Το εξάρθρημα του ώμου διακρίνεται σε πρόσθιο και οπίσθιο. Το πρόσθιο είναι το συνηθέστερο (96% ως 98%), ενώ το οπίσθιο είναι σπάνιο (2% ως 4%).
Αίτια
Το πρόσθιο εξάρθρημα οφείλεται σε πτώση του ασθενή και στήριξη με το άνω άκρο σε απαγωγή και έξω στροφή. Σαφέστατα πρόσθιο εξάρθρημα ώμου έχουμε και σε αθλήματα όπως η ενόργανη γυμναστική το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ, όπου οι σώμα με σώμα μονομαχίες καταλήγουν σε πτώσεις που το προκαλούν.
Κλινική εικόνα
Ο ασθενής κρατά το άνω άκρο με το αντίθετο χέρι και προσπαθεί να αποφύγει κάθε κίνηση. Παρατηρείται ότι έχει χαθεί η σφαιρικότητα του ώμου σε σχέση με την αντίθετη πλευρά και ο ώμος είναι αποπλατυσμένος και τετράγωνος. Συχνά, ο ασθενής αισθάνεται μούδιασμα στο άνω άκρο, που προέρχεται από την πίεση της εξαρθρωμένης κεφαλής πάνω στα νεύρα της μασχαλιαίας κοιλότητας.
Ο ακτινολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος πριν από την ανάταξη του εξαρθρήματος, ώστε να αποκλειστεί η συνύπαρξη κατάγματος της κεφαλής του βραχιονίου. Κατάγματα του μείζονος βραχιονίου ογκώματος παρατηρούνται στο 15% των περιπτώσεων προσθίου εξαρθρήματος του ώμου.
Αντιμετώπιση
Αρχικά επιχειρείται ανάταξη του εξαρθρήματος χωρίς νάρκωση, εάν όμως η πρώτη προσπάθεια αποτύχει, επιβάλλεται η χορήγηση γενικής νάρκωσης. Έχουν περιγραφεί διάφορες μέθοδοι ανάταξης, μεταξύ των οποίων:
Α. Ιπποκράτειος μέθοδος
Είναι η απλούστερη από όλες τις μεθόδους και είναι σχεδόν πάντα αποτελεσματική. Ο ασθενής ξαπλώνει σε ύπτια θέση. Ο ιατρός πιάνει με τα δυο του χέρια το εξαρθρωμένο χέρι και τοποθετεί το πόδι του – χωρίς υπόδημα- όχι στη μασχαλιαία κοιλότητα, αλλά στο θωρακικό τοίχωμα της μασχάλης, για να αποφύγει πίεση στα αγγεία και νεύρα. Στη συνέχεια εφαρμόζει έλξη και προοδευτικά εξωτερική στροφή στο τεντωμένο άνω άκρο. Η ανάταξη γίνεται αντιληπτή από τον χαρακτηριστικό ήχο (κλικ) και την απαλλαγή του ασθενή από τον πόνο.
Β. Μέθοδος Kocher
Ο ασθενής ξαπλώνει ύπτια και εφαρμόζεται αρχικά έλξη στο βραχίονα με τον αγκώνα σε κάμψη 90ο . Στη συνέχεια και ενώ εξακολουθεί η έλξη, γίνεται εξωτερική στροφή του βραχίνονα. Ακολουθεί προσαγωγή του βραχίονα με μετακίνηση του αγκώνα μπροστά στο θώρακα και τέλος εσωτερική στροφή, ώστε η παλάμη να έρθει σε επαφή με τον αντίθετο ώμο. Οι δύο πρώτοι χρόνοι είναι σχεδόν όμοιοι με τους χρόνους της μεθόδου του Ιπποκράτη και πολλές φορές μόνο με αυτούς επιτυγχάνεται η ανάταξη.
Χρόνος ακινητοποίησης
Η ακινητοποίηση είναι απαραίτητη και γίνεται συνήθως με ελαστικούς επιδέσμους και ταινίες λευκοπλάστη στο θωρακικό τοίχωμα (ή με ειδικούς νάρθηκες για εξερθρήματα ώμου, βλέπε εικόνα 1) και πρέπει οπωσδήποτε να διαρκεί για 3-4 εβδομάδες. Σκοπός της ακινητοποίησης είναι να δοθεί ο απαραίτητος χρόνος, για να αποκατασταθούν οι βλάβες που προκλήθηκαν από το εξάρθρημα στον υποπλάτιο μυ, στον αρθρικό θύλακο και τους συνδέσμους της άρθρωσης. Αν η ακινητοποίηση είναι σύντομη, οι βλάβες δεν αποκαθίστανται, ο υποπλάτιος γίνεται χαλαρός με αποτέλεσμα το εξάρθρημα να επαναλαμβάνεται με ασήμαντη αφορμή (καθ’ έξιν εξάρθρημα του ώμου).
εικόνα 1
Επιπλοκές
Η κάκωση του μασχαλιαίου νεύρου αποτελεί σημαντική επιπλοκή μετά το εξάρθρημα του ώμου και οφείλεται σε διάταση.
Εξάρθρημα Ώμου - Αποκατάσταση
Μετά την περίοδο ακινητοποίησης, η αποκατάσταση της λειτουργικότητας της άρθρωσης επιτυγχάνεται με κινησιοθεραπεία, που περιλαμβάνει πρόγραμμα ενίσχυσης των μυών της ωμικής ζώνης. Η νευρομυϊκή συναρμογή επιτυγχάνεται με πλειομετρικές ασκήσεις.
Για την ασφαλή αποκατάσταση του ασθενή, επιβάλλεται η αποφυγή βίαιων περιστροφών του ώμου για διάστημα 4 εβδομάδων περίπου από την έναρξη της κινησιοθεραπείας.
Στην περίπτωση του καθ’ έξιν τραυματικού πρόσθιου εξαρθρήματος απαιτείται χειρουργική αποκατάσταση.
Ελαστικό στήριγμα ώμου για ασθενείς με ιστορικό εξαρθρήματος ώμου
Αντωνακάκης Ε. Σωκράτης
Γενικός Χειρουργός
Πηγάδια Καρπάθου
Τηλ. 6974 139 931
