Πολύ συχνότερα από όσο θα ήθελα συναντώ στο γραφείο μου, έφηβες αλλά και ενήλικες γυναίκες που έρχονται για ψυχοθεραπεία πιστεύοντας ότι δραματοποιούν τις καταστάσεις. Έχουν την τάση να αναπτύσσουν στρατηγικές ελέγχου του συναισθήματος ή να απωθούν πολλά πράγματα που τις ενοχλούν μαζί με τα συναισθήματα που τα συνοδεύουν. Κάποια στιγμή το ποτήρι ξεχειλίζει οπότε η στρατηγική που ως τότε έλεγχε τα συναισθήματα αποτυγχάνει. Ακριβώς επειδή το συναίσθημα δεν αφηνόταν ελεύθερο στο παρελθόν, τη στιγμή που πια δε μπορεί να περιοριστεί, εκλύεται σε ένταση αντιστρόφως ανάλογη της σοβαρότητας του συμβάντος. Όταν αυτό το καταπιεσμένο συναίσθημα αφεθεί να εκφραστεί ελεύθερο τότε οι γυναίκες αισθάνονται ντροπή και ενοχή για την υπερβολική τους αντίδραση.
Αυτός ο κύκλος δραματοποίησης του συναισθήματος συχνά επαναλαμβάνεται παρά τις προθέσεις των γυναικών και τις υποσχέσεις που δίνουν στον εαυτό τους να μην επιτρέψουν στο συναίσθημά τους να εκφραστεί με εμπρηστικό τρόπο ξανά. Η πρόθεση των γυναικών να ελέγχουν το συναίσθημά τους συχνά τις εμποδίζει από το να συνδέονται με άλλους ανθρώπους σε ένα βαθύ επίπεδο, γεμάτο νόημα.
Οι κίνδυνοι για τις νεαρές γυναίκες
Τόσο οι έφηβες όσο και οι ενήλικες γυναίκες έχουν δυο φορές περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν συμπτώματα κατάθλιψης σε σχέση με τους έφηβους και τους ενήλικες άντρες. Αυτή η διαπίστωση είναι αποτέλεσμα πολλών ερευνών που έχει επιβεβαιωθεί πολλές φορές σε πολλές χώρες με διαφορετικούς πολιτισμούς. Οι γυναίκες ξεκινούν να δίνουν αυξημένες τιμές σε μετρήσεις για την κατάθλιψη από τους άντρες στην εφηβεία γύρω στα 13 και διατηρούν αυτή την τάση σε όλη τη διάρκεια της ανάπτυξής τους.
Μια νέα έρευνα δημοσιευμένη στο επιστημονικό περιοδικό “The Journal of Adolescence” φέρνει στο φως μια σημαντική μεταβλητή που μπορεί να εξηγεί το λόγο για τον οποίο τα κορίτσια είναι πιο ευάλωτα στην κατάθλιψη από τα αγόρια. Αυτή η μεταβλητή αφορά στην επίγνωση του συναισθήματος και στο συσχετισμό της με τη «γυναικεία» κατάθλιψη. Οι νεαρές γυναίκες που δεν παρατηρούν τα συναισθήματά τους με διαύγεια έχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν κατάθλιψη σε νεαρότερη ηλικία σε σχέση με τους συνομηλίκους τους. Επίσης, η ευαισθησία και η ευαλωτότητα των νεαρών γυναικών αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης συμπτωμάτων κατάθλιψης σε σύγκριση με τους συνομήλικούς τους νεαρούς άντρες.
Όταν κάποιος έχει εκπαιδεύσει τον εαυτό του να μην αναγνωρίζει τη βαρύτητα των συναισθημάτων του, δυσκολεύεται να συγκρατήσει τις παρορμήσεις του και να διαχειριστεί αλλαγές στη διάθεσή του. Οι ενήλικοι που συναντούν δυσκολίες με το συντονισμό των συναισθημάτων τους, μοιράζονται τα συναισθήματά τους λιγότερο συχνά με τους άλλους ειδικότερα όταν έρχονται αντιμέτωποι με δύσκολα γεγονότα στη ζωή τους. Όπως εξηγώ και στο βιβλίο μου, οι γυναίκες που δεν μπορούν να περιγράψουν τα συναισθήματά τους δυσκολεύονται να αποκτήσουν οικειότητα στις ερωτικές τους σχέσεις και είναι πιο ευάλωτες σε μονόπλευρα μη αμοιβαία μοντέλα συμπεριφοράς.
Μια άλλη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο ίδιο επιστημονικό περιοδικό εξέτασε τη σημασία της επίγνωσης των συναισθημάτων στη σύναψη φιλικών σχέσεων και στα δυο φύλα. Η έρευνα βρήκε ότι η δυνατότητα αναγνώρισης των συναισθημάτων έχει σημαντικό αντίκτυπο στις γυναικείες και όχι στις αντρικές φιλίες. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι τα έφηβα κορίτσια που δεν έχουν επίγνωση των συναισθημάτων τους έχουν περισσότερες φιλικές σχέσεις με τα αγόρια παρά με τα συνομήλικά τους κορίτσια. Η συναισθηματική επίγνωση είναι ένα εξαιρετικά σταθερό χαρακτηριστικό – τα κορίτσια που δεν το έχουν αναπτύξει ως το γυμνάσιο (και που δεν έχουν λάβει βοήθεια ή εκπαίδευση σε δεξιότητες συναισθηματικής επίγνωσης) δεν αναπτύσσουν επίγνωση των συναισθημάτων τους ούτε κατά τη διάρκεια των πανεπιστημιακών τους σπουδών.
Οι έφηβες που δεν έχουν επίγνωση των συναισθημάτων τους γίνονται πιο συμπαθείς στους νεαρούς άνδρες παρά στις νεαρές συνομήλικές τους επειδή ο τρόπος που σχετίζονται με τους άλλους είναι πιο επιφανειακός και δεν απαιτεί συναισθηματική εγγύτητα. Τα κορίτσια που αγνοούν τα βαθύτερα αισθήματά τους αισθάνονται πιο άνετα όταν μοιράζονται αντρικές δραστηριότητες με τους φίλους τους παρά όταν πρέπει να ανταποκριθούν στις συναισθηματικές απαιτήσεις της γυναικείας φιλίας.
Όταν κάποιος συντονίζεται με τα συναισθήματά του δηλαδή είναι ικανός να τα αναγνωρίσει και να τα περιγράψει απολαμβάνει καλύτερη ψυχική υγεία και συνδέεται καλύτερα με τους άλλους ανθρώπους. Η αποδοχή και το αίσθημα του ανήκειν σε μια ομάδα ενισχύει τα θετικά συναισθήματα, αυξάνει την αυτοεκτίμηση και διευκολύνει την προσαρμογή σε περιβάλλοντα όπως το σχολείο, το πανεπιστήμιο και η εργασία. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας οι φιλικές σχέσεις δημιουργούν ένα χώρο «εκπαίδευσης» που επιτρέπει την ανάπτυξη της οικειότητας και τη διαπροσωπική σύνδεση και που μπορεί να προετοιμάσει τον έφηβο ώστε να δημιουργήσει μακροχρόνιες και στενές σχέσεις ως ενήλικας.
Ποια είναι η πραγματική Drama Queen;
Η αναγνώριση και η κατανόηση των συναισθημάτων δε συνεπάγεται υπερευαισθησία. Στην πραγματικότητα, οι άνθρωποι που περιγράφουν τον εαυτό τους ως περίπλοκους – με την έννοια ότι διαθέτουν μεγαλύτερο εύρος συναισθηματικών εμπειριών και διακρίνουν τις διαφοροποιήσεις τους- δείχνουν μεγαλύτερη ευελιξία στις διαπροσωπικές τους σχέσεις και σε διαφορετικές κοινωνικές καταστάσεις και μεγαλύτερη γνωστική ευρύτητα.
Την επόμενη φορά που θα αποκαλέσετε την κόρη σας, τη μητέρα σας, την καλύτερή σας φίλη ή τον ίδιο σας τον εαυτό drama queen αναρωτηθείτε αν αποφεύγετε να αντιμετωπίσετε τα δικά σας συναισθήματα θεωρώντας υπερβολικά τα συναισθήματα των άλλων. Όσο περισσότερο διευκολύνετε τους αγαπημένους σας να ανακαλύψουν και να κατανοήσουν τα συναισθήματά τους τόσο πιο κοντά έρχεστε κι εσείς με τα δικά σας.
Επιμέλεια –Μετάφραση:Ελεάνα Πανδιά, Επικοινωνιολόγος, MA, υπ. διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου
Συγγραφέας: Jill P.Weber, Ph.D
Πηγή: Psychology Today
