Στην εποχή της «αθνητότητας», η Πρωτοχρονιά είναι η πλέον έμπλεος υποκρισίας ημέρα του έτους. Παριστάνεις ότι επιχαίρεις για την αναχώρηση του γηραιού χρόνου ενώ στην πραγματικότητα νιώθεις ένα τσίμπημα στην καρδιά. Είναι λιγότερο έντονο από εκείνο μπροστά στη γενέθλια τούρτα (ή όταν συνειδητοποιείς ότι «ρίχνεις» πλέον μια δεκαετία σε ποδοσφαιριστές που βρίσκονται στη δύση τους) αλλά εξίσου ανηλεές.
Σύμφωνα με πρόσφατη οnline έρευνα που διενήργησε στις ΗΠΑ η Harris Poll (εκ μέρους της καμπάνιας «Get Old» της Pfizer), ένα 87% των Αμερικανών κατατρύχονται ενώπιον του γήρατος τουλάχιστον από έναν μεγάλο φόβο (πρώτος, με 23%, η σωματική φθορά και δεύτερος, με 15%, η απώλεια μνήμης). Ετερη δε αμερικανική έρευνα αποκαλύπτει ότι η μεγάλη πλειοψηφία (ένα 62%) των 4,2 εκατ. tweets που απεστάλησαν το 2014 και αφορούσαν την ηλικία ήταν «αρνητικά».
Κακά τα ψέματα, δεν θέλεις τίποτε να σου υπενθυμίζει ότι τα σβηστά κεριά πληθαίνουν. Καλό και γούρικο να είναι το 2015, αρκεί η «πορνογραφία των γηρατειών» (όρος του βρετανού κοινωνιολόγου Μάικ Φεδερστόουν για τις ρυτίδες, τους κιρσούς και τη λοιπή απεχθή συμπτωματολογία του πανδαμάτορος χρόνου) να μείνει μακριά σου.
Προχθές συνάντησα στον δρόµο μια γνωστή μου 45χρονη με τη 12χρονη κόρη της. Εδειχνε να απολαμβάνει τα σχόλια για την αιφνίδια μετάλλαξη του «μωρού» της σε εκτυφλωτική δεσποινίδα, αλλά στο βλέμμα της ελλόχευε η γνωστή σκιά: «Μου είναι αδύνατο να συμφιλιωθώ με το ότι μεγαλώνω και εγώ μαζί της».
Διότι οι γυναίκες, ως γνωστόν, είναι οι πλέον ανάλγητες με τον χρόνο τους (και όχι ο χρόνος μαζί τους, όπως διαδίδεται ευρέως). Μια έρευνα του 2012 (της αλυσίδας καταστημάτων Superdrug) σε 2.000 Βρετανίδες έδειξε ότι τα πρώτα σημάδια ανησυχίας για τα χρόνια που περνούν εμφανίζονται στα 29 (προσωπικώς θα τα τοποθετούσα στα 27, αν κρίνω από δύο νεαρές συναδέλφους, οι οποίες παρότι γεννήθηκαν το 1987, τη χρονιά δηλαδή που οι υπόλοιποι πανηγυρίζαμε το Ευρωμπάσκετ, οιμώζουν διότι «τα 30 είναι μόλις ένα βήμα μακριά»).
Η παγκόσμια βιομηχανία της ομορφιάς σπεύδει βεβαίως να επωφεληθεί. Ενδεικτική η ψύχωση με τα προϊόντα αντιγήρανσης που ευδοκιμεί τα τελευταία χρόνια (η 30χρονη Σκάρλετ Τζοχάνσον παραδέχεται ότι τα χρησιμοποιεί εδώ και καιρό) και βέβαια η σχεδόν λυσσαλέα εμμονή με το μπότοξ, που εγκαινιάζεται πλέον από την εφηβεία (η επιδημία έχει βαφτιστεί «teen toxing»).
Και εκεί που νομίζεις ότι δεν υπάρχει πιο κάτω, η αμερικανική αλυσίδα σουπερμάρκετ Walmart κυκλοφόρησε το 2011 τη σειρά προϊόντων περιποίησης προσώπου Geo-Girl (συμπεριλαμβανομένης και αντιγηραντικής κρέμας με αντιοξειδωτικά) για κορίτσια 8 ως 12 ετών. Μιλάμε πλέον για «χρονοφοβία» πριν ακόμη από την έμμηνο ρύση.
H ηλικία ευτελίζετε και παθολογικοποιείται. Ελάχιστες δείχνουν πλέον να απολαμβάνουν τη διαδικασία. Διότι το να μεγαλώνεις ισοδυναμεί με παταγώδη αποτυχία. Κυρίως αποτυχία να χρησιμοποιήσεις τις πλαστικές, τις εξωσωματικές, το γκότζι μπέρι, το πιλάτες κ.λπ. για να επανεφεύρεις εαυτόν (έτσι ώστε π.χ. «στα 60 σου να μοιάζεις 40»). Και όμως, όπως υπογραμμίζει η Αν Καρπφ, συγγραφέας του εγχειριδίου αυτοβοήθειας «Ηοw to Age» (The School of life), που κυκλοφόρησε εφέτος, αυτή η γιγαντιαία πόλωση ανάμεσα στο γήρας και στη νιότη βασίζεται σε ένα σκανδαλώδες ψέμα:
«Οτι όλοι οι νέοι διαθέτουν αψεγάδιαστο δέρμα και λαμπερά μαλλιά, κάνουν ασταμάτητα σεξ, σφύζουν από ενέργεια και δεν αισθάνονται ποτέ μόνοι. Η απαξίωση του γήρατος είναι χτισμένη πάνω σε αυτήν ακριβώς την εξιδανίκευση της νιότης, με αμφότερα να ασκούν βία στην πραγματικότητα. Ούτε τα νιάτα είναι τόσο ανέφελα ούτε το γηράσκειν τόσο δυσβάσταχτο όσο θέλουν τα στερεότυπα».
Την ώρα λοιπόν που τσουγκρίζεις το ποτήρι, σκέψου ότι, όπως έλεγε ο Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον, «γέροι και νέοι, όλοι είμαστε στην τελευταία μας κρουαζιέρα».
Παπαδημητρίου Λένα
