Είναι πολύ δύσκολο όσοι έχουν υποστεί ψυχολογική βία από τη μητέρα τους να ομολογήσουν -ενίοτε ακόμα και στον εαυτό τους- ότι δεν τρέφουν μόνο συναισθήματα αγάπης για τη μητέρα τους αλλά μερικές φορές και μεγάλο θυμό. Τι γίνεται όμως με τις μητέρες; Αυτές δεν έχουν ψυχή;
Η άκριτη, σχεδόν θρησκευτική λατρεία της μητρότητας αποδεικνύεται εξουθενωτικό βάρος όχι μόνο για τα παιδιά αλλά και για τις ίδιες τις μητέρες, οι οποίες νιώθουν πίεση να σταθούν στο ύψος μιας άπιαστης τελειότητας. Όπως έχω ξαναγράψει, οι μητέρες δεν βγαίνουν από κάποιο εργοστάσιο κατασκευής υπεράνθρωπων. Είναι συνηθισμένοι άνθρωποι, που καλούνται να φέρουν σε πέρας τον ρόλο τους και ν’ αναθρέψουν το παιδί τους συχνά υπό αντίξοες συνθήκες – όχι μόνο πρακτικές αλλά και συναισθηματικές.
Άμα δεν τα καταφέρνει, να μην το ’κανε, αντιτάσσουν κάποιοι χωρίς καμία κατανόηση. Όμως δεδομένης της τεράστιας πίεσης που ασκεί η κοινωνία στις γυναίκες να γίνουν μάνες με κάθε τίμημα, πολλές γυναίκες κάνουν παιδί επειδή πρέπει και όχι επειδή έχουν καθίσει να σκεφτούν σοβαρά και ήρεμα τι σημαίνει ένα παιδί στη ζωή τους.
Αν αυτό το συνδυάσουμε με το γεγονός ότι οι περισσότερες γυναίκες καλούνται να είναι και μητέρες και εργαζόμενες -δύο ρόλοι που συχνά συγκρούονται ο ένας με τον άλλον- δεν θα πρέπει να μας προκαλεί έκπληξη ότι πολλές μητέρες νιώθουν εξουθενωμένες, απογοητευμένες, εγκλωβισμένες, θυμωμένες και κυνηγημένες.
Σαν να μη φτάνουν όλ’ αυτά, έχουμε και τις θεωρίες που θέλουν τη Μητέρα με Μι κεφαλαίο να φταίει για τα πάντα: απούσα μαμά; υπερπροστατευτική μαμά; δυναμική μαμά; ενδοτική μαμά; Πάντα φταίει για κάτι. Όλοι έχουν μια άποψη για την περιβόητη τέλεια μαμά. Ποια γυναίκα μπορεί να εκπληρώσει όλες αυτές τις προσδοκίες;
Η κάθε γυναίκα αντιδρά διαφορετικά σε αυτές τις εξουθενωτικές απαιτήσεις. Κάποιες συνθλίβονται από τις ζογκλεριές εργασίας-σπιτιού-μητρότητας και ζουν με μια μόνιμη ενοχή επειδή «δεν είναι αρκετά καλές μαμάδες». Άλλες αφιερώνονται απολύτως στο παιδί τους και ξεχνάνε να κρατήσουν ένα κομμάτι ζωής και για τον εαυτό τους – στάση που την πληρώνουν πάρα πολύ ακριβά και οι ίδιες και κυρίως τα παιδιά τους.
Οι περισσότερες, πάντως, βολοδέρνουν ανάμεσα στις τύψεις για τον χρόνο που δεν περνούν με το παιδί τους, τον θυμό που δεν έχουν καθόλου χρόνο για τον εαυτό τους, την ανησυχία μην κάνουν κάνα τραγικό λάθος, τον φόβο μην κάνουν τα ίδια λάθη που έκανε η μάνα τους, το άγχος να τα φέρουν όλα σε πέρας τέλεια.
Τέλεια... Είναι δυνατόν κάποιος άνθρωπος να είναι τέλειος; Γιατί λοιπόν έχουμε τέτοια εξωφρενική απαίτηση από τις μαμάδες;
Πρέπει σαν παιδιά να έχουμε δικαίωμα να θυμώνουμε με τους γονείς μας για το κακό που μπορεί να μας προξένησαν (άθελά τους μεν, αλλά η ζημιά έχει γίνει). Ταυτόχρονα, καλό θα ήταν να μπορούμε να δούμε και τον άνθρωπο πίσω από τον γονιό. Όχι απαραίτητα για να δικαιολογήσουμε τη συμπεριφορά του, αλλά για να τον κατανοήσουμε. Δεν χρησιμοποιώ τη λέξη «συγχώρεση», γιατί μου βρωμάει θρησκευτίλα ή/και new age και συχνά δεν είναι παρά ένα πρόχειρο ασβέστωμα βαριών και σαπισμένων καταστάσεων. Προτιμώ τη λέξη «κατανόηση» – την ανθρώπινη κατανόηση που μπορούμε να δείξουμε ως άνθρωποι για έναν συνάνθρωπο, που έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε. Όπως προσπαθούμε κι εμείς.
________
