Περί σημαντικών αριθμημένων τάξεων, αμαρτιών - αρετών
Δύο εἶναι αἱ πηγαὶ πάντων τῶν ἁμαρτημάτων, ὁ θυμός καὶ ἡ ἐπιθυμία· ὁποῖον ἁμάρτημα καὶ ἄν στοχασθῇς, αὐτὸ ἤ ἐκ τοῦ θυμοῦ ἀναβλύζει ἤ ἐκ τῆς ἐπιθυμίας.Ὅποιον δὲ ὑποδουλώσῃ ὁ διάβολος, ἐκείνον πολλάκις μὲν βάλλει εἰς τὸ πῦρ, ἤτοι ρίπτει εἰς τὰ φλογερὰ ἁμαρτήματα τοῦ θυμοῦ, πολλάκις δὲ εἰς τὸ ὕδωρ, δηλ. εἰς τὰ παραπτώματα τῆς κακῆς ἐπιθυμίας. Κυριακοδρόμιον Α -142
Δύο εἶναι τῶν παθῶν οἱ φύσεις οἱ πιὸ περιεκτικὲς, ἡ ἡδονὴ καὶ ὁ πόνος. Ἡ κάθε μιὰ ἀπὸ αὐτὲς φυτρώνει καὶ στὴν ψυχή. Ὑπάρχουν καὶ πολλὲς χαρὲς γύρω ἀπὸ τὴν ἡδονή, καὶ πρὶν ἀπὸ τὸν πόνο ὑπάρχει φόβος, καὶ μαζὶ μὲ τὸν πόνο λύπη. Ὁ θυμὸς πάλι εἶναι κοινὸ πάθος τῆς ἡδονῆς καὶ τοῦ πόνου. Στὴν ἡδονὴ ὑπάρχει καὶ ἡ κακοήθης διάθεση, ἡ ὁποία εἶναι ἡ πιὸ πανοῦργα ἀπὸ ὅλα τὰ πάθη, καὶ ποὺ στὴν ψυχὴ ἐμφανίζεται ὡς ἀλαζονεία, βλασφημία, φιλαργυρία, φιλοδοξία, φιλονεικία καὶ βασκανία, ἐνῶ στὸ σῶμα ὡς παντοφαγία καὶ λαιμαργία καὶ μονοφαγία. Φ-ΕΠΕ Ἀγ.Ἀναστασίου Σιναΐτου. 13β-133
Τὰ πάθη, γενικώς μὲν είναι δύο· ἀγάπη καὶ μίσος, ἢ ἠδονὴ καὶ ὀδύνη· ἐμπαθώς γὰρ κινούμεθα, ἢ διατὶ ἀγαπώμεν κανένα πράγμα ὠς ἠδονικόν, ἢ διατὶ τὸ μισούμεν ὠς ὀδυνηρόν· εἰδικῶς δέ, διαιρούνται είς τά τρία μέρη τής ψυχής, είς τό λογιστικόν, επιθυμητικόν, καί θυμικόν. Καί τού μέν λογιστικού πάθη, κατά τόν θείον Γρηγόριον τόν Σιναϊτην, είναι, απιστία, βλασφημία, πονηρία, περιέργεια, διψυχία, καταλαλιά, ανθρωπαρέσκεια, φιλοδοξία, υπερηφάνεια καί άλλα. Τού δέ επιθυμητικού πάθη είναι, πορνεία, μοιχεία, ασωτεία, πλεονεξία, ακολασία, ακρασία, φιληδονία, φιλαυτία, καί άλλα. Τού δέ θυμικού πάθη είναι, οργή, πικρία, κραυγή, θράσος, εκδίκησις και άλλα. Εξομολογητάριον-40
Διπλὲς ἔδωκεν ὁ Θεὸς εἰς τὸν ἄνθρωπον ταῖς αἰσθήσεις ὅταν βλάπτεται τὸ ἔνα μέρος, νὰ ἐνεργεῖ τὸ ἄλλο! ἤγουν δύο ὁφθαλμούς, δύο ὠτία, δύο πόρους τῆς μύτης, δύο χέρια καὶ μίαν γλῶσσαν· καὶ τίνος ἔνεκεν; ὅτι πρέπει περισσότερον νὰ ἀκούωμεν παρὰ νὰ συντυχένωμεν, καθὼς ὁρίζει καὶ ὁ Ἀπόστολος Παύλος· Ἔστω δὲ πᾶς ἄνθρωπος ταχὺς εἰς τὸ ἀκούσαι καὶ βραδὺς εἰς τὸ λαλήσαι. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 124.
Δύο εἶναι οἱ πραγματικὲς ροὲς τοῦ σώματος· μία αὐτὴ ποὺ πολλὲς φορὲς μολύνει, καὶ μία ποὺ ἁγίαζει, ἡ ἐκσπερμάτωση καὶ τὸ δάκρυ. Φ-ΕΠΕ Ἀγ.Ἀναστασίου Σιναΐτου. 13β-115
3 εἶναι οἱ διεστραμένοι ἔρωτες, τοὺς ὁποίους ἀναφέρει ὁ Θεολόγος Ἰωάννης, πρώτον, ὁ ἔρως τῶν ἠδονῶν· δεύτερον ὁ ἔρως τοῦ πλούτου καὶ τρίτον, ὁ ἔρως τῆς δόξης, «πᾶν τὸ ἐν τῷ κόσμῳ ἡ ἐπιθυμία τῆς σαρκός, καὶ ἡ ἐπιθυμία τῶν ὁφθαλμῶν, καὶ ἡ ἀλαζονία τοῦ βίου» (Α΄ Ἰωάννου β,16). Πνευματικὰ Γυμνάσματα 149. Ἐπίσης καὶ ὁ Αββᾶς Δωρόθεος λέγει· Κάθε ἁμαρτία γίνεται ἢ ἀπὸ φιληδονία, ἢ ἀπὸ φιλαργυρία, ἢ ἀπὸ φιλοδοξία. Φ-Αββᾷ Δωρόθεου ΕΠΕ 12,445
Εἰς 3 τάξεις διαμοιράζω τοὺς ἀνθρώπους. Ἄλλοι εἶναι φιλόκοσμοι, ἄλλοι φιλόπλουτοι καὶ ἄλλοι φιλόσαρκοι· ὁ κόσμος, ὁ πλούτος καὶ ἡ σάρκα εἶναι τρία ἐμπόδια καὶ δὲν ἀφήνουσι τοὺς ἀνθρώπους νὰ ὑπάγωσιν εἰς τὸ μέγαν δεῖπνον. Λόγοι Ἠλία Μηνίάτη 336.
Εἰς 3 εἶναι μοιρασμένα τὰ κτίσματα τοῦ Θεοῦ, ὡς καὶ ὁ Θεῖος Παύλος τὸ μαρτυρεῖ λέγων· Ἐν τῷ ὁνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ κάμψει ἐπουρανίων, καὶ ἐπιγείων, καὶ καταχθονίων. Εἰς αὐτὰ γοῦν τὰ τρία, τὰ ἐπουράνια τὰ ἐπίγεια καὶ τὰ καταχθόνια εἶναι ὁλη ἡ δημιουργία τοῦ Θεοῦ. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 152.
Εἰς 3 εἶναι μοιρασμένα τὰ ποιήματα τοῦ Θεοῦ, εἰς νοητὰ, εἰς αἰσθητὰ καὶ εἰς μικτὰ· καὶ αἰσθητὰ μὲν λέγονται ὅσα βλέπονται μὲ τὰ μάτια, καὶ πιάνονται μὲ τὰ χέρια, καὶ καθολικὰ, ὅσα καταλαμβάνονται μὲ ταῖς πέντε αἰσθήσεις τοῦ ἀνθρώπου, ἐκείνα εἶναι καὶ λέγονται αἰσθητὰ, ὥσὰν οἱ πέτρες, ὡσὰν τὰ ξύλα, ὡσὰν τὰ δένδρα, καὶ ὡσὰν ἄλλα τινά· μικτὰ δὲ εἶναι ὥσπερ ὁ ἄνθρωπος, ὁποῦ εἶναι καὶ νοητὸς καὶ αἰσθητὸς· νοητὸς μέν, ὅτι ἔχει τὴν ψυχὴν, ὅπου εἶναι πράγμα ἄϋλον καὶ ἀόρατον, καὶ ἀθάνατον· αἰσθητὸς δέ, ὅτι ἔχει τὸ κορμί, ὅπου εἶναι αἰσθητόν, καὶ ὑλικόν, καὶ φθαρτόν· νοητὰ κτίσματα τοῦ Θεοῦ εἶναι, ὥσπερ ἡ ψυχὴ, ὥσπερ οἱ δαίμονες ὥσπερ οἱ Ἄγγελοι. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 246.
3 εἶναι τὰ μέρη τῆς μετανοίας. Συντριβή, Ἐξομολόγησις, καὶ Ἰκανοποίησις. Ἐξομολογητάριον Ἀγ.Νικοδήμου σελ. 180
3 είναι τα είδη τών νόμων· ὁ νόμος τῆς φύσης, ὁ νόμος τοῦ γράμματος πού δόθηκε στόν Μωϋσή, και ο νόμος τής χάριτος. Αγ.Ιωάν.Χρυσοστόμου. Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-417
Μὲ τὰ 3 ταῦτα φυλάγεις τὴν δικαιοσύνην τελείως, ἤγουν νὰ ἔχῃς πρὸς τὸν Θεὸν καρδίαν Υἱοῦ, πρὸς πλησίον καρδίαν Μητρός, καὶ πρὸς τοῦ λόγου σου καρδίαν Κριτοῦ. Αὐτὰ εἶναι τὰ 3 μέρη, εἰς τὰ ὁποῖα περιέχεται ἡ δικαιοσύνη πᾶσα καὶ σωτηρία μας. Ἁμαρτωλῶν Σωτηρία 176
3 εἶναι οἱ βαθμοὶ ἐπάνω εἰς τοὺς ὁποίους γίνεται ὅλων τῶν ὄντων ἡ κίνησις, ὑπερφυσικός, φυσικός, καὶ παρὰ φύσιν. Ὁ ὑπερφυσικὸς περιέχει ὅλα ἐκεῖνα τὰ χαρίσματα ποὺ ὑπερβαίνουν τοὺς νόμους τῆς φύσεως, μὰ δὲν φθείρουν, ἀλλὰ μάλιστα τελειοποιοῦσι καὶ καλλιτερεύουσι τὴν φύσιν· ὁ φυσικὸς περιέχει ἐκεῖνα τὰ ἀγαθὰ ποὺ ἀκολουθοῦν κατὰ τοὺς νόμους τῆς φύσεως· ὁ δὲ παρὰ φύσιν περιέχει ἐκεῖνα τὰ κακά, ποὺ εἶναι καὶ αὐτὰ ἔξω ἀπὸ τοὺς νόμους τῆς φύσεως, ὅμως φθείρουσι καὶ ἀχρειοῦσι τὴν φύσιν. Πνευμ.Γυμνάσματα σελ. 45
3 εἶναι τὰ θελήματα τοῦ Θεοῦ. Πρέπει νὰ πιστεύομε ὅτι ὁ Θεὸς ἔχει τρία θελήματα· κατ’ εὐδοκία, κατ’ οἰκονομία καὶ κατὰ παραχώρηση. Τὸ κατ’ εὐδοκία δηλώνεται μὲ ἐκεῖνο ποὺ γίνεται στὸν Ἀβραὰμ στὸν ὁποῖο λέει, «βγὲς ἀπὸ τὴν πατρίδα σου». Τὸ κατ’ οἰκονομία δηλώνεται μὲ ὅσα εἶχε κάνει γιὰ τὸν Ἰωσὴφ γιὰ νὰ ἐπιτύχει ὅτι ἔγινε ἀργότερα. Καὶ τὸ κατὰ παραχώρηση δηλώνεται μὲ ὅλα ὅσα εἶχαν συμβεῖ στὸν Ἰώβ. Φ-Ἀγ.Μαξίμου Ὁμολ. 14Α -133-135
Εἰς 3 θελήματα λέγει ὁ Ἀπ.Παύλος εὐαρεστούμε τὸν Θεόν. Ἀγαθὸν θέλημα τοῦ Κυρίου εἶναι, τὸ νὰ κάμνης ἀπλῶς τὸ καλόν, εἴτε διὰ ἔργου, εἴτε διὰ λόγου, εἴτε διὰ τοῦ νόος. Εὐάρεστον θέλημα αὐτοῦ εἶναι, τὸ νὰ κάμνης τὸ καλόν, ὄχι διὰ ἄλλο τέλος, ἀλλὰ διὰ μόνον τόν Θεόν. Τέλειον θέλημα Αὐτοῦ εἶναι, τὸ νὰ κάμνης τὸ καλὸν μέθ' ὄλης σου τῆς προθυμίας, καὶ δυνάμεως, καὶ ἀγάπης. Ἀγ.Νικοδήμου Συμβουλευτικὸν Ἐνχειριδιον. 197
3 οἱ τάξεις τῶν Χριστιανῶν. Τρεῖς εἶναι αἱ τάξεις καὶ καταστάσεις τῶν Χριστιανῶν, κατὰ τὸν μέγαν Βασίλειον· ἄλλοι μὲν εἶναι ὡς δοῦλοι, ὅσοι ἀπὸ τὸν φόβον τῆς κολάσεως δὲν κάμνουσι τὸ κακόν· ἄλλοι δὲ εἶναι ὡς μισθωτοί, ὅσοι διὰ τὸν μισθὸν καὶ τὴν ἀπόλαυσιν τῆς Βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἐργάζωνται τὸ καλὸν καὶ ἄλλοι εἶναι ὡς υἱοί, ὅσοι διὰ τὸ καλὸν αὐτὸ καὶ διὰ μόνην τὴν ἀγάπην τοῦ αὐθέντου τῶν χαίροντες κάμνουσι τὸ ἀγαθόν. Χρηστοήθεια τῶν Χριστιανῶν σελ. 331
3 οἱ τάξεις τῶν ἀνθρώπων ὅπου ἀκολουθοῦν τὸν Χριστὸν. Ἡ 1η τάξις εἶναι ἐκείνων τῶν ἀνθρώπων ὅπου τὸν ἀκολουθοῦν μὲ τὸν λογισμὸν μόνον, οἱ ὁποῖοι στεκόμενοι ἀπὸ μακρὰν θαυμάζουσι μὲ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ τοῦ πολέμου, ἀλλὰ δὲν κάνουν ποτὲ ἀπόφασιν νὰ πιάσουν τὰ ἅρματα διὰ νὰ πολεμήσουν καὶ αὐτοὶ καὶ νὰ νικήσουν. Ἡ 2α τάξις εἶναι ἐκείνων τῶν ἀνθρώπων ὅπου πιάνουν μὲν τὰ ἅρματα καὶ βγαίνουν εἰς τὸν κάμπον, ἀλλὰ θέλουν νὰ πολεμοῦν καθὼς τοὺς ἀρέσει, μεταχειριζόμενοι ἐκεῖνα τὰ μέσα καὶ ὄργανα ὅπου εἶναι κατὰ τὸ θελημά τους καὶ ὄχι ἐκεῖνα ὅπου εἶναι κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἠ 3η τάξις εἶναι ἐκείνων τῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι εἶναι βεβαιωμένοι, ὅτι ὄλον τὸ καλόν της ψυχῆς τους καὶ ὅλη ἡ δόξα ὅπου μποροῦν νὰ δώσουν εἰς τὸν Θεόν, στέκεται εἰς τὸ νὰ μιμοῦνται τὰ παραδείγματα τοῦ Χριστοῦ, καὶ ἀφιερώνονται εἰς αὐτόν, διὰ νὰ τοὺς ὁδηγεῖ ἐκεῖνος καθὼς θέλει. Ἡ 1η τάξις εἶναι ψυχρὰ καὶ ἀργῇ. Ἡ 2α τάξις εἶναι χλιαρὰ καὶ ὀκνηρή. Ἡ 3η τάξις εἶναι θερμὴ καὶ ἐπιμελής. Πνευματικὰ Γυμνάσματα 209
3 τρόποι ὑπάρχουν, διὰ τῶν ὁποίων κάθε λογικὴ ψυχὴ μπορεῖ νὰ προσεγγίση τὸν Θεό· ἢ διὰ τῆς θερμότητος τῆς πίστεως ἢ διὰ τοῦ φόβου ἢ διὰ τῆς παιδείας τοῦ Κυρίου. Κανένας δὲν μπορεῖ νὰ προσεγγίση τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ἂν δὲν προηγηθῆ ἕνας ἀπὸ τοὺς τρεῖς τούτους τρόπους. Φ-Ἀγ.Ἰσαὰκ Σύρου 8β-331
3 οἱ θεολογικὲς ἀρετὲς. Πίστις ἐλπίδα καὶ ἀγάπη. Ὀρθόδοξος ὁμολογία Πέτρου Μογγίλα-18.
3 τὰ εἴδη τῆς Θείας Χάριτος. Ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ὅπου συνδράμει εἰς τὸ νὰ κάμῃ ὁ Ἄνθρωπος τὴν ἀρετήν, εἶναι τριῶν εἰδῶν· χάρις προκαταρκτική· χάρις ἀρκτική· καὶ χάρις τελειωτική. Ἀποστολικὴ Σαγήνη σελ. 236
3 οἱ φυσικὲς δυνάμεις τοῦ ἀνθρώπου. Λέγονται φυσικαὶ διότι μὲ αὐτὰς γεννᾶται καὶ τρέφεται καὶ αὐξάνει ὁ ἄνθρωπος. Καὶ 1η εἶναι ἡ γεννητικὴ δύναμις, ἤτοι ὅπου γεννᾶται πᾶς ἄνθρωπος καὶ χωρὶς νὰ ἦτο γίνεται καὶ ὑπάρχει. 2α δύναμις εἶναι ἡ θρεπτικὴ δύναμις, ἤτοι ὅπου τρέφεται ὁ ἄνθρωπος. 3η εἶναι ἡ αὐξητικὴ δύναμις, δηλαδὴ ὅπου αὐξάνει ὁ ἄνθρωπος καὶ ἔχει τὸ φυσικὸν νὰ ἀνατρέφεται ἀπὸ λίγο εἰς πολὺ καὶ ἀπὸ μικρὸς νὰ γίνεται μέγας. Αὐτὰς τὰς δυνάμεις τὰς ἔχουν καὶ τὰ ἄλογα ζῷα καὶ τὰ φυτά, ὅτι καὶ αὐτὰ ἔτζι γίνονται καὶ τρέφονται καὶ αὐξάνονται. Θησ. Δαμασκηνού 32
3 τὰ εἴδη τῶν σωματικῶν ἠδονῶν. Καὶ ἀπὸ τὰς ἡδονὰς εἰς τὰς ὁποίας συμμετέχει τὸ σῶμα, ἄλλαι εἶναι φυσικαὶ καὶ συγχρόνως ἀπαραίτητοι, ἄνευ τῶν ὁποίων εἶναι ἀδύνατον νὰ ζεῖ κανείς, ὅπως εἶναι οἱ τροφὲς ποῦ ἀναπληρώνουν τὶς ἀνάγκες καὶ τὰ ἀπαραίτητα ἐνδύματα. Ἐνῶ ἄλλαι εἶναι φυσικαὶ ἀλλὰ δὲν εἶναι ἀπαραίτητοι, ὅπως εἶναι αἱ φυσικαὶ καὶ νόμιμοι σαρκικαὶ ἐπαφαί (διότι αὐταὶ συντελοῦν στὴν διατήρησιν ὅλου τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, εἶναι ὅμως δυνατὸν νὰ ζεῖ κανεὶς καὶ παρθενικὸν βίον μακριὰ ἀπὸ αὐτάς). Ἄλλαι πάλιν ἡδοναὶ οὔτε ἀπαραίτητοι εἶναι οὔτε φυσικαί, ὅπως ἡ μέθη, ἡ ἀκολασία καὶ ὁ χορτασμὸς ποὺ ξεπερνᾷ τὴν φυσικὴν ἀνάγκην. Διότι οὔτε εἰς τὴν διατήρησιν τῆς ζωῆς μας συντελοῦν, οὔτε εἰς τὴν συνέχισην τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Ἀντιθέτως προξενοῦν μᾶλλον καὶ βλάβην. ΕΠΕ Ἀγ.Ἰωαν. Δαμασκηνου ἔργα τομ. 1 σελ. 221-223
3 εἶναι τὰ καθαρτήρια ὑγρὰ σώματος καὶ ψυχῆς. Ἐπειδὴ γὰρ διὰ τοῦ ὑγροῦ τοῦ σώματος ἤγουν τῆς ἐμπαθοῦς καὶ ἐνηδόνου ρεύσεως τοῦ σπέρματος, τὸ σῶμα ὁμοῦ καὶ ἡ ψυχὴ μολύνεται, πάλιν διὰ τῶν ὑγρῶν τοῦ σώματος, αὐτὸ σὺν ψυχὴ καθαρίζεται· καὶ Α΄ μὲν ὑγρὸν εἶναι τὸ αἶμα ὅπερ ἐν καιρῶ ἀνάγκης χεόμενον ὑπέρ τῆς πίστεως, λουτρὸν καὶ βάπτισμα γίνεται τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος. Β΄ ὑγρὸν εἶναι τὰ δάκρυα ἐκ τοῦ αἵματος ἐξατμιζόμενα· ὅθεν καὶ ἱδρώτα καρδίας ὁ Αὐγουστῖνος ταύτα ὁνόμασε. Γ΄ δὲ ὑγρὸν εἶναι οἱ ἐκ τῶν κόπων καὶ μόχθων ἱδρῶτες ὅλου τοῦ σώματος· ὅποιος λοιπὸν δὲν δύναται νὰ νὰ χύσῃ αἶμα διὰ νὰ καθαρισθῇ πρέπει νὰ χύσῃ κἄν δάκρυα· εἰδὲ καὶ ταύτα νὰ χύσῃ δὲν δύναται τὸ ἐλάχιστον πρέπει νά χύνῃ ἱδρώτας ὑπέρ τῶν εὐατοῦ ἁμαρτιῶν καὶ τῆς ἀρετῆς. (Πνευματικὰ Γυμνάσματα 71)
3 τάξεις ἔχει τὸ φαγητόν· κατὰ τὸν Ἅγιον Σιναΐτην Γρηγόριον, ἐγκράτειαν, αὐτάρκειαν, καὶ κόρον. Ἐγκράτεια εἶναι ὅταν, θέλων ακόμη να φάγει κανείς εγκρατεύεται και εγείρεται ακόμη πεινών· αυτάρκεια όταν φάγει το αρκετόν· και κόρος όταν χορτάσει. Ἂν δὲν δύνασαι να φυλάξεις τα δύο (εγκράτεια ή αυτάρκεια), σταμάτα πρίν του τρίτου και μη γίνου υπερκορής, ἐνθυμούμενος τον Κύριον : «Οὐαί ὑμῖν οἱ ἐμπεπλησμένοι, ὅτι πεινάσετε». Συμβουλευτικόν Ἐγχειρίδιον 96
Διὰ 3 αἴτια λέγουσιν οἱ ἱεροὶ Θεολόγοι ὅτι εἶναι ὁ γάμος μυστήριον. α΄ διὰ τὴν ἀγαπητικὴν ἕνωσιν τῶν ψυχῶν τοῦ ἀνδρὸς καὶ τῆς γυναικός· β΄ διότι ὁ γάμος εἶναι τύπος τῆς πνευματικῆς ἑνώσεως τοῦ Χριστοῦ μετὰ τῆς Ἐκκλησίας, καθὼς λέγει ὁ Παῦλος· «τὸ μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν· ἐγὼ δὲ λέγω εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν Ἐκκλησίαν (Ἐφεσ. ε΄ 32) καὶ γ΄ διότι ὁ γάμος περιέχει εἰς τὸν ἑαυτόν του χάριν θείαν, καθὼς τὴν περιέχουσι καὶ τὰ ἄλλα μυστήρια· καὶ διὰ τοῦτο λύει τὸν ἄνδρα καὶ τὴν γυναῖκα ἀπὸ τὴν ἁμαρτίαν τῆς πορνείας, καθὼς καὶ ἡ μετάνοια καὶ τὸ εὐχέλαιον λύουσι τὸν ἄνθρωπον ἀπὸ τὴν ἁμαρτίαν· λέγει γὰρ ὁ ἴδιος Παῦλος· «διὰ δὲ τὰς πορνείας ἕκαστος ἑαυτοῦ γυναῖκα ἐχέτω· καὶ ἑκάστη τὸν ἴδιον ἄνδρα ἐχέτω» (Α΄ Κορ. ζ΄ 2). (Γεώργιος ὁ Κορέσιος ἐν τῷ περὶ μυστηρίων καὶ ἄλλοι). Χρηστοήθεια τῶν Χριστιανῶν 41-42
Κατὰ 3 τρόπους οἱ ἄνθρωποι φαίνονται ἀχάριστοι πρὸς τοὺς εὐεργέτας· ἤ μὴ φροντίζοντες ὅπως διὰ τῶν ἔργων ἀνταποδώσωσιν εἰς τὸν εὐεργέτην τὴν ἀνταπόδοσιν τῆς εὐεργεσίας ἤ λησμονοῦντες τὴν εὐεργεσίαν καὶ οὔτε κἄν τὴν διὰ λόγου εὐχαριστίαν προ-σφέροντες εἰς τοὺς εύεργέτας ἢ ἀντὶ τῶν ἀγαθῶν, τὰ ὁποῖα ἔλαβον, ἀνταποδίδοντες κακά. Νικηφ. Θεοτόκη. Κυριακοδρόμιον Α-235
3 οἱ τρόποι τοῦ ψεύδους. Υπάρχουν τρείς τρόποι ψεύδους· είναι ο ψευδόμενος κατά διάνοιαν, ο ψευδόμενος εν λόγω, και ο ψευδόμενος με τον βίον του. Φ-Αββά Δωρόθεου-τ12,435
3 εἶναι οἱ μορφὲς τῆς φιλαργυρίας : ἡ μιά, ὅταν κάποιος ἐπιθυμεῖ νὰ ἀποκτήσει αὐτὰ ποὺ δὲν ἔχει, ὅπως ὁ Γιεζῆ, τοῦ ὁποίου ἡ τιμωρία ἦταν ἡ αἰώνια λέπρα. Ἡ δεύτερη, ὅταν κάποιος ἀπαρνεῖται αὐτὰ ποὺ ἔχει, καὶ ἐπιθυμεῖ πάλι πλοῦτο, ὅπως ὁ Ἰούδας, τοῦ ὁποίου ἡ τιμωρία ἦταν ἡ ὀδυνηρὴ ἀγχόνη. Καὶ ἡ τρίτη, ὅταν κάποιος ὑποσχεθεῖ ὅτι θὰ παραχωρήσει ὅλα ὅσα ἔχει, καὶ παρακρατεῖ λαθραῖα ἕνα μέρος ἀπὸ αὐτά, ὅπως ὁ Ἀνανίας καὶ ἡ Σάπφειρα, τῶν ὁποίων ἡ τιμωρία ἦταν ὁ ξαφνικὸς καὶ ἀλύπητος θάνατος. Φ-Ἀγ.Νείλου. ΕΠΕ 11β-439
3 λάκκους μᾶς σκάπτουν ὑπούλως οἱ δαίμονες σὲ ὅλες τὶς κατὰ Θεὸν προσπάθειές μας. Κατ' ἀρχὴν ἀγωνίζονται ὥστε νὰ μὴν κατορθωθεῖ τὸ ἀγαθό. Ἕπειτα ἀφοῦ νικηθοῦν στὸ πρώτο σημείο, ἀγωνίζονται ὥστε τὸ ἀγαθὸ ποὺ κατωρθώθηκε νὰ μὴν εἶναι καθ' ὅλα θεάρεστο. Ὅταν καὶ σὲ αὐτὸν τὸν στόχο ἀποτύχουν οἱ κλέπτες, τότε πλησιάζουν ἀθόρυβα εἰς τὴν ψυχή μας καὶ μᾶς μακαρίζουν ὅτι σὲ ὅλα πολιτεύομεθα ὅπως θέλει ὁ Θεός. Ἀντίπαλος τοῦ 1ου πολέμου εἶναι ἡ συστηματικὴ μέριμνα τοῦ θανάτου, του 2ου ἡ ὑποταγὴ καὶ ἡ ἐξουδένωσις καὶ τοῦ 3ου ἡ συνεχῆς καὶ ἔντονη αὐτομεμψία. Κλίμαξ-282
3 διαθέσεις θέλει ἔχει κάθε κολασμένος Χριστιανός. Μετάνοια τοῦ περασμένου, θλίψη τοῦ παρόντος καὶ ἀπελπισίαν τοῦ μέλλοντος. Πνευματικά Γυμνάσματα. 89
Εἰς 3 αἰτίες οφείλεται γενικώς κάθε πόλεμος των δαιμόνων εναντίον μας : ἢ στὴν ἀμέλεια, ἢ στὴν ὑπερηφάνεια ἢ στὸν φθόνο τῶν δαιμόνων. Ὁ πρώτος εἶναι ἐλεεινός, ὁ δεύτερος πανάθλιος, καὶ ὁ τρίτος μακάριος. Κλίμαξ-282
Διὰ 3 λόγους τὰ συμβαίνοντα εἰς ἠμᾶς λυπηρά, μας συμβαίνουν (πρὸς παίδευσίν μας) α) ἢ πρὸς παρελθόντων ἁμαρτημάτων ἀναίρεσιν, β) ἢ πρὸς ἐνεστώσης ἀμέλειας διόρθωσιν, γ) ἢ πρὸς μελλόντων ἁμαρτημάτων ἀνακοπήν. Εὐεργετινὸς Γ-418
3 κινήσεις σωματικῆς ἐπιθυμίας ὑπάρχουν· μία φυσική, μία ἀπὸ κατάχρησιν φαγητῶν καὶ ἡ τρίτη ἀπὸ τοὺς δαίμονας. Δι’ αὐτὸ ὁ ἀγωνιζόμενος ὀφείλει νὰ γνωρίζῃ καλῶς τὴν μεταξύ των διαφορὰν καὶ νὰ μὴ ἀγνοῇ τὰ αἴτια, ὥστε νὰ ἀντιμετωπίζῃ τὴν κάθε μίαν μὲ τὸν κατάλληλον τρόπον. Ἐν τῷ Γεροντικῷ - Εὐεργετινός Β-298
Με 3 πράγματα ἁμαρτάνουν οἱ ἄνθρωποι, μὲ τὸν νούν, μὲ τὸ λόγο, καὶ μὲ τὸ ἔργον. Το πρώτο που είναι ο νούς γίνεται αιτία είς όλα εκείνα που αμαρτάνουν τα άλλα δύο δηλ. τον λόγον, και το έργον· όμως δεν δύναται να τελειώσει αμαρτία ο νούς, αλλά ὁ λόγος και το έργον τελειώνουν όσα εφευρίσκει ο νούς. Αγ.Συμεὼν Νέου Θεολόγου τὰ Εὐρισκόμενα 63
Μὲ 3 τρόπους συγκοινωνεῖ τινας εἰς τὴν κακίαν τοῦ ἄλλου, λέγει ὁ Μέγ. Βασίλειος· ἢ κατὰ τὸ ἔργον, ὅταν μὲ τὸν αὐτὸν σκοπὸν συνεργῇ καὶ συμβοηθῇ αὐτὸν εἰς τὸ κακὸν· ἢ κατὰ τὴν γνώμην, ὅταν συγκατατεθῇ μὲ τὴν διάθεσιν καὶ τὸν τρόπον τοῦ ἁμαρτάνοντος καὶ συναρέσκεται εἰς αὐτήν. Εἶναι δέ καὶ ἄλλη τρίτη συγκοινωνία, τὴν ὁποίαν οἱ μὲν πολλοὶ δὲν ἠξεύρουν, μαρτυρεῖ δὲ ὅμως ταύτην ἡ ἀκριβολογία τῆς θείας Γραφῆς. Αὕτη δὲ εἶναι, ὅταν τινὰς καὶ χωρὶς νὰ γένη συνεργός μὲ τὸ ἔργον, καὶ χωρὶς νὰ συγκατατεθῇ εἰς τὴν διάθεσιν τοῦ ἀμαρτάνοντος, γνωρίσῃ δὲ μόνον τὴν κακίαν τῆς γνώμης τοῦ ἁμαρτάνοντος καὶ ἐφησυχάση, ἤτοι σιωπήση, καὶ δὲν ἐλέγξη αὐτόν. Κε΄ ἐν Ἀγκύρα τοπ. Συνόδου ὑποσημείωσις Πηδάλιον σελ. 383.
3 ἀρετές είναι, που αν τις ίδη μαζί του ο νούς, πιστεύει ότι έφθασε στην αθανασία· η διάκρισις, δηλαδή ο χωρισμός του καθενός από τά άλλα, η πρόβλεψις όλων πρό του καιρού και η μη συγκατάπεισις με κάποιον ξένον. Φ-Αββά Ησαϊου-τ12,79
3 ἀρετές είναι που επιχορηγούν φώς στο νού διαπαντός, το αγνοείν πονηρία τινός ανθρώπου, το αγαθοποιείν τους κακοποιούντας σε και το υποφέρειν αταράχως τα επερχόμενα. Οι 3 αυτές αρετές γεννούν άλλες 3 μεγαλύτερες αυτών· το αγνοείν πονηρία ανθρώπων γεννά την αγάπη, το αγαθοεργείν τους κακοποιούντας σε αποκτά την ειρήνη και το υποφέρειν τα επερχόμενα αταράχως φέρει την πραότητα. Φ-Αββά Ησαϊου-τ12,79
3 ἀρετές είναι, που προνοούν διαπαντός του νού και χρείαν αυτών έχει· η κατά φύσιν ορμή, η ανδρεία και η αοκνησία. Φ-Ἁββᾷ Ἠσαΐου-τ12,79
3 πράγματα εἶναι ποὺ δύσκολα αποκτά ο άνθρωπος και αυτά φυλλάσουν τις αρετές· το πένθος, ο κλαυθμός για τις αμαρτίες του και ο πρό των οφθαλμών θάνατός του. Φ-Αββά Ησαϊου-τ12,81
3 πράγματα εἶπε ὁ ἀββᾶς Ἰωσὴφ ὁ Θηβαῖος εἶναι πολύτιμα ἐνώπιον τοῦ Κυρίου : Τὸ πρῶτο εἶναι ὅταν ὁ ἄνθρωπος ἀσθενῆ καὶ τοῦ ἔρχονται πειρασμοὶ καὶ τοὺς δέχεται μὲ εὐχαριστία. Τὸ δεύτερο εἶναι, ὅταν κανεὶς ἐπιτελῆ ὅλα τὰ ἔργα του καθαρὰ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ χωρὶς τίποτε τὸ ἀνθρώπινο. Τὸ δὲ τρίτο εἶναι, ὅταν κανεὶς ζῆ μὲ ὑποταγὴ στὸν πνευματικὸ πατέρα καὶ ἀποτάσση ὅλα τὰ ἰδικά του θελήματα. Ἔχει δὲ αὐτὸς ἕνα ἐξαίρετο στέφανο. Ἐγὼ ὅμως ἐδιάλεξα τὴν ἀσθένεια. Ἀποφθέγμ. Γερόντων ΕΠΕ 1,367
3 τὰ μέρη τῆς ψυχῆς. Τρία μέρη εἶναι τῆς ψυχῆς, ἀπὸ τὰ ὁποῖα μέρη ὀνομάζεται ἡ ψυ¬χὴ τοῦ ἀνθρώπου τριμερής· εἶναι δὲ τὸ λογικόν, τὸ θυμικόν, καὶ τὸ ἐπιθυμητικόν. Αὐτὰ τὰ τρία δὲν εἶναι ἄνθρωπος, ὅπου νὰ μὴν τὰ ἔχῃ, ὅτι εἶναι φυσικὰ καὶ ἐνδιάθετα τῆς ψυχῆς τοῦ καθ’ ἑνὸς ἀνθρώπου, ὅτι ἀπ’ αὐ¬τὰ χωρίζει ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὰ ἄλλα ζῶα· ἀπὸ τὸ θυμητικόν, καὶ ἐπιθυμητικόν, χωρίζει ἀπὸ τὰ ἄψυχα· ἀπὸ δὲ τὸ λογικόν, χωρίζει ἀπὸ τὰ ἄλογα ζῶα. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ σελ. 81
3 εἶναι τὰ εἴδη τῆς φιλίας· τὸ κατ' ἀρετήν, τὸ κατ' ἀμοιβήν, καὶ τὸ ἐκ συνηθείας· ἄριστον δέ τὸ κατ' ἀρετήν· στερεά γάρ ἡ τῆς ἀρετής ἀγάπη. Ἀγίου Νεκταρίου Τὸ γνώθι σαυτὸν-251
3 εἶναι τὰ εἴδη τοῦ θυμοῦ· ἡ ὀργὴ ποὺ ὀνομάζεται χολὴ καὶ χόλος. Διότι ὁ θυμός, ποὺ ἔχει ἀρχὴ καὶ κίνησιν ὀνομάζεται ὀργὴ καὶ χολὴ καὶ χόλος. Μῆνις πάλιν ὀνομάζεται ἡ χολὴ ποὺ ἐξακουλουθεῖ νὰ μένει, δηλαδὴ ἡ μνησικακία, καὶ ἔχει ὀνομασθῆ ἔτσι ἀπὸ τὸ ὅτι παραμένει καὶ διατηρεῖται εἰς τὴν μνἠμην. Ἐνῶ κότος ὀνομάζεται ἡ ὀργὴ ποὺ παραφυλάτει τὴν εὐκαιρίαν πρὸς ἐκδίκησιν· καὶ ἐχει ὀνομασθῇ αὐτὴ ἀπὸ τὸ ὅτι ἔχει ἐγκαθίσει εἰς τὴν ψυχήν. ΕΠΕ Ἀγ.Ἰωάν.Δαμασκηνου τομ. 1-225
3 τρόποι θεοσεβείας ὑπάρχουν, διὰ τῶν ὁποίων ὁ ἄνθρωπος δύναται νὰ σωθῇ. Ὁ 1ος εἶναι, τὸ νὰ κατορθώσει ὁ ἄνθρωπος νὰ μὴν ἁμαρτήσει. Ὁ 2ος τὸ νὰ ὑπομένει αὐτὸς ποὺ ἁμάρτησε, τὰ θλιβερὰ ἐπακόλουθα της ἁμαρτίας του. Καὶ ὁ 3ος τὸ νὰ πενθεῖ, αὐτὸς ποὺ ἁμάρτησε καὶ δὲν ἔχει ὑπομονή, διὰ τὴν ἔλλειψιν αὐτὴν τῆς ὑπομονῆς, δεδομένου, ὅτι ἐφ’ὅσον δὲν διορθωθεῖ ὁ ἁμαρτήσας εἰς τὴν παροῦσαν ζωὴν διὰ τῶν καταλλήλων παιδαγωγιῶν, κατ’ ἀνάγκην θὰ τιμωρηθεῖ εἰς τὴν μέλλουσαν ζωήν, ἐκτὸς ἐὰν μᾶς δεῖ ὁ Θεὸς νὰ ἔχωμεν ταπεινωθεῖ καὶ νὰ θλιβώμεθᾳ διὰ τὴν ἔλλειψιν αὐτὴν τῆς ὑπομονῆς, ὁπόταν ἐκεῖνος γνωρίζει, μὲ τὴν Παντοδύναμον Χάριν Του, θὰ ἐψαλείψει τὰς ἁμαρτίας ἠμῶν. Εὐεργετινὸς τομ. Γ σελ. 411-412
3 φορὰς γεννώμεθα κατὰ τὸ διάστημα τοῦ βίου μας: Μίαν καὶ ἀνεπανάληπτον φορὰν ἀπὸ τὴν μητέρα μας· εἰς τὴν περίπτωσιν αὐτὴν ἀπὸ γῆν προερχόμεθα καὶ εἰς γῆν πορευόμεθα. Κατὰ τὰς ὑπολοίπους δύο γεννήσεις μετατιθέμεθα ἀπὸ τὴν γῆν εἰς τὸν οὐρανόν. Ἐξ αὐτῶν ἡ μία γέννησις εἶναι ἡ τῆς Χάριτος, ἡ ὁποία πραγματοποιεῖται διὰ τοῦ Ἁγίου Βαπτίσματος καὶ τὴν ὀνομάζομεν ἀληθῶς παλιγγενεσίαν. Ἡ δευτέρα πάλιν γέννησις ἐπιτυγχάνεται διὰ τῆς μετανοίας καὶ τῶν κόπων τῶν καλῶν καὶ ἐναρέτων πράξεων, εἰς τὴν ὁποίαν καὶ ἡμεῖς τώρα ἐστάθημεν. (Ἀγ.Συγκλητικῆς). Εὐργετινὸς Α-94-95
Σὲ 3 γενικὲς ἀσκητικὲς κατηγορίες περιλαμβάνεται ὅλη ἡ μοναχικὴ ζωή : Στὸν ἡρωϊκὸ ἐρημιτισμό, στὴν ἄσκησι μὲ ἄλλον ἕνα ἢ τὸ πολὺ δύο, καὶ στὴν ὑπομονετικὴ ζωὴ τοῦ Κοινοβίου. «Μὴ ἐκκλίνῃς – λέγει ὁ Ἐκκλησιαστὴς – εἰς τὰ δεξιὰ ἢ εἰς τὰ ἀριστερά· ἀλλ’ ὁδῷ βασιλικῇ πορεύθητι» (Παροιμ. δ΄ 27). Διότι ὁ μεσαῖος τρόπος ἀπὸ τοὺς τρεῖς ποὺ ἀναφέραμε, φαίνεται νὰ ταιριάζη στοὺς περισσοτέρους. Ἀγ.Ἰωάννου Κλίμακος. Κλίμαξ 48
3 φοραῖς καὶ εἰς 3 εἴδη ἐφάνη τὸ Ἀγ.Πνεύμα. Μίαν μετὰ τὴν Ἀνάστασιν τοῦ Χριστοῦ, καὶ δύο φοραῖς πρίν τῆς Ἀναστάσεως. Τὴν μὲν πρώτην φορὰν ἐφάνη ὡς περιστερὰ εἰς τὸν Ἰορδάνην ποταμὸν, ὅταν ἐβαπτίζετο ὁ Χριστὸς, δεύτερη ἐφάνη ὡς νεφέλη εἰς τὸ Θαβώριον ὄρος, ὅταν ὁ Χριστὸς μεταμορφώθη· τρίτην τὴν ἡμέραν τῆς Πεντηκοστῆς ὡς γλώσσαις πύριναις ἐκάθισεν εἰς τὰς κεφαλὰς τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων· Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 160
3 εἶναι ὅλες οἱ Μαρίες ποὺ βρίσκουμε μαζὶ μὲ τὶς ἄλλες γυναῖκες στὸ πάθος τοῦ Χριστοῦ. Πρώτη εἶναι ἡ Θεοτόκος, δεύτερη ἡ ἀδελφή της Μαρία, ἡ γυναίκα τοῦ Κλωπᾶ, καὶ τρίτη ἡ Μαγδαληνή. Φ-Ἀγ.Ἀναστασίου Σιν. ΕΠΕ 13Γ-229
3 εἶναι αἱ δυνάμεις τοῦ σατανᾶ, ποὺ προπορεύονται εμπρὸς ἀπὸ κάθε ἁμαρτίαν· ἡ λήθη (λησμοσύνη τοῦ Θεοῦ), ἡ ἀμέλεια καὶ ἡ ἐπιθυμία. Ὅταν λοιπὸν ἔλθῃ ἡ λήθη (λησμοσύνη) καὶ ἐγκατασταθῇ εἰς τὴν ψυχήν μας, τότε γεννᾷ τὴν ἀμέλειαν· καὶ ἡ ἀμέλεια, πάλιν, γεννᾷ τὴν κακὴν ἐπιθυμίαν. Ἐν τῷ Γεροντικῷ. Εὐεργετινὸς Δ-204
3 εἶναι τὰ αἴτια τοῦ ἔρωτα : η ομορφιά, κάποια μεγάλη ευεργεσία, ή η θερμή αγάπη του άλλου προσώπου. Ο έρωτας δέν κρύβεται. Οι ερωτευμένοι εκδηλώνουν στούς άλλους το αίσθημά τους. Π.ανθ.Αγ.Ι.Χρυσοστ.Α-66
Διὰ 3 ὁδῶν δέχεται ὁ νοῦς τὰ ἐμπαθῆ νοήματα· διὰ τῆς αἰσθήσεως, διὰ τῆς κράσεως, καὶ διὰ τῆς μνήμης. Ἁγίου Μαξίμου. Εὐεργετινός Δ-184
3 περιόδους ἀριθμεῖ ἡ Ἐκκλησία· α) τὴν ἀπὸ Ἀδὰμ μέχρι Μωϋσέως, β) τὴν ἀπὸ Μωϋσέως μέχρι τῆς ἐλεύσεως τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ γ) τὴν ἀπὸ Σωτῆρος Χριστοῦ μέχρι συντελείας τοῦ αἰῶνος. Ἀγ.Νεκταρίου. Ὀρθ.Ἰ. Κατήχησις 25
3 Διαθήκαι περιέχονται ἐν τῇ Π. Ἀγ. Γραφῇ, ἃς ὁ Θεὸς διέθετο πρὸς τὸν ἄνθρωπον, ἤτοι α) τὴν πρωτόγονον, τὴν ἐν τῷ παραδείσῳ, ἣν ἔστησεν εἰπών· «Ἀπὸ παντὸς ξύλου τοῦ ἐν τῷ παραδείσῳ φάγεσθε, ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου τῆς γνώσεως οὐ φάγεσθε ἀπ’ αὐτοῦ· ᾗ δ’ ἂν ἡμέρᾳ φάγησθε ἀπ’ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε». Διὰ τῆς Διαθήκης ταύτης ὁ ἄνθρωπος τηρῶν τὴν ἐντολὴν ἀπέβαινεν ἀθάνατος, παραβαίνων δὲ τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ ἀπέβαινε θνητός. β) Τὴν πατριαρχικήν, ἣν ὁ Θεὸς ἔστησε πρὸς τὸν Ἀβραάμ,ὅτε ὤφθη αὐτῷ καὶ εἶπεν αὐτῷ· «Ἐγώ εἰμι ὁ Θεός σου, εὐαρέστει ἐνώπιον ἐμοῦ καὶ γίνου ἄμεμπτος ... καὶ θήσομαι τὴν διαθήκην μου ἀνὰ μέσον ἐμοῦ καὶ ἀνὰ μέσον σοῦ καὶ ἀνὰ μέσον τοῦ σπέρματός σου μετὰ σὲ εἰς γενεὰς αὐτῶν, εἰς διαθήκην αἰώνιον εἶναί σου Θεὸς καὶ τοῦ σπέρματός σου μετὰ σέ.» (Γενες. ιε΄. 18. καὶ ιζ΄ 1-21). γ) Τὴν ἐπὶ Μωϋσέως τοῦ Προφήτου, καθ’ ἣν ὁ Θεὸς ἔδωκε τὸν νόμον πρὸς τοὺς υἱοὺς Ἰσραήλ, ὅτε ὁ Θεὸς εἶπε πρὸς τὸν Μωϋσῆν· «Γράψον σεαυτῷ τὰ ρήματα ταῦτα· ἐπὶ γὰρ τῶν λόγων τέθειμαί σοι διαθήκην καὶ τῷ Ἰσραὴλ (Ἐξοδ. λδ. 27. παραβλ. ιθ΄ 5. καὶ κγ΄ 22). Ἀγ.Νεκταρίου. Ὀρθόδοξος Ἱερὰ Κατήχησις 23
4 εἰναι τὰ στοιχεῖα τῆς φύσεως. Πρέπει νὰ γνωρίζωμεν ὅτι τὰ τέσσερα στοιχεῖα εἶναι· ἡ γῆ, ποῦ εἶναι ξηρὰ καὶ ψυχρά· τὸ νερὸν, ψυχρὸν καὶ ὑγρόν, ὁ ἀήρ, ὑγρὸς καὶ θερμός, καὶ ἡ φωτιά, θερμὴ καὶ ξηρά. Ἔργα Ἀγ.Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ ΕΠΕ τομ. 1,215
4 χρώματα ἔχει τὸ οὐράνιο τόξο ποὺ ἔβαλε στὴ νεφέλη ὁ θεὸς ὡς συμβόλαιο πρὸς τὸ ἀνθρώπινο γένος. Ἐπειδὴ τὸ οὐράνιο τόξο ἔχει τέσσερα χρώματα, φανερώνει τὴ σάρκα τοῦ Κυρίου ποὺ ἔγινε ὅπως κι ἐμεῖς ἀπὸ τέσσερα στοιχεῖα καὶ ποὺ δὲν ἔχει ἡ σύστασή της αἰτία, ὅπως δὲν ἔχει οὔτε τὸ τόξο. Φ-Ἀγ.Μαξίμου Ὁμολ. ΕΠΕ 14Α-43
4 εἶναι τὰ εἴδη τῆς λύπης. Ἡ κατάθλιψις, ἡ στενοχωρία, ὁ φθόνος, ἡ συμπάθεια. Ἡ κατάθλιψις, εἶναι ἡ λύπη ὅπου μᾶς ἀφαιρεῖ τὴν φωνήν. Ἡ στενοχωρία, εἶναι ἡ λύπη ποὺ βαραίνει τὴν ψυχήν, φθόνος, εἶναι ἡ λύπη διὰ τὴν ξένην εὐτυχίαν, συμπάθεια, εἶναι ἡ λύπη διὰ τὴν ξένην δυστυχίαν. Ἐργα Ἀγ.Ἰ.Δαμασκηνοῦ ΕΠΕ 1-223
4 τὰ εἴδη τῶν ἀγαθῶν, δι’ ὅσα ὁ μὲν ὑπερήφανος ὑψηλοφρονεῖ, ὁ δὲ ταπεινὸς ταπεινοφρονεῖ· ἀγαθὰ φυσικά, τὰ ὁποῖα εἶναι ἡ εὐφυΐα, ἡ ὡραιότης, ἡ ἀνδρεία καὶ τὰ ὅμοια· εἰς ἀγαθὰ κτητά, τὰ ὁποῖα εἶναι ἡ ἐπιστήμη, ἡ σοφία, ἡ τέχνη καὶ τὰ ὅμοια· εἰς ἀγαθὰ τυχηρὰ λεγόμενα, τὰ ὁποῖα εἶναι ὁ πλοῦτος, ἡ δόξα, τὰ ἀξιώματα καὶ τὰ ὅμοια· καὶ εἰς ἀγαθὰ προαιρετικά, τὰ ὁποῖα εἶναι ἡ ἀγάπη, ἡ ὑπομονή, ἡ ὑπακοὴ καὶ αἱ λοιπαὶ προαρετικαὶ ἀρεταί. Διὰ τὰ ἀγαθὰ ταῦτα ἄνθρωπος ἢ ὑπερηφανεύεται ἢ ταπεινοῦται. Κυριακοδρόμιον τομ. Α. σελ. 324-325
Ἀπὸ 4 αἰτίες προκαλείται ἡ ὀργή· ἀπὸ τὸ νὰ δίνει καὶ νὰ παίρνει κανείς, ἀπὸ τὸ νὰ κάνει τὸ δικό του θέλημα, ἀπὸ τὸ νὰ ἀγαπᾷ τὶς δίκες καὶ νὰ νομίζει τὸν ἑαυτό του δίκαιο. Τῶν Πατέρων... Φ-Αγ.Μάξιμου Ομολ.15Ε-189
4 εἶναι τὰ εἴδη τῆς σοφίας. (Οἱ 4 γενικές ἀρετές). Ἡ φρόνηση, δηλαδή, ἡ γνώση καὶ τῶν πρακτέων καὶ τῶν μὴ πρακτέων, καὶ ἡ ἐγρήγορση τοῦ νοὺ. Ἡ σωφροσύνη, δηλαδή, τὸ νὰ γίνει σώο τὸ φρόνημα ὤστε νὰ μπορέσει νὰ κρατήσει τὸν ἐαυτὸν του μακριὰ ἀπὸ κάθε ἔργο καὶ λόγο ποῦ δὲν ἀρέσει στὸν Θεό. Ἡ ἀνδρεία, δηλαδή, ἡ δύναμη καὶ ἡ καρτερία στοὺς κατὰ Θεὸν κόπους καὶ πειρασμούς. Ἡ δικαιοσύνη, δηλαδή, ἡ διανομή ποῦ παρέχει τὸ ἴσον σὲ ὅλα αὐτά. Φ-Ἀγ.Πέτρου Δαμασκηνοῦ. τομ-17,71
4 ἀρετές είναι πού αγνίζουν την ψυχή, η σιωπή, η τήρησις των εντολών, η στενοχωρία και η ταπεινοφροσύνη. Φ-Ἁββᾷ Ησαϊου-12,79
4 ἀρετές περιτειχίζουν την ψυχή και την κάνουν να αναπνέει από την ταραχή των εχθρών, ο έλεος, η αοργησία, η μακροθυμία και η αποτίναξις κάθε σπόρου της αμαρτίας πού επέρχεται· η δε αντίστασις προς την λήθη φυλάσσει όλα αυτά. Φ-Αββά Ησαϊου-12,79
4 ἀρετές είναι που βοηθούν τη νεότητα μετά Θεόν· η μελέτη εν πάση ώρα, η αοκνησία, η αγρυπνία και το μη μετρείν εαυτόν. ΕΠΕ Φ-Αββά Ησαϊου-τ12,81
4 ἀρετές, χρήζει πάντοτε ὁ νοὺς· τὸ ἀδιαλείπτως εύχεσθαι τώ Θεώ, την πρόσριψη εαυτού ενώπιον του Θεού, την αποφυγή της κρίσεως κάθε άνθρωπου καὶ την κώφευση των παθών που του ομιλούν. Φ-Αββά Ησαϊου-τ12,79
4 ἑπόμενοι παράγοντες λέγουν, ὅτι ἀλλοιώνουν τὴν κρᾶσιν τοῦ σώματος καὶ προκαλοῦν λογισμοὺς εἰς τὸν νοῦν, εἴτε ἐμπαθεῖς, εἴτε ἀπαθεῖς· οἱ τέσσαρες αὐτοὶ παράγοντες εἶναι οἱ Ἄγγελοι, οἱ δαίμονες, ἡ ἀὴρ καὶ ἡ δίαιτα. Καὶ οἱ μὲν Ἄγγελοι, καθὼς λέγουν, ἀλλοιώνουν διὰ λόγου, οἱ δαίμονες δι’ ἐπαφῆς πρὸς τὸ σῶμα, οἱ ἀέρες διὰ τῶν καιρικῶν μεταβολῶν, τέλος δὲ ἡ δίαιτα διὰ τῆς ποιότητος τῶν τροφῶν καὶ ποτῶν, ὡς καὶ διὰ τοῦ κορεσμοῦ ἢ τῆς πείνης. Εὐεργετινός Δ-184
Μὲ 4 τρόπους ἁμαρτάνει ὁ ἀνθρωπος, ἐκουσίως, ἀκουσίως, ἐν γνώσει, καὶ ἀγνοία. Καὶ τὸ νὰ ἁμαρτάνη τινὰς ἐκουσίως, ἤγουν θεληματικῶς εἶναι, ὁπόταν γνωρίζει τὸ κακὸν μὲ βεβαιότητα, πὼς εἶναι κακόν, τὸ ὁποῖον στέκεται εἰς τὸ θέλημά του, ἢ νὰ τὸ κάμῃ, ἢ νὰ μὴ τὸ κάμῃ, καὶ ἐκεῖνος θέλωντας τὸ κάνει. Τὸ δὲ νὰ ἁμαρτάνη τινὰς ἀκουσίως, ἤγουν χωρὶς τὸ θέλημά του, εἶναι, ὅταν κάποιος βιάζεται ἀπὸ καμμίαν ἀνάγκην καὶ κάνει τὸ κακό, μὴ θέλοντας, καθὼς πολλοὶ μάρτυρες διὰ τὰ βάσανα ὅπου τοὺς ἔκαναν, ἀρνήθηκαν τὸν Χριστό. Ἢ κατὰ ἄλλον τρόπον, μὴ ξέρωντας κάποιος καὶ μὴ θέλωντας κάνει τὸ κακό, καθὼς πολλοὶ ἔριξαν σαΐταν, διὰ νὰ φονεύσουν κανένα θηρίον, καὶ ἐφόνευσαν ἄνθρωπον χωρὶς νὰ τὸ θέλουν. Ἐν γνώσει, δὲ εἶναι ὅταν τὸ γνωρίζει ὅτι εἶναι κακό, ὅμως μὲ τὸ νὰ εἶναι ἀσθενὴς καὶ ταλαίπωρος ἡ ψυχή, τὸ κάνει, καὶ χωρὶς νὰ θέλει, μὲ τὸ νὰ μὴ δύναται νὰ ἀντισταθεῖ εἰς τὸν πόλεμον καὶ εἰς τὴν δυναστείαν ὅπου τῆς κάνει τὸ ἁμάρτημα διὰ νὰ τὸ κάνει, ἡ ὁποία κάνει τὸ κακὸ ὅμως δὲν συγκατανεύει εἰς αὐτὸ μὲ τὸ θέλημά της· καὶ εἰς τοῦτο μάλιστα γνωρίζεται κοντὰ εἰς τοὺς πιστοὺς ἡ δύναμις τοῦ Χριστοῦ. Διότι ὅποτε δύνανται, νὰ μὴν κάνουν ἐκεῖνο ὅπου μισοῦν, καὶ ἐκεῖνο ὅπου δὲν θέλουν, τότε γνωρίζουν πὼς ἔχουν τὴν χάριν τοῦ Χριστοῦ. Ἐν ἀγνοῖᾳ, δὲ ἁμάρτημα εἶναι, ὅταν κάποιος κάνει τὸ κακὸν μὲ τὸ νὰ μὴ ξέρει πῶς εἶναι κακόν, ἀλλὰ νὰ τὸ νομίζει ὡς καλόν. Ἀγ.Συμεὼν Νέου Θεολόγου τὰ εὐρισκόμενα σελ. 84
4 οἱ ζωτικὲς δυνάμεις τοῦ ἀνθρώπου. Λέγονται ζωτικές, ὅτι μὲ ἐκείνας ζεῖ καὶ ἀναζωούται ὁ ἄνθρωπος. 1η μὲν ἡ βούλησις. Βούλησις δὲ εἶναι ὅταν ὁ ἄνθρωπος ὅλως διόλου βούλεται καὶ θέλει τὸ καλόν. Ὅταν δὲ διαλέγει τὸ καλὸν ἀπὸ τὸ κακόν, τότε ἐκεῖνη ἡ δύναμις λέγεται προαίρεσις, ὅπου εἶναι ἡ 2η δύναμις, ζωτική· Διὰ τὸν Χριστὸν λέγομεν ὅτι μόνον βούλησιν εἶχε· διότι δὲν ἤθελε ἐκεῖνος ποτὲ τὸ κακὸν ἀλλὰ ἀείποτε τὸ καλὸν ἐζήτει καὶ ἠγάπα. 3η δύναμις ζωτικὴ εἶναι ὁ θυμός, ἤγουν ὠς ὁρίζει ὁ Θεολόγος Γρηγόριος, νὰ θυμώνουμε κατὰ τοῦ διαβόλου καὶ ἐναντίον αὐτοῦ νὰ ἔχομεν τὸν θυμό μας, ἐκεῖνον νὰ ὑβρίζομεν, ἐκείνου νὰ κάνουμε κακὸν ὅτι αὐτὸς μᾶς ἔκαμε παροίκους· αὐτὸς μᾶς εὔγαλεν ἀπὸ τὸν Παράδεισον... 4η δύναμις εἶναι ἡ ἐπιθυμία· ἤτοι νὰ ἐπιθυμοῦμε τὸ καλόν, νὰ ἐπιθυμοῦμε τὴν πρώτη μας πατρίδα, ἤτοι τὴν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Θησαυρ. Δαμασκηνοῦ-32
5 εἶναι οἱ γνωστικαὶ δυνάμεις τοῦ ἀνθρώπου. Λέγονται γνωστικαὶ διότι μὲ αὐτὰς γνωρίζει ὁ ἄνθρωπος τὸ κάθε τί καὶ θέλει το. Καὶ 1η μέν ἡ αἴσθησις, 2η ἡ φαντασία, 3η ἡ δόξα, 4η ἡ διάνοια, 5η ὁ νοῦς. Θησ. Δαμασκηνού 32
5 εἶναι οἱ αἰσθήσεις τοῦ σώματος. 1η αἴσθηση εἶναι ἡ ὅραση. Αἰσθητήρια ὄργανα εἶναι τὰ νεῦρα ποῦ ἀρχίζουν ἀπὸ τὸν ἐγκέφαλο καὶ οἱ ὀφθαλμοί. 2η αἴσθηση εἶναι ἡ ἀκοή. Αἰσθητήρια ὄργανα εἶναι τὰ μαλακὰ νεῦρα τοῦ ἐγκεφάλου καὶ ἡ κατασκευὴ τῶν αὐτιῶν. 3η αἴσθηση εἶναι ἡ ὄσφρηση. Ὅπου παράγεται μέσῳ τῶν ρωθώνων ποὺ στέλνουν ἀναπνοὲς στὸν ἐγκέφαλον. 4η αἴσθηση εἶναι ἡ γεύση. Ἀσθητήρια ὄργανα εἶναι ἡ γλῶσσα καὶ ἡ ὑπερῴα ὅπου τὴν λέγουν καὶ οὐρανίσκον. 5η αἴσθηση εἶναι ἡ ἁφή. Ὅπου παράγεται ἀπὸ τὸν ἐγκέφαλο μὲ τὴν διακλάδωση τῶν νεύρων σὲ ὅλο τὸ σῶμα.
5 εἶναι οἱ βαθμοὶ τῆς ὑπερηφανείας : Πρώτος βαθμός είναι όταν έχεις μερικά αγαθά ή χαρίσματα και δεν τα αναγνωρίζεις ότι είναι εκ Θεού αλλά θαρείς ότι τα έχεις αφ' εαυτού σου. Δεύτερος βαθμός είναι, όταν γνωρίζεις πώς τα έχεις (τα αγαθά ή τα χαρίσματα) από τον Θεόν αλλά όχι ως χάριτα αλλά γιατί σου πρέπουν και είσαι άξιος να τα έχεις. Τρίτος βαθμός της υπερηφάνιας είναι όταν νομίζεις πως έχεις κάποια αγαθά ή χαρίσματα που στην πραγματικότητα δεν τα έχεις. Τέταρτος βαθμός της υπερηφανίας είναι όταν καταφρονείς τους άλλους και επιθυμείς να σε τιμούσιν ως αξιότερον από τους άλλους. Ο πέμπτος βαθμός είναι όταν καταφρονείς τους ιερούς νόμους, και δεν υποτάσεσαι σε αυτούς, καθώς οι Αγ.Πατέρες ενομοθέτησαν όπως την νηστεία και άλλες εκκλησιαστικές παραδόσεις. Αμαρτωλών σωτηρια-39
5 εἶναι τὰ ἀνθρώπινα τιμητικὰ ἀγαθά : Έπαινος, Τιμή, Φήμη, Δόξα, και Αιδώ ή Ευλάβεια.Ἔπαινος είναι να εγκωμιάζεις τινά με αγαθά λόγια, διά την αρετήν αυτού. Τιμή είναι να τον προσέχεις και να τον ευλαβήσαι είς σημείον της αυτού εκλεκτότητος. Φήμη είναι μια φανέρωσις και μαρτυρία του λαού είς τίποτες έργον τιμημένον. Δόξα είναι μια καθαρά επίγνωσις της αξιότητος των άλλων, ενωμένη με έπαινον. Ευλάβεια είναι μια πράξις, με την οποίαν τιμάς πρεπόντως του πλησίον την αγαθότητα. Αμαρτ. Σωτηρία-45
Διὰ 5 αἰτίες λέγουν παραχωρεί ο Θεός να πολεμούμεθα από τους δαίμονες.1η αἰτία λέγουν ὅτι εἶναι νὰ διακρίνουμε τὴν ἀρετὴν ἀπὸ τὴν κακίαν πολεμοῦντες καὶ ἀντιπολεμούμενοι. 2η αἰτία διὰ νὰ ἀποκτήσωμεν μὲ κόπο τὴν ἀρετήν, ὥστε νὰ ἔχουμε αὐτὴν βεβαίαν καὶ σταθεράν. 3η αἰτία διὰ νὰ μὴν ὑψηλοφρονήσωμεν, ὅταν θὰ προκόπτωμεν εἰς τὴν ἀρετήν, ἀλλὰ νὰ μάθωμεν νὰ εἴμεθᾳ ταπεινοί. 4η αἰτία διὰ νὰ μισήσωμεν ὁλοκληρωτικὰ τὴν κακίαν, ἀφοῦ τὴν δοκιμάσωμεν. 5η αἰτία διὰ νὰ μὴν λησμονήσωμεν τὴν ἀδυναμίαν μας, οὔτε τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ πού μας βοήθησεν διὰ νὰ φθάσωμεν στὴν ἀπάθεια. Εὐεργετινὸς Α-426
Ἀπὸ 5 πράγματα ἐξαρτάται ἡ πραγματοποίησις τῆς προσευχῆς, πρῶτον μὲν ἐξαρτᾶται ἐκ τοῦ ἐὰν εἴμεθα ἄξιοι να λάβουμεν ὅτι ζητοῦμε· δεύτερον ἐκ τοῦ ἂν προσευχώμεθα κατὰ τοὺς νόμους τοῦ Θεοῦ· τρίτον ἐκ τοῦ ἂν προσευχώμεθα συνεχῶς· τέταρτον ἐκ τοῦ ἂν δὲν ζητοῦμε κάτι ὑλικὸν πέμπτον ἐκ τοῦ ἐὰν ζητοῦμε τὰ πάντα παρὰ τοῦ Θεοῦ, καὶ πάλιν ἐὰν ζητοῦμε ἐκείνα τὰ ὁποῖα εἶναι συμφέροντα δι' ἡμᾶς. Ἀγ.Ἰωάννου Χρυσοστόμου Ἐκλογαὶ & Ἀπανθίσματα-34
5 τὰ εἴδη τῆς γαστριμαργίας. [α] εἶναι ὁ καιρός, [β] ἡ ποσότης [γ] ἠ ποιότης [δ] ὁ τρόπος καὶ [ε] ἡ φροντίς. 1ον, μας πειράζει και παρακινά να προλάβωμεν τον καιρόν χωρίς ανάγκην, ή χρείαν τινά ήγουν να φάγωμεν προτήτερα από την πρέπουσαν ώραν. 2ον, να ζητούμε ακριβά και όμορφα φαγητά. 3ον, να φάμε και να πιούμε περισσότερο από την χρείαν. 4ον, μας πειράζει μέ τον τρόπο, να τρώμε με πολλή επιθυμία αρπακτικά και αχόρταγα. 5ον, και τελευταίον είς την φροντίδα, και ετοιμασία του φαγητού.
5 εἶναι τὰ εἴδη τῆς Θεογνωσίας. 1ον ὅτι ὁ Θεὸς δὲν εἶναι κανένα ἀπὸ ὅλα τὰ ὄντα, ὅσα βλέπονται ἢ λέγονται, ἢ νοοῦνται. 2ον ὅτι κάθε πρᾶγμα ὅπου βλέπεται, ἢ λέγεται, ἢ νοεῖται, ἔγινεν ἀπὸ τὸν Θεόν, καὶ πρὸ τοῦ νὰ γένη δὲν ἦτον. 3ον ὅτι ὁ Θεὸς ἔκαμεν ὅλα τὰ πάντα, ἐκ τοῦ μὴ ὄντος εἰς τὸ εἶναι, ὄχι διατὶ ἐχρειάζετο κανένα ἀπὸ αὐτά, ἀλλὰ διὰ μόνην τὴν ἀγαθότητά του, διὰ νὰ ἀπολαμβάνουν αὐτὰ μάλιστα τὴν δόξαν του, καὶ τὴν δυναμίν του, καὶ νὰ διαμένουν πάντοτε μὲ αὐτόν. 4ον ὅτι εἶναι φυσικὰ ἀγαθός, καὶ θέλει κάθε ἀγαθόν, καὶ καλόν, καὶ μισεῖ κάθε πονηρὶαν καὶ κακίαν. 5ον ὅτι κάθε πολιτεία, καὶ ζωὴ ἐνάρετος, καὶ θεοπρεπὴς κατορθώνεται μὲ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ, καὶ κατὰ ἄλλον τρόπον δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ κατορθωθεῖ. Ἀνίσως δηλαδὴ δὲν συνεργῇ ἡ δύναμις αὐτοῦ ὅπου περιέχει τὰ πάντα νοητῶς, καὶ ἀοράτως, καὶ ὑπερέχει τὰ πάντα, καὶ δὲν βοηθεῖ ἄλλον τινὰ, ἔξω μόνον ἐκεῖνον ὅπου τὴν ἐπικαλεῖται μὲ καθαρωτάτην καρδίαν. Συμεὼν τοῦ Νέου Θεολόγου τὰ εὐρισκόμενα. 150.
Ἀπὸ 6 μέρη μᾶς πολεμοῦν οἱ Δαίμονες, καθώς λέγουν οι Πατέρες, καὶ μάλιστα ὁ Ἀγ. Μελέτιος ὁ Ὀμολογητής : ἀπὸ ἄνω καὶ κάτω, ἀπὸ δεξιά καὶ ἀριστερὰ καὶ ἀπὸ ἐμπρὸς καὶ πίσω. Και ἄνω μέν είναι, οι υπέρ την δύναμίν μας υπερβολές όπου κάνουμε είς την αρετήν· κάτω δε οι εκ της αμελίας μας ελλείψεις, όπου παθαίνουμε είς την αυτήν αρετήν. Και δεξιά μέν λέγονται, όταν οι δαίμονες με δεξιάν αιτίαν και πρόφασιν του καλού μας ρίπτουν είς το κακόν· ἀριστερά δε, όταν από φανεράν αιτίαν του κακού μας κάνουν να αμαρτάνουμε. Ἐμπρὸς μέν είναι, όταν οι δαίμονες μας πολεμούν με λογισμούς και ενθυμήσεις των μελλοτικών πραγμάτων· πίσω δε, όταν μας πολεμούν με τις ενθυμήσεις και προλήψεις των περασμένων πραγμάτων. Ἀόρατος Πόλεμος 135.
6 προφυλακτικὰ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, συνιστὰ ὁ Ἀγιος Νικόδημος. 1ον προφυλακτικόν εἶναι ἠ ενθύμησις τῶν ἁμαρτιών, 2ον προφυλακτικόν μεταχειρίζου, τὸ νὰ φεύγεις τὰ αἴτια τῆς ἁμαρτίας, 3ον προφυλακτικόν μεταχειρίζου, τὸ νὰ ἐξομολογήσαι συνεχώς, 4ον προφυλακτικόν μεταχειρίζου ἀδελφέ, τὸ νὰ ἐνθυμῆσαι τὰ ὑστερινὰ σου, δηλ. νὰ μελετᾷς παντοτεινὰ τὸν θανατόν σου, τὴν φοβερὰν κρίσιν τοῦ Θεοῦ, τὴν αἰώνιον κόλασιν, καὶ τὴν αἰώνιον ἀπόλαυσιν τοῦ Παράδείσου,5ον προφυλακτικόν μεταχειρίζου ἀδελφέ, τὸ νὰ γνωρίσεις καλά, τί κακὸν πρᾶγμα εἶναι ἡ ἁμαρτία, καὶ μάλιστα ἡ θανάσιμος· 6ον προφυλακτικόν εἶναι ἡ προσευχὴ. Ὁ Ἱερὸς Αὐγουστίνος λέγει, ὅτι ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ κάνει ἐκεῖνο ὅπου δύναται, καὶ νὰ ζητεῖ ἀπὸ τὸν Θεὸν ἐκεῖνο
ὅπου δὲν δύναται. Εξομολογητάριον. 209-236
6 εἶναι τὰ καθήκοντα τῆς ὑπακοῆς τῶν ὑποτακτικῶν κατὰ τοὺς Θεοφ. Ἀγ.Πατέρας. α΄) Νὰ μὴ κρύπτωσι τοὺς λογισμοὺς των, ἀλλὰ νὰ τοὺς ἐξομολογῶνται. β΄) Νὰ ἔχωσι βεβαίαν καὶ ἀληθινὴν ἀγάπην, εἰς τοὺς γέροντάς των, καὶ ὄχι πλαστὴν καὶ ὑποκριτικὴν. γ΄) Νὰ φυλάττωσιν καθαρὰν καὶ ἄδολον, πίστιν εἰς τοὺς αὐτοὺς ὡς εἰς τὸν ἴδιον Χριστόν. δ΄) Νὰ λέγωσι τὴν ἀλήθειαν εἰς ὅλα τὰ ἔργα ὅσα πράξωσι. ε΄) Νὰ ἔχωσι τελείαν ἐκκοπήν, ὄχι μόνον τοῦ θελήματος, ἀλλὰ καὶ τοῦ φρονήματός των καὶ ζ΄) Νὰ μὴ ἀντιλέγωσι καὶ ἀντιπράττωσιν εἰς τοὺς Ἡγουμένους καὶ προεστῶτάς των, εἰς ὅσα τοὺς προστάζουσι κατ’ ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ. Ἐπειδὴ ἡ ἀντιλογία, κατὰ τὸν Μέγα Βασίλειον «τὸ αὐτοκρατορικὸν καὶ ἀνυπότακτον δείκνυσι». Θ.Προσευχητάριον Ἀγ.Βρεσθ. Ματθαῖου (1933) σ.121
Εἰς 6 ἡμέρας ἐκαμεν ὁ Θεὸς ὅλα τοῦ τὰ ποιήματα. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 156.
Τὴν 6ην ἡμέραν τῆς ἑβδομάδος, ἐσταυρώθει ὁ Κύριος, ἐπειδὴ κατὰ τὴν ἕκτην ἡμέραν, κατὰ ἀρχὰς ἐπλάσθη ὁ Ἀδὰμ ὁ πρῶτος ἄνθρωπος. Συναξαριστῆς Τριωδίου. 559
Τὴν 6ην ὥραν τῆς ἡμέρας, ἐν τῷ Σταυρῶ ἐκρέματο, διότι καθὼς λέγεται τὴν ἕκτην ὥραν καὶ ὁ Ἀδὰμ πρὸς τὸ ἀπαγορευμένον δέντρον τάς χεῖρας ἔκτεινε καὶ ἤγγισε διὰ νὰ φάγει καὶ ἀπέθανεν. Συναξαριστῆς Τριωδίου. 559
Μὲ 7 στύλους εἶναι στερεωμένος ὁ οἶκος τῆς σοφίας, δηλονότι, 7 τάγματα εἶναι τῆς Ἐκκλησίας μας, ὡς τὰ ἀριθμεῖ ὁ Ἀπ. Παύλος· πρώτον, Ἀπόστολοι, δεύτερον Προφήται, τρίτον, Διδάσκαλοι· τέταρτον δυνάμεις, πέμπτον, χαρίσματα ἰαμάτων· ἔκτον, ἀντιλήψεις καὶ κυβερνήσεις· ἔβδομον, γένη γλωσσῶν. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 157.
7 τέκνα ἐγένησεν ἡ στεῖρα Ἄννα, δηλ. συμβολικῶς ἡ Ἐκκλησία ὁποῦ ἐπλούτησε τὰ 7 τάγματα, ὁποῦ προείπαμεν. Θησ.Δαμασ.157.
7 αἱ Οἱκουμενικαὶ Σύνοδοι τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἡ Α΄ τὸ 325 ἐν Νικαία τῆς Βιθυνίας, ἡ Β΄ τὸ 381 ἐν Κωνσταντινούπολη, ἡ Γ΄ τὸ 431 ἐν Ἐφέσῳ τῆς Ἀσίας, ἡ Δ τὸ 451 ἐν Χαλκηδόνι τῆς Βιθυνίας, ἡ Ε΄ τὸ 653 ἐν Κωνσταντινούπολη, ἡ ΣΤ΄ τὸ 691 ἐν τῷ κατὰ Κωνσταντινούπολιν Βασιλικῷ Παλατίω τῷ λεγομένῳ Τρούλλῳ, καὶ ἡ Ζ΄ τὸ 783 ἐν Νικαία τῆς Βιθυνίας. Βλέπε Ἱερὸν Πηδάλιον.
7 οἱ αἰώνες τοῦ κόσμου τοῦτου. Λέγονται μὲν οὖν 7 αἰῶνες τοῦ κόσμου τοῦτου, ἤγουν ἀπὸ τοῦ οὐρανοῦ καὶ γῆς κτίσεως μέχρι τῆς κοινῆς τῶν ἀνθρώπων συντελείας καὶ ἀναστάσεως. Ἔστι μὲν συντέλεια μερικὴ ὁ ἑκάστου θάνατος· ἔστι δὲ καὶ κοινὴ καὶ παντελῆς συντέλεια, ὅτε μέλει ἡ κοινὴ γίνεσθαι τῶν ἀνθρώπων Ἀνάστασις. 8ος δὲ αἰὼν ὁ μέλλων αἰών.Ἀγ.Ἰ.Δαμασκηνοῦ. ΕΠΕ 1,138
7 οἱ ἡλικίες τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ πρώτη ἡλικία ἡ βρεφική, ἡ δεύτερη ἡλικία, ἡ παιδική, ἡ τρίτη ἡλικία ἡ ἐφηβική, ἡ τέταρτη ἡλικία, ἡ νεανική, ἡ πέμπτη ἡλικία τοῦ μεσήλικα, ἡ ἕκτη ἡλικία, τοῦ πρεσβύτου, καὶ ἡ ἕβδομη ἡλικία ἡ γεροντικὴ. Φ-Ἀγ.Ἀναστασ. Σιν.13β, 83
7 ὁφθαλμοὺς εἶχε ὁ λίθος τοῦ Ζοροβάβελ. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 157.
7άκις τῆς ἡμέρας αἰνεῖται ὁ Θεός· ὡς λέγει ὁ Προφήτης Δαυΐδ. (Ψαλμ.118,164) Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 157.
7πλασίως ὁρίζει ὁ Δαυΐδ ὅτι εἶναι καθαρὰ τὰ λόγια τοῦ Θεοῦ. (Ψαλμ.11,7) Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 156.
7 φοραῖς θὰ πέσει ὁ δίκαιος καὶ ἐπτὰ θὰ σηκωθεῖ. (Παρ.24,16) Ἀγ.Μαξίμου Ὁμολ. ΕΠΕ 14Α-97,99
7 ἡμέραις ἔκαμεν ὁ Ἀδάμ εἰς τὸν Παράδεισον, ἴσα μὲ ταῖς ἡμέραις τῆς ἐβδομάδος. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 131.
7 αἱ Μυροφόροι (οἱ καθολικώτεραις) καὶ πρώτη μὲν εἶναι ἡ Μαγδαλινὴ Μαρία, δεύτερη εἶναι ἡ Σαλώμη, θυγατέρα τοῦ Ἰωσὴφ τοῦ Μνήστορος, τρίτη εἶναι ἡ Ἰωάννα, ἡ γυναίκα τοῦ Χουζᾷ· ὁ δὲ Χουζᾶς ἧτον ἐπίτροπος καὶ οἰκονόμος εἰς τὸ σπίτι του Βασιλέως Ἡρώδου. Τέταρτη ἡ Μαρία ἡ ἀδελφῆ τοῦ Λαζάρου, πέμπτη εἶναι ἡ ἀδελφῆ της ἡ Μάρθα. Ἔκτη εἶναι ἡ Μαρία τοῦ Κλωπᾷ. Ἔβδομη εἶναι ἡ Σωσάννα. Ἦτον δὲ καὶ ἄλλαις περισσαῖς, ὡς λέγει ὁ Εύαγγελιστῆς Λουκᾶς, αἵ τινες ἦσαν διακονοῦσαι αὐτῷ, τῷ Χριστῷ δηλ. ἀπὸ τῶν ὑπαρχόντων αὐταῖς· πλὴν οἱ Εὐαγγελισταὶ δὲν εἴπασι τὰ ὁνοματὰ τους, ὅτι δὲν ἦτον τίποτε μεγάλαις. Θησ.Δαμασκ.130.
7 χαρίσματα ἐχάρισεν ὁ Θεὸς εἰς τὸν Ἀδάμ· καὶ πρώτον μὲν χάρισμα τὴν σοφίαν· δεύτερον τὴν πραότητα· τρίτον τὴν σωφροσύνην, καὶ τὸ κάλλος· τέταρτον, τὴν κόμην τῆς κεφαλῆς· πέμπτον, τὴν φιλοξενίαν· ἔκτον τὴν ἀνδρείαν· ἔβδομον τὴν ὑπομονὴν εἰς τοὺς πειρασμοὺς. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 131.
7 τὰ πνευματικὰ χαρίσματα τοῦ Θεσβύτου Ἠλιοῦ : α΄ ἡ τριετὴς καὶ ἑξαμηνιαία τῆς γῆς ξηρασία· β΄ ὀλίγου ἀλεύρου, καὶ ἐλαίου ἡ αὔξησις· γ΄ ἡ ἐκ τῶν νεκρῶν τοῦ Υἱοῦ τῆς χήρας ἀνάστασις· δ΄ ἡ τοῦ πυρὸς πρὸς τὴν θυσίαν ἐξ Οὐρανοῦ παράδοξος κατάβασις· ε΄ ἡ διέλευσις τοῦ Ἰορδάνου· καὶ ζ΄ ἡ ὑπὸ τοῦ πυρὸς τῶν Πεντηκοντάρχων ἐκείνων μετὰ τῶν ἐπιλοίπων κατάφλεξις. Ἀποστολικὴ Σαγήνη σελ. 245
7 χαρίσματα εἶναι τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ὡς τὸ λέγει ὁ Προφήτης Ἠσαΐας, τῆς σοφίας τῆς συνέσεως, τῆς γνώσεως, τῆς εὐσεβείας, τῆς ἰσχύος, τῆς βουλῆς, καὶ τοῦ φόβου. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 156.
7 καρποὺς ὁρίζει ὁ Ἀπ.Παύλος τοῦ Ἁγ.Πνεύματος, ἀγάπην, χαρὰν, εἰρὴνην, μακροθυμίαν, πίστιν, πραότητα καὶ ἐγκράτειαν. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 156.
7 οἱ προσευχαὶ τοῦ ἡμερονυκτίου. Οἱ καιροὶ διὰ τὰς προσευχὰς καὶ οἱ προσευχαὶ αὔται εἶναι ἑπτὰ, κατὰ τὸν ἀριθμὸν τῶν χαρισμάτων τοῦ Ἁγίου Πνεύματος· διότι διὰ τοῦ Πνεύματος τελούνται οἱ ἱεραὶ προσευχαὶ. Λέγονται δὲ αὐταὶ οὕτω· Μεσονυκτικὸν, Ὄρθρος ἡνωμένος μὲ τὴν πρώτην ὥραν, ἡ Τρίτη ὥρα, ἡ Ἕκτη, ἡ Ἐννάτη, ὁ Ἑσπερινὸς καὶ τὸ Ἀπόδειπνον, περὶ τῶν ὁποίων καὶ ὁ προφητάναξ λέγει· «ἑπτάκις τῆς ἡμέρας ἤνεσά σε». Ἀγ.Συμεὼν Ἀρχιεπ. Θεσαλονίκης τὰ Ἄπαντα. Σελ. 242
7 οἱ Λόγοι τοῦ Κυρίου ἐπάνω εἰς τὸν Σταυρὸν. Ὁ 1ος λόγος ὅπου εἶπεν ὁ Κύριος εἰς τὸν σταυρὸν ἦταν τὸ «Πάτερ ἅφες αὐτοῖς, οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιούσι…», Ὁ 2ος λόγος ἦταν αὐτὸς πρὸς τὸν εὐγνώμονα λῃστή. «Ἀμὴν λέγω σοι, σήμερον μετ’ ἐμοῦ ἔση ἓν τῷ παραδείσῳ» Ὁ 3ος λόγος ἦταν ἐκεῖνος ὅπου εἶπε ὁ Κύριος πρὸς τὴν ἁγιωτάτην μητέραν του καὶ τὸν ἀγαπημένον τοῦ μαθητὴν Ἰωάννην, οἱ ὁποῖοι ἐπαρέστεκαν εἰς τὸν σταυρὸν τοῦ «Γύναι, ἰδοὺ ὁ υἱός σου· εἶτα λέγει τῷ μαθητῇ ἰδοὺ ἡ μήτηρ σου», Ὁ 4ος λόγος εἶναι τὸ «Θεέ μου Θεέ μου ἶνα τί μὲ ἐγκατέλιπες;» Ὁ 5ος λόγος ἦταν τὸ «διψῶ». Ὁ 6ος λόγος ἦταν τὸ «τετέλεσται», Ὁ 7ος λόγος ὅπου εἶπεν ὁ Κύριος εἰς τὸν σταυρὸν ἦταν «Πάτερ εἰς χεῖρας σου παραθήσομαι τὸ πνεῦμα μου». Πνευματικὰ Γυμνάσμ. 266
7 θαύματα συνέβησαν κατὰ τὰς 3 ὤρας τῆς σταυρώσεως τοῦ Κυρίου εἰς τὸν ἥλίον καὶ τὴν σελήνη.
7 τὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. α) Τὸ Βάπτισμα, β) τὸ Χρίσμα, (Ἅγιον Μύρον), γ) ἡ Ἁγία Κοινωνία δ) ἡ Μετάνοια καὶ ἐξομολόγησις, ε) ἡ Ἱερωσύνη, στ) ὁ Γάμος, ζ) τὸ Εύχέλαιον. Ἐξομολογητάριον Ἀγ.Βρεσθένης Ματθαῖου (Ἐπανέκδοση 1993) σελ. 22-23
7 τὰ Δόγματα τῆς Ἐκκλησίας. α) Τὸ τῆς Ἀγίας Τριάδος Δόγμα, β) ἡ Θεότης τοῦ Ἰησοῦ, γ) ἡ Ἔνσαρκος Οἰκονομία, δ) ἡ Παρθενία τῆς Θεοτόκου, ε) ἡ προσκύνησις τῶν Ἁγίων είκόνων, στ) ἡ ἀθανασία τῆς ψυχῆς καὶ ζ) ἡ μέλλουσα ζωή. Ἐξομολογητάριον Ἀγ.Βρεσθένης Ματθαῖου (Ἐπανέκδοση 1993) σελ. 23
7 τὰ Θανάσιμα ἁμαρτήματα. Γαστριμαργία, πορνεία, ἀμέλεια, φιλαργυρία, ὁργή, φθόνος καὶ ὑπερηφάνια. Ἐξομολογητάριον 14.
7 οἱ περιστάσεις τῆς ἁμαρτίας κατὰ τὸν Κορέσιον : α) Τίς, ἤτοι ποίος εἶναι ὁ πράξας, β) τί, ἤτοι ποιάν ἁμαρτίαν ἔπραξεν, γ) διατὶ τὴν ἔπραξε, δ) μὲ ποιὸν τρόπον τὴν ἔπραξε, ε) εἰς ποιὸν καιρὸν τὴν ἔπραξε, στ) εἰς ποίον τόπον, ζ) πόσαις φορὲς τὴν ἔπραξε. Διότι εἰς αὐτὰ τὰ ἐπτὰ ἐξεταζόμενον κάθε ἁμάρτημα, γίνεται μεγαλύτερο ἢ μικρότερο. Ἐξομολογητάριον Ἀγίου Νικοδήμου σελ. 30
7 τὰ εἰδη τῆς σωματικῆς ἐλεημοσύνης.1ον εἶναι τὸ νὰ δίνουμε στὸν πεινασμένο νὰ φάει, 2ον εἶναι τὸ νὰ ποτίσουμε τὸν διψασμένο, 3ον εἶναι τὸ νὰ ἐνεδύσουμε τὸν γυμνὸν· 4ον εἶναι νὰ πηγαίνουμε νὰ ἐπισκεπτώμαστε τὸν φυλακισμένον· 5ον εἶναι νὰ ἐπισκεπτώμαστε τοὺς ἀρρώστους· 6ον εἶναι νὰ δεχόμαστε εἰς τὴν οἰκία μας τὸν ξένον, 7ον εἶναι νὰ θάπτουμε τοὺς νεκροὺς. Ὀρθόδοξος ὁμολογία Πέτρου Μογγίλα-136-140.
7 τὰ εἰδη τῆς πνευματικῆς ἐλεημοσύνης.1ον εἶναι νὰ παρακινήσουμε τὸν ἁμαρτωλὸν νὰ λείψει ἀπὸ τὴν ἁμαρτίαν, 2ον εἶναι νὰ διδάσκουμε τὸν ἀμαθῆ καὶ ἄγνωστον· 3ον εἶναι νὰ συμβουλεύσει κάποιος ὀρθῶς, ἐκεῖνον ποὺ χρειάζεται συμβουλὴν, 4ον εἶναι νὰ παρακαλεῖ κάποιος τὸν Θεὸν διὰ τὸν πλησίον του· 5ον εἶναι νὰ παρηγορεῖ κάποιος τὸν λυπημένον· 6ον εἶναι νὰ ὑποφέρουμε τὶς ὕβρεις μὲ ὑπομονήν. 7ον εἶναι νὰ συγχωροῦμεν τὰ σφάλματα, ὅπου σφάλουσιν εἰς ἠμᾶς οἱ ἄλλοι. Ὀρθ. Ὁμ. Πέτρ.Μογγίλα.141-145
7 εἶναι οἱ θυγατέρες τῆς κενοδοξίας. Η μέν πρώτη καύχησις, όταν υψώνεις του λόγου σου με λόγια περισσότερον από όσον είναι είς την ευγένειαν, ή είς την γνώσιν, ή πλούτον, κ.α. Η δεύτερη. Εύρησις καινών πραγμάτων, ωσάν να είπουμεν, να εύρεις νέαν μέθοδον, να κάνεις φαγία, φορέματα και έτερα, και να κάνεις τους άλλους να σε θαυμάζουσιν. Η Τρίτη είναι η υποκρισία, όταν υποκρίνεσαι, και προσποιείσαι από τους άλλους εναρετότερος, το οποίον, εάν το κάμνεις και διά νουθέτησιν άλλων ἁμαρτάνεις. Ἡ Τέταρτη εἶναι ἡ δυσπείθεια, ἤγουν πείσμα. Η Πέμπτη είναι η ασυμφωνία. Η έκτη είναι η Φιλονικεία. Και η έβδομη η Παρακοή. Ἀμαρτωλῶν Σωτηρία-46
7 οἱ σωματικὲς πράξεις, κατὰ τὸν Ἀγ. Πέτρο Δαμασκηνό. Πρώτη εἶναι ἡ ἡσυχία, δεύτερη εἶναι ἡ μετρημένη νηστεία, τρίτη εἶναι ἡ μετρημένη ἀγρυπνία, τέταρτη εἶναι ἡ ψαλμῳδία, δηλαδὴ ἡ σωματικὴ προσευχὴ μὲ ψαλμοὺς καὶ γονυκλισίες, πέμπτη εἶναι ἡ πνευματικὴ προσευχή, ποὺ γίνεται μὲ τὸν νοῦ καὶ εἶναι μακριὰ ἀπὸ κάθε ἔννοια. Ἕκτη εἶναι ἡ ἀνάγνωση καὶ τῶν λόγων καὶ τῷν βίων τῶν Πατέρων, χωρὶς νὰ ἀκούει καθόλου γιὰ δόγματα ξένα ἢ κάποιων ἄλλων καὶ μάλιστα τῶν αἱρετικῶν, Ἕβδομη εἶναι ἡ ἐρώτηση στοὺς ἔμπειρους γιὰ κάθε λόγο καὶ ἔργο, ὥστε νὰ μὴν φθάνει, ἀπὸ ἀπειρία ἢ αὐταρέσκεια ἄλλα ἀντὶ ἄλλων νοῶν καὶ ποιῶν, νὰ πλανᾶται πολλὲς φορὲς καὶ νὰ πέφτει σὲ οἴησιν, νομίζοντας ὅτι ξέρει κάτι σωστά... Φ- Ἀγ.Πέτρου Δαμασκηνοῦ 17-53
7 πταίσματα εἶναι τοῦ Κάϊν· πρώτον, ὅτι ἐπαρώργισε τὸν Θεὸν· δεύτερον, ὅτι ἐλύπησε τὸν πατέρα· τρίτον, ὅτι ἀτέκνωσε τὴν μητέρα του· τέταρτον ὅτι ἐφόνευσε· πέμπτον, ὅτι τὴν γῆν ἐμίανεν· ἔκτον, ὅτι ἐψεύσθη εἰς τὸν Θεόν, καὶ εἶπε δὲν ἠξεύρω ποῦ εἶναι ὁ ἀδελφός μου· ἔβδομον, ὅτι ἄρνησιν Θεοῦ ἐμελέτησεν· Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 156-157.
7 κατάρας ὁμοῖως δὲ ἔλαβεν ἐκ Θεοῦ (ὁ Κάϊν), νὰ στενάζη, νὰ τρέμη, νὰ ἐργάζεται τὴν γῆν καὶ νὰ μὴν ἀναδίδη, νὰ μὴν τολμᾷ κανεὶς νὰ τὸν φονεύση, νὰ εἶναι μισημένος, νὰ εἶναι ἀποδιωγμένος ἀπὸ προσώπου τοῦ Θεοῦ, καὶ νὰ κρύβεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους· καὶ πάλιν ὁ Λάμεχ ἐβδομηντάκις ἐπτὰ ἤθελεν ἐκδικηθῇ ἐκ Θεοῦ ἐὰν δὲν ἡθελεν ἐξομολογηθῇ τὴν ἁμαρτίαν, τὸ πῶς ἐφόνευσε τὸν Κάϊν. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 157.
77 ἐβδομηντάκις ἐπτὰ ὁρίζει ὁ Χριστὸς νὰ συγχωρῶμεν τὸν πλησίον. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 156.
Εἰς 7ην γενεάν ἀπὸ τοῦ Ἀδάμ, ἧτον ὁ Ἐνώχ, καὶ μετέθηκέ τον ὁ Θεός. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 157.
Εἰς 3Χ7 γενεὰς ἧτον ὁ Ἀβραάμ, καὶ εὐαρέστησε τῷ Θεῷ, ὅτι ἀπὸ Ἀδάμ ἔως τοῦ Ἀβραάμ 21 γενεές ἐπέρασαν. Θησ.Δαμασκην.157.
77 γενεές ἐπέρασαν ἀπὸ Ἀδάμ ἔως τοῦ Χριστοῦ, ὠς γράφει ὁ Εύαγγελιστῆς Λουκᾶς. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 157.
Μὲ 7 σἀλπιγγας κατέπεσαν τὰ τείχη τῆς Ἱεριχῶ, καὶ μὲ 7 γυρίσματα. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 157.
7 φωτύλια εἲχε ἡ σκηνὴ τοῦ Μαρτυρίου καὶ ὁ Ἱερεὺς εἰς 7 ἡμέρας ἐτελιώνετο κατὰ τὸν νόμον τοῦ Μωησέως· ὁμοίως καὶ ὁ λεπρὸς εἰς 7 ἡμέρας έκαθαρίζετο· καὶ ὁ έγκαινιασμὸς τῶν ἐκκλησιῶν εἰς 7 ἡμέρας γίνεται. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 157.
70 χρόνους ἐκαμαν οἱ Ἐβραίοι τὴν αἰχμαλωσίαν τῆς Αἰγύπτου, διὰ νὰ τιμηθῇ ἡ δεκάτωσις τοῦ χρόνου, ὠσάν καὶ τῶν ἡμερῶν. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 157.
Μὲ 7 ψωμιὰ ὁ Χριστὸς ἐχόρτασε τέσσαρας χιλιάδας, καὶ ἀπέμειναν καὶ κομμάτια 7 καλάθια μεγάλα· καὶ ἄλλη φορὰν ὁ Χριστὸς μὲ 5 ψωμιὰ καὶ 2 ψἀρια ἐχόρτασε πέντε χιλιάδες λαόν, καὶ ἀπέμειναν καὶ κομμάτια 12 κοφίνια. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 157.
7 τὰγματα εἶναι ἐκεῖνων ὁπου χρειάζονται προσευχὴν διὰ τὴν σωτηρίαν τους. Ἀπολωλότες, αἰχμάλωτοι, πεπλανημένοι, κατεραγμένοι, καταπίπτοντες, στήκοντες, περιπατοῦντες. Εἶναι καὶ ὄγδοον οἱ τέλειοι οἱ τῶν ὄπισθεν ἐπιλανθάνόμενοι, καὶ τοῖς ἔμπροσθεν ἐπεκτεινόμενοι. Λοιπὸν κάθε ἕνα ἀπὸ αὐτὰ τὰ ὀκτὼ τάγματα, χρειάζεται χωριστὴν προσευχὴν ἀπὸ τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ διὰ τὴν σωτηρίαν του. Αγ.Συμεών του Νέου Θεολόγου τά ευρισκόμενα σελ. 91
8 εἶναι οἱ πνευματικὲς θεωρίες κατὰ τὴν γνώμη μου, Καὶ οἱ ἐπτὰ βέβαια εἶναι αὐτῆς τῆς ζωῆς, ἐνῶ ἡ ὀγδόη εἶναι ἐργασία τῆς μέλλουσας ζωῆς, ὅπως λέγει ὁ Ἅγιος Ἰσαάκ. 1η εἶναι, ἡ γνώση τῶν θλίψεων καὶ τῶν πειρασμῶν τοῦ βίου τούτου, ὅπως λέγει ὁ Ἅγιος Δωρόθεος, καὶ ἡ λύπη γιὰ κάθε ζημιὰ ποὺ ἔπαθε ἡ ἀνθρώπινη φύση ἀπὸ τὴν ἁμαρτία. 2η εἶναι, ἡ γνώση τῶν δικῶν μας ἁμαρτημάτων καὶ τῶν εὐεργεσιῶν τοῦ Θεοῦ, ὅπως λέγει ὁ Ἄγ.Ἰωάννης τῆς Κλίμακος, ὁ Ἅγιος Ἰσαὰκ καὶ πολλοὶ ἄλλοι ἀπὸ τοὺς πατέρες. 3η εἶναι, ἡ γνώση τῶν πρὶν ἀπὸ τὸν θάνατο καὶ τῶν μετὰ τὸν θάνατον δεινῶν, ὅπως λέγεται στὶς θεῖες Γραφές. 4η εἶναι, ἡ κατανόησις τῆς διαγωγῆς στὸν κόσμο τοῦτον τοῦ Κυρίου ἠμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῶν μαθητῶν του, καθὼς καὶ τῶν ἔργων καὶ τῶν λόγων τῶν ἄλλων Ἁγίων, Μαρτύρων καὶ Ὁσίων πατέρων. 5η εἶναι ἡ γνώση τῆς φύσης καὶ τῆς ἀλλοίωσης τῶν πραγμάτων, ὅπως λέγουν οἱ Ἅγιοι πατέρες, ὁ Γρηγόριος καὶ ὁ Δαμασκηνός. 6η εἶναι, ἡ θεωρία τῶν ὄντων, δηλαδὴ ἡ γνώση καὶ ἡ κατάνόηση τῶν αἰσθητῶν κτισμάτων τοῦ Θεοῦ. 7η εἶναι, ἡ κατανόηση τῶν νοητῶν κτισμάτων τοῦ Θεοῦ. 8η εἶναι, ἡ περὶ Θεοῦ γνῶσις, ἡ λεγόμενη Θεολογία. Φ-Ἀγ.Πέτρου Δαμασκηνοῦ τομ. 17 σελ. 87
8 εἶναι ὅλοι οἱ γενικώτατοι λογισμοί, μέσα στοὺς ὁποίους περιλαμβάνονται ὅλοι οἱ λογισμοί. Πρῶτος εἶναι ὁ λογισμὸς τῆς γαστριμαργίας, καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὸν ὁ τῆς πορνείας, τρίτος τῆς φιλαργυρίας, τέταρτός τῆς λύπης πέμπτος τῆς ὀργῆς, ἕκτος τῆς ἀκηδίας, ἕβδομός τῆς κενοδοξίας καὶ ὄγδοός τῆς ὑπερηφανείας. Τὸ νὰ ἐνοχλοῦν ἢ νὰ μὴν ἐνοχλοῦν ὅλοι αὐτοὶ τὴν ψυχὴ δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ ἐμᾶς, τὸ νὰ μένουν ὅμως πολὺ χρόνο ἢ νὰ μὴν μένουν, ἢ νὰ κινοῦν ἢ νὰ μὴν κινοῦν πάθη, ἐξαρτᾶται ἀπὸ ἐμᾶς. Φιλ. Ἀγ.Εὐαγρίου τομ. 11α σελ. 87
9 οἱ Μακαρισμοὶ τοῦ Κυρίου. Μακάριοι οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Μακάριοι οἱ πενθούντες ὅτι αὐτοὶ παρακληθησονται. Μακάριοι οἱ πραεῖς ὅτι αὐτοὶ κληρονομήσουσι τὴν γῆν. Μακάριοι οἱ πεινώντες καὶ διψώντες τὴν δικαιοσύνην, ὅτι αὐτοὶ χορτασθήσονται. Μακάριοι οἱ ἐλεήμονες ὅτι αὐτοὶ ἐλεηθήσονται. Μακάριοι οἱ καθαροὶ τὴν καρδία ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὅψονται. Μακάριοι οἱ εἰρηνοποιοὶ ὅτι αὐτοὶ υἰοὶ Θεοῦ κληθήσονται. Μακάριοι οἰ δεδιωγμένοι ἔνεκεν δικαιοσύνης, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Μακάριοι ἔστε ὅταν ὁνειδίσωσιν ὑμᾶς καὶ διώξωσι καὶ εἴπωσι πᾶν πονηρὸν ρῆμα καθ’ ἡμῶν ψευδόμενοι ἔνεκεν ἐμοῦ.Χαίρετε καὶ ἀγαλλιάσθε ὅτι ὁ μισθὸς ἡμῶν πολὺς ἐν τοῖς οὐρανοῖς οὔτω γὰρ ἐδίωξαν τοὺς προφήτας τοὺς πρὸ ὑμῶν. Ματθ. 5,3-12
9 εἶναι τὰ τὰγματα τῶν οὐρανίων δυνάμεων. Τὰς οὐρανίους δυνάμεις ὁ Ἁγιώτατος καὶ ἱερώτατος καὶ θεολογικώτατος Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης διακρίνει εἰς τρία συστήματα ποὺ τὸ καθένα ἀποτελεῖ τριάδα. Καὶ λέγει «ὅτι πρώτη τριὰς εἶναι αὐτὴ ποὺ πάντοτε εἶναι γύρω ἀπὸ τὸν Θεὸν καὶ εἶναι ἕτοιμη νὰ ἐνωθῇ μὲ αὐτὸν ἀμέσως, χωρὶς τὴν μεσολάβησιν κανενός, δηλαδὴ ἡ τάξις τῶν ἐξαπτερύγων Σεραφὶμ καὶ τῶν πολυομμάτων Χερουβὶμ καὶ τῶν ἁγιοτάτων Θρόνων, Δευτέρα δὲ τάξις εἶναι ἡ τάξις τῶν Κυριοτήτων καὶ τῶν Δυνάμεων καὶ τῶν Ἐξουσιῶν καὶ Τρίτη καὶ τελευταία εἶναι ἡ τάξις τῶν Ἀρχῶν καὶ τῶν Ἀρχαγγέλων καὶ τῶν Ἀγγέλων». Ἔργα Ἀγ.Ἰ.Δαμασκηνοῦ. ΕΠΕ 1,149
9 τιμωρίας θέλουν ἔχει οἱ ἁμαρτωλοὶ εὐρίσκομεν εἰς τὰς γραφὰς. 1η εἶναι ἡ καύση τοῦ πυρός, καθὼς γράφει ὁ ἱερὸς Ματθαῖος, ὡς ἀπὸ στόματος τοῦ Κυρίου, εἰς τὸ Πορεύεσθε ἀπ’ ἐμοῦ οἱ κατηραμένοι εἰς τὸ πῦρ τὸ αἰώνιον. 2η τιμωρία εἶναι τὸ πάγος καὶ ἡ ψυχρώτης. Τοῦτο εἶναι, ὅπου λέγει τὸ Εὐαγγέλιον βρυγμὸς τῶν ὀδόντων. 3η παίδευσις εἶναι ὁ βρῶμος ὅτι ἐκεῖ συνάζονται ὅλα τὰ ἀκάθαρτα καὶ ρερυπωμένα βδελύγματα ὄλου τοῦ κόσμου. 4η κόλασις ἐστὶ τῆς ὁράσεως, ἡ ὁποία νὰ τιμωρῆται μὲ τὴν ζοφερὰν ὄψιν τῶν δαιμόνων. 5η τιμωρία εἶναι πεῖνα ἐσχάτη καὶ δίψα ἀμέτρητος. 6η παίδευσις εἶναι ὁ ἀκοίμητος σκώληξ τῆς συνειδήσεως, δήλ. νὰ βλέπει ἔμπροσθεν αὐτοῦ ὁ κολασμένος ὄλας τᾶς ἁμαρτίας ὅπου ἐτέλεσεν, ὥσπερ νὰ ἦτον ἱστορισμένες εἰς τὸν τοῖχον, διὰ νὰ θλίβεται μᾶλλον καὶ ἀπὸ τὸν λογισμὸν ἐτοῦτον νὰ βασανίζεται. 7η εἶναι τὰ δεσμὰ καὶ τὸ σκότος τὸ ἐξώτερον, ὅτι τὸ πῦρ ἐκεῖνο δὲν δίδει φῶς, μόνον καίει καὶ θλίβει ἀνείκαστα. 8η παίδευσις εἶναι ἡ ἀπόγνωσις καὶ λύπην αἰώνιος, ὅπου ἔχουν οἱ ταλαίπῶροι κολασμένοι χωρὶς ἐλπίδα νὰ εὔγουν ποτὲ ἀπ’ ἐκεῖνον τὸν πάνωδυνον τόπον, καὶ τοῦτο νὰ τοὺς θλίβει μᾶλλον, ἢ ὅσα ἐγράψαμεν ἕως ἐδῶ. 9η καὶ ἔσχατη τιμωρία εἶναι ὅτι ὑστεροῦνται τῆς θείας ὁράσεως καὶ ὅλων οὐρανίων ἀπολαύσεων καὶ ἀγαθῶν. Ἀμαρτωλῶν Σωτηρία-302-308
10 οἱ ἐντολὲς ὅπου ἐδωκεν ὁ Θεὸς εἰς τὸν Μωυσὴν. Βλέπε περὶ ἐντολὼν καὶ ἐξέτασης εἰς αὐτάς.
10 οἱ πληγὲς τοῦ Φαραῶ. 1η πληγὴ· ἡ μεταβολὴ τῶν νερῶν τοῦ ποταμοῦ εἰς αἶμα. 2η πληγὴ· βάτραχοι ἀνέβησαν ἀπὸ τὰ ὕδατα καὶ ἐσκέπασαν ὅλην τὴν χώραν τῆς Αἰγύπτου. 3η πληγὴ· σκίπες ἐπέπεσαν εἰς τοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰ ζώα. 4η πληγή· ἦλθαν σμύνη ἀπὸ σκυλόμυιγαν μέσα εἰς τὰ ἀνάκτορα τοῦ Φαραῶ καὶ εἰς τὰ σπίτια τῶν αὐλικῶν του καὶ εἰς ὅλην τὴν γῆν Αἰγύπτου. 5η πληγή· ἐψόφησαν ὅλα τὰ ζώα τῶν Αἰγυπτίων. 6η πληγή· ἔλκη παρουσιάστηκαν εἰς ὄλους τοὺς Αἰγυπτίους καὶ εἰς τὰ ζώα τους. 7η πληγή· ἔπεσεν χάλαζα καὶ ἀπέκτεινε ἀνθρώπους καὶ ζώα καὶ κατέστρεψε τὴν χλόην τῶν πεδιάδων καὶ συνέτριψεν τὰ δένδρα τῆς χώρας. 8η πληγή· ἀκρίδες ἔπεσαν σὲ ὅλην τὴν χώραν καὶ κατέφαγον ὅλον τὸ χότον τῆς γῆς καὶ τοὺς καρποὺς ἀπὸ τὰ δένδρα ὅσα ἀπέμεινον ἀπὸ τὴν χάλαζα. 9η πληγή· ἔγινε σκοτάδι βαθὺ καὶ θύελα εἰς ὅλην τὴν Αἰγυπτον ἐπὶ τρεῖς ἡμέρας. 10η πληγή· ἐπάταξε Κύριος ὅλα τὰ πρωτότοκα τῆς γῆς Αἰγύπτου ἀπὸ ἀνθρώπου ἐὼς κτήνους. Ἐξοδος 7ον κεφ. – 12ον κεφ.
10 οἱ ἐξωτερικοὶ διωγμοί τῆς Ἐκκλησίας· ὧν πρῶτος ἐστιν ὁ ἐπὶ Νέρωνος κατὰ τὸ 64 ἔτος Μ.Χ. ὁ δὲ τελευταῖος ὁ ἐπὶ Διοκλητιανοῦ κατὰ τὸ 302. Ἀγ.Νεκταρίου. Ὀρθόδοξος Ἰερὰ Κατήχησις 26
10 ἰδιώματα ποῦ πρέπει να ἔχει ἡ ἐξομολόγησις : 1ον, να είναι απλή και βραχέα, να μήν λέγεις άκαιρα λόγια, ιστορίες και παραμύθια, καθώς κάνουν τινές γυναίκες, αλλά μόνο τα χρειαζόμενα. 2ον, να είναι ταπεινή, να γνωρίζεις, πώς είσαι αμαρτωλός και ταλαίπωρος, και να μήν καυχάσαι, αλλά να έχεις ταπεινά λόγια και σχήματα. 3ον, να είναι αληθής, χωρίς ψεύδος και πρόφαση, μήτε λιγότερα να πείς από όσα έπραξες, μήτε περισσότερα, αλλά μόνο όσα γνωρίζεις και σέ ελέγχει η συνείδησή σου, χωρίς προφάσεις. 4ον η εξομολόγησις πρέπει να είναι ταχεία, δηλαδή αν αμαρτήσεις να τρέχεις πρός τόν Πνευματικόν, καθώς κάνεις είς την πληγήν του σώματος. 5ον να είναι διακριτική, με εύτακτα και φρόνιμα λόγια, τόσον είς τον μετανούντα, ως και είς τόν Πνευματικόν, να είναι γνωστικός, να εξετάζει επιδέξια, και μάλιστα τάς γυναίκας με εύσχημα λόγια. 6ον πρέπει να είναι μετά αιδούς, δηλαδή, να ευλαβήσαι, και να εντρέπεσαι, ότι ελύπησες τόν Θεόν, και έβλαψες τήν ψυχήν σου και τόν πλησίον. 7ον να είναι σώα και ακέραια δηλ. να μήν κρύψεις τίποτε, διά να το πείς σε άλλον Πνευματικόν, διότι είναι ιεροσυλία, εκτός αν λησμο-νήσεις κανένα μικρόν πταίσιμον, ότι τα μεγάλα δεν λησμονούνται. 8ον, να είναι μυστική, είς τόπον απόκρυφον, να μήν τήν ακούσει άλλος κανείς, και όποιος κρυφακούσει, αμαρτάνει βαρέως, και είναι χρεωστής να μήν το ομολογήσει πουθενά. 9ον, να είναι θρηνητική, με δάκρυα και λύπην από καρδίας, να μισείς το αμάρτημα έχοντας στον νού σου να μή το ξανακάνεις πλέον, διότι άν δεν έχεις θέλησιν στερεάν δεν είναι αληθινή η μετανοιά σου. 10ον, πρέπει να είσαι έτοιμος πρός τήν ικανοποίησιν, δηλ. να έχεις είς τόν νούν σου βεβαίως να κάνεις, τόν κανόνα όπου σου δώσει ο ιατρός, αόκνως, όσο μπορέσεις ταχύτερα. Αμ. Σωτ.-211
11 Οἱ προϋποθέσεις τοῦ Νόμιμου καὶ κανονικοῦ Γάμου. 11 προϋποθέσεις ἀναφέρει ὁ Ἀγ.Νικόδημος. Βλέπε περὶ Γάμου.
12 οἱ βαθμοὶ τῆς ἁμαρτίας. 1ος βαθμός είναι όταν κάνει τινάς τό καλόν, ουχί δέ καλώς, αλλά σμίγει τό καλό μέ το κακό. 2ος βαθμός είναι, η τελεία αργία τού καλού. 3ος ἡ προσβολή τοῦ κακού. 4ος ὁ συνδιασμός. 5ος ἡ πάλη. 6ος ἡ συγκατάθεσις. 7ος ἡ κατά διάνοιαν αμαρτίαν· όταν δηλ. ο άνθρωπος, αφού κάνει συγκατάθεσιν, σπουδάζει καί τυπώνει τήν αμαρτίαν εκείνην είς τόν νού του, τόσον παστρικά, ωσάν καί να τήν κάνει μέ έργον. 8ος αὐτὴ ἡ πράξις καί κατ' ενέργειαν αμαρτία. 9ος η συνήθεια, καί τό να κάνει τινάς τήν αμαρτίαν συχνά. 10ος η έξις τής αμαρτίας, η οποία μέ τήν βία καί δυναστείαν αναγκάζει τόν ανθρωπον να ἁμαρτάνει θέλοντα καί μή θέλοντα. 11ος η απόγνωσις ήτοι απελπισία. 12ος ἡ αὐτοκτονία ἤγουν τὸ νὰ θανατώνει ὁ ἄνθρωπος τόν εαυτόν του, έχωντας τόν νούν του υγιή, μέ το να κυριευθεί από τήν απόγνωσιν. Εξομολογητάριον-20
12 εἶναι οἱ κλάδοι τῆς ὑπερηφανίας : Περιέργεια, ἀλαζονία, κενοδοξία, καύχησις, ἰδιορρυθμία, αὐθάδεια, ἀπόνοια, πρόφασις, προσποιούμενη ἐξομολόγησις, ἀποστασία ἢ παράβασις, ἐλευθερίας ἄδεια, καὶ τὸ ὔστερον ἡ τῆς ἁμαρτίας συνήθεια, ἤτις περιέχει μίαν τινά καταφρόνησιν τῶν ἐντολών τοῦ Θεοῦ. Αμαρτωλών σωτηρια-40
12 εἶναι ὅλες οἱ ψυχικὲς δυνἀμεις τοῦ ἀνθρώπου. Ἐξ ἀρχῆς ὁ Θεὸς τὸν Ἀδάμ ὅλον καλοσύνην τὸν ἔκαμεν, ὄλον καθαρότητα, ὅλον ἁγιότητα, καὶ ἐχαρισέ τον καὶ δώδεκα δυνάμεις ψυχικὰς, ὅπου τὰς ἔχει κάθε ἄνθρωπος· καὶ οἱ μὲν τρεῖς δυνάμεις λέγονται φυσικαί, διότι μὲ αὐτὰς γεννᾶται καὶ τρέφεται καὶ αὐξάνει ὁ ἄνθρωπος. Αἱ ἄλλαι δυνάμεις αἱ τέσσαρες λέγονται ζωτικές, ὅτι μὲ ἐκείνας ζεῖ καὶ ἀναζωούται ὁ ἄνθρωπος. Αἱ ἄλλαι 5 δυνάμεις λέγονται γνωστικαὶ διότι μὲ αὐτὰς γνωρίζει ὁ ἄνθρωπος τὸ κάθε τί καὶ θέλει το. Θησαυρός Δαμασκηνού 32.
12 τὰ σημεία τῆς Δευτέρας Παρουσίας.
14 γνωρίσματα τῆς ἀληθοῦς εἰς Χριστὸν πίστεως, ἀναφέρονται ἀπὸ τὸν Ἀγ.Νεκτάριον.
14 τὰ πνευματικὰ χαρίσματα τοῦ Προφ.Ἐλισσαίου. Εἶναι Δεκατέσσερα, ὅτι καὶ διπλῆν οὗτος τὴν χάριν παρὰ Θεοῦ ἔλαβεν, ὡς ᾐτήσατο· α΄ μὲν τῶν ἀτεκνούντων ὑδάτων ἡ ἴασις· β΄ δὲ ἡ τοῦ Ἰορδάνου διαχώρισις· γ΄ τῶν ἐφυβριζόντων παίδων ἡ αἰφνίδιος τελευτή· δ΄ ἡ δαψιλὴς τῶν ὑδάτων ἐν καιρῷ ἀνυδρίας ἀνάβλυσις· ε΄ τοῦ βραχέος ἐλαίου ἡ αὔξησις· ς΄ τῆς ἀτεκνούσης γυναικὸς ἡ παιδοποιΐα· ζ΄ τοῦ τεθνηκότος παιδὸς ταύτης ἡ ἀνάστασις· η΄ τοῦ θανασίμου ἐψήματος ἡ ἴασις· θ΄ ἡ τῶν ἑκατόν ἀνδρῶν ἐν καιρῷ λιμοῦ μὲ ὀλίγους ἄρτους ἀνάθρεψις· ι΄ ἡ ἐκ τῆς λέπρας τοῦ Νεεμᾶν τοῦ Σύρου θεραπεία· ια΄ ἡ δι’ αὐτοῦ (τοῦ Ἐλισσαίου δηλαδὴ) λέπρα τοῦ Γιεζῆ· ιβ΄ ἡ τοῦ σιδήρου ἐξ ὕδατος ἀνάπλευσις· ιγ΄ ἡ ἀφθονία τοῦ σίτου καὶ τῆς κριθῆς· καὶ ιδ΄ τοῦ ἐπιρριφθέντος νεκροῦ ἡ διὰ τοῦ σώματος αὐτοῦ ἀνάστασις. Ἀποστολικῆ Σαγήνη 245-246
Μάρτιον μήνα ἔκτισεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον τὸν ἥλιον τὴν σελήνη, τὰ ἄστρα τὴν γῆν καὶ τὸν οὐρανόν. Θησαυρ. Δαμασκηνοῦ 131.
Μάρτιον μήνα ἔπλασε ὁ Θεὸς τὸν Ἀδάμ, τότε ἐξέπεσεν, τότε εὐγήκεν ἀπὸ τὸν Παράδεισον. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 131.
Μάρτιον μήνα εἰς τὰς 25 τότε παρέβη ὁ Ἀδάμ τὴν ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 131.
Μάρτιον μήνα ἔκαμαν τὸ Πάσχα τους, τότε εὐγῆκαν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτον, καὶ ἐπέρασαν τὴν ἐρυθρὰν θάλασσαν. Θησ.Δαμασκ.131.
Μάρτιον μήνα ἔγινε ὁ κατακλισμὸς καὶ ὁμοιοῖ τὴν σήμερον ἡμέρα (τῆς Ἀναστάσεως) ἐκεῖ ἔγινεν ἡ φθορὰ τῶν ἁμαρτωλῶν ἀνθρώπων καὶ ἐδῶ ἡ φθορὰ τῶν ἁμαρτιῶν μας· ἐκεῖ ἐφυλάχθη ὁ δίκαιος Νώε μὲ τὴ φαμίλια του, καὶ ἐδῶ ὅσοι λατρεύουσι καὶ ὑπηρετοῦσι τὸ μυστήριον· ἐκεῖ ἧτον ἡ κιβωτὸς, ἐδῶ εἶναι ὁ Χριστός. Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 132.
Μάρτιον μήνα ἔγινε ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ (εἰς τὰς 25 Κύριον Πάσχα). Θησαυρὸς Δαμασκηνοῦ 131.
