Ο David Bohm ήταν ένας από τους πιο διακεκριμένους θεωρητικούς φυσικούς
της γενιάς του, και άφοβος αμφισβητίας της επιστημονικής ορθοδοξίας. Το
ενδιαφέρον και η επιρροή του επεκτάθηκαν αρκετά πέρα από τη φυσική και αγκάλιασαν τη βιολογία, την ψυχολογία, τη φιλοσοφία, τη θρησκεία, την τέχνη, και το μέλλον της κοινωνίας.
Σαν ένα βαθιά στοχαστικό άτομο, ο Bohm έφθασε
διαισθητικά στις καθολικές αλήθειες και τις παρουσίασε σε επινοητικά
μοντέλα, στις γλώσσες και της φυσικής και της φιλοσοφίας. Η φυσική
και η κοσμολογία του ήταν καθολοκληρία αποκαλυπτικές και πολύ μπροστά
της εποχής του, ενώ λίγοι άνθρωποι είναι σε θέση να τις εκτιμήσουν.
Οι επικρατούντες φυσικοί τις θεώρησαν πάρα πολύ μυστικιστικές, και λίγοι
μυστικιστές διανοητές θα μπορούσαν να ακολουθήσουν το λεπτό
επιστημονικό συλλογισμό του. (Ο Krishnamurti ήταν μια αξιοσημείωτη
εξαίρεση.)
Eίδε την Φύση σαν μια αδιαίρετη ολότητα κρυμμένη
σε μια άπειρη πηγή υποβάθρου, που ξετυλίγεται στον ορατό, υλικό, και
χρονικό κόσμο της καθημερινής μας ζωής. Είπε ότι η σκέψη μπορεί να
συλλάβει ότι δεν είναι κρυμμένο, αλλά μόνο κάτι πέρα από τη σκέψη – η διαίσθηση, η διορατικότητα, η νοημοσύνη – μπορεί να δοκιμάσει το κρυμμένο.
Πριν πεθάνει έδωσε μια συνέντευξη, το 1989, στο
Ίδρυμα Nils Bohr στην Κοπεγχάγη, όπου ο Bohm παρουσίασε τις απόψεις του.
Ο Bohm εκεί μίλησε για την ολιστική του θεωρία και την Ενδογενή Τάξη. Η συνέντευξη του στράφηκε γύρω από μια νέα άποψη του κόσμου που θα αναπτύσσεται σε αντίθεση με τον Δυτικό Κόσμο, ένα κόσμο που θα εστιάζεται περισσότερο στην Ολότητα και τη διαδικασία παρά στην ανάλυση των ξεχωριστών μερών.
Ο Bohm ανέφερε επίσης τους κινδύνους που
αντιμετωπίζουμε ως κοινωνία και τις αλλαγές που θα πρέπει να κάνουμε στη
σκέψη μας προκειμένου να υπάρχουμε στο μέλλον. Μίλησε ότι χρειαζόμαστε
μια πιό ολιστική προσέγγιση στο οικολογικό πρόβλημα και πρέπει να βρούμε
κάτι άλλο στη ζωή μας εκτός από την οικονομική ανάπτυξη. Εάν η
οικονομική ανάπτυξη συνεχίσει ανεξέλεγκτα, θα καταστρέψει τον πλανήτη Η
αποκαλυπτική αλλαγή στη συνείδηση είναι η πρόκληση αλλά και το κλειδί.
"Το μέλλον μας εξαρτάται από το εάν αισθανόμαστε σαν μέρος του Όλου ή εάν αισθανόμαστε ότι είμαστε κάτι το ξεχωριστό."
Σε κάποιο σημείο βαθιά μέσα στην ενδογενή τάξη, η
σκέψη και η γλώσσα μας αποτυγχάνουν και μόνο η ιερή σιωπή μπορεί να
αποκαλύψει την αλήθεια. Αυτή η σιωπή είναι η γλώσσα του όλου, το σύμπαν
που εκφράζεται μέσα από εμάς σε μια ζωή ολότητας παρά κατατεμαχισμένη.
Κατά την άποψη του Bohm, όλα τα χωριστά αντικείμενα,
οι οντότητες, οι δομές, και τα γεγονότα στο ορατό επίπεδο εξηγούν ότι ο
κόσμος γύρω μας δεν είναι αυτόνομος αλλά διακατέχεται από μία
"ολιστικότητα" που προέρχεται από μία βαθύτερη διαταγή της συνεχούς
πληρότητας.
Ένας τρόπος με τον οποίο εξηγείται αυτή η ολιστικότητα στη φύση δίνεται μέσα από τα ολογράμματα του Bohm,
όπου το αξιοπρόσεκτο χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι ότι εάν μια
ολογραφική ταινία κόβεται σε κομμάτια, κάθε κομμάτι παράγει μια εικόνα
ολόκληρου του αντικειμένου. Επίσης, θεωρεί ότι όλη η φύση μπορεί να
οριστεί μέσα από ένα ολόγραμμα αφού τα πάντα στο κόσμο είναι φρακταλικά
δομημένα.
Ο Bohm επεκτείνοντας τη μελέτη του
θεωρεί ότι η ζωή και η συνείδηση υπόκεινται αντίστοιχα σε μία διαταγή
συνεχούς πληρότητας και είναι επομένως παρούσες στους ποικίλους βαθμούς
εξέλιξης τόσο στα έμψυχα όσο και στα «άψυχα» όντα.
Το απόκρυφο συμπέρασμα των ιδεών του Bohm
φαίνεται από την παρατήρηση του ίδιου ότι η θεωρία του "θα μπορούσε
εξίσου καλά να κληθεί Ιδεαλισμός, Πνεύμα, Συνείδηση. Ο χωρισμός των δύο —
ύλη και πνεύμα — είναι μια αφαίρεση. Το έδαφος
είναι πάντα ένα." Όπως με όλους τους αληθινά μεγάλους φιλοσόφους, οι
ιδέες του Bohm βρήκαν την έκφραση στο χαρακτήρα και τον τρόπο ζωής του.
Οι σπουδαστές και οι συνάδελφοί του τον περιγράφουν
ως ανιδιοτελή και μη ανταγωνιστικό, μοιραζόταν πάντα τις σκέψεις του,
και ήταν πάντα ανοικτός σε νέες ιδέες, και πάντα αφιερωμένος σε μια
ήρεμη αλλά φλογερή αναζήτηση στη φύση της πραγματικότητας.
Ένας από τους σπουδαστές του ανέφερε ότι, "μπορεί να χαρακτηριστεί μόνο ως ένας κοσμικός άγιος."
Στη δεκαετία του ’60 ο Bohm συνάντησε τον Ινδό φιλόσοφο Jiddu Krishnamurti, και οι συνεχόμενοι διάλογοί τους, που δημοσιεύθηκαν σε βιβλίο με τίτλο, «Το τελείωμα του χρόνου»,
βοήθησαν τον Bohm να διευκρινίσει τις ιδέες του για την πληρότητα και
τη διαταγή και να ανάγει τη θεωρία του όχι μόνο στα φυσικά φαινόμενα
αλλά και στο κόσμο γενικότερα.
Έτσι, ο Bohm θεωρούσε ότι η γενική τάση για
τα άτομα, τα έθνη, τις φυλές, τις κοινωνικές ομάδες, κ.λπ., να
αντιμετωπίζουν το άλλο ως πλήρως διαφορετικό και χωριστό, είναι μια
σημαντική πηγή σύγκρουσης στον κόσμο.
Είχε την ελπίδα ότι μία ημέρα οι άνθρωποι θα
καταφέρουν να αναγνωρίσουν τον ουσιαστικό αλληλοσυσχετισμό όλων των
πραγμάτων και θα ενωθούν μαζί για να χτίσουν έναν ολιστικό και πιο
αρμονικό κόσμο. Ποιος καλύτερος φόρος τιμής στη ζωή και την εργασία του
Bohm από το να γίνει αυτό, μήνυμα στις καρδιές των ανθρώπων και το
ιδανικό της καθολικής αδελφοσύνης κεντρική ιδέα της ζωής μας;
Πηγές:
Holography – Holograms - Holographic Universe & Holography Data Storage via
