Ο χαρακτήρας δεν είναι το μόνο χαρακτηριστικό της ευτυχίας. Υπάρχουν επίσης ο τρόπος σκέψης, η στάση, οι θεμελιώδεις πεποιθήσεις και συγκεκριμένες δράσεις που μπορούν είτε να μειώσουν είτε να αυξήσουν το επίπεδο της ευτυχίας που βιώνουμε σε κάθε δεδομένη στιγμή. Αλλά, ο χαρακτήρας εξακολουθεί να είναι το βασικό συστατικό για να ζεις όσο πιο ευτυχισμένη ζωή γίνεται.
Το ποιοι είμαστε κάνει τη διαφορά. Ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τους άλλους έχει σημασία. Η ευπρέπεια ή απρέπεια που γεμίζει την καρδιά και το μυαλό μας έχει σημασία. Οι αξίες μας ως εκφράσεις αυτών που πιστεύουμε και πως ζούμε τις ζωές μας πραγματικά κάνουν τη διαφορά στην ευτυχία μας. Τα χαρακτηριστικά που έχουμε αναπτύξει με την πάροδο του χρόνου έχουν μεγάλη σημασία για το πώς αισθανόμαστε και ποιοι είμαστε.
Όταν κοιτάμε στον καθρέφτη, είναι συχνά ο χαρακτήρας μας (ή η έλλειψη του) που μιλάει δυνατότερα.
Αλλά δεν είναι όλα τα γνωρίσματα του χαρακτήρα ίσα, τουλάχιστον όχι στον βαθμό που αφορά την ευτυχία. Αυτά που ακολουθούν, είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που είμαι πεπεισμένος ότι θα έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο στην ευτυχία σας.
1. Θάρρος
«Το θάρρος είναι η αντίσταση στον φόβο, το να κυριαρχήσεις στον φόβο, όχι η απουσία του φόβου»
– Mark Twain
Ο φόβος είναι ο μεγαλύτερος κλέφτης της ευτυχίας. Είναι πατέρας της παράδοσης. Γλιστρά σε κλειστές πόρτες και μας στερεί την αποφασιστικότητα, τη δέσμευση και την ικανότητα να αντέξουμε μέχρι το τέλος.
Το θάρρος από την άλλη πλευρά, είναι η μεγάλη Νέμεση του φόβου. Προκαλεί τον φόβο, τον ωθεί πίσω και λαμβάνει μέτρα για να τον κρατήσει μακριά. Το θάρρος καταστρέφει έτσι τα δεσμά του φόβου και τον στέλνει στο περιθώριο και την αφάνεια.
Το θάρρος μας επιτρέπει να αμφισβητήσουμε τις ζώνες άνεσης μας, να προσεγγίσουμε ανθρώπους και καταστάσεις, να αγκαλιάσουμε τη ζωή και να δεχτούμε τον πόνο που είναι αναπόφευκτος σε όλες τις αλλαγές και προκλήσεις της ζωής. Χωρίς το θάρρος, η ευτυχία δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια παραίσθηση, ένας προσωρινός αντικατοπτρισμός, ένα σύννεφο καπνού που διαχέεται στον αέρα με την πρώτη πρόκληση.
2. Υπομονή
«Η υπομονή είναι να περιμένεις. Όχι να περιμένεις παθητικά. Αυτό είναι τεμπελιά. Αλλά να συνεχίσεις να προχωράς όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα και αργά – αυτό είναι υπομονή.»
Πόσο ευτυχισμένοι είναι οι ανυπόμονοι άνθρωποι; Αυτό είναι ένα ρητορικό ερώτημα, φυσικά. Η απάντηση προφανώς είναι «δεν είναι πολύ». Τουλάχιστον όχι για πολύ. Η ανυπομονησία είναι άλλος ένας σημαντικός νταής της ευτυχίας. Σπρώχνει την ευτυχία έξω από τη γειτονιά αμέσως μόλις εμφανιστεί.
Αλλά αν μάθεις να αποδέχεσαι και να επιτρέπεις, να πηγαίνεις με τη ροή και να χαλαρώσεις λίγο, είναι απαραίτητο για να ζήσεις μια ευτυχισμένη ζωή. Η ανυπομονησία είναι συχνά ο ερεθισμός που νιώθουμε όταν χάνουμε τον έλεγχο. Αλλά η ζωή παφλάζει συνεχώς στα μεταβαλλόμενα ρεύματα και τις ροές των απρόβλεπτων δραστηριοτήτων. Απλά δεν είναι 100% ελεγχόμενη. Και όσο περισσότερο προσπαθούμε να ελέγξουμε και χειριστούμε την έκβαση της ζωής και τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας με κάθε είδους ακρίβεια, τόσο μεγαλύτερη απογοήτευση θα πάρουμε κατά την προσπάθεια.
Για αυτό, ανέπνευσε. Χαλάρωσε. Να είσαι υπομονετικός/ή. Μάθε να δέχεσαι την αβεβαιότητα και γίνε φίλος/η με το απρόβλεπτο. Άσε τη ζωή να συμβεί, τουλάχιστον λίγο. Θα δεις ότι είναι πολύ πιο όμορφο και ευτυχισμένο όταν το κάνεις.
3. Ευγνωμοσύνη
«Η ευγνωμοσύνη μετατρέπει της αγκυλώσεις της μνήμης σε μια γαλήνια χαρά.» – D. Bonhoeffer
Το να είσαι ευγνώμον σημαίνει να παρατηρείς το καλό μέσα στο κακό, το χρώμα αντί το γκρι φόντο, την υπεροχή ακόμα και αν είναι περιτριγυρισμένη από την ασχήμια. Σημαίνει να μετράς τις ευλογίες σου και να αναγνωρίσεις πόσο όμορφη είναι η ζωή ακόμα και όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα είχες προγραμματίσει.
Το να μάθεις να είσαι ευγνώμον απαιτεί την επιθυμία να δεις μερικές φορές τι είναι δύσκολο και να το εντοπίσεις για όσους δεν είναι συνηθισμένοι να το βλέπουν αυτό. Απαιτεί να επανεκπαιδεύσεις το μυαλό σου. Αλλά για να επηρεάσει η ευγνωμοσύνη την ευτυχία με το βαθύτερο τρόπο, απαιτεί να διαπεράσει την ψυχή σου, περιλαμβάνοντας τη στάση σου και τη σκέψη σου και να γίνει ο γενικός τρόπος που αντιλαμβάνεσαι τη ζωή.
Δεν είναι ότι οι ευγνώμονες άνθρωποι δεν παρατηρούν τη δυσκολία σε μια πρόκληση. Είναι απλά ότι είναι τόσο επικεντρωμένοι στα οφέλη που παρέχει αυτή η πρόκληση και στις ευκαιρίες που ανοίγει.
Όταν είμαστε ευγνώμονες, τα προβλήματα μας δεν εξαφανίζονται, απλώς καταλαμβάνουν λιγότερο χώρο στην καρδιά, το μυαλό και τη ζωή μας. Ο λόγος είναι ότι οι ευγνώμονες άνθρωποι είναι επικεντρωμένοι σε αυτό για το οποίο είναι ευγνώμονες. Εξ ορισμού, αυτό σημαίνει ότι τα δύσκολα, τα απογοητευτικά και τα επώδυνα απαιτούν λιγότερο την προσοχή μας.
Στην πραγματικότητα, δεν πιστεύω ότι υπάρχει κάποιο πιο σημαντικό γνώρισμα του χαρακτήρα για την ευτυχία σου από την ανάπτυξη μιας επίμονης, ακόμα και αυτόματης ευγνωμοσύνης για τη ζωή.
4. Αγάπη
«Η ευγνωμοσύνη δεν μπορεί να διώξει το σκοτάδι, μόνο το φως μπορεί να το κάνει αυτό. Το μίσος δεν μπορεί να διώξει το μίσος, μόνο η αγάπη μπορεί να το κάνει αυτό.»
– Martin Luther King Jr.
Η αγάπη νικάει τα πάντα, όπως λένε. Και ενώ ίσως δεν είναι πάντα αλήθεια τεχνικά (δεν νομίζω ότι η αγάπη κάποιου ατόμου να δολοφονεί θα έκανε αυτή την πράξη βίας λιγότερο κακή, για παράδειγμα) , η αγάπη κάνει ένα μεγάλο ταξίδι μέχρι να βγει αληθινή. Για να αναγνωρίσετε τη σπουδαιότητα της αγάπης, απλά φανταστείτε να ζούσατε μια ζωή χωρίς αυτή. Φανταστείτε μια απεχθή, ανέραστη ζωή ευτυχίας (Το ξέρω. Αυτό είναι το νόημα. Εν είναι δυνατόν να υπάρξει κάτι τέτοιο).
Όσο περισσότερη αγάπη χτυπάει στην καρδιά σας, τόσο πιο ευτυχισμένη και δυναμική θα είναι. Όσο περισσότερο αγαπάς τη ζωή, τόσο περισσότερο θα σε αγαπάει και αυτή.
Η αγάπη παραβλέπει την αδυναμία και κλείνει τα μάτια της στην ιδιοσυγκρασία. Δέχεται και εξυπηρετεί και ευλογεί και επιδιώκει ότι είναι καλύτερο στους άλλους. Αυτό είναι σαφέστατα ένα καλύτερο μονοπάτι προς την ευτυχία από ότι η εναλλακτική του λύση.
5. Συγχώρεση
«Η συγχώρεση είναι η υψηλότερη και πιο όμορφη μορφή της αγάπης. Σε αντάλλαγμα, θα λάβετε ανείπωτη ευτυχία και ειρήνη.»
– Robert Muller
Δεν υπάρχει πιο ευνοϊκό πράγμα για την ευτυχία από την ικανότητα να συγχωρείς γρήγορα, αυθόρμητα και ελεύθερα.
Οι άνθρωποι που τιθασεύουν τον πόνο, που φροντίζουν τις πληγές τους, που καλούν τα στρατεύματα για να αναζητήσουν εκδίκηση για τις αδικίες που γίνονται σε αυτούς, μπορεί να κερδίσουν κάποιες μάχες εδώ και εκεί. Αλλά ο πόλεμος εναντίον της δυστυχίας θα χαθεί σε μεγάλο βαθμό πριν ακόμα ξεκινήσει.
Οι άνθρωποι που δεν συγχωρούν δεν μπορούν να γνωρίζουν το επίπεδο της ευτυχίας, της ειρήνης, της χαράς και της ευχαρίστησης του να απελευθερώνουν τους άλλους από την φυλακή της ασυγχωρησίας, που βιώνουν τακτικά οι άνθρωποι που συγχωρούν.
Είναι τα ειδικά κάγκελα που κρατάνε τους άλλους φυλακισμένους στις καρδιές μας, που κρατάνε την ευτυχία μακριά, σε απόσταση. Είναι καιρός να απελευθερώσουμε τους εαυτούς μας αφήνοντας τον παλιό πόνο να διαλυθεί μέσα στο σκοτάδι, ώστε νέες ευκαιρίες να μπορέσουν να μας οδηγήσουν με μεγαλύτερα επίπεδα χαράς.
Έτσι, έχεις συγχωρήσει τους γονείς σου για τις αδυναμίες τους ως γονείς; Έχεις συγχωρήσει τον νταή των παιδικών σου χρόνων ή τον καταχρηστικό σου πρώην σύζυγο ή τα αμελή παιδιά σου ή τον απερίσκεπτο γείτονα ή τον αδρανή θρησκευτικό σου ηγέτη;
Αν δεν το έχεις κάνει, σκαλίζεις ανοιχτές πληγές που μπορούν μόνο να ερεθιστούν να μολυνθούν και να φουντώσουν. Τέτοιες ανοιχτές πληγές συχνά μετατρέπονται σε καρκινώματα, κάνουν μεταστάσεις, εισέρχονται σε άλλες σχέσεις, μολύνοντας τες και αυτές με την θανάσιμη ασθένεια.
Αντί για αυτό, ανοίξτε την καρδιά σας για συγχώρεση. Τότε η καρδιά σας θα είναι αρκετά ανοιχτή για να δεχθεί το μερίδιο ευτυχίας που της αντιστοιχεί.
_____