Ο άνθρωπος
μπορεί να αγαπήσει χωρίς όρους όταν φτάσει στο σημείο να νιώθει απόλυτη
εσωτερική ασφάλεια. Τότε μπορεί να προχωρήσει στη ζωή του χωρίς να
αισθάνεται άγχος ή φόβο. Και τότε δεν θα κάνει συμβιβασμούς με τη ζωή,
την ηθική του ή τις αξίες του. Γιατί συμβιβασμούς κάνει ο ανασφαλής,
αυτός που νιώθει ότι κινδυνεύει.
Υπάρχει υλική ή
σωματική ασφάλεια σ' αυτόν τον υλικό κόσμο; Όχι. Το σώμα μας κάποια
στιγμή θα πεθάνει, καθώς και το σώμα των αγαπημένων μας προσώπων. Τα
πράγματα στη ζωή μας μπορεί να γίνονται μερικές φορές όπως τα θέλουμε
για να νιώθουμε ασφαλείς, αλλά άλλες φορές δεν γίνονται όπως τα θέλουμε.
Μπορεί να φτάσουμε στην τελευταία μέρα της ζωής μας χωρίς καμία
αρρώστια, κανένα σωματικό πρόβλημα, καμία οικονομική δυσκολία, κανένα
στρίμωγμα και καμία δυσάρεστη κατάσταση. Αλλά μπορεί και όχι. Πώς μπορεί
λοιπόν κάποιος να νιώθει ασφάλεια μ' αυτά τα δεδομένα;
Η πραγματική
ασφάλεια δεν βρίσκεται ούτε στα χρήματα, ούτε στην εμφάνιση, ούτε στις
γνώσεις, ούτε στον έλεγχο. Πολλοί άνθρωποι έχουν την ανάγκη να ελέγχουν
τα πράγματα για να νιώθουν ασφαλείς και νιώθουν ανασφαλείς όταν
αδυνατούν να ελέγξουν τα παιδιά τους, τα οικονομικά τους, τους ανθρώπους
γύρω τους ή την κοινωνία. Και η ανασφάλειά τους γίνεται ακόμα
μεγαλύτερη όταν αδυνατούν να ελέγξουν τον εαυτό τους.
Γενικά, έχουμε
ταυτίσει τον έλεγχο με την ασφάλεια, ενώ στην πραγματικότητα δεν
μπορούμε να ελέγξουμε τίποτα. Σίγουρα όχι τους άλλους ανθρώπους, ούτε
την οικονομική κατάσταση, και σε μεγάλο βαθμό ούτε καν τον εαυτό μας.
Μπορούμε να προσπαθήσουμε να ελέγξουμε κάποια πράγματα και ίσως και να
έχουμε κάποια σχετικά αποτελέσματα, αλλά τίποτα δεν είναι δεδομένο ή
σίγουρο. Μπορούμε να έχουμε αρκετά χρήματα στην τράπεζα, γύρω μας να
υπάρχουν άνθρωποι που μας αγαπάνε, να έχουμε μια καλή δουλειά, ένα καλό
μυαλό, τον θαυμασμό των άλλων, και μια μέρα εκεί που διασχίζουμε τον
δρόμο να μας χτυπήσει ένα αυτοκίνητο και να εγκαταλείψουμε αυτόν τον
πλανήτη.
Δεν υπάρχει
εξωτερική ασφάλεια. Υπάρχει μόνο εσωτερική που μπορεί να έχει
οποιοσδήποτε άνθρωπος σε οποιαδήποτε κατάσταση. Μπορεί να είναι άστεγος,
να ζει στο δρόμο, να μην έχει σπίτι ή να βρίσκεται στη φυλακή και να
νιώθει ασφαλής. Ή κάποιος μπορεί να τα έχει όλα και να μην νιώθει
ασφαλής. Η ασφάλεια που νιώθουμε μέσα μας δεν έχει καμία σχέση με τις
εξωτερικές συνθήκες που ο καθένας έχει διαμορφώσει στο μυαλό του, ως
προϋποθέσεις για να νιώθει ασφαλής.
Όσο λιγότερες
προϋποθέσεις έχω, τόσο μεγαλύτερη ασφάλεια νιώθω. Όσο μεγαλύτερη είναι η
λίστα των προϋποθέσεων -π.χ. να είμαι εγώ καλά, τα παιδιά μου να είναι
καλά, ο σύντροφός μου και οι γονείς μου να είναι καλά, να έχω τόσα
χρήματα στην τράπεζα, να έχω αυτή την εμφάνιση, αυτές τις γνώσεις,
κ.τ.λ.- τόσο πιο ανασφαλής είμαι. Όσο λιγότερες είναι οι προϋποθέσεις,
τόσο πιο ασφαλής νιώθω και τόσο περισσότερο μπορώ να ρέω με τη ζωή, να
αφήνομαι στις δυνάμεις της ζωής και να απολαμβάνω την κάθε στιγμή.
Η φύση του
ανθρώπινου νου είναι να αγχώνεται. Ακόμα λοιπόν και αν έχω όλα όσα
χρειάζομαι για να νιώθω ασφαλής, ο νους θα φοβάται μήπως τα χάσω. Αλλά
έτσι δεν πρόκειται να απολαύσω τίποτα. Όσο η ευτυχία μας και η ασφάλειά
μας εξαρτάται από κάτι που βρίσκεται έξω από εμάς, δεν υπάρχει περίπτωση
να ησυχάσουμε, γιατί ακόμα και αν τα έχουμε όλα θα φοβόμαστε μήπως τα
χάσουμε.
Ειδικά στην
εποχή που ζούμε, που όλοι αισθάνονται ανασφαλείς εξαιτίας της
οικονομικής κατάστασης, είναι πιο δύσκολο να νιώσουμε ασφαλείς. Όσο
φοβούνται οι άνθρωποι τόσο πιο επιθετικοί γίνονται και η ηθική
μετατρέπεται σε πολυτέλεια, οι συγκρούσεις αυξάνονται, καθώς και τα
αρνητικά συναισθήματα. Για να νιώσουμε λοιπόν ασφάλεια μέσα σε μια
τέτοια κατάσταση, πρέπει να φέρουμε ένα νέο σύστημα πεποιθήσεων που θα
βασίζεται στις πνευματικές αλήθειες και όχι στις ψευδαισθήσεις που
έχουμε μάθει από την κοινωνία.
*Απόσπασμα από ομιλία του Ηλία Ρόμπερτ Νατζέμυ.
