Η επίδραση των συναισθημάτων στην υγεία μας και η διάρκειά τους
Τα συναισθήματα χαρακτηρίζονται ως σύνθετες ψυχολογικές και βιολογικές αντιδράσεις. Σχετίζονται με το τι σκεφτόμαστε και τι νιώθουμε, παρόλο που πολλές φορές αδυνατούμε να αντιμετωπίσουμε συνειδητά τις διάφορες στρεσογόνες καταστάσεις που προκαλούνται στην καθημερινότητα μας.
Σε αυτό συμβάλλει ο εγκέφαλος μας, ο οποίος, συνεχώς επαναφέρει τα αρνητικά συναισθήματα στην επιφάνεια χρησιμοποιώντας τα ως μέσο επίλυσης των δυσκολιών που δεν μπορεί να αγνοήσει. Καθώς οι μη εποικοδομητικές σκέψεις μας πολλαπλασιάζονται, συχνά μεγεθύνουμε το πρόβλημα με αποτέλεσμα να οδηγούμαστε σε αδιέξοδο ή σε απομόνωση.
H στεναχώρια μπορεί να επιβαρύνει ακόμη και τη σωματική μας υγεία
Σύμφωνα με Βρετανούς επιστήμονες, παρατεταμένες περίοδοι θλίψης είναι σε θέση να εξασθενήσουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Ανοσολόγοι του Πανεπιστημίου Μπέρμιγχαμ ανακάλυψαν ότι ανεπτυγμένα επίπεδα στρες και κατάθλιψης επηρεάζουν τη λειτουργία ενός τύπου λευκών αιμοσφαιρίων, των ουδετερόφιλων, τα οποία ευθύνονται για την καταπολέμηση βακτηριακών λοιμώξεων, όπως η πνευμονία.
Αρκετές φορές, έχουμε ακούσει για ζευγάρια που ήταν πολλά χρόνια παντρεμένα και όταν έφυγε ο ένας από τη ζωή μετά από μικρό χρονικό διάστημα πέθανε και ο άλλος από τη στεναχώρια.
Όπως αναφέρει η Δρ. Τζάνετ Λόρντ, επικεφαλής ερευνήτρια – καθηγήτρια Βιολογίας των Ανοσοκυττάρων και διευθύντρια στο Κέντρο Έρευνας της Υγιούς Γήρανσης του πανεπιστημίου: «Κανένας δεν πεθαίνει από τον σύνδρομο ραγισμένης καρδιάς αλλά από διαλυμένο ανοσοποιητικό σύστημα που επιτρέπει την εκδήλωση πάρα πολύ σοβαρών λοιμώξεων».
Σύμφωνα με ευρήματα αναλύσεων του ανοσοποιητικού συστήματος και των ορμονικών επιπέδων σε 48 υγιείς εθελοντές ηλικίας 65 ετών και άνω, από τους οποίους οι μισοί είχαν χάσει κάποιο αγαπημένο πρόσωπο μέσα στους προηγούμενους 12 μήνες, παρατηρήθηκε σημαντικά μειωμένη αντιβακτηριδιακή δράση των ουδετερόφιλων ενώ τα άτομα παρουσίασαν αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης (ορμόνη που παράγεται από το στρες και καταστέλλει τη δραστηριότητα των ουδετερόφιλων).
Οποιοδήποτε πρόσχημα κι αν δίνουμε στις στεναχώριες μας, συχνά δεν είναι παρά το προσωπικό συμφέρον και η ματαιοδοξία που τις προκαλούν, Λα Ροσφουκώ, 1613-1680, Γάλλος συγγραφέας
Τα συναισθήματα σε αριθμούς
Επιπρόσθετα, έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο πανεπιστήμιο Leuven στο Βέλγιο ανέδειξε ότι η στεναχώρια διαρκεί έως 240 φορές περισσότερο από άλλα συναισθήματα, όπως το αίσθημα της ντροπής, της αηδίας και του φόβου. Πιο συγκεκριμένα:
Η στεναχώρια για κάποιον σοβαρό λόγο διαρκεί κατά μέσο όρο 120 ώρες, ενώ τα αισθήματα ντροπής και αηδίας 30 λεπτά, του φόβου 42 λεπτά. Έπειτα ακολουθεί το αίσθημα του μίσους που διαρκεί 60 ώρες και τέλος το αίσθημα της χαράς που διαρκεί 35 ώρες.
Σύμφωνα με την συγκεκριμένη μελέτη, οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η μελαγχολία αποτελεί το πιο παρατεταμένο συναίσθημα επειδή προκαλείται από γεγονότα με τεράστιο αντίκτυπο στην προσωπικότητά μας όπως το διαζύγιο και η αρρώστια, με αποτέλεσμα να χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο να τη διαχειριστούμε.
Η παραπάνω μελέτη πραγματοποιήθηκε σε 233 φοιτητές από τους οποίους ζητήθηκε να θυμηθούν πρόσφατα συναισθήματα που ένιωσαν, τα γεγονότα που τα προκάλεσαν και τη διάρκεια τους. Από τα 27 συναισθήματα που αναφέρθηκαν συνολικά, σημειώθηκε ότι:
Η ανία και η έκπληξη υποχωρούν μέσα σε 2 ώρες περίπου. Ο εκνευρισμός χρειάζεται 1,3 ώρες για να περάσει το ίδιο και η συμπόνια. Αντιθέτως το στρες χρειάζεται 3 ώρες για να υποχωρήσει, οι ενοχές 3,5 ώρες και η περηφάνια 2,6 ώρες.
Τα αισθήματα χαλάρωσης από την άλλη υποχωρούν μέσα σε 4,3 ώρες ενώ ο ενθουσιασμός χρειάζεται 6 ώρες για να υποχωρήσει. Η ανακούφιση υποχωρεί σε 8 ώρες και η ζήλια σε 15 ώρες. Τέλος αισθήματα όπως η απελπισία, η ελπίδα, το άγχος, η απογοήτευση και η ικανοποίηση υποχωρούν μέσα σε 24 ώρες.
Όπως ανέφερε ο επικεφαλής του τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστήμιου, τα συναισθήματα που έχουν μικρή χρονική διάρκεια συνήθως προκαλούνται από γεγονότα που έχουν μικρή σημασία σε αντίθεση με τα συναισθήματα μεγάλης χρονικής διάρκειας τα οποία προκαλούνται από γεγονότα που στιγματίζουν αυτόν που αφορά άμεσα.
Φυσικά, υπάρχει το ενδεχόμενο να μην γίνουν άμεσα αντιληπτά αλλά να βγουν στην επιφάνεια μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όταν κάποιος ανακαλεί τα γεγονότα που του συνέβησαν και τις συνέπειες τους, τα καταθλιπτικά συναισθήματα αναζωπυρώνονται με αποτέλεσμα την παράταση της διάρκειας τους.
Σημαντικό είναι να αναγνωρίζουμε τις αιτίες της λύπης, της στεναχώριας, του θυμού και του μίσους μας αφού έτσι τα αντιμετωπίζουμε αποτελεσματικότερα. Τέλος, θεωρείται αναγκαία η αποφυγή της ανάλυσης των παρελθοντικών άσχημων καταστάσεων ο αντίκτυπος των οποίων προκαλεί τον ψυχολογικό εγκλωβισμό μας.
