Μια μίνι εισαγωγή στην Ορθόδοξη Μυστική [1] Θεολογία

Οι πνευματικές κορυφές ,στην Ορθοδοξία, δεν κατακτούνται με την γνώση Τουλάχιστον όχι όπως αυτή εννοείται σε ανατολικού τύπου Θρησκείες και σε ταινίες σαν το «Ματριξ». Η γνώση είναι κάτι όμορφο, ένα παιχνίδι για να περνάμε την ώρα μας. Ο Θεός όμως, βιώνεται εμπειρικά ...το μόνο που χρειάζεται είναι να ΘΕΛΟΥΜΕ να βιώσουμε την Χάρη του, όταν θελήσουμε να το κάνουμε, τότε Αυτός αποκαλύπτει τον εαυτό του . Η Άσκηση είναι μέσον και όχι σκοπός. Άνθρωποι ΑΣΧΕΤΟΙ με την μεθοδευμένη άσκηση είχαν εμπειρίες Θέωσης , μέσα στην Ορθοδοξία, επειδή έδειξαν έλεος και Αγάπη. Είναι η "οδός της μετριοπάθειας" η οποία χαρακτηρίζεται από απλότητα και ελευθερία, μέσω της οποίας καλλιεργείται η Αγάπη προς το Χριστό. Η άσκηση προέρχεται ακριβώς απ αυτή την αγάπη. Όπως όταν είσαι ερωτευμένος, κάνεις τρελίτσες για τον έρωτα σου, έτσι και για τον Θεό, χρειάζεται ΕΡΩΤΑΣ. Ανέραστοι άνθρωποι δεν μπορούν να έρθουν σε κοινωνία με τον Τριαδικό Θεό.

Ο Θεός είναι τόσο παντοδύναμος και όμως τόσο ευγενικός. Δεν πιέζει κανένα με την παντοδυναμία Του ή την παρουσία Του. Τόσο κοντά μας και τόσο αθέατος την ίδια στιγμή, για να μη νοιώσουμε κάποιο βάρος, κάποια υποχρέωση από την παρουσία Του και μόνο. Να μη μας βαρύνει καθόλου, να μη μας δημιουργήσει καμία δέσμευση, να μας αφήσει τελείως ελεύθερους, να κάνουμε ό,τι θέλουμε. Όχι να εξαναγκαστούμε από την ομορφιά Του κατά κάποιον τρόπο. Θα μπορούσε να επιβάλει την αγάπη Του όχι τίποτα με φόβους και δύναμη και ισχύ, αλλά απλά και μόνο με τη γλυκύτητα της παρουσίας Του, στην οποία καμία ύπαρξη δε θα μπορούσε να αντισταθεί. Δεν το κάνει, από ένα άπειρο... ακατανόητο σεβασμό για την ελευθερία του ανθρώπου. Η άσκηση, η πίστη , η προσευχή, είναι απλά εκφράσεις της συγκατάθεσης μας στην Αγάπη του. Όταν έχει την συγκατάθεσή μας η Χάρις του κατέρχεται στον άνθρωπο και τον Θεώνει. Από εμάς ζητάει, να του δώσουμε την άδεια(!) να το κάνει.

Πάντως , το πιο συγγενικό σύστημα άσκησης με την Ορθόδοξη ασκητική (και το πιο σοβαρό) είναι ο Ταοϊσμός, αν και δογματικά δεν έχει καμία σχέση, ωστόσο και αυτός απορίπτει τις διάφορες "Εμπειρίες" και "Θαύματα" τα οποία καλλιεργούνται αλλού (εναν παραλληλισμό μπορείτε να βρείτε στο "Η Ορθοδοξία και Η Θρησκεία του μέλλοντος, του π. Σεραφειμ Ροουζ , Αμερικανού Ορθόδοξου Ιερέα, πρώην Βουδιστή / Ταοϊστή). Σημασία δεν έχουν αυτές οι εμπειρίες και οι Δυνάμεις ,αλλά ο Καθαρισμός της "Νοεράς Καρδίας" (βλ Ορθόδοξη Ψυχοθεραπεία) δηλ του "κέντρου", του "πυρηνικού εργοστασίου" της Ψυχής. Η διαφορά μας , με αυτούς, είναι πως θεωρούμε πως ο Χριστός , όντας Θεάνθρωπος , είναι η πηγή κάθε αγαθού στο σύμπαν και χωρίς ενότητα με αυτόν (μέσω της Εκκλησίας γινόμαστε μέλη του θεραπευτικού του σώματος. Εκκλησία δεν είναι απλά το κτήριο..) δεν είναι δυνατή η κάθαρση..

Ο διαλογισμός διαφέρει από την Προσευχή. Ενώ ο διαλογισμός χρησιμοποιεί την φαντασία , η Προσευχή ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ την φαντασία. Γιατί; Μα επειδή σκοπός της προσευχής είναι η κάθαρση , και όχι οι "εμπειρίες". Αυτός που προσεύχεται συνομιλεί με τον Θεό (απλά και ταπεινά) , και πρέπει να πατάει γερά στα πόδια του, να μην είναι φαντασιόπληκτος. Διάφορες εμπειρίες "πληρότητας" είναι δυνατόν να δημιουργηθούν με την χρήση αντικαταθλιπτικών η / και LSD. Δεν θα μπορούσε , μια εχθρική πνευματική οντότητα (=Δαίμονας) , να διεγείρει κατάλληλα τα εγκεφαλικά κέντρα η τους αδένες του σώματος, ώστε να παράγει μια τέτοια εμπειρία;;; Αυτό σε συνδυασμό με τις πνευματικές δυνάμεις που μια τέτοια οντότητα κατέχει, μπορεί να πείσει έναν άνθρωπο για την αξία αυτής της εμπειρίας. Κανένας δεν διαφωνεί βέβαια πως , όντως, αυτή ήταν μία πνευματική εμπειρία. ΑΛΛΑ ΑΠΟ ΠΟΥ; ΑΠΟ ΠΟΙΟΝ; Είναι όλες οι πνευματικές δυνάμεις «Φιλικές» προς τον άνθρωπο; Είναι , άραγε, προς όφελος μας κάθε πνευματική εμπειρία; Είναι χαρακτηριστικό πως στην προσευχή απαγορεύεται κάθε είδους φαντασία, ακόμα και της εικόνας του Χριστού! Ποιος θα ήθελε να τονίσει την φαντασία; (δηλ το ψέμα). Ποιος θα ήθελε να μας κρατήσει στο «Matrix» της φαντασίας μας; Ποιος θέλει να αγνοήσουμε την πραγματικότητα;

Το Φως που βλέπουν όσοι μετέρχονται τον Ανατολικό διαλογισμό (αν και όταν αυτό δεν είναι δαιμονικό) προέρχεται από το Φυσικό Πυρ της ψυχής , το οποίο δεν είναι άκτιστο, αλλά κτιστό![2] Παρ όλα αυτά το φυσικό αυτό πυρ είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό , και δίνει την εντύπωση του "Φωτισμού". Όμως το Άκτιστο πυρ[3] είναι ασχημάτιστο, Άπειρο και αλλοιώνει ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ τον άνθρωπο ,οδηγεί στην Μεταποίηση του σε (κατά Χαριν, όχι κατ ουσία) Θεό, διατηρώντας παράλληλα το πρόσωπο του Ανθρώπου. Το πρόσωπο ΘΕΩΝΕΤΑΙ , δεν εξαφανίζεται ούτε αφομοιώνεται όπως θέλουν οι οπαδοί της μετενσάρκωσης[4].. Αλλά οι ασκητές των ανατολικών Θρησκειών , παρερμηνεύουν το Φυσικό (εσωτερικό, ανθρώπινο) Πυρ , αφού δεν έχουν εμπειρία του Θεϊκού και φτάνουν σε ένα είδος Αυτοθαυμασμού (=Αυτοθέωσης) στο οποίο είχε πέσει και ο Εωσφόρος. Η απορρόφηση του Προσώπου (που στην Ορθοδοξία είναι Ιερό!) είναι ένα τέχνασμα των δαιμόνων [5], πνευματικών βαμπίρ ουσιαστικά, που θέλουν να εξουσιάσουν και να καταστρέψουν τον Άνθρωπο. Μόνος τρόπος είναι η καταστροφή του προσώπου του.. Οτιδήποτε μας στερεί την Άκτιστη Χάρη Του (δηλαδή η αμαρτία) συντελεί σε αυτή την καταστροφή. Οι Πατέρες μας λένε πως μεγάλο ρόλο στην αυτοθέωση του Εωσφόρου, έπαιξε η φαντασία. Φαντάστηκε τον εαυτό του ανώτερο του Θεού, και έτσι αρρώστησε. Αυτό το χαρακτηριστικό το έχει και ο άνθρωπος μετά την πτώση του, η φαντασία πρέπει να θεραπευτεί (όχι να ξεριζωθεί, απλά να επανέλθει στη φυσική κατάσταση και να πάψε να υπηρετεί τον εγωισμό).
Κατα την Θ. Κοινωνία , Το σώμα και το αίμα του Χριστού , μας καθιστούν κοινωνούς στο πυρ της Θεότητας. αλλά δεν έχουμε άμεση συνείδηση αυτού, επειδή η Νοερά καρδία είναι σκοτισμένη. Η Αλλοίωση όμως συμβαίνει έτσι και αλλιώς...

Αν η Νοερά Καρδία είναι κατα προαίρεση ακάθαρτη , τότε το Θεϊκό πυρ βιώνεται ως "Κόλαση", λόγω της βίαιης κίνησης που κάνει η ψυχή ενάντια στο Θεϊκό πυρ. Αν όχι , τότε βιώνεται ως Παράδεισος. Κόλαση και παράδεισος είναι ,ουσιαστικά , η Άκτιστη ενέργεια του Θεού, η Αγάπη του. Στην πραγματικότητα ο Παράδεισος θα "καίει πιο δυνατά" από την κόλαση, αλλά όσοι είμαστε στην κόλαση θα βιώνουμε το Πυρ ως σκότος, λόγο κακής προαίρεσης. Στον Παράδεισο , από την άλλη, το Πυρ θα θεώνει τις υπάρξεις οδηγώντας αυτές όλο και πιο κοντά στη Θεογνωσία. Θα είναι ένα διαρκές "ανέβασμα", χωρίς τέλος...

Βασικός τρόπος προετοιμασίας είναι η συμμετοχή στο Μυστήριο της εξομολόγησης [6] ΚΑΙ η άσκηση, ώστε η Νοερά Καρδία να είναι όσο δυνατόν πιο κεκαθαρμένη.
Σε κάποια φάση αυτή η προαίρεση του ανθρώπου θα παγιωθεί (κρίση) και τότε η Κόλαση και ο Παράδεισος θα είναι Αιώνια..

Κλείνοντας ας δούμε και μία εμπειρία από έναν «καθηγητή» του Αγίου Όρους.
Ένας σύγχρονος αγιορείτης άγιος γράφει: “Όταν εν τη υπακοή και τη ησυχία καθαρίση (κάποιος) τας αισθήσεις και γαληνιάση ο νούς και καθαρισθή η καρδία του, τότε λαμβάνει χάριν και φωτισμόν γνώσεως και γίνεται όλος φώς, όλος νούς, όλος διαύγεια· και βρύει θεολογίαν, όπου αν γράφουν τρεις δεν προλαμβάνουν το ρεύμα της χάριτός όπου βρύει κυματωδώς και σκορπίζει ειρήνην και άκραν ακινησίαν παθών εις όλον το σώμα. Φλογίζεται η καρδία από θείαν αγάπην και φωνάζει: Κράτει Ιησού μου, τα κύματα της χάριτος σου, ότι αναλύομαι ωσεί κηρός. Και όντως αναλύεται μη βαστάζων. Και αρπάζεται ο νούς εις την θεωρίαν, και γίνεται σύγκρασις, και μετουσιούται ο άνθρωπος, και γίνεται ένα με τον Θεόν, ώστε να μη γνωρίζη ή να χωρίζη εαυτόν, καθώς ο σίδηρος εις το πύρ, όταν ανάψη και αφομοιωθή εις το πύρ”.
(Γέροντος Ιωσήφ, Προθύμως Ανάβαινε, έκδ. Ι Μονής Φιλοθέου Αγ. Όρους 1979, σελ. 13).

*******************************

Σημειώσεις
----------------

[1] Μυστική , δεν σημαίνει "κρυμμένη" στην Ορθοδοξία, αλλά δηλώνει το γεγονός πως λόγω της λεπτότητας τους κάποια θέματα θα πρέπει να προσεγγίζονται με προσοχή και κατ ιδίαν. Αν όντως ήταν «μυστική» αυτή η διδασκαλία, δεν θα κυκλοφορούσαν τόσα βιβλία γι’ αυτήν..

[2]  Άκτιστο σημαίνει «γεννημένο» «πριν» από το big bang. Βεβαίως η λέξη «πριν» δεν αποδίδει σωστά την πραγματικότητα που θέλουμε να εκφράσουμε, μια και ο Χωρόχρονος δημιουργήθηκε με το Big Bang. Οτιδήποτε , λοιπόν , υπάρχει «πέρα» από to big bang, δεν υπόκειται σε χωροχρονικούς περιορισμούς και άρα ούτε και στους φυσικούς νόμους. Οι Ορθόδοξοι , θεωρούμε πως ο Θεός συντηρεί τον κόσμο με τις Άκτιστες Ενέργειες του. Η ουσία του αυτή καθ’ αυτή είναι απρόσιτη στα κτίσματα, μια και τα υπερβαίνει ουσιαστικά. Όμως είναι δυνατόν τα κτίσματα (=εμείς) να Θεωθούμε, όταν ενωθούμε με την Άκτιστη Ενέργεια του. Έτσι , ξεπερνάμε και εμείς, τα όρια του χωροχρόνου, «κατά Χάριν». Αντίθετα, η Παπική εκκλησία, θεωρεί πως οι Ενέργειες του Θεού είναι κτιστές, πράγμα το οποίο θα στερούσε τον άνθρωπο από την Θεωση..

*H λέξη «δημιούργημα» αντιστοιχεί σε κτιστά και όχι Άκτιστα γι’ αυτό και τα δεν χρησιμοποιείται Σωστότερη διατύπωση είναι αυτή για τον Υιό: "γεννηθέντα ου ποιηθέντα" (από το γεννώμαι = γεννιέμαι)
Άκτιστο = Αδημιούργητο = Αγέννητο (με ένα ν από το γί(γ)νομαι)
(Γένεσις = Δημιουργία)

[3] Εδώ βλέπουμε μία μορφή που έχει το Άκτιστο Φως, το γνωστό σε όλους Άγιο Φως , που κατέρχεται μετά από παράκληση στον Θεό, που κάνει ταπεινά ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων το Μεγάλο Σάββατο, μπροστά στον Πανάγιο Τάφο. Όπως μπορείτε να δείτε στην φωτογραφία, το Άγιο φως δεν καίει, δεν έχει τις ιδιότητες της κανονικής φωτιάς για την πρώτη μισή ώρα (περίπου 33 λεπτά) επειδή είναι άκτιστο. Μετά την πάροδο του χρόνου γίνεται κτιστό. Βεβαίως μια φωτογραφία δεν είναι αποδεικτικό στοιχείο. Μπορεί να είναι «φτιαχτή». Γι’ αυτό σας προτρέπω να πάτε να το δείτε και μόνοι σας…

[4] Δες το: http://www.oodegr.com/oode/anatolikes/metens1.htm

[5] Όταν ένας Νομπελίστας Ψυχίατρος όπως ο Καρλ Γιουνγκ λέει πως τα «Αρχέτυπα», μπορεί να μην είναι απρόσωπες έννοιες, αλλά «αυτόνομες ημι-υλικές οντότητες που επηρεάζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά», δεν βλέπω τον λόγο να μη μιλήσω για «αγγέλους» και «δαίμονες», μήπως είναι θέμα ορολογίας; Αν πω Λευκά και μαύρα Αρχέτυπα θα είναι καλύτερα; Προτιμώ να μην το κάνω επειδή η διδασκαλία του Κ. Γιουνγκ δεν ταυτίζεται με την Ορθόδοξη..

[ 6] Είναι σημαντικό να τονιστεί πως η εξομολόγηση ομοιάζει πολύ με την μοντέρνα ψυχαναλυτική μέθοδο της λογοθεραπείας! (μιλάμε για την μέθοδο της υπαρξιακής ψυχολογίας και όχι για την μέθοδο θεραπείας της δυσλεξίας..)

via