Η αλήθεια είναι ότι η διαχείριση αρνητικών ανθρώπων ξεκινάει πρώτα από μέσα μας. Οι άνθρωποι γύρω μας είναι αυτοί που είναι, ούτε καλοί, ούτε κακοί. Το γεγονός ότι έχουν πλευρές που δεν μας αρέσουν, μας βάζει στον πειρασμό να τους βάζουμε ταμπέλες ‘Πόσο αρνητικός είναι’, ‘Δύστροπος’, ‘Τα βλέπει όλα μαύρα’ κ.ο.κ. Στη συνέχεια δίνουμε άλλοθι στον εαυτό μας να παραπονιέται συνέχεια για το πόσο κακό μας κάνει ο Χ άνθρωπος στη ζωή μας: “Με καταπιέζει”, “Μου γκρεμίζει τα σχέδια μου”, “Με κριτικάρει και με προσβάλλει συνέχεια”, “Με πληγώνει”…
Από τη στιγμή που θα αρχίσουμε να «πετάμε το μπαλάκι» στον άλλον, εκφραζόμενοι σε 3ο ενικό, χάνουμε κάθε ελπίδα επίλυσης του προβλήματος. Εφόσον πιστεύεις ότι το πρόβλημα είναι έξω από εσένα, άρα και η λύση είναι έξω από εσένα.
Το πρώτο βήμα διαχείρισης των ανθρώπων που σας χαλάνε τη διάθεση, είναι να αναλάβετε ευθύνη γι’ αυτό που σας συμβαίνει. Εσείς ενοχλείστε από τη συμπεριφορά του άλλου. Εσείς πληγώνεστε από τα λόγια του άλλου. Εσείς του δίνετε το δικαίωμα να σας προσβάλλει ή να σας καταπιέζει.
Όλοι οι άνθρωποι έχουμε την τάση να προσαρμόζουμε τη συμπεριφορά μας ανάλογα με το ποιόν έχουμε απέναντι μας, ή για να το πούμε απλά «κάνουμε κάτι εκεί που μας παίρνει». Οι νταήδες στο σχολείο διαλέγουν πάντα τα πιο αδύναμα παιδιά για να τους πουλήσουν τσαμπουκά. Αντίστοιχα, κάθε άνθρωπος που μας προσβάλλει ή εκνευρίζει κατ’ εξακολούθηση, είναι απλούστατα γιατί βρίσκει πρόσφορο έδαφος για να το κάνει.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε λοιπόν είναι να κάνετε ειλικρινή διάλογο με τον εαυτό σας. Να δείτε για ποιο λόγο σας πειράζουν τα αρνητικά λόγια κάποιου. Μήπως δεν έχετε αυτοπεποίθηση; Μήπως δεν αντέχετε την κριτική; Γιατί είναι σημαντική η γνώμη των άλλων για εσάς και επιτρέπετε να σαμποτάρουν τα σχέδιά σας επειδή σας προειδοποιούν για τους κινδύνους;
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να διευκρινίσω ότι ο ίδιος ο όρος «αρνητικός άνθρωπος» δεν στέκει αντικειμενικά. Στην πραγματικότητα είναι μια καθαρά υποκειμενική αξιολόγηση που κάνουμε, με μέτρο σύγκρισης τον εαυτό μας και τους άλλους. Ουσιαστικά, εκφράζουμε τη γνώμη μας, στην οποία προσπαθούμε να της δώσουμε αντικειμενική χροιά για να έχει βαρύτητα. Επομένως, ποιος είναι ο ορισμός του αρνητικού ανθρώπου; Με βάση τις απαντήσεις που δόθηκαν στο σεμινάριο: ‘Είναι ο άνθρωπος που τα βλέπει όλα μαύρα’, ‘Που είναι μίζερος’, ‘Που γκρινιάζει’, ‘Που βρίσκει πάντα τις αρνητικές πλευρές μιας κατάστασης’ κ.ο.κ.
Προσωπικά δεν μου αρέσει να βάζω ταμπέλες στους ανθρώπους. Οι ταμπέλες είναι πάντα περιοριστικές και συχνά δίνουν στρεβλή εικόνα ενός ανθρώπου. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι οι συμπεριφορές. Έτσι, μπορεί κάποιος να σκέφτεται και να μιλάει αρνητικά. Το να τον χαρακτηρίσεις όμως βιαστικά ως «αρνητικό άνθρωπο» είναι επικίνδυνο. Κατ’ αρχήν τι σημαίνει αρνητικός; Μήπως σου λέει πράγματα που δεν θέλεις να ακούσεις; Μήπως βλέπει σφάλματα στην «φανταστική νέα ιδέα σου» που όντως υπάρχουν και εσύ δεν τα βλέπεις; Και αν ακόμα δεχτούμε ότι είναι όντως αρνητικός άνθρωπος, το ερώτημα είναι «εσύ γιατί δεν μπορείς να τον διαχειριστείς»;
Η απάντηση βρίσκεται στη διεκδικητικότητα. Εκφράζετε τα συναισθήματά σας τη στιγμή που τα νιώθετε με τον κατάλληλο τρόπο; Διεκδικείτε από τους άλλους τον τρόπο που θα θέλατε να σας φέρονται και σας αξίζει; Λέτε άμεσα στον άλλον ότι η συμπεριφορά του σας ενόχλησε «γι’ αυτόν και γι’ αυτόν τον λόγο» ή καταπνίγετε το θυμό σας;
Η διεκδικητικότητα είναι μια ικανότητα που διδάσκεται και καλλιεργείται. Η βάση της είναι η αυτοπεποίθηση και περιλαμβάνει δεξιότητες επικοινωνίας. Προϋποθέτει όμως γνήσια αυτοεκτίμηση και να ξέρεις να οριοθετείσαι απέναντι στους άλλους. Έτσι θα ξέρουν «τι και πότε τους παίρνει να σας κάνουν κάτι». Και, πιστέψτε με, κανείς δεν είναι χαζός. Όλοι καταλαβαίνουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα!
Τέλος και σημαντικότερο, το μυστικό βρίσκεται στην αποδοχή. Μην προσπαθείτε να αλλάξετε τους άλλους γιατί θα παλεύετε μάταια. Τον μόνο που μπορείτε να αλλάξετε είναι τον εαυτό σας και πάλι δύσκολα.
Όσο προσπαθείτε να αλλάξετε τους άλλους, τόσο περισσότερο πληγώνετε τον εαυτό σας. Ο λόγος είναι ότι μπαίνετε σε μια διαρκή αντίσταση που δεν έχει τέλος. Καταβάλλετε άσκοπα πολύτιμη ενέργεια και εξαντλήστε. Είναι σαν να κολυμπάτε κόντρα στο ρεύμα ενός ποταμού. Γιατί το κάνετε αυτό; Σε τι σας ωφελεί;
Ποια ανάγκη σας εξυπηρετείτε με το να συνεχίζετε να κάνετε κάτι που σας βλάπτει; Η αλήθεια είναι ότι κάθε αρνητική κατάσταση που αφήνουμε μόνιμα να μας συμβαίνει, κάποιο σκοπό εξυπηρετεί. Θέλει όμως θάρρος και ειλικρίνεια να το παραδεχτούμε.
Πάντως, να ξέρετε, η αυτογνωσία είναι η βάση επίλυσης κάθε προβλήματος στη ζωή σας. Τη στιγμή που θα το αναγνωρίσετε, θα έχετε ήδη λύσει το πρόβλημα κατά 50%. Δεν είναι και άσχημα!
Εύη Ξυραφά,
Σύμβουλος προσωπικής ανάπτυξης
