Η διαδικασία μάθησης μιας νέας ικανότητας ή αντικειμένου φαίνεται εύκολη υπόθεση.
Η άγνοια, ωστόσο,βασικών στρατηγικών και τεχνικών, δε μας βοηθά να γίνουμε καλύτεροι.
Εάν θέλετε να μάθετε κάτι νέο μόνοι σας, ή εάν είστε υπεύθυνοι για να μάθετε κάτι στους γύρω σας (πχ., εκπαίδευση νέου υπαλλήλου στη δουλειά), ακόμη και αν η μάθηση είναι το επάγγελμά σας (δάσκαλοι, καθηγητές), οι παρακάτω τεχνικές μπορούν να σας δώσουν τις αναγκαίες βάσεις.
Η επιτυχία είναι το πρώτο σκαλί
Για να μάθετε πώς να κάνετε κάτι καλύτερα, χρειάζεστε ενθάρρυνση: επειδή, όμως, δε θα έχετε πάντοτε κάποιον για να σας επιβραβεύει δίπλα σας, και καθώς ούτε εσείς μπορείτε να παίξετε το ρόλο αυτό για τους άλλους, θα αντικαταστήσουμε εδώ τη λέξη «ενθάρρυνση» με τη λέξη «επιτυχία». Χρειάζεστε να επιτύχετε σε αυτό που μαθαίνετε για να προχωρήσετε μπροστά και να μάθετε ακόμη περισσότερα πράγματα. Έτσι, όταν μαθαίνετε κάτι ή όταν βοηθάτε κάποιον άλλο σε αυτό, διασφαλίστε ότι ξεκινάτε από κάτι απλό που θα εξασφαλίσει την επιτυχία.
Την επόμενη φορά, θα κάνετε τα πράγματα πιο απαιτητικά. Μην ξεκινάτε με πολλές και μεγάλες απαιτήσεις, καθώς το ποσοστό αποτυχίας θα είναι μεγάλο και εκτός του ότι θα αποθαρρύνει αυτούς που αποτυγχάνουν, δε δίνει την ευκαιρία περαιτέρω εξάσκησης. Δείτε το έτσι: πρώτα θα μάθει κανείς πώς να κάνει μια απλή μακαρονάδα, μετά θα μάθει πώς να φτιάχνει μια απλή σάλτσα και στο τέλος θα γίνει ειδικός στην καρμπονάρα και στις περίπλοκες σάλτσες (για να μην αναφέρουμε τα χειροποίητα ζυμαρικά)!
Η επανάληψη βοηθά τη δημιουργικότητα
Σίγουρα σκέφτεστε πως η επανάληψη, όταν μαθαίνουμε οτιδήποτε, από μια ξένη γλώσσα έως τα καθήκοντα της νέας μας δουλειάς, είναι κάτι που γίνεται απλώς για να εξασκηθούμε. Έχετε δίκιο. Το θέμα, ωστόσο, είναι πως με την εξάσκηση αυτή οι ικανότητές μας βελτιώνονται όλο και περισσότερο και τελικά οι κινήσεις μας αυτοματοποιούνται.
Όσο και αν ακούγεται βαρετό κάτι τέτοιο, μιας και μας κάνει να φαινόμαστε ρομπότ, έχει και μια φωτεινή πλευρά: όταν κάνουμε κάτι αυτόματα, αρχίζουμε να βρίσκουμε και δημιουργικές και πρωτότυπες λύσεις για αυτό. Όταν δράττε ως δάσκαλοι, βοηθείστε τους «μαθητές» σας να μάθουν μέσω της επανάληψης και έπειτα δώστε τους λίγο χρόνο για να σκεφτούν τι ακριβώς έμαθαν και πώς κάνουν κάτι. Θα δείτε ότι θα έχουν καινοτόμες ιδέες μετά από λίγες επαναλήψεις!
Γίνετε ξεκάθαροι, θέστε στόχους
Αποφύγετε τα μεγάλα λόγια και τις μεγάλες υποσχέσεις. Οι γενικοί και αόριστοι στόχοι που μοιάζουν (και είναι) μακρινοί και άπιαστοι δε θα σας βοηθήσουν να μάθετε, ούτε θα βοηθήσουν αυτούς που περιμένουν να μάθουν κάτι από εσάς. Θέστε στόχους που έχουν μεγάλες πιθανότητες επιτυχίας και που είναι ρεαλιστικοί, μετρήσιμοι καιδιαχειρίσιμοι. Αντί να λέτε, για παράδειγμα, πως ο στόχος σας είναι να μάθετε πώς να γίνετε θετικοί άνθρωποι, τροποποιήστε τον σε επιτεύξιμους στόχους, όπως «για να μάθω να ευχαριστώ τους γύρω μου, από σήμερα θα λέω ‘ευχαριστώ’ σε 3 ανθρώπους την ημέρα».
Εάν η θέση σας είναι να εκπαιδεύσετε ένα νέο υπάλληλο, το σημείο αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ας πούμε ότι εκπαιδεύετε κάποιο νέο μάγειρα στο εστιατόριό σας: οι στόχοι μπορούν να είναι «την πρώτη εβδομάδα θα μάθω πώς να κάνω σωστή προετοιμασία για την κουζίνα», «τη δεύτερη εβδομάδα θα μάθω να παρασκευάζω τις σαλάτες», κλπ. Έτσι, θέτετε μικρά βήματα που εξασφαλίζουν την επιτυχία και προσθέτουν δυσκολίες και προκλήσεις σταδιακά, ενώ παράλληλα ενσωματώνουν και την εξάσκηση σε ικανότητες που ήδη αποκτήθηκαν.
Διορθώστε, αντί να μιλάτε
Είναι πολύ ωραίο να μιλάτε απλώς και να κρίνετε τη δουλειά κάποιου, ή να κάνετε μια δίωρη εποικοδομητική κριτική σε κάποιον για ένα λάθος ή ένα καινούριο καθήκον ή στόχο που έθεσε. Πόσο θα βοηθήσει, όμως, αυτό; Η περιγραφή μιας άλλης προσέγγισης και οι συμβουλές δεν είναι κάτι πρακτικό και υλικό: για να μάθει κανείς,διορθώστε μαζί του τα λάθη του, δώστε εκ νέου οδηγίες, δώστε περισσότερες λεπτομέρειες, πρακτικές συμβουλές, παραδείγματα και πρότυπα.
Διορθώστε τα λάθη των άλλων μαζί τους, ιδιαιτέρως, ενώ, όταν διορθώνετε κάποιον δημοσίως, βεβαιωθείτε πως τονίζετε το γεγονός ότι το λάθος του ήταν κοινό και συμβαίνει συχνά. Να θυμάστε να διατηρείτε το κατάλληλο ύφος: όταν θέλετε να μάθετε κάτι ή να διδάξετε κάποιον άλλο,μιλήστε σαν δάσκαλος· σε ένα μάθημα χορού, για παράδειγμα, αυτό που σας βοηθά είναι το «θα πρέπει να κάνεις μικρότερα βήματα και να μη βιάζεσαι τόσο», αντί του «ο ρυθμός σου είναι λάθος».
Θυμηθείτε να χρησιμοποιείτε παραδείγματα, πρότυπα και επεξηγήσεις για να βοηθήσετε τον εαυτό σας και τους άλλους να μάθουν. Τα πρότυπα σας δείχνουν το δρόμο και οι επεξηγήσεις σας δίνουν να καταλάβετε τι συμβαίνει. Εξασκηθείτε, λοιπόν!
Το άρθρο βασίζεται σε μερικές από τις ιδέες του Doug Lemov, από το βιβλίο του “42Rules for Getting Better at Getting Better”.
