Ο όρος »συναισθηματική νοημοσύνη» έγινε ευρέως γνωστός το 1995, όταν εκδόθηκε το ομώνυμο βιβλίο του Daniel Goleman. Αν και δεν ήταν ο πρώτος που ασχολήθηκε με αυτό το τομέα της ψυχολογίας, αναφέρει ωστόσο ότι η συναισθηματική νοημοσύνη (EQ) είναι πιο σημαντική από τη νοητική νοημοσύνη (ΙQ).
Τι εμπερικλείει όμως αυτός ο όρος και ισχύει αυτό που πολλοί λένε ότι οι άντρες έχουν χαμηλότερη συναισθηματική νοημοσύνη από τις γυναίκες; 
Ορισμός κατά Goleman
Ο Goleman ορίζει τη συναισθηματική νοημοσύνη ως την ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε τα συναισθήματά μας, να μπορούμε να τα ονομάσουμε, καθώς και να γνωρίζουμε τα δυνατά και τα αδύναμα σημεία του χαρακτήρα μας προκειμένου να διαμορφώνουμε μια καλή αίσθηση εαυτού. Μια άλλη σημαντική παράμετρος της συναισθηματικής νοημοσύνης είναι να κινητοποιούμε τον εαυτό μας προς την επίτευξη των στόχων μας, παρά τις ματαιώσεις που ίσως δεχόμαστε. Επίσης, να καταφέρνουμε να ελέγχουμε τις παρορμήσεις μας και να μην αφήνουμε το άγχος μας να παρεμποδίζει την ορθή σκέψη. Τέλος, ένας συναισθηματικά ευφυής άνθρωπος είναι αισιόδοξος, συναισθάνεται τους άλλους (αυτό που αποκάλεσε »ενσυναίσθηση») και συμπεριφέρεται ανάλογα στη κάθε περίσταση.
Ακόμα και αν φαίνονται θεωρητικά όλα τα παραπάνω, ο τελικός στόχος είναι να μπορούμε να τα εφαρμόζουμε για να διαχειριζόμαστε τις σχέσεις μας. Έτσι, πρακτικά ο συναισθηματικά ευφυής άνθρωπος μπορεί να κάνει δεσμούς, να δουλεύει επιτυχώς σε ομάδες, να επικοινωνεί παραγωγικά χωρίς να προκαλεί στους άλλους αντιδράσεις και να διαχειρίζεται τις κρίσεις. Κατά τον Goleman, η συναισθηματική νοημοσύνη μπορεί να διδαχθεί και σχετίζεται με μια βαθιά αίσθηση επάρκειας εαυτού. Για αυτό και επιμένει στον ρόλο των γονέων σχετικά με την οικοδόμηση αυτής στα παιδιά τους.
Άντρες – Γυναίκες
Αρκετοί άντρες, αλλά και το 99% των γυναικών πιστεύουν πώς οι γυναίκες έχουν υψηλότερο δείκτη συναισθηματικής νοημοσύνης από τους άνδρες. Αυτό είναι αλήθεια σε ένα ποσοστό μιας και υπάρχουν δομικές διαφορές στους εγκεφάλους αντρών – γυναικών που εξηγούν την μεγαλύτερη ικανότητα και ευκολία των γυναικών να συναισθάνονται τους άλλους ανθρώπους. Πιο συγκεκριμένα, νευρολογικές έρευνες έχουν δείξει ότι τα δυο ημισφαίρια του γυναικείου εγκεφάλου επικοινωνούν καλύτερα από τα αντίστοιχα των αντρών. Επίσης, η περιοχή ανάμεσα στο κροταφικό και μετωπιαίο λοβό που συνδέεται με τη παραγωγή συναισθημάτων είναι πιο δραστήρια στις γυναίκες από ότι στους άντρες. Για αυτούς τους λόγους όταν μια γυναίκα ακούει κάποιον να αισθάνεται άσχημα, »αντέχει» να μείνει στο συναίσθημα του άλλου και το δικό της. Σε αντίστοιχη περίπτωση ο άντρας ξεκινά να συστηματοποιεί την επίλυση του προβλήματος μιας και ενεργούνται τα αντίστοιχα σημεία του εγκεφάλου στο μετωπιαίο λοβό, κάτι που επίσης αποδεικνύεται σε εγκεφαλογραφήματα.
Παρά όλα αυτά, όπως αναφέρεται παραπάνω, συναισθηματική νοημοσύνη δεν είναι μόνο η ενσυναίσθηση. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι οι άντρες είναι πιο ικανοί στο να διαχειρίζονται τις κρίσεις και να στέκονται δυνατοί όταν οι δίπλα τους καταρρέουν. Για αυτό το λόγο στον επιχειρησιακό τομέα οι άντρες επιτυγχάνουν σε διευθυντικές θέσεις και μπορούν να διαχειρίζονται τους «δύσκολους» υπαλλήλους. Διατηρούν καλύτερες ισορροπίες σε ομάδες ενώ παράλληλα διατηρούν την αισιοδοξία τους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, καταφέρνουν να ενθαρρύνουν τους υπαλλήλους ακόμα και σε δυσοίωνες περιόδους και πιστεύουν τόσο στον εαυτό τους όσο και στους άλλους, περισσότερο από τις γυναίκες. Εξάλλου, οι άντρες μαθαίνουν από μικρή ηλικία να μην είναι ευάλωτοι, στεναχωρημένοι ή να νοιώθουν ενοχές, ενώ οι γυναίκες κοινωνικοποιούνται μέσω των συναισθημάτων.
Συμπέρασμα
Σε γενικές γραμμές, οι γυναίκες έχουν υψηλότερη συναισθηματική νοημοσύνη, όπως αυτή μετριέται από ψυχομετρικά εργαλεία. Όμως, εκεί που είναι πιο αδύναμες οι γυναίκες, υπερισχύουν οι άντρες και αντίστροφα. Θα μπορούσε λοιπόν να πει κάποιος ότι αλληλοσυμπληρωνόμαστε και για αυτό είναι καλό να αναγνωρίζουμε τις αδυναμίες αλλά και τα δυνατά μας »συναισθηματικά» χαρτιά προκειμένου να δημιουργούμε ισορροπημένες σχέσεις.
Βιβλιογραφία: Goleman, D. (1946) Η συναισθηματική νοημοσύνη: Γιατί το "EQ" είναι πιο σημαντικό από το "IQ". Αθήνα : Πεδίο
Από τη Μυρτώ Μπεχράκη, Ψυχολόγο-Ψυχοθεραπεύτρια
