Δεν θα μπορούσε να υπάρξει πολιτισμός,
διαρκής υγεία ή ψυχική ευεξία χωρίς την εμπιστοσύνη. Οι άνθρωποι έχουν
την ανάγκη να αισθάνονται εμπιστοσύνη και να εμπιστεύονται. Η
εμπιστοσύνη κατευνάζει το άγχος, βοηθάει απέναντι στην κατάθλιψη και
καθιστά εφικτή την συνεχή επένδυση ενδιαφέροντος και ευχαρίστησης του
ενός με τον άλλο. Oι πιο συνήθεις διαπροσωπικές, εμπορικές, ιατρικές και
κοινωνικές αλληλεπιδράσεις θα ήταν αδύνατον να υπάρξουν χωρίς κάποιο
βαθμό εμπιστοσύνης. Αντιθέτως, η δυσπιστία είναι γεμάτη άγχος και
δυσαρέσκεια. Καμία μοναξιά δεν είναι πιο μοναχική από την δυσπιστία.
Η οικεία/άμεση προδοσία φυσικά, βλάπτει
την ικανότητα να υπάρξει εμπιστοσύνη. Αυτό δεν θα ήταν τόσο τρομερό εάν
οι αναστολές στην εμπιστοσύνη επηρέαζαν μόνο τις συντροφικές σχέσεις,
καθώς θα δινόταν η ευκαιρία και ο χρόνος να το ξεπεράσει το άτομο προτού
να επιχειρήσει να δημιουργήσει καινούργιες στενές σχέσεις. Αλλά η
δυσκολία και αδυναμία στην ικανότητα να υπάρξει εμπιστοσύνη έχει έναν
τρόπο να διαχέεται σε όλες τις σχέσεις, συμπεριλαμβανομένων και αυτών με
τα παιδιά.
Η εμπιστοσύνη είναι μια ευρύτερη έννοια η
οποία μπορεί να πάρει διαφορετικές μορφές καθώς αναπτύσσονται
διαφορετικά είδη εμπιστοσύνης ανάλογα με την εκάστοτε σχέση.
Υπάρχει η τυφλή εμπιστοσύνη, η οποία
τοποθετεί πίστη σε κάποιον, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη να
επιδείξει ή να αποδείξει την αξιοπιστία του. Πρόκειται περισσότερο για
μια απροθυμία του ατόμου να βιώσει την αγωνία, την αμφιβολία και την
μοναχικότητα της δυσπιστίας από το να λάβει υπόψη του και να
συνυπολογίσει τις καλύτερες ποιότητες του άλλου ατόμου.
Η εμπιστοσύνη με σύνεση, αξιολογεί την
πιθανότητα προδοσίας, αναγνωρίζοντας ότι είμαστε όλοι ευάλωτα πλάσματα
που μπορεί να προδώσουν σε κάποιες πιο αδύναμες στιγμές. Ρεαλιστικά,
είναι πιθανό ότι οποιοσδήποτε από εμάς θα μπορούσε να προδόσει κάποιον
που αγαπάει. Η τυφλή εμπιστοσύνη αρνείται αυτή την σκοτεινή πτυχή της
ανθρώπινης φύσης. Η καχυποψία την μεγαλοποιεί και επικεντρώνεται στην
απλή πιθανότητα της προδοσίας. Η συνετή εμπιστοσύνη είναι μια εκτίμηση
ότι η πιθανότητα της προδοσίας είναι χαμηλή.
Στις στενές σχέσεις, η συνετή
εμπιστοσύνη είναι μια αργή και σταδιακή διαδικασία. Πρέπει να είναι. Μια
οποιαδήποτε ακριβή εκτίμηση της πιθανότητας μιας προδοσίας πρέπει να
βασίζεται στην απόδειξη της αξιοπιστίας κατά την πάροδο του χρόνου και
μάλιστα κάτω από συνθήκες πίεσης.
Η οικεία/άμεση προδοσία συμβαίνει
συχνότερα όταν οι σύντροφοι παραβιάζουν τις βαθύτερες αξίες τους
προκειμένου να αισθανθούν και να αποκτήσουν μια πρόσκαιρη αίσθηση
ενδυνάμωσης. Ο τρόπος με τον οποίο οι πιθανοί σύντροφοι ενδυναμώνουν τον
εαυτό τους όταν αισθάνονται αδύναμοι είναι ο πιο κατάλληλος τρόπος για
να αξιολογήσει κανείς την πιθανότητα της προδοσίας. Γνωρίζοντας δεδομένα
που αφορούν προηγούμενη συμπεριφορά τους σε μια οικεία σχέση βοηθάει
φυσικά αλλά δεν αποτελεί και τον κανόνα και δεν είναι πάντοτε εφικτό.
Ο σύντροφος ο οποίος θυμώνει, δείχνει
μνησικακία ή αισθάνεται καταθλιπτικά όταν νιώθει ευάλωτος, είναι
πιθανότερο να κλειστεί στον εαυτό του, να τιμωρήσει, να χειραγωγήσει
(συναισθηματική κακοποίηση) ή να αναζητήσει κάποιου είδους πρόσκαιρης
ενίσχυσης του Εγώ του μέσα από την εξαπάτηση ή την απιστία. Σε αντίθεση,
ο εν δυνάμει σύντροφος ο οποίος ανταποκρίνεται στην προοπτική κάποιας
αδυναμίας με το να προσπαθεί να βελτιώσει την κατάσταση, να την
εκτιμήσει, να συνδεθεί ή να προστατεύσει τα πράγματα, είναι λιγότερο
πιθανό να προδώσει.
Οι άνθρωποι έχουν μια φυσική τάση να
εμπιστεύονται τους ανθρώπους για τους οποίους νοιάζονται αλλά αυτό είναι
μια αργή και σταδιακή διαδικασία. Όσο πιο αργά επιστρέψει και
σταθεροποιηθεί η εμπιστοσύνη σε μια σχέση, τόσο το καλύτερο, καθώς η
εμπιστοσύνη που εγκαθιδρύεται σιγά σιγά ενδέχεται να έχει πιο στέρεα και
ανθεκτικά θεμέλια. Χρειάζεται όμως υπομονή του ατόμου προς τον εαυτό
του. Δεν είναι ότι χάνεται η φυσική του τάση να αισθανθεί εμπιστοσύνη,
είναι ότι έχει αποδυναμωθεί. Τα τρία από τα τέσσερα θετικά συναισθήματα
που συνδέονται με την προσκόλληση που είναι το ενδιαφέρον, η συμπόνια
και η αγάπη είναι άνευ όρων στις υγειής σχέσεις. Το τέταρτο που είναι η
εμπιστοσύνη, πρέπει να κερδηθεί.
