«Ξαφνικά και χωρίς καμία προειδοποίηση σε
κυριεύει ο απόλυτος τρόμος. Δεν φοβάσαι απλά, νιώθεις πως δεν μπορείς να
ανασάνεις, να κινηθείς, πως τρελαίνεσαι, πως ασφυκτιάς και -το πιο
τρομακτικό όλων- πως πεθαίνεις!».
Αν ακούγεται τρομακτικό, φανταστείτε να το ζήσετε. Αν πάλι το έχετε βιώσει, εύχεστε να μην ξανασυμβεί ποτέ, κυρίως γιατί εμφανίζεται ύπουλα, σε χρόνο ανύποπτο και χωρίς προφανή αιτία.
Οι κρίσεις πανικού μπορεί να ποικίλουν από άτομο σε άτομο, όμως τα βασικότερα και συνηθέστερα συμπτώματά είναι:
ίλιγγοι, μούδιασμα, ναυτία, δύσπνοια, ταχυπαλμία, εφίδρωση, τρέμουλο,
εξάψεις, κοιλιακές κράμπες, σφίξιμο στο στήθος και το λαιμό, βουητό στα
αφτιά και μια αίσθηση πως σας «λούζει κρύος ιδρώτας».
Τα συμπτώματα είναι τόσο έντονα και επώδυνα, που οι
περισσότεροι άνθρωποι όταν το βιώνουν για πρώτη φορά πιστεύουν ότι
πεθαίνουν, ότι παθαίνουν καρδιακή προσβολή ή ακόμα και ότι χάνουν το
μυαλό τους, ενώ αν το πρόβλημα δεν εντοπιστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα,
μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση πιο γενικευμένων φοβιών, όπως
κλειστοφοβία, αγοραφοβία, υψοφοβία ή ακόμη και κατάθλιψη, επηρεάζοντας
σημαντικά την ποιότητα ζωή σας.
«Το χειρότερο δεν είναι η κρίση αυτή καθ’ εαυτή», μας αναφέρει άτομο που έχει βιώσει επανειλημμένα τον τρόμο μιας κρίσης πανικού, «είναι ο φόβος που σου δημιουργείται για το πότε θα ξαναχτυπήσει».
Οι γιατροί μάλιστα εξηγούν, πως ένα από τα μεγαλύτερα
προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν κατά τη διάρκεια της
θεραπείας, είναι ο φαύλος κύκλος «προσμονής-αποφυγής»
που δημιουργείται μεταξύ των κρίσεων και του φόβου για το πότε θα
«χτυπήσει» το επόμενο επεισόδιο, ο οποίος από μόνος τους είναι ένας
εξαιρετικά στρεσογόνος παράγοντας που υποδαυλίζει την ψυχολογία του
πάσχοντα.
Αν σκέφτεστε «Μα γιατί τώρα; Αφού δεν έχω κάτι ιδιαίτερο να με απασχολεί αυτή τη στιγμή»,
τότε μάλλον θα πρέπει να ψάξετε πιο βαθιά. Σύμφωνα με έρευνες,
τουλάχιστον ένας στους 10 ανθρώπους θα βιώσει περιστασιακά κρίσεις
πανικού, που συνήθως συνδέονται με κάποιο έντονο
γεγονός της ζωής του που καταπιέστηκε και «θάφτηκε» στο υποσυνείδητο
(όπως παιδικά τραύματα), με χρόνιο στρες, ή μια αρκετά «πιεσμένη»
περίοδο, από οικονομικές δυσκολίες, εσωτερικές συγκρούσεις, διαζύγια,
άγχος και πίεση στον εργασιακό χώρο, έντονες αλλαγές στη προσωπική ζωή ή
το θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου.
Στις περιπτώσεις βέβαια που μιλάμε για
επαναλαμβανόμενες και απροσδόκητες κρίσεις πανικού για μεγάλα χρονικά
διαστήματα, ακολουθουμένες από τουλάχιστον 1 μήνα συνεχούς ανησυχίας
σχετικά με το ενδεχόμενο νέων κρίσεων, τότε πρόκειται για μια σοβαρότερη
κατάσταση, που ονομάζεται «διαταραχή πανικού» (panic
disorder). Περίπου 1/100 άτομά από «διαταραχή πανικού» η οποία συνήθως
κάνει την εμφάνιση της στην ηλικία των 20-25ετών και είναι περίπου 2
φορές πιο συχνή στις γυναίκες απ’ ό, τι στους άντρες.
Υπάρχει θεραπεία; Πριν
πανικοβληθείτε, θυμηθείτε πως το μισό μέρος της θεραπείας, είναι η
αναγνώριση του προβλήματος. Έχοντας πει αυτό, η καλύτερη μέθοδος
θεραπείας είναι να απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό. Οι κρίσεις πανικού,
όπως κάθε αγχώδης διαταραχή, μπορούν να θεραπευτούν και δεν υπάρχει
κανένας λόγος να υποφέρετε χρόνια από αυτές, πιστεύοντας ότι θα φύγουν
από μόνες τους ή θα καταφέρετε να τις καταπολεμήσει μόνες. Οι δύο κύριοι
(αλλά αδιαχώριστοι) τύποι θεραπείας είναι η ψυχοθεραπεία και η
φαρμακευτική αγωγή.
Όσον αφορά στην φαρμακευτική αγωγή, η
χορήγηση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων για μικρές περιόδους χρόνου,
χορηγούμενων από κάποιον ειδικευμένο ψυχίατρο, μπορούν να βοηθήσουν στην
μείωση των κρουσμάτων και την έντασή με την οποία εκδηλώνονται.
Οι συμπεριφοριστικές- γνωσιακές ψυχοθεραπείες
αποσκοπούν στο να σας βοηθήσουν να αναγνωρίσετε και να αποδυναμώσετε
την πηγή του στρες και του φόβου καθώς και τις αρνητικές σκέψεις και
συμπεριφορές που το προκαλούν, εστιάζοντας παράλληλα σε τεχνικές
χαλάρωσης.
Άλλες ψυχοθεραπείες, όπως είναι η
αναλυτική, η προσωποκεντρική κλπ., εστιάζουν περισσότερο σε εμάς τους
ίδιους, τα συναισθήματα, τις συνθήκες ζωής και τις σχέσεις με το
περιβάλλον μας, αποσκοπώντας στο να φωτίσουν και να αποδυναμώσουν τις
εσωτερικές και εξωτερικές μας συγκρούσεις, οι οποίες μπορεί να
δημιουργούν στρες.
Εξαιρετικές επίσης έχουν φανεί και οι διάφορες τεχνικές χαλάρωσης που προσφέρει η yoga, ο διαλογισμός, η ύπνωση, το χαλαρωτικό μασάζ και οι ασκήσεις αναπνοής.
Όταν σε λούζει κρύος ιδρώτας: Αν έχετε την αίσθηση πως μια κρίση πανικού σας χτυπά την πόρτα υπάρχουν μερικές έξυπνες τεχνικές που θα σας βοηθήσουν:
1. Αναπνεύστε βαθιά και αργά,
εισπνέοντας από τη μύτη και εκπνέοντας από το στόμα, επικεντρώνοντας την
προσοχή σας σε κάθε ανάσα. Μπορείτε επίσης να τις μετράτε (ξεκινώντας
από 1 μέχρι το 10 και ξανά από την αρχή).
2. Στρέψτε την προσοχή σας σε κάτι άλλο (όπως τους δείκτες του ρολογιού), ακούστε μουσική, διαβάστε ένα βιβλίο ή τηλεφωνήστε σε ένα φίλο.
3. Αποβάλετε τις αρνητικές σκέψεις που
σας κατακλύζουν αντικαθιστώντας τες με άλλες χαλαρωτικές (όπως ένα
μέρος ή μια κατάσταση που σας φέρνει γαλήνη και ηρεμία) μέσω
οπτικοποίησής της.
4. Ασκηθείτε. Αν μπορείτε διαλέξτε
μια άσκηση (όπως κοιλιακούς, jumping jacks, γρήγορο περπάτημα σε
ανηφορικό έδαφος) και εκτελέστε την μετρώντας δυνατά κάθε επανάληψη.
5. Επαναλάβετε (σχεδόν σαν μάντρα)
στο πρώτο πρόσωπο μια φράση που θα σας βοηθήσει να ηρεμήσετε, όπως
«Είμαι ήρεμή», ή «Δεν ανησυχώ, θα περάσει», κάνοντας παράλληλα τις
προαναφερθείσες ασκήσεις αναπνοής.
ΜΑΡΙΛΙΝΑ ΜΠΑΚΟΥΡΗ
