Αγάπη

Περὶ ἀγάπης

Ὁ ὕμνος τῆς Ἀγάπης - Ἀπανθίσματα Ἀγάπης ἐκ τῆς Γραφῆς - Σχολιασμὸς τοῦ ὕμνου - Ποίημα: ἡ Ἀγάπη

---

Ὑπέροχος Ὕμνος τῆς Ἀγάπης
Α´ ἐπιστολὴ Παύλου πρὸς Κορινθίους (ιβ´ 27 - ιγ´ 13)

Ἀδελφοὶ, ὑμεῖς ἐστε σῶμα Χριστοῦ καὶ μέλη ἐκ μέρους. Καὶ οὔς μὲν ὁ Θεὸς ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ πρῶτον ἀποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους, ἔπειτα δυνάμεις, εἶτα χαρίσματα ἰαμάτων, ἀντιλήψεις, κυβερνήσεις, γένη γλωσσῶν. μὴ πάντες ἀπόστολοι; μὴ πάντες προφῆται; μὴ πάντες διδάσκαλοι; μὴ πάντες δυνάμεις; μὴ πάντες χαρίσματα ἔχουσιν ἰαμάτων; μὴ πάντες γλώσσαις λαλοῦσι; μὴ πάντες διερμηνεύουσι;ζηλοῦτε δὲ τὰ χαρίσματα τὰ κρείττονα· καὶ ἔτι καθ᾿ ὑπερβολὴν ὀδὸν ὑμῖν δείκνυμι.	Αδέλφια μου, εσείς όλοι αποτελείτε το σώμα του Χριστού και είσθε μέλη του, όπου ο καθένας έχει τη δική του θέση. Και πρώτα μεν ετοποθέτησε ο Θεός τους αποστόλους, σε δεύτερη θέση τους προφήτες, σε τρίτη θέση οι διδάσκαλοι. Έπειτα ο Θεός άλλους έθεσε να ποιούν θαύματα, άλλους θεραπείες, άλλους να προστατεύουν τους αδυνάμους και ασθενείς, σε άλλους έδωσε χαρίσματα κυβερνήσεως και σε άλλους χαρίσματα ξένων γλωσσών. Δεν είναι όλοι απόστολοι, ούτε όλοι προφήτες, ούτε όλοι διδάσκαλοι. Δεν είναι όλοι θαυματουργοί, ούτε όλοι θεραπευτές, ούτε όλοι ομιλούν και διερμηνεύουν ξένες γλώσσες. Εσείς επιδιώκετε με ζήλο τα καλύτερα χαρίσματα, και για τούτο το λόγο σας δεικνύω μία οδό ανώτερη:
Ἐὰν ταῖς γλώσσαις τῶν ἀνθρώπων λαλῶ καὶ τῶν ἀγγέλων, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, γέγονα χαλκὸς ἠχῶν ἢ κύμβαλον ἀλαλάζον. καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν, καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν, ὥστε ὄρη μεθιστάνειν, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδέν εἰμι. καὶ ἐὰν ψωμίσω πάντα τὰ ὑπάρχοντά μου, καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμά μου ἵνα καυθήσομαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι.	Εάν υποθέσομε ότι ομιλώ τις γλώσσες των ανθρώπων, ακόμη και των αγγέλων, δεν έχω όμως αγάπη, οι λόγοι μου ακούονται ως χάλκινος κώδωνας ή αλαλαγμός κυμβάλου. Και εάν έχω το χάρισμα της προφητείας και κατέχω όλα τα μυστήρια του Θεού και όλη τη γνώση, και εάν ακόμη έχω όλη την πίστη, ώστε να μετακινώ όρη, δεν έχω όμως αγάπη, δεν είμαι τίποτε. Και εάν διαθέσω τα υπάρχοντά μου στους πτωχούς, και εάν παραδώσω το σώμα μου για να καώ, δεν έχω όμως αγάπη, δεν ωφελούμαι σε τίποτε από αυτές τις θυσίες.
Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται, ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, οὐ χαίρει τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ· πάντα στέγει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει.	Εκείνος ο οποίος αγαπάει είναι μακρόθυμος κι ανεκτικός, είναι καλωσυνάτος, ευργετικός και ωφέλιμος, δε ζηλοφθονεί, δεν υπερηφανεύεται, δεν φέρεται με αλαζονεία και προπέτεια, δεν πράττει άσχημα, δε ζητεί τα δικά του συμφέροντα, δε ερεθίζεται από θυμό και οργή, δε σκέπτεται ποτέ κακό κατά του πλησίον, ούτε λογαριάζει το κακό που έπαθε από αυτόν. Δεν χαίρεται όταν βλέπει να γίνεται αδικία, χαίρεται όμως όταν βλέπει την αλήθεια να επικρατεί. Η αγάπη τα πάντα ανέχεται, στα πάντα εμπιστεύεται, για πάντα ελπίζει, τα πάντα υπομένει.
Ἡ άγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει· εἴτε δὲ προφητεῖαι, καταργηθήσονται· εἴτε γλῶσσαι, παύσονται· εἴτε γνῶσις καταργηθήσεται. ἐκ μέρους δὲ γινώσκομεν καὶ ἐκ μέρους προφητεύομεν· ὅταν δὲ ἔλθη τὸ τέλειον, τότε τὸ ἐκ μέρους καταργηθήσεται. ὅτε ἤμην νήπιος, ὡς νήπιος ἐλάλουν, ὡς νήπιος ἐφρόνουν, ὡς νήπιος ἐλογιζόμουν· ὅτε δὲ γέγονα ἀνήρ, κατήργηκα τὰ τοῦ νηπίου. βλέπομεν γὰρ ἄρτι δι᾿ ἐσόπτρου ἐν αἰνίγματι, τότε δὲ πρόσωπον πρὸς πρόσωπον· ἄρτι γινώσκω ἐκ μέρους, τότε δὲ έπιγνώσομαι καθὼς καὶ ἐπεγνώσθην.	Η αγάπη ποτέ δεν εκπίπτει αλλά μένει πάντοτε ισχυρή: τα χαρίσματα είτε είναι προφητείες θα καταργηθούν, είτε είναι ξένες γλώσσες θα παύσουν, είτε είναι γνώση θα καταργηθεί και αυτή. Διότι τώρα εν μέρει και όχι τέλεια γνωρίζουμε και προφητεύουμε, όταν όμως έλθει το τέλειον, τότε το μερικό και ατελές θα καταργηθεί. Όταν ήμουν νήπιο, ως νήπιο μιλούσα, ως νήπιο σκεπτόμουν, ως νήπιο συλλογιζόμουν. Όταν όμως έγινα άνδρας, κατήργησα πλέον εκείνα τα νηπιώδη. Διότι τώρα βλέπομε όπως σε ένα κάτοπτρο θαμπά και μας μένουν ανεξήγητα αινίγματα. Όταν όμως έλθει το τέλειο, θα ιδούμε φανερά και καθαρά, όπως πρόσωπο με πρόσωπο. Τώρα γνωρίζω μόνον ένα μέρος της αλήθειας, τότε όμως θα λάβω τόσο τέλεια γνώση, όσο με γνωρίζει ο Παντογνώστης.
νυνὶ δὲ μένει πίστις, ἐλπίς, ἀγάπη, τὰ τρία ταῦτα· μείζων δὲ τούτων ἡ άγάπη.	Αυτά θα γίνουν, τώρα δε μένουν η πίστις, η ελπίς, η αγάπη, αυτά τα τρία: μεγαλύτερη δε από αυτά είναι η αγάπη.

---

Ἀπανθίσματα τῆς Ἀγάπης

κατὰ Ματθαῖον, ε´ 44	.
... ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμᾶς, καλῦς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν ἐπηρεαζόντων ὑμᾶς καὶ διωκώντων ὑμᾶς...	... ἐγὼ δὲ σᾶς λέγω, ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας, εὔχεσθε πρὸς Θεὸν ἀγαθὰ δι᾿ ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι σᾶς καταρῶνται, εὐεργετεῖτε ἐκείνους ποὺ σᾶς μισοῦν καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι σᾶς μεταχειρίζονται ὑβριστικῶς καὶ περιφρονητικῶς καὶ σᾶς καταδιώκουν ἀδίκως...
κατὰ Μάρκον, ιβ´ 30-31	.
... καὶ ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐξ ὅλης τῆς καρδίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ψυχῆς σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς διανοίας σου καὶ ἐξ ὅλης τῆς ἰσχύος σου, αὕτη πρώτη ἐντολή. καὶ δευτέρα ἐντολὴ αὕτη· ἀγαπήσεις τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν. μείζων τούτων ἄλλη ἐντολὴ οὐκ ἔστι.	... καὶ ὀφείλεις νὰ ἀγαπήσῃς Κύριον τὸν Θεόν σου μὲ ὅλην τὴν καρδία σου καὶ μὲ ὅλην τὴν ψυχή σου καὶ μὲ ὅλον τὸν νοῦ σου καὶ μὲ ὅλη τὴν ἰσχύ σου, αὑτὴ εἶναι ἡ πρώτη ἐντολή. καὶ δευτέρα ἐντολὴ εἶναι αὑτή· νὰ ἀγαπήσῃς τὸν πλησίον σου ὡς τὸν ἑαυτόν σου. Μεγαλύτερη ἐντολὴ ἀπὸ αὐτὲς δὲν ὑπάρχει.
κατὰ Λουκᾶν, στ´ 35	.
... ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς ὑμῶν καὶ ἀγαθοποιεῖτε καὶ δανείζετε μηδὲν ἀπελπίζοντες, καὶ ἔσται ὁ μισθὸς ὑμῶν πολύς, καὶ ἔσεσθε ὑιοὶ Ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς χρηστὸς ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηροὺς.	... νὰ ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθρούς σας καὶ νὰ τοὺς εὐεργετεῖτε καὶ νὰ τοὺς δανείζετε, χωρὶς νὰ ἐπίζετε σὲ ἀναπόδοση· καὶ θὰ εἶναι πολλὴ ἡ ἀνταμοιβή σας ἀπὸ τὸν Θεόν· θὰ εἶσθε τέκνα τοῦ Ὑψίστου κατὰ χάρη καὶ θὰ τοῦ ὁμοιάζετε, ἀφοῦ καὶ αὐτὸς εἶναι εὐεργετικὸς πρὸς τοὺς ἀχάριστους καὶ πονηρούς.
Κατὰ Ἰωάννην, ιγ´ 34-35	.
ἐντολὴν καινὴν δίδωμι ὑμῖν ἵνα ἀγαπᾱτε ἀλλήλους, καθὼς ἠγάπησα ὑμᾱς ἵνα καὶ ὑμεῖς ἀγαπᾶτε ἀλλήλους. ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοὶ μαθηταί ἐστε, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἔν ἀλλήλοις.	Σᾶς δίδω νέα ἐντολή· νὰ ἀγαπᾶτε δηλαδὴ ὁ ἕνας τὸν ἄλλο, ὅπως ἐγὼ ἠγάπησα ἐσᾶς, ἔτσι καὶ ἐσεῖςνὰ ἀγαπᾶσθε μεταξύ σας. Ἔτσι, θὰ μάθουν ὅλοι, ὅτι εἶστε μαθητές δικοί μου, ἐὰν ἔχετε ἀγάπη μεταξύ σας.
Παύλου πρὸς Ρωμαίους, ιβ´ 18-21	.
εἰ δυνατόν, τὸ ἐξ ὑμῶν μετὰ πάντων ἀνθρώπων εἰρηνεύοντες. μὴ ἑαυτοὺς ἐκδικοῦντες, ἀγαπητοί, ἀλλὰ δότε τόπον τῇ ὀργῇ· γέγραπται γάρ· ἐμοὶ ἐκδίκησις, ἐγὼ ἀνταποδώσω, λέγει Κύριος. Ἐὰν οὖν πεινᾷ ὁ ἐχθρός σου, ψώμιζε αὐτόν· ἐὰν διψᾷ, πότιζε αὐτόν· τοῦτο γὰρ ποιῶν ἄνθρακας πυρὸς σωρεύσεις ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ. μὴ νικῷ ὑπὸ τοῦ κακοῦ, ἀλλὰ νίκα ἐν τῷ ἀγαθῷ τὸ κακόν.	Ὅσον ἐξαρτᾶται ἀπὸ σᾶς, προσπαθεῖτε νὰ ἔχετε εἰρηνικὲς σχέσεις μὲ ὅλους. Μὴ ζητῆτε, ἀγαπητοί, νὰ ὑπερασπίζετε τὸν ἑαυτόν σας μὲ ἐκδίκηση, ἀλλὰ δότε τόπο στὴν ὀργή. διότι, καθὼς εἶναι γραμμένο τὴν ἀνταπόδωση θὰ τὴν δώσει ὁ Κύριος. Ἐὰν λοιπὸν πεινᾶ ὁ ἐχθρός σου, τάιζέ τον· ἐὰν διψᾶ, πότισέ τον· διότι, ἔτσι θὰ μαζεύσης στὴν κεφαλή του τύψεις καὶ ντροπὴ πολλή, ὡς κάρβουνα ἀναμμένα. Μὴ νικᾶσαι ἀπὸ τὸ κακό, ὥστε νὰ παρασύρεσαι σὲ ἐκδίκηση, ἀλλὰ νίκα τὸ κακό μὲ τἠν ἀγαθοεργία σου.
Α´ Πέτρου, δ´ 8-9	.
πρὸ πάντων δὲ εἰς τὴν εἰς ἑαυτοὺς ἀγάπην ἐκτενῆ ἔχοντες, ὅτι ἡ ἀγάπη καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν· φιλόξενοι εἰς ἀλλήλους ἄνευ γογγυσμῶν·	ἐπάνω δὲ ἀπὸ ὅλα, φροντίσατε νὰ ἔχετε μεταξὺ σας ἀγάπη διαρκῆ καὶ θερμή, διότι ἔτσι ἡ άγάπη θὰ σκεπάσει καὶ θα συγχωρήσει ὅλες τὶς ἁμαρτίες σας· νὰ γίνετε φιλόξενοι, χωρὶς νὰ γογγύζετε.
Α´ Ἰωάννου, δ´ 16	.
Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστί, καὶ ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καὶ ὁ Θεὸς ἐν αὐτῷ.	Ὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπη, καὶ ἐκεῖνος ποὺ ἀσκεῖ συνεχῶς τὴν ἀγάπη, μένει μὲ τὸ Θεὸ καὶ ὁ Θεὸς μὲνει μὲ αὐτόν.

---

Σχόλια στὸν ὕμνο τῆς ἀγάπης

«Ἡ συμπεριφορὰ τοῦ ἀνθρώπου, ποὺ ἔχει μέσα του τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, εἶναι χαρακτηριστικὰ ὑπέροχη. Ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἀγαπᾶ, δὲ ζηλεύει, δὲ φουσκώνει ἀπὸ ἐγωισμό, δὲ θυμώνει, δὲ ζητεῖ τὸ δικό του συμφέρον, δὲ σκέπτεται κακὸ γιὰ τοὺς ἄλλους. Ἡ ἀγάπη δὲν ξεπέφτει ποτέ, ἀλλὰ θὰ ἰσχύει πάντοτε. Ἡ ἀγάπη θὰ γεμίζει τὶς καρδιές ὅλων τῶν ἀνθρώπων ποὺ τὴν παραδέχθηκαν καὶ τὴν ἐφάρμοσαν στὴ ζωή τους. Ἔτσι, ἡ μακαριότητα καὶ ἡ χαρά θὰ εἶναι τὰ σημάδια τῶν παιδιῶν τοῦ Θεοῦ μέσα στοὺς ἀπέραντους αἰῶνες τῶν αἰώνων.» (ἀπὸ τὸ σχολικὸ ἐγχειρίδιο «Εὐαγγελικὲς Περικοπὲς» τοῦ Κωνσταντίνου Γρηγοριάδου, σελ. 201, Ἔκδοση 1989, ΟΕΔΒ, Ἀθήνα)

Ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ θαυμαστὰ κείμενα τῆς Καινῆς Διαθήκης. Εἶναι ἕνας ὑπέροχος ὕμνος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου γιὰ τὴν ἀγάπη. Εἶναι ἕνα ἄριστο ποίημα. Περιέχει καταπληκτικὲς ἀλήθειες, ποὺ φωτίζουν καὶ ἐξυψώνουν τὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου. Μόνο ἕνας ἄνθρωπος φωτισμένος ἀπὸ τὸ ἅγιον Πνεῦμα, μποροῦσε νὰ γράψῃ ἕναν ὕμνο ποὺ περιέχει τέτοιες ἐξαίσιες καὶ σημαντικὲς γιὰ τὴ ζωή μας ἀλήθειες. Ἑμεῖς ἐδῶ θὰ ὑπογραμμίσουμε μόνο μερικές. Ἡ ἀγάπη εἶναι θεῖο δῶρο τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν ἄνθρωπο. Ὁ Θεός φανερώνει τὴν ἀγάπη Του, στέλντοντας στὸν κόσμο τὸν Ἰησοῦ Χριστό. Χωρὶς λοιπὸν τὴν ἀγάπη, δὲν μποροῦμε νὰ ζήσουμε, οὕτε νὰ ἐφαρμόσουμε καμία ἄλλη ἀρετή. Στοὺς πρώτους στίχους τοῦ κειμένου ὁ Παῦλος, ὁ Ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν, τονίζει ὅτι μπορεῖ κάποιος νὰ ἔχει ὅλα τὰ προσόντα καὶ τὶς ἰκανότητες· ἂν ὁμως τοῦ λείπει ἡ άγάπη, τότε εἶναι ἕνα τίποτε!

---

Ἀγάπη (ποίημα)

(Ἐμμανουὴλ Δημητροκάλλης, Τρίποδες Νάξου, Αὔγουστος 2001)

Ἀγάπη· δῶρο τοῦ Θεοῦ, ἀδέρφια μου σκορπᾶτε·
παντοῦ, σὲ φίλους καὶ ἐχθρούς, τοὺς πᾶντες ν᾿ ἀγαπᾶτε.

Ἀγάπη συνανθρώποι μου ἔχετε μεταξύ σας,
πάντα ἀγάπη πλούσια ἂς ἔχει ἡ ψυχή σας.

Ἀγάπη εἶναι ὁ Θεός ὅλος πλημμυρισμένος,
ἀγάπη μᾶς ἐδίδαξε, ἂς εἶναι εὐλογημένος!

Ἀγάπη, πιὸ πολύτιμο στὸν κόσμο δὲν ὑπάρχει,
διώνει ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο τὸ ἄγχος καὶ τὰ πάθη.

Ἀγάπη δίδαξε ὁ Χριστός, ὁ ἄνθρωπος νὰ ἔχει,
ἀπ᾿ τὴν κακία, τὸ κακό, τὸ μίσος νὰ ἀπέχει.

Ἀγάπη ἀκόμα δίδαξαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες
καὶ πιὸ πολὺ τὴν ἔχουμε ἀνάγκη αὐτὲς τὶς μέρες.

Ἀγάπη ζητᾶ ἡ ἐποχή, ἀγάπη κι ὁ καιρός μας
ἂς πάρουμε παράδειγμα τὸν Ἰησοῦ Χριστό μας.

Ἀγάπη ἀδέρφια νἄχετε πάντοτε στὸ πλευρό σας
τότε θα εἶναι ἀνάλαφρος, σὰν πούπουλο ὁ σταυρός σας.

Ἀγάπη κι ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀπέραντη εἶχε
καὶ τόση γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ αὐτὴν κατεῖχε,

ποὺ αἰώνια νὰ κολαστῇ ἔδινε τὴν ψυχή του,
γιὰ προκειμένου νὰ σωθοῦν οἱ ἄσπονδοι ἐχθροί του!

via