Το εις πάντα εαυτόν βιάζεσθαι
Αύτη έστιν η οδός του Θεού
- Μὴ γίνου μαθητὴς τοῦ ἐπαινοῦντος ἑαυτόν, ἵνα μή,
ἀντὶ ταπεινοφροσύνης, ὑπερηφανίαν μάθῃς.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Ἁλώνιος· ὅτι ἐάν θέλῃ ὁ ἄνθρωπος
ἀπὸ πρωὶ ἕως ὀψὲ ἔρχεται εἰς μέτρον θεῖον.
- Ἔστιν ἁμαρτία πρὸς θάνατον ἀμετανόητος·
οὐδεὶς οὕτως ἀγαθὸς καὶ οικτίρμων, ὡς ὁ Θεός·
τῷ δὲ μὴ μετανοοῦντι, οὐδὲ αὐτὸς ἀφίησι·
πολὺ λυπούμεθα ἐπὶ ταῖς ἁμαρτίαις,
τὰς δὲ αἰτίας αὐτῶν ἡδέως καταδεχόμεθα.
- Εἶπε γέρων· αὕτη ἡ φωνὴ βοᾷ πρὸς τὸν ἄνθρωπον
ἕως ἐσχάτης ἀναπνοῆς· ὅτι σήμερον ἐπίστρεψον.
- Εἶπε γέρων· ἡ γενεὰ αὕτη οὐ ζητεῖ
τὸ σήμερον, ἀλλὰ τὸ αὔριον.
- Εἶπε γέρων· πᾶσα πονηρία μὴ τετελεσμένη,
οὐκ ἔστι πονηρία· καὶ πᾶσα δικαιοσύνη μὴ τελειωθεῖσα,
οὐκ ἔστι δικαιοσύνη.
- Ἀδελφέ· μὴ εἴπῃς σήμερον ἁμαρτάνω, καὶ αὔριον μετανοῶ· οὐ γὰρ ἔχεις τὸ ἀσφαλές· περὶ τῆς αὔριον, τῷ Κυρίῳ μελήσει.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Εὐάγριος·
μέμνησο διὰ παντὸς κρίσεως αἰωνίου·
καὶ μὴ ἐπιλάθῃ σῆς ἐξόδου·
καὶ οὐκ ἔσται πλημμέλεια τῇ ψυχῇ σου.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Ἠλίας· ἐγὼ τρία πράγματα φοϐοῦμαι ἀεί· ὅταν μέλλῃ ἡ ψυχή μου χωρισθῆναι ἐκ τοῦ σώματος·
καὶ ὅταν μέλλω τῷ Θεῷ ὑπαντῆσαι·
καὶ ὅταν μέλλῃ ἡ ἀπόφασις ἐξελθεῖν κατ᾿ εμοῦ.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Ὑπερέχιος·
ἡ ἐνθύμησίς σου ἔστω διὰ παντὸς
ἐν τῇ Βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν
καὶ ἐν τάχει κληρονομήσεις αὐτήν.
- Διαλογίζου τὴν τιμὴν ἣν κατέλαϐον πάντες οἱ Ἅγιοι·
καὶ ὁ ζῆλος αὐτῶν ἑλκύσει σε μικρόν·
ἐνθυμοῦ πάλιν καὶ τοὺς ὀνειδισμοὺς οὓς ἔλαχον οἱ ἁμαρτωλοί, καὶ ὁ λογισμὸς οὗτος φυλάξει ἀπὸ τὰ πονηρά.
- Ἔλεγον οἱ γέροντες· παιδεύσατε τὰ παιδία, ἀδελφοί,
ἵνα μὴ παιδεύσωσιν ὑμᾶς αὐτά.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Ἰάκωϐος, ὅτι παρὰ τὸ ξενοδοχεῖν,
μεῖζόν ἐστι τὸ διὰ Θεὸν ξενιτεῦσαι.
- Ἐμηνύθη ποτὲ τῷ μακαρίῳ Εὐαγρίῳ τῷ Διακόνῳ
ἡ τελευτὴ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ·
καὶ λέγει τῷ ἀπαγγείλαντι·
παῦσαι βλασφημῶν, ὁ γὰρ ἐμὸς πατὴρ ἀθάνατός ἐστιν.
- Ἀδελφὸς ἠτεῖτο γέροντος εὐχήν, σπεύδων ἐπὶ τὴν πόλιν·
ὁ δὲ γέρων πρὸς αὐτὸν ἔφη· μὴ σπεῦδε ἐπὶ τὴν πόλιν,
ἀλλὰ σπεῦσον τοῦ φυγεῖν τὴν πόλιν καὶ σώζῃ.
- Ἐν παντὶ πράγματι νόμιζε σεαυτὸν ἐνδεὴ εἶναι
διδαχῆς καὶ ἐν πάσῃ τῇ ζωῇ σου σοφός εὑρεθήσῃ.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Ἀντώνιος·
ὅτι ὑπακοὴ μετὰ ἐγκρατείας ὑποτάσσει θηρία.
- Εἶπε γέρων· γενοῦ ὡς κάμηλος βαστάζων τὰς ἁμαρτίας σου καὶ δεδεμένος ἀκολοθῶν τῷ ἐπισταμένῳ τὴν ὁδὸν τοῦ Θεοῦ.
- Εἶπε γέρων· ὃς ἐὰν γένηται μωρὸς διὰ τὸν Κύριον,
συνετιεῖ αὐτὸν ὁ Κύριος.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Ποιμήν·
εἰς ὃν ἡ καρδία σου οὐ πληροφορεῖται,
μὴ πιστεύσῃς αὐτῷ τὴν συνείδησίν σου.
- Ἤκουσεν ὁ Ἀϐϐᾶς Ἰωάννης ὁ Κολοϐός, εἰς τὸ θέρος ὤν, ἀδελφοῦ λαλοῦντος τῷ πλησίον μετ᾿ οργῆς· ὦ καὶ σύ·
καὶ ἐάσας τὸν θερισμὸν ἔφυγεν.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Ἀγάθων·
ἀγαπητός μοί τις καθ᾿ ὑπερϐολὴν ἐὰν ᾖ,
καὶ γνῶ ὅτι κατάγει με εἰς ἐλάττωμα,
ἀποκόπτω αὐτὸν ἀπ᾿ ἐμοῦ.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Ἁλώνιος· ἐὰν μὴ εἴπῃ ἄνθρωπος ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ, ὅτι ἐγὼ μὸνος καὶ ὁ Θεὸς ἐσμὲν ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ, οὐχ ἕξει ἀνάπαυσιν.
- Εἶπεν γέρων· ὅτι εἰ καὶ ἐκοπίασαν ὦδε οἱ ἅγιοι,
ἀλλ᾿ ἔλαϐον ἤδη καὶ μέρος ἀναπαύσεως·
τοῦτο δὲ ἔλεγε, διὰ τὸ εἶναι αὐτοὺς ἐλευθέρους
ἀπό τῆς τοῦ κόσμου φροντίδος.
- Μὴ ἐξουθενένει γέροντας
ἐὰν βουληθῶσιν ἐλθεῖν εἰς τὸν κόπον τοῦ μοναδικοῦ βίου·
καὶ γὰρ ὁ Κύριος τοὺς περὶ τὴν ἑνδεκατην οὐκ ἀπεϐάλετο·
οὐ γὰρ οἶδας μήποτε σκεῦος ἐκλογῆς ἐστιν οὖτος.
- Ἠρωτήθῃ γέρων· διατί συνεχῶς ὀλιγωρῶ;
καὶ ἀπεκρίθη· ἐπειδὴ οὔπω εἶδες τὸν ἥλιον.
- Εἶπεν γέρων· τὸ εἰς πάντα ἑαυτὸν βιάζεσθαι,
αὕτη ἐστὶν ἡ ὁδὸς τοῦ Θεοῦ.
- Ὁ αὐτὸς εἶπεν· ὁ βιαζόμενος ἑαυτὸν διὰ τὸν Θεόν,
ὅμοιός ἐστιν ἀνθρώπῳ ὁμολογητῇ.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Κόπρις·
μακάριος ὁ ὑπομένων κόπον μετὰ εὐχαριστίας.
- Ὁ αὐτὸς ἀσθενήσας ἐπὶ πολὺν χρόνον κλινήρης ἧν·
καὶ ηὐχαρίστει καὶ ἐκώλυε τὸ ἴδιον θέλημα.
- Εἶπεν γέρων·
εἰ τὰ κακὰ ποιοῦσιν ἡμῖν
συγχωρεῖ ὁ Θεὸς μακροθυμῶν ἐφ᾿ ἡμῖν,
οὐ πολλῷ μᾶλλον συνεργήσει ἡμῖν
εἰ θελήσομεν ποιεῖν τὰ καλὰ;
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Ἀντώνιος,
ὅτι ὁ Θεὸς οὐκ ἀφίησι τοὺς πολέμους ἐπὶ τὴν γενεὰν ταύτην, ὥς περ ἐπὶ τοὺς ἀρχαίους·
οἶδε γὰρ ὅτι ἀσθενεῖς εἰσι καὶ οὐ βαστάζουσιν.
- Ἀδελφὸς ἠρώτησε τὸν Ἀϐϐᾶν Σισώην·
τὶ ποίσω διὰ τὰ πάθη καὶ τοὺς δαίμονας;
καὶ εἶπεν ὁ γέρων·
ἕκαστος ἡμῶν πειράζεται ὑπὸ τῆς ἰδίας ἐπιθυμίας.
- Εἶπεν ἡ ἁγία Συγκλητική·
ὅσον προκόπτουσιν οἱ ἀθληταί,
τοσούτῳ μείζοσι συνάπτονται ἀνταγωνισταῖς.
- Μοναχός ἐστιν
ὁ τῶν ὑλικῶν πραγμάτων τὸν νοῦν ἀποχωρίσας,
καὶ δι᾿ ἐγκρατείας καὶ ἀγάπης
καὶ ψαλμῳδίας καὶ προσευχῆς προσκαρτερῶν τῷ Θεῷ.
- Ἠρωτήθῃ γέρων ὁποῖον δεῖ εἶναι τὸν Μοναχόν·
καὶ εἶπεν· ἐάν ὡς κατ᾿ ἐμέ, μόνος πρὸς μόνον,
ἤγουν πρὸς μόνον τὸν Θεὸν ἀποϐλέπῃ.
- Ὁ αὐτὸς ἐρωτηθεὶς πάλιν τὶ δεῖ τὸν Μοναχὸν ποιεῖν, ἀπεκρίθη· παντὸς ἀγαθοῦ ἐργασίαν, καὶ παντὸς κακοῦ ἀποχήν.
- Εἶπεν ὁ αὐτός, ὅτι αἰσχύνη ἐστὶ τοῦ Μοναχοῦ,
ἐὰν ἐάσας τὰ ἑαυτοῦ ξενητεύσῃ διὰ τὸν Θεόν,
καὶ μετὰ ταῦτα εἰς κόλασιν ἀπέλθῃ.
- Μηδείς σε ἀπατήσῃ, Μοναχέ,
ὅτι ἔνι σωθῆναι ἡδονῇ καὶ κενοδοξίᾳ δουλεύοντα.
- Πολλὰ πάθη ἐν ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν κέκρυπται·
τότε δὲ ἐλέγχονται, ὅταν τὰ πράγματα ἀναφαίνωνται.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Ποιμήν·
ἄνθρωπος συνοικῶν τῷ πλησίον,
ὀφείλει εἶναι ὡς στήλη λιθίνη,
ὑϐριζόμενος καὶ μὴ ὁργιζόμενος,
δοξαζόμενος καὶ μὴ ἐπαιρόμενος.
- Εἴρηκε γέρων· θέλω διδαχθῆναι ἢ διδάξαι.
- Ἔλεγεν ὁ Ἀϐϐᾶς Δανιήλ,
ὅτι ἐκάλεσέ με ποτὲ ὁ Ἀϐϐᾶς Ἀρσένιος καὶ εἶπε μοι· ἀνάπαυσον τὸν πλησίον σου,
ἵνα ὅταν ἀπέλθῃ πρὸς Κύριον παρακαλέσῃ ὑπὲρ σοῦ,
καὶ εὖ σοι γένηται.
- Εἶπεν γέρων· ἐν τόπῳ ὦ ἔστι τις,
ἐὰν δοκιμάσῃ καλόν τι ποιῆσαι καὶ μὴ ἰσχύσῃ,
μὴ νομίσῃ ὅτι ἀλλαχοῦ δύναται ποιῆσαι αὐτό.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Θεόδωρος·
πολλοὶ ἐν τῷ καιρῷ τούτῳ εἵλοντο τὴν ἀνάπαυσιν,
πρὶν ὁ Θεὸς αὐτοῖς παράσχῃ.
- Εἶπεν γέρων,
ὅτι ἡ ἔρις παραδίδωσι τὸν ἄνθρωπον τῇ ὀργῇ,
καὶ ἡ ὀργὴ παραδίδωσιν αὐτὸν τῇ τυφλώσει,
ἡ δὲ τύφλωσις ποιεῖ πᾶν κακὸν ἐργάσασθαι.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Ποιμήν·
μὴ πληρώσῃς τὸ θέλημά σου·
ἀναγκαῖον δὲ ἐστι μᾶλλον ταπεινῶσαι ἑαυτὸν τῷ ἀδελφῷ σου.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Σαρματίας·
θέλω ἄνθρωπον ἁμαρτήσαντα,
εἰ οἶδεν ὅτι ἥμαρτε καὶ μετανοεῖ,
ὑπὲρ ἄνθρωπον μὴ ἁμαρτήσαντα
καὶ ἔχοντα ἑαυτὸν ὡς δικαιοσύνην ποιοῦντα.
- Εἶπεν γέρων· θέλω ἥττημα μετὰ ταπεινοφροσύνης,
ἢ νίκην μετὰ ὑπερηφανίας.
- Εἶπεν γέρων·
ἡ ταπείνωσις πολλάκις καὶ χωρὶς κόπου ἔσωσε πολλούς·
καὶ μαρτυρεῖ τοῦτο ὁ Τελώνης καὶ ὁ Ἄσωτος υἰός,
ρήματα μόνον μικρὰ εἰπόντες καὶ σωθέντες.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Καρίων,
ὅτι πολοὺς κόπους ἐποίησα πλέον τοῦ υἱοῦ μου Ζαχαρίου,
καὶ οὐκ ἔφθασα εἰς τὰ μέτρα αὐτοῦ,
διὰ τὴν ταπείνωσιν καὶ σιωπήν αὐτοῦ.
- Εἶπεν ὁ Ἀϐϐᾶς Εὐάγριος·
ἀρχὴ σωτηρίας τῷ ἀνθρώπῳ ἡ ἑαυτοῦ κατάγνωσις.
- Εἶπεν γέρων·
ὡς ἡ γῆ οὐδέποτε πίπτει κάτω,
οὕτως οὐδὲ ὁ ταπεινῶν ἑαυτόν.
- Εἶπεν γέρων·
ἡ ταπείνωσις οὐκ ὀργίζεται,
οὐδὲ παροργίζει τινά.
- Εἶπεν γέρων·
ἐάν εἴπῃς τινὶ «συγχώρησόν μοι», ταπεινῶν ἑαυτόν,
καίεις τοὺς δαίμονας.
