Πεινάμε λιγότερο αυτή την εποχή; Να προτιμάμε τα αλμυρά; Και να πέσουμε με τα μούτρα στα λαδερά; Παχαίνει το καρπούζι; Τις απαντήσεις δίνει η επιστήμη που αποδεικνύει ότι πολλά απ' όσα νομίζουμε ότι γνωρίζουμε είναι λάθος.
Μύθος 1: Τα παγωμένα ροφήματα μας ξεδιψούν
Μπορεί να νιώθουμε ότι δροσιζόμαστε κάθε φορά που πίνουμε ένα παγωμένο ποτήρι νερό, αλλά για τον οργανισμό μας αυτό δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από μία ψευδαίσθηση. Το πεπτικό σύστημα δεν μπορεί να απορροφήσει τα παγωμένα υγρά και έτσι το σώμα μας δεν προστατεύεται από την αφυδάτωση. Αντί λοιπόν να πίνετε τα ροφήματα παγωμένα, προτιμήστε να είναι δροσερά και μάλιστα να έχουν θερμοκρασία από 10 έως 15 βαθμούς Κελσίου, διότι σε αυτήν επιτυγχάνεται η μέγιστη απορρόφηση τους, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε προ ετών στην επιθεώρηση ΅Journal of Athletic Training". Καλό είναι επίσης να μην αδειάζετε μονορούφι το ποτήρι σας, αλλά να πίνετε μεγάλες γουλιές σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Μύθος 2: Να τρώμε περισσότερο αλάτι
Ο μύθος αυτός γεννήθηκε πριν από δεκαετίες, όταν η κατανάλωση αλατιού ήταν περιορισμένη και γι¨αυτό οι γιατροί συνιστούσαν ΅λίγο περισσότερο αλάτι΅ ώστε να γίνεται κατακράτηση υγρών και να αποφεύγεται η αφυδάτωση. Στη σύγχρονη εποχή, όμως, το αλάτι που τρώμε είναι πολλαπλάσιο από αυτό που συνιστάται για καλή υγεία (μελέτες έχουν δείξει ότι τρώμε πάνω από 10γρ. την ημέρα, ενώ οι υγιείς δεν πρέπει να υπερβαίνουν τα 5γρ. και οι υπερτασικοί τα 3γρ.ημερησίως) και έτσι δεν χρειάζεται ελαφρά αύξηση της κατανάλωσης τους το καλοκαίρι. Εξαίρεση υπάρχει για τους πάσχοντες από ορισμένα νοσήματα (π.χ. υπόταση, οι οποίοι μπορεί να χρειαστούν λίγο περισσότερο αλάτι το καλοκαίρι, αλλά μόνο αν το συστήσει ο θεράπων ιατρός τους. Ας σημειωθεί εδώ ότι δεν έχει καμία διαφορά αν το αλάτι είναι κοινό επιτραπέζιο ή θαλασσινό: η άποψη ότι το θαλασσινό αλάτι περιέχει λιγότερο νάτριο και συνεπώς μπορεί να χρησιμοποιείται άφοβα, αποτελεί επίσης μεγάλο μύθο). Αντί λοιπόν να βάζετε περισσότερο αλάτι στο φαγητό σας, δοκιμάστε αρωματικά, βότανα, και μπαχαρικά.
Μύθος 3: Η ζέστη ΅κόβει΅ την όρεξη
Ούτε την όρεξη κόβει ούτε διευκολύνει το αδυνάτισμα, όπως επίσης πιστεύουν πολλοί. Είναι τεκμηριωμένο ότι το καλοκαίρι οι καύσεις μειώνονται διότι η περιβαλλοντική θερμοκρασία βρίσκεται πιο κοντά στη θερμοκρασία του σώματος και έτσι ο οργανισμός δεν χρειάζεται πολλές καύσεις ώστε να διατηρεί σταθερή την εσωτερική θερμοκρασία του (έχει βρεθεί ότι οι καύσεις τον χειμώνα είναι έως και 10% υψηλότερες απ΄ ότι το καλοκαίρι). Γιατί τότε δεν τρώμε όταν κάνει ζέστη; Για να μη ζεσταθούμε περισσότερο από τη θερμότητα που θα παραχθεί κατά τη πέψη της τροφής, είναι η απάντηση. Μ εάλλα λόγια, η ζέστη δεν μειώνει την όρεξη, αλλά ο οργανισμός μας προσαρμόζεται αυτόματα στις κλιματικές συνθήκες της εποχής και αναχαιτίζει το αίσθημα της πείνας όταν κάνει πολύ ζέστη, Όσον αφορά το αδυνάτισμα, μάλλον πιο δύσκολο είναι το καλοκαίρι καθώς φθονούν οι ευκαιρίες για μεζεδάκια, ουζάκια, παγωτά και κάθε είδους πολυθερμιδικά, αλκοολούχα κοκτέιλ.
Μύθος 4: Τα λαδερά δεν μας παχαίνουν
Μια χαρά μας παχαίνουν εάν ΅κολυμπούν΅ στο λάδι και συνοδεύονται από μισό κιλό φέτα και μισή φραντζόλα ψωμί. Ο γενικός κανόνας στη διατροφή είναι το μέτρο, ειδάλλως τα πάντα μπορούν να οδηγήσουν σε αύξηση του σωματικού βάρους, ακόμα κι αν είναι ολιγοθερμιδικά όπως τα λαδερά, τα οποία με ένα κουταλάκι του γλυκού ελαιόλαδο ανά μερίδα παρέχουν 100 θερμίδες ανά 100 γραμμάρια. Φροντίστε να τρώτε λαδερά τουλάχιστoν δύο φορές την εβδομάδα, μαζί με το πολύ 30γρ. φέτα και μία κανονική φέτα ψωμί.
Μύθος 5: Το σκόρδο απωθεί τα κουνούπια
Τα κουνούπια δεν είναι βρικόλακες για να φοβούνται το σκόρδο. Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ πραγματοποίησαν μελέτη για να ελέγξουν τις αντικουνουπικές ιδιότητες του σκόρδου, αλλά απέτυχαν παταγωδώς. Συνεπώς, πιθανότερο είναι να φύγουν τρέχοντας οι γύρω σας αν τρώτε ωμό σκόρδο μέσα στο κατακαλόκαιρο.
Μύθος 6: Το καρπούζι, αν και είναι «νερό», παχαίνει
Ούτε το ένα ισχύει, ούτε το άλλο. Εκτός από άφθονο νερό, το καρπούζι ανά φλιτζάνι του τσαγιού, παρέχει το 20% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης βιταμίνης C καθώς και άφθονο λυκοπένιο, την κόκκινη χρωστική ουσία με τις ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες που σχετίζεται με μείωση του κινδύνου εκδήλωσης ορισμένων μορφών καρκίνου. Όσον αφορά τις θερμίδες του, αυτές είναι μόλς 46 ανά φλιτζάνι του τσαγιού.
Μύθος 7: Είναι προτιμότερο να πιω ένα κοκτέιλ από ένα άλλο δυνατό ποτό
Τα κοκτέιλ έχουν συνήθως μεγαλύτερη ποσότητα αλκοόλ από ένα απλό ποτό, όσο δυνατό και εάν είναι αυτό. Επιπλέον, περιέχουν και χυμούς ή γάλα που αυξάνουν τη θερμιδική τους απόδοση. Άρα εάν προτιμούμε το κοκτέιλ για να μειώσουμε το θερμιδικό φορτίο του ποτού μας, αυτό είναι λάθος. Αν από την άλλη το θεωρούμε πιο δροσιστικό, αυτό εξαρτάται από την ποσότητα του αλκοόλ που έχει, εφόσον η μεγάλη ποσότητα αλκοόλ προκαλεί αφυδάτωση. Ενδεικτικά, ένα ουίσκι έχει περίπου 140 θερμίδες από το οινόπνευμα που περιέχει (40% στα 50 ml που είναι μία μερίδα, άρα 20 γρ. οινοπνεύματος, όπου κάθε γραμμάριο οινοπνεύματος αποδίδει 7 θερμίδες), ενώ μία pina colada ξεκινάει από 410 θερμίδες (100 ml ρούμι έχουν 280 θερμίδες και 50 ml λικέρ καρύδας έχουν 56 θερμίδες, λόγω μικρότερης περιεκτικότητας σε αλκοόλ και 150 ml χυμός ανανά έχει 74 θερμίδες). Επιπλέον, σε αυτό το κοκτέιλ περιέχονται συνολικά 68 γρ. αλκοόλ, δηλαδή ξεπερνά τα επίπεδα των 40 γρ. που συστήνονται ως όριο κατανάλωσης.
Μύθος 8: Η μπύρα με ξεδιψάει περισσότερο από οτιδήποτε άλλο
Η μπύρα, όπως και τα περισσότερα οινοπνευματώδη ποτά δεν αποτελεί καλό ενυδατικό μέσο. Την περίοδο του καλοκαιριού, ο οργανισμός μας για να διατηρήσει σταθερή τη θερμοκρασία του αποβάλλει νερό, μέσω του ιδρώτα, γεγονός που πρέπει να μας κάνει ιδιαίτερα προσεκτικούς με τη διατροφή μας. Περίπου το 80% των ημερήσιων αναγκών του ανθρώπου σε νερό προέρχεται από τη λήψη νερού και άλλων υγρών και το υπόλοιπο 20% από τα τρόφιμα. Συνήθως, το νερό αποτελεί την πρώτη επιλογή, αλλά μια σειρά άλλων υγρών μπορεί να συνεισφέρει στην πρόσληψη νερού, όπως οι χυμοί, το γάλα, η σόδα, το τσάι, ο καφές, τα αναψυκτικά, καθώς και τα φρούτα και τα λαχανικά. Σε αντίθεση, τα οινοπνευματώδη ποτά οδηγούν σε αφυδάτωση, ενώ νομίζουμε ότι μας ξεδιψούν.
Μύθος 9: Το καλοκαίρι πρέπει να τρώμε το βράδυ
Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας που πρέπει να τρώμε και φυσικά το βράδυ είναι μία εξίσου καλή ώρα με το μεσημέρι για να γευματίσουμε. Απλά πρέπει να φροντίσουμε να καταναλώσουμε φαγητό το λιγότερο τρεις ώρες πριν κοιμηθούμε, ενώ το καλοκαίρι προτιμούμε να τρώμε βράδυ, επειδή δεν έχει τόση ζέστη, όση το μεσημέρι. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι πρέπει να μην τρώμε τίποτε όλη την ημέρα και το βράδυ να τρώμε τρία γεύματα μαζί. Σε αυτήν την περίπτωση το φορτίο στο πεπτικό σύστημα είναι βαρύ και δεν διευκολύνεται η πέψη μας, προκαλώντας έτσι χειρότερη δυσφορία απ΄ ότι το μεσημεριανό γεύμα.
Μύθος 10: Το καλοκαίρι τα φρούτα είναι πιο γλυκά, οπότε παχαίνουν
Τα καλοκαιρινά φρούτα αρέσουν περισσότερο σε όλους και επειδή έχουμε τη λανθασμένη εντύπωση πως ό,τι μας αρέσει παχαίνει, θεωρούμε ότι δεν πρέπει να τα τρώμε. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η θερμιδική απόδοση κάθε φρούτου εξαρτάται καθαρά από την ποσότητα που θα καταναλώσουμε. Βέβαια, επειδή ακριβώς τα καλοκαιρινά φρούτα είναι πιο νόστιμα, και όχι πιο γλυκά, έχουμε την τάση να τρώμε μεγάλες ποσότητες και τότε πράγματι προσλαμβάνουμε πολλές θερμίδες. Αν σκεφτούμε όμως πως μία μερίδα φρούτου αντιστοιχεί σε μία φέτα καρπούζι ή πεπόνι, 2 βερίκοκα, ένα ροδάκινο ή 8-10 κεράσια ή σταφύλια, τότε κατανοούμε πόσα φρούτα πρέπει να τρώμε, ώστε να ακολουθούμε την σύσταση των 3 – 6 φρούτων την ημέρα, ανάλογα με τις ενεργειακές ανάγκες του καθενός.
_____
Δημήτρης Μπερτζελέτος, αντιπρόεδρος της Ένωσης Διαιτολόγων-Διατροφολόγων Ελλάδας.
Γρηγόρης Ρίσβας, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος
Πηγές: tanea.gr , iatronet.gr
