 |
Πολλοί άνθρωποι δεν δέχονται τον θυμό ως μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού στο αίσθημα απειλής. Πιστεύουν, ανάλογα με την κοσμοθεωρία τους, πως ο θυμός δεν αρμόζει στους « ενάρετους», (θρησκευτική κοσμοθεωρία), στους ώριμους, στους δυνατούς και ότι είναι δείγμα κακής ανατροφής. Ομως όλοι οι άνθρωποι θυμώνουν και χρειάζεται να το δείχνουν, ενημερώνοντας με αυτό τον τρόπο τους άλλους για τα όριά τους και για το πώς αισθάνονται όταν παραβιάζονται . Η αυτοκυριαρχία χρειάζεται μόνο στον τρόπο έκφρασης του θυμού
Πολλοί άνθρωποι δεν δέχονται τον θυμό ως μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού στο αίσθημα απειλής. Πιστεύουν, ανάλογα με την κοσμοθεωρία τους, πως ο θυμός δεν αρμόζει στους « ενάρετους», (θρησκευτική κοσμοθεωρία), στους ώριμους, στους δυνατούς και ότι είναι δείγμα κακής ανατροφής. Ομως όλοι οι άνθρωποι θυμώνουν και χρειάζεται να το δείχνουν, ενημερώνοντας με αυτό τον τρόπο τους άλλους για τα όριά τους και για το πώς αισθάνονται όταν παραβιάζονται. Η αυτοκυριαρχία χρειάζεται μόνο στον τρόπο έκφρασης του θυμού
Το μπέρδεμα λοιπόν ξεκινά από την έννοια θυμός και τους τρόπους έκφρασής του. Ολοι οι άνθρωποι θυμώνουν μπροστά σε κάποια απειλή ή αδικία, όμως άλλοτε ξεσπούν με τον χειρότερο τρόπο και άλλοτε το κρύβουν, ορθώνοντας άμυνες και εκλογικεύσεις.
Ουσιαστικά όχι πως δεν θυμώνουν αλλά δεν εκδηλώνονται, στο όνομα της ευπρέπειας και της καλής ανατροφής. Αυτό είναι λάθος καθώς υπάρχει ο ευπρεπής θυμός που μπορεί να εκφράζεται ακόμα και με χιούμορ αλλά πάντα με ήρεμα επιχειρήματα, με πρόθεση να ακούσουμε και τον όποιον άλλο, τί έχει να πει και πώς θα το υποστηρίξει.
Ουσιαστικά όχι πως δεν θυμώνουν αλλά δεν εκδηλώνονται, στο όνομα της ευπρέπειας και της καλής ανατροφής. Αυτό είναι λάθος καθώς υπάρχει ο ευπρεπής θυμός που μπορεί να εκφράζεται ακόμα και με χιούμορ αλλά πάντα με ήρεμα επιχειρήματα, με πρόθεση να ακούσουμε και τον όποιον άλλο, τί έχει να πει και πώς θα το υποστηρίξει.
Αδικος θυμός
Ο Αριστοτέλης ξεχώρισε πολύ λακωνικά τον δίκαιο από τον άδικο θυμό. «Ο καθένας μπορεί να θυμώσει – αυτό είναι εύκολο -αλλά το να θυμώνεις με το σωστό άτομο,στο σωστό βαθμό, τη σωστή στιγμή,για το σωστό λόγο δεν είναι καθόλου εύκολο».
Ο Αριστοτέλης ξεχώρισε πολύ λακωνικά τον δίκαιο από τον άδικο θυμό. «Ο καθένας μπορεί να θυμώσει – αυτό είναι εύκολο -αλλά το να θυμώνεις με το σωστό άτομο,στο σωστό βαθμό, τη σωστή στιγμή,για το σωστό λόγο δεν είναι καθόλου εύκολο».
Ο θυμός ή μάλλον ο κίνδυνος και η απειλή που προηγείται, υπάγεται σε κάποιες νομοτέλειες σχετικές με το πού, πώς, πότε και γιατί θεμελιώνουμε δίκαιους λόγους απειλής δηλαδή θυμού. Ο θυμός είναι μέρος της αυτογνωσίας, της αλλαγής και της ευθύνης:
– Μερικές φορές φταίει κάτι άλλο ή κάποιος άλλος και μεταφέρουμε τον θυμό μας σε άλλα πρόσωπα.
– Αλλοτε πάλι, έχουμε αποταμιεύσει αρκετό θυμό από προηγούμενα γεγονότα και ξεσπάμε ένα ποτάμι οργής για ασήμαντη αφορμή, επειδή αφήσαμε να ξεχειλίσει το ποτήρι.
– Οι σχέσεις -ερωτικές, φιλικές κλπ., εμπεριέχουν πάντα το δικαίωμα επιλογής, μένω ή φεύγω. Οταν υπάρχουν προσδοκίες αλλαγής μιας κατάστασης, ο θυμός είναι δίκαιος αλλά γίνεται εξίσου παράλογος όταν για χρόνια τα προβλήματα είναι τα ίδια και τα ίδια και παραμένουν άλυτα. Είναι οι περιπτώσεις που ουσιαστικά κάποιος έχει παραιτηθεί από το δικαίωμα επιλογής, φοβάται να πάρει την ευθύνη ότι « για τους δικούς του φόβους και για τους δικούς του λόγους» παραμένει σε μια σχέση δυσάρεστη, ενώ ουσιαστικά αρνείται να διακινδυνεύσει την αλλαγή.
– Είναι άδικος ο θυμός που εκπορεύεται από προσωπικές ενοχές, αδυναμία να πει κάποιος «όχι», ανάγκη τελειότητας ,συναισθηματική εξάρτηση ή κτητικότητα, κοινωνικά στερεότυπα, στοιχεία που έχουν οδηγήσει σε παράλογες και χρόνιες απαιτήσεις, βλαπτικές για τις σχέσεις και την ευημερία.
– Μερικές φορές φταίει κάτι άλλο ή κάποιος άλλος και μεταφέρουμε τον θυμό μας σε άλλα πρόσωπα.
– Αλλοτε πάλι, έχουμε αποταμιεύσει αρκετό θυμό από προηγούμενα γεγονότα και ξεσπάμε ένα ποτάμι οργής για ασήμαντη αφορμή, επειδή αφήσαμε να ξεχειλίσει το ποτήρι.
– Οι σχέσεις -ερωτικές, φιλικές κλπ., εμπεριέχουν πάντα το δικαίωμα επιλογής, μένω ή φεύγω. Οταν υπάρχουν προσδοκίες αλλαγής μιας κατάστασης, ο θυμός είναι δίκαιος αλλά γίνεται εξίσου παράλογος όταν για χρόνια τα προβλήματα είναι τα ίδια και τα ίδια και παραμένουν άλυτα. Είναι οι περιπτώσεις που ουσιαστικά κάποιος έχει παραιτηθεί από το δικαίωμα επιλογής, φοβάται να πάρει την ευθύνη ότι « για τους δικούς του φόβους και για τους δικούς του λόγους» παραμένει σε μια σχέση δυσάρεστη, ενώ ουσιαστικά αρνείται να διακινδυνεύσει την αλλαγή.
– Είναι άδικος ο θυμός που εκπορεύεται από προσωπικές ενοχές, αδυναμία να πει κάποιος «όχι», ανάγκη τελειότητας ,συναισθηματική εξάρτηση ή κτητικότητα, κοινωνικά στερεότυπα, στοιχεία που έχουν οδηγήσει σε παράλογες και χρόνιες απαιτήσεις, βλαπτικές για τις σχέσεις και την ευημερία.
Πηγή - Μαρία Λασσιθιωτάκη ψυχολόγος
