Ανάλυση ποιημάτων είναι η διαδικασία διερεύνησης της φόρμας, του περιεχομένου και της ιστορίας ενός ποιήματος υπό ένα ενημερωτικό πρίσμα που σκοπό έχει την δημιουργία ενδιαφέροντος προς τον αναγνώστη στην κατανόηση και την εκτίμηση του έργου.
Οι λέξεις "ποίημα" και "ποίηση" προέρχονται από την αρχαίοελληνική λέξη "ποιώ" που σημαίνει "δημιουργώ". Υπό αυτήν την ετυμολογία το ποίημα αποκτά πραγματική υπόσταση και καθίσταται ως δημιούργημα. Υπό τη θεώρηση του William Carlos Williams, του ποιήματος ως μιας "μηχανής φτιαγμένης από λόγια" το ποιητικό κατασκεύασμα παράγει κάποιας ποιότητας και ποσότητας εντυπώσεις, αποτελέσματα και έργο στον αναγνώστη. Το έργο που παράγει μια "μηχανή φτιαγμένη από λόγια", το ποίημα, είναι η εντύπωση που δημιουργεί στα αισθητήρια του αναγνώστη. Όταν εκείνος πλέον αναλύει το ποίημα λειτουργεί ομοίως με μηχανικό που αποσυνθέτει κι ανασυνθέτει μια μηχανή για να κατανοήσει τη λειτουργία της.
