«Η ζωή διαρκεί πολύ, αρκεί να τη ζήσεις καλά» Λεονάρντο Ντα Βίντσι.
Ο άνθρωπος, που γεννήθηκε για να ξεχωρίζει, είχε άποψη για τα πάντα και την κατέγραφε στα σημειωματάριά του. Τα λόγια του μοιάζουν με συμβουλές αλλά είναι κάτι πολύ περισσότερο, είναι φιλοσοφία ζωής. Η μεγαλοφυΐα του τον έκανε να ενδιαφερθεί για τα πάντα και μπορούμε να πούμε ότι συγκέντρωνε στο πρόσωπο του όλες τις γνώσεις της εποχής του.
Ήταν ζωγράφος, γλύπτης, επιστήμονας, εφευρέτης, μουσικός, αρχιτέκτονας, μαθηματικός, πολιτικός και στρατιωτικός μηχανικός, αστρονόμος, γεωγράφος, γεωλόγος, μετεωρολόγος, βιολόγος, ερευνητής της ανατομίας των ανθρώπων και των ζώων (κυρίως των ίππων), είχε ασχοληθεί βαθιά με το μυστήριο της εμβρυολογίας, έπαιζε μουσική και τραγουδούσε.
Του άρεσε να γράφει στίχους, ήταν χωρίς να κάνει ποτέ συστηματικές φιλολογικές και φιλοσοφικές σπουδές, μεγάλο επιστημονικό και φιλοσοφικό μυαλό στο γραπτό λόγο, καθώς και πρωτότυπος ερμηνευτής του φυσικού κόσμου. Οραματίστηκε εφευρέσεις, που μόνο στον αιώνα μας πραγματοποιήθηκαν.
Γιος του δικηγόρου Πιέρο ντα Βίντσι και της χωρικής Κατερίνας, η οποία δεν παντρεύτηκε ποτέ τον Πιέρο, γεννήθηκε στις 15 Απριλίου του 1452 στην πόλη Αντσιάνο, κοντά στο Βίντσι της Ιταλίας. Το πλήρες όνομά του ήταν «Leonardo di ser Piero da Vinci». Μεγάλωσε με τον πατέρα του στην πόλη της Φλωρεντίας, όπου από πολύ μικρή ηλικία έδειξε δείγματα της ευφυίας και του καλλιτεχνικού του ταλέντου.
Ο Τζόρτζιο Βαζάρι αρχίζοντας τη βιογραφία του Λεονάρντο λέει ότι «συχνά οι ουρανοί δίνουν στα ανθρώπινα όντα τα πλουσιότερα δώρα με φυσικό τρόπο, αλλά μερικές φορές με περισσή αφθονία παρέχουν σ’ ένα και μοναδικό ον τόση ομορφιά, χάρη και ικανότητα, έτσι που ότι και να κάνει να είναι τόσο θείο ώστε να προπορεύεται κατά πολύ από τους άλλους ανθρώπους και να φαίνεται καθαρά ότι η ιδιοφυία του είναι δώρο του θεού και όχι επίτευγμα της ανθρώπινης τέχνης.
Αυτό είδαν οι άνθρωποι στο Λεονάρντο ντα Βίντσι, που η προσωπική του ομορφιά δεν μεγαλοποιήθηκε, που η κάθε του κίνηση ήταν η ίδια η χάρη και που οι ικανότητες του ήταν τόσο καταπληκτικές ώστε μπορούσε να ξεπερνάει εύκολα κάθε δυσκολία. Είχε μεγάλη φυσική δύναμη, συνδυασμένη με επιδεξιότητα και πνεύμα και θάρρος βασιλικό και μεγάθυμο».
Ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι δεν έγραψε ιστορία, έγινε κομμάτι της ιστορίας. Και μία σαρωτική προσωπικότητα σαν τον Ντα Βίντσι δε θα μπορούσε να μην έχει φιλοσοφήσει τη ζωή.
Ασύλληπτα ευφυής και ακούραστα πολυπράγμων, συνήθιζε να κρατά σημειώσεις για καθετί, που κέντριζε τη σκέψη του ενώ συχνά συνόδευε τα λόγια με σκίτσα. Τα τετράδιά του είναι γεμάτα από ενδιαφέρουσες ιδέες, κρίσεις και προτροπές. Τι διαβάζουμε λοιπόν στις σελίδες, που άφησε πίσω του ως παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές;
Περί διατροφής
«Να τρως μόνο όταν πεινάς, και να σου αρκεί το ελαφρύ φαγητό»
«Να μασάς καλά την τροφή σου και να είναι καλοψημένο και απλό ό, τι καταπίνεις. Αφήνοντας το τραπέζι, να κρατάς καλή στάση, μετά το γεύμα να μην κοιμάσαι. Να μην πίνεις ανάμεσα στα γεύματα ή πριν δειπνήσεις, να πίνεις λίγο και να ελέγχεις το κρασί»
Οι απόψεις του σίγουρα πρωτοποριακές για την εποχή του, που η καλοζωία ήταν συνδεδεμένη με το πολύ κρέας και το άφθονο κρασί. Ο δημιουργός της «Μόνα Λίζα» και του «Μυστικού Δείπνου», όμως, είχε μάθει να κοιτάζει μπροστά. Είχε συλλάβει το νόημα της υγιεινής διατροφής και την αξία του μέτρου στις διατροφικές συνήθειες.
Για την ευτυχία, τον έρωτα, τη ζωή
«Η μεγαλύτερη δυστυχία είναι οι απόψεις σου να είναι πιο προχωρημένες από τη δουλειά σου»
«Η μεγαλύτερη πλάνη από την οποία υποφέρουν οι άνθρωποι είναι η ίδια τους η άποψη»
«Όλη η γνώση μας έχει τις ρίζες της στην αντίληψή μας»
«Ο ζωγράφος παλεύει και ανταγωνίζεται με τη φύση»
«Υπάρχουν τριών ειδών άνθρωποι: Εκείνοι που βλέπουν, εκείνοι που βλέπουν όταν τους δείχνουν και εκείνοι που δεν βλέπουν»
«Ο εχθρός που ανακαλύπτει τα λάθη σου, είναι πιο ωφέλιμος παρά ο φίλος που τα κρύβει»
«Αυτός που κατέχει τα περισσότερα θα πρέπει να έχει και το μεγαλύτερο φόβο της απώλειας»
« Ο χρόνος μιας αστραπής αρκεί για να αποφασίσεις αν θέλεις τον άλλον για πάντα»
«Όπως και μια μέρα που την έζησες καλά σου χαρίζει την απόλαυση του ήρεμου ύπνου, έτσι και μια ζωή καλά χρησιμοποιημένη χαρίζει τον ήρεμο θάνατο»
Αινιγματικός και ανικανοποίητος, διψασμένος για ανατροπές και για κατάκτηση, δε δίστασε να ομολογήσει: «θέλω να κάνω θαύματα». Ήθελε να κάνει θαύματα αλλά είχε συνειδητοποιήσει ποιο είναι το μεγαλύτερο θαύμα: η ίδια η ζωή. Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ασχολήθηκε με όλες σχεδόν τις επιστήμες και το να απαριθμούμε τα έργα του ίσως μας κάνει να χαθούμε στο λαβύρινθο των πολυποίκιλων ερευνών του.
Απέδειξε ότι η έκσταση και ο θαυμασμός μπροστά στη Φύση μπορεί να ωθήσει τον άνθρωπο να προχωρήσει και να φτάσει στην αντίληψη του Παγκόσμιου Φυσικού Νόμου, την αντίληψη που στήριξε την επερχόμενη Αναγέννηση.
Ας σταθούμε στην επιδίωξη και στο παράδειγμα του, που κατά τον Ντυράν σκιαγραφεί τον πληρέστερο άνθρωπο της Αναγέννησης και ίσως κάθε εποχής. Ας προβληματιστούμε για το μέχρι που φτάνουν τα όρια και οι ικανότητες του ανθρώπου, εκείνου που μπορεί να ονομαστεί ως ο «Σφαιρικός» Άνθρωπος, ο ολοκληρωμένος άνθρωπος, εκείνος που περιγράφεται στην Πολιτεία από τον μεγάλο Πλάτωνα και που συμβολίζεται σαν ο «Βιτρούβιος» άνθρωπος από τον ίδιο τον Λεονάρντο.
Οι απόψεις του, αν και διατυπωμένες πέντε αιώνες πριν, δε χάνουν τη διαχρονικότητά τους, όπως συμβαίνει πάντα με τα λόγια σοφών ανδρών.
ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ
“Τα σημειωματάρια, οι εφευρέσεις, τα σχέδια και οι θεωρίες μιας ιδιοφυίας”
Έμμα Ντίκενς, Εκδόσεις Μεταίχμιο
“Τα σημειωματάρια, οι εφευρέσεις, τα σχέδια και οι θεωρίες μιας ιδιοφυίας”
Έμμα Ντίκενς, Εκδόσεις Μεταίχμιο
