Αυτοκριτική.
Πρόκειται για μια έννοια σπάνια. Ένα υπό εξαφάνιση χαρακτηριστικό του ανθρώπου. Σε μία σχέση, φιλική και ερωτική όλα είναι απόρροια πράξεων που προέρχονται από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές. Τούτο, σπάνια το σκεφτόμαστε κατά τη διάρκεια μιας ρήξης. Σπάνια σκεφτόμαστε την ευθύνη των δικών μας πράξεων. Αποτυγχάνουμε στο να παρατηρήσουμε τον εαυτό μας. Πότε ήταν η τελευταία φορά που άκουσες τι είπες; Που πρόσεξες τη γλώσσα του σώματός σου; Που είδες το βλέμμα σου; Αναρρωτήθηκες ποτέ “Θα συνέχιζα να θεωρώ τον εαυτό μου νοήμων εάν με παρατηρούσα σε τρίτο πρόσωπο;”
Ξαφνικά, νομίζουμε, μια σχέση έσπασε. Είσαι σίγουρος για το “ξαφνικά”; Είσαι σίγουρος ότι για ένα διάστημα πριν το συμβάν εσύ φερόσουν ώριμα και σωστά; Ή μήπως απλά δεν είχες την ωριμότητα να παρατηρήσεις τον εαυτό σου να παραφέρεται;
Πρέπει, επομένως, να κάνουμε μια βασική ερώτηση. Από που πηγάζει η ανικανότητά μας να παρατηρήσουμε τον εαυτό μας;
Πολλές οι πηγές, μια η εκβολή.
Αρχικά, πρέπει να αποδεχθούμε ότι μεγαλώνουμε με συγκεκριμένο τρόπο, εντός μιας συγκεκριμένης κουλτούρας. Θέλοντας και μη γινόμαστε πομποί κόμπλεξ και συναισθηματικών δυσλειτουργιών που προέρχονται από τους ανθρώπους που μας τα δίδαξαν άθελά τους ή από τα εξωτερικά ερεθίσματα του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο ζούμε. Για παράδειγμα, στη σύγχρονη δυτική μας κουλτούρα η εμπιστοσύνη μεταξύ των ανθρώπων θεωρείται κάτι άπιαστο. Μας το θυμίζουν συνέχεια αυτό οι σειρές, οι ταινίες και οι διαφημίσεις. Δε σκεφτόμαστε όμως πως δίχως έριδες και απιστία, τις ταινίες και τις σειρές δε θα τις έβλεπε κανείς, ενώ οι διαφημίσεις δε θα κολλούσαν στα κεφάλια μας. Την πατάμε λοιπόν και εμείς, όπως οι γιαγιάδες μας όταν έβλεπαν τη “βγαλμένη από τη ζωή” Λάμψη! Θεωρούμε πως για να έχει νόημα η ζωή μας, απαιτούνται ίντριγκες, έριδες και απιστία. Θέλουμε να νομίζουμε πως η ζωή μας είναι κάποιου είδους “Truman Show”. Θέλουμε να δραματοποιούμε το κάθε τι. Φυσικά, όλα αυτά συμβαίνουν στη σφαίρα του υποσυνειδήτου. Όλα τα παραπάνω υποστηρίζονται από τις πραγματικές ιστορίες έλλειψης επικοινωνίας που ακούμε καθημερινά γύρω μας.
Όσο λοιπόν εμείς φροντίζουμε να παρατηρούμε τον γύρω κόσμο και προσπαθούμε να του ταιριάξουμε, ξεχνάμε πως είναι να παρατηρούμε τον εαυτό μας. Μάλιστα, αρκετοί από εμάς αναπτύσσουμε μηχανισμούς άμυνας ενάντια σε τούτη την παρατήρηση. Όταν κάποιος φίλος ή εχθρός μας πετά στα μούτρα έναν καθρέφτη της ψυχής μας, εμείς αμέσως αμυνόμαστε. Θυμός, νεύρα και άμεση προσβολή είναι τα όπλα μας. Όταν αυτή η “επίθεση” περάσει, κοιτάμε να φτιάξουμε ψηλότερα τείχη, αντί να αναλογιστούμε τους λόγους της διαμάχης. Και πάει λέγοντας.
Με λίγα λόγια, αποτυγχάνουμε να παρατηρούμε τον εαυτό μας γιατί βαθιά μέσα μας υπάρχουν διαφόρων ειδών κόμπλεξ τα οποία είναι κομμάτι του εαυτού μας, τον οποίο εαυτό προστατεύουμε συνεχώς. Δηλαδή, δεν θέλουμε να κάνουμε αυτοπαρατήρηση γιατί ξέρουμε τι θα βρούμε μέσα μας. Είμαστε συναισθηματικώς κακομαθημένοι.
Ένας άλλος λόγος αποτυχίας της αυτοπαρατήρησης είναι η συνήθεια. Όταν συνηθίζουμε τον φίλο ή το σύντροφο αρχίζουμε να έχουμε τάσεις φυγής από αυτόν / αυτή. Το πως γίνεται αυτό και πως αποτρέπεται είναι θέμα άλλης κουβέντας. Όταν συνηθίσουμε κάποιον, τον θεωρούμε δεδομένο. Δεν επιδιώκουμε την Αγάπη, την υποστήριξη, το σεβασμό, την Ένωση. Επιδιώκουμε τη διαφοροποίηση, τη διαμάχη. Έχουμε χορτάσει. Αυτό είναι ένα κακό που αντιμετωπίζεται, αλλά συνήθως το συνειδητοποιούμε αφού έχει εκφραστεί πλήρως.
Τελικά, προστατεύουμε τα κόμπλεξ μας σαν ό,τι πολυτιμότερο έχουμε και ταυτόχρονα φροντίζουμε να εκφράζουμε τα κόμπλεξ αυτά στα άτομα που νομίζουμε ότι έχουν υποχρέωση να τα αντέξουν. Μέγα λάθος. Κανείς δεν έχει υποχρέωση να αποδεχθεί τα κόμπλεξ μας, ούτε καν εμείς. Αντιθέτως, έχουμε υποχρέωση να ξεράσουμε τα άρρωστα κομμάτια της ψυχοσύνθεσης μας και να δοθούμε στον σύντροφο ή φίλο όσο το δυνατόν πιο αγνοί και θετικά προδιατεθειμένοι.
Άλλωστε, αυτό σημαίνει Ένωση. Να φροντίζεις και να εξελίσσεις συνεχώς τον εαυτό σου με σκοπό να προκαλέσεις όσο το δυνατόν λιγότερα προβλήματα στη μετάδοση της Αγάπης, του Πάθους και του Έρωτα.
Κάτι σημαντικό. Άλλο η Αυτοκριτική και άλλο το αυτομαστίγωμα. Ορισμένες φορές τα όρια μεταξύ των δύο εννοιών είναι ασαφή. Χρειάζεται μεγάλη κριτική ικανότητα για να τα διαχωρίσουμε επιτυχώς. Επίσης, όπως είπα στην αρχή, όλα είναι απόρροια και των δυο πλευρών.
Αυτό είναι το προϊόν της δικής μου Αυτοκριτικής, ελπίζω να βοηθήσει και εσάς!
