλοπάθεια χαρακτηρίζεται από σύγχυση, τρέμουλο, απώλεια μνήμης, δυσκολίες συγκέντρωσης, διαταραχές στην ομιλία, μείωση επιπέδου συνείδησης, κώμα και θάνατο
6. Αιμορραγία λόγω ρήξης κιρσών του οισοφάγου. Οι κιρσοί αυτοί δημιουργούνται στην κίρρωση λόγω της αύξησης της πίεσης στην πυλαία φλέβα. Η πυλαία φλέβα είναι η μεγάλη φλέβα που μεταφέρει προς το συκώτι το αίμα το οποίο πρέπει να φιλτραριστεί. Στην κίρρωση η κυκλοφορία του αίματος στο συκώτι διαταράσσεται και προκύπτει πυλαία υπέρταση που με τη σειρά της προκαλεί κιρσούς στον οισοφάγο
7. Νεφρική ανεπάρκεια
8. Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα
9. Σεξουαλικές δυσλειτουργίες και στα δύο φύλα
10. Μείωση της άμυνας του οργανισμού που καθίσταται περισσότερο ευάλωτος σε μολύνσεις (ιδιαίτερα στην περιτοναϊκή κοιλότητα, με κίνδυνο περιτονίτιδας)
11. Υπερευαισθησία στη δράση των φαρμάκων. Η ηπατική λειτουργική ανεπάρκεια δεν εξουδετερώνει στο βαθμό που θα έπρεπε ορισμένα φάρμακα, με αποτέλεσμα ο ασθενής να υφίσταται περισσότερο τη δράση τους
Η έναρξη της κίρρωσης γίνεται ύπουλα, αργά αλλά σταθερά και χωρίς θορυβώδη κλινική εικόνα και με ελάχιστα ειδικά συμπτώματα.
Άτομα που παρουσιάζουν σημεία ή συμπτώματα που πιθανόν να έχουν σχέση με κίρρωση του ήπατος (ιδιαίτερα απώλεια βάρους, κούραση, κίτρινο χρώμα δέρματος και ματιών, πρήξιμο κοιλιάς και οίδημα στα πόδια), πρέπει άμεσα να συμβουλεύονται το γιατρό τους. Οι ασθενείς που έχουν περάσει ηπατίτιδα και άτομα που καταναλώνουν αλόγιστα αλκοόλ, πρέπει να είναι περισσότερο προσεκτικοί.
Είναι προτιμότερο μια κλινική εξέταση και εξειδικευμένα τεστ από το γιατρό, να αναγνωρίσουν έγκαιρα μια κίρρωση του ήπατος που εξελίσσεται ύπουλα και αθόρυβα παρά να αφεθεί η νόσος να εξελίσσεται ανεξέλεγκτα.
Αντωνακάκης Ε. Σωκράτης
Γενικός Χειρουργός
Πηγάδια Καρπάθου
Τηλ. 6974 139 931