σε όροι και σπηλιές... Η σωτηρία τους θα είναι δωρεά του Θεού.
Οι περισσότεροι Χριστιανοί θα καταφύγουν σε έρημους τόπους, κυρίως σε όρη και σπηλιές, ή θα κινούνται συνέχεια μεταβαίνοντας από πόλη σε πόλη . Η σωτηρία τους θα είναι δωρεά του Θεού.
Η Θεία Χάρις θα τους οδηγήσει σε ορισμένους τόπους, όπου θα κρυφτούν και θα σωθούν, χωρίς να βλέπουν τα ψευτοθαύματα και τα « φόβητρα » του Αντιχρίστου . Εκεί, οι Χριστιανοί θα ρίχνουν χώμα και στάχτη στις κεφαλές τους και θα προσεύχονται νύχτα και ημέρα με δάκρυα, στεναγμούς και πολλή ταπείνωση. Όπως, χαρακτηριστικά, αναφέρει ο Άγιος Εφραίμ, « εἰσὶ γὰρ πολλοὶ εὑρισκόμενοι τότε εὐάρεστοι τῷ Θεῷ, δυνάμενοι σωθῆναι ἐν ὄρεσι καὶ ἐν ἐρήμοις τόποις, ἐν πολλαῖς δεήσεσι καὶ κλαυθμοῖς ἀφορήτοις » . Κατά τον ιερό Αυγουστίνο, η Εκκλησία, όπως ένα καράβι που έχει πέσει σε μεγάλα κύματα και καταιγίδες, και όπως έκαναν σε παρόμοια περίπτωση οι μαθητές του Χριστού, θα καλεί τον Κύριο να ξυπνήσει και να διατάξει τους ανέμους των πειρασμών να παύσουν για ν’ αποκατασταθεί η γαλήνη• και θα προσεύχεται: « Ἀνάστηθι Κύριε, ὑψωθήτω ἡ χείρ σου, μὴ ἐπιλάθη τῶν πενήτων σου εἰς τέλος » . Σύμφωνα με τον Άγιο Ρωμανό τον Μελωδό, οι Χριστιανοί θα προσεύχονται στον Χριστό να τους σώσει και να εμφανιστεί, για να δώσει τέλος στην ταλαιπωρία τους, με τα εξής λόγια: “ Ἐπίβλεψον καὶ σῶσον τοὺς δούλους σου… Ἐμφάνηθι, κριτὰ δικαιότατε ” . Ο Άγιος Εφραίμ γράφει: « Ὁ γὰρ ἅγιος Θεὸς θεωρῶν αὐτοὺς οὕτως ἐν κλαυθμῷ ἀμυθήτῳ καὶ πίστει εἰλικρινεῖ, σπλαχνίζεται ἐπ’ αὐτούς, ὡς πατὴρ φιλόστοργος, καὶ διατηρεῖ αὐτούς, ἔνθα ἀπεκρύβησαν».
Οι Χριστιανοί δεν θα προστατευτούν μόνο απ’ τον Αντίχριστο αλλά και απ’ τις καταστροφές που θα πλήξουν την ανθρωπότητα. Στην Αποκάλυψη αναφέρεται χαρακτηριστικά: « Καὶ εἶδον ἄλλον ἄγγελον ἀναβαίνοντα ἀπὸ ἀνατολῆς ἡλίου, ἔχοντα σφραγῖδα Θεοῦ ζῶντος, καὶ ἔκραξε φωνῇ μεγάλῃ τοῖς τέσσαρσιν ἀγγέλοις, οἷς ἐδόθη αὐτοῖς ἀδικῆσαι τὴν γῆν καὶ τὴν θάλασσαν, λέγων• Μὴ ἀδικήσητε τὴν γῆν μήτε τὴν θάλασσαν μήτε τὰ δένδρα, ἄχρις οὗ σφραγίσωμεν τοὺς δούλους τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐπὶ τῶν μετώπων αὐτῶν » .
Σύμφωνα με τον Άγιο Ιππόλυτο, οι πληγές της Αποκάλυψης θα συμβούν για την εκδίκηση των Δικαίων και την δίκαιη τιμωρία των απίστων, ώστε, καθώς οι τελευταίοι θα είναι απασχολημένοι μ’αυτές, να μην μπορούν να δημιουργούν προβλήματα στους πιστούς. Έτσι, οι Χριστιανοί που θα διώκονται απ’ τους άδικους, εκείνη την περίοδο θα ευρίσκονται σε ανάπαυση, διότι θα έχουν σφραγιστεί με τη Θεϊκή σφραγίδα. Αντίθετα, οι άπιστοι θα αντιμετωπίσουν τις πληγές της Αποκάλυψης. Όπως οι αρχαίοι Αιγύπτιοι αφανίστηκαν απ’ τις δέκα πληγές, ενώ οι Εβραίοι δεν έπαθαν τίποτε, παρά το ότι και οι δύο λαοί βρίσκονταν στον ίδιο τόπο, έτσι και στο τέλος των καιρών, όταν οι άδικοι θα αντιμετωπίζουν τις πληγές, οι Άγιοι θα προστατεύονται .
Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί πως, κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Μέγα, ο Χριστός, όταν στο τέλος του κόσμου θα ανέχεται την πονηρία του Αντιχρίστου, θα ενδυναμώσει αυτούς που θα αγωνίζονται γι’ Αυτόν. Και όταν ο αρχαίος εχθρός αφεθεί σ’ αυτή την ελευθερία, η οποία, βέβαια, θα τερματιστεί ταχύτατα, οι πιστοί Χριστιανοί εκείνης της εποχής θα δεχτούν απ’ τον Θεό τόσο μεγαλύτερη δύναμη, όσο ισχυρότερος θα είναι ο αντίπαλος τον οποίο θα πρέπει να αντιμετωπίσουν, που θα έχει πλέον λυθεί .
Αναφορά στην καταφυγή των Χριστιανών στις ερήμους γίνεται και στην ευρύτερη χριστιανική γραμματεία. Κατά τον συγγραφέα του Περί Συντελείας, οι Χριστιανοί θα κρυβούν στα όρη και τα σπήλαια, όπου με δάκρυα και συντετριμμένη καρδία θα αναζητήσουν τον φιλάνθρωπο Θεό. Αυτός θα τους αποσπάσει απ’ τις παγίδες του Αντιχρίστου, θα τους διασώσει απ’ τα χαλεπά σκάνδαλά του και, αοράτως, θα τους σκεπάσει με την δεξιά του χείρα . Κατά τους Ανδρέα και Αρέθα Καισαρείας, όπως συνέβαινε πάντα σε περιόδους διωγμών, έτσι και την εποχή του Αντιχρίστου, οι Χριστιανοί θα καταφύγουν στις ερήμους. Στις ερήμους, που είναι γεμάτες από κάθε αρετή και θεοφιλία, οι Χριστιανοί, ζώντας μακριά από κάθε κακία και ηδονή, θα αποφύγουν τις προσβολές των δαιμόνων. Ο Αρέθας Καισαρείας γράφει χαρακτηριστικά: « Φεύξονται οἱ κορυφαιότατοι τῆς Ἐκκλησίας, ἐκ τῶν πολιτικῶν θορύβων καὶ κοσμικῶν φεύγοντες ἡδονῶν. Φεύξονται δὲ ὅπου σύνηθες αὐτοῖς ἐν θλίψει ὑποχωρεῖν, κατὰ τὸ “ Κύριε, ἐν θλίψει ἐμνήσθημέν σου ”. Ἡ μνήμη δὲ δι᾿ ἐγκρατείας. “ Πᾶς γὰρ ”, φησίν ὁ Παύλος, “ ὁ ἀγωνιζόμενος πάντα ἐγκρατεύεται ”. Εἰς τὴν ἔρημον οὗν ὑποστέλλοντες ἑαυτοὺς οἱ τρόφιμοι τῆς Ἐκκλησίας τηνικάδε πάσης ἡδονῆς καὶ κακίας, πάμφορον δὲ πάσης ἀρετῆς καὶ Θεοφιλίας, ἐκεῖ τὰς προσβολὰς τῶν δαιμόνων διαφεύξονται. Εἰκός δε καὶ τὴν αἰσθητὴν ἔρημον διασώζειν τοὺς ἐν ὄρεσι καὶ σπηλαίοις καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς καὶ τὴν τοῦ ἀποστάτου ἐπιβουλὴν ἑαυτούς, ὡς καὶ πρότερον τοὺς Χριστοῦ μάρτυρας » .
Στη σύγχρονη ορθόδοξη βιβλιογραφία συναντώνται οι ίδιες απόψεις. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει το σχόλιο του Γέροντος Παϊσίου για την προστασία των Χριστιανών την εποχή των εσχάτων. Ο Καππαδόκης Γέρων με το χαρακτηριστικό του ύφος έλεγε πως οι Χριστιανοί δεν θα πρέπει να πανικοβάλλονται, αφού στο τέλος των καιρών « σε δύσκολη θέση θα έρθουν όχι οι πιστοί Χριστιανοί, αλλά αυτοί που θα πάνε με το μέρος του διαβόλου. Γιατί και στην Αποκάλυψη γράφεται ότι, ναι μεν, θα μας δυσκολέψουν εμάς, όμως οι άλλοι θα έχουν επάνω τους όλες τις πληγές• για εκείνους τα πράγματα θα είναι πιο δύσκολα, γιατί θα έχουν αντιμέτωπο τον ίδιο το Θεό » • « όσοι δεν σφραγισθούν – με το χάραγμα του Αντιχρίστου –, θα περάσουν καλύτερα από τους άλλους, γιατί ο Χριστός όσους δεν σφραγισθούν θα τους βοηθήση. Δεν είναι μικρό πράγμα αυτό » .
Οι Χριστιανοί θα τρέφονται, θαυματουργικά, όπως οι Ισραηλίτες τρέφονταν επί 40 έτη στην Έρημο . Τέτοια θαύματα ποτέ δεν σταμάτησαν να συμβαίνουν στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Το 1991 ένα γεγονός θαυμαστής τροφοδοσίας συνέβη στην Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας Αγίου Όρους. Οι μοναχοί είχαν πλύνει δύο μεγάλα πιθάρια, προκειμένου να τα γεμίσουν με λάδι, το οποίο είχε έρθει σε δοχεία και είχε αποθηκευτεί προσωρινά έξω απ’ τη Μονή. Την επόμενη ημέρα, που προγραμματιζόταν η πλήρωση των πιθαριών, αυτά βρέθηκαν γεμάτα. Το λάδι που είχε έρθει σε δοχεία, παρέμενε έξω απ’ τη Μονή.
Σε βίους σύγχρονων ασκητών συναντάμε πολλά ανάλογα παραδείγματα. Αναφέρεται πως κάποια ημέρα που ο Γέρων Παΐσιος, εξαντλημένος από ασθένεια, βρέθηκε σε ανάγκη αλλά δεν είχε τροφή, ένα μεγάλο πουλί άφησε πάνω απ’ το κελί ένα ψάρι, που έπεσε μπροστά στα πόδια του Γέροντα και σπαρταρούσε. Ο Γέρων το έφαγε και ανέλαβε δυνάμεις. Σε κάποια άλλη περίσταση Άγγελος Κυρίου εμφανίστηκε και του προσέφερε ένα καλαθάκι γεμάτο φρέσκα φρούτα, που δεν ήταν της εποχής .
Αξίζει να αναφέρουμε και ένα θαύμα που συνέβη στο φρέαρ του Ιακώβ. Κάποια περίοδο, τη δεκαετία του 90, είχε διακοπεί απ’ το σύστημα υδροδότησης η παροχή νερού τόσο στο ιερό προσκύνημα όσο και στη γύρω περιοχή. Εκείνη, ειδικά, την περίοδο, το φρέαρ – που είναι εξαιρετικά βαθύ – γέμισε νερό μέχρι τα χείλη, οπότε ο μοναχός του προσκυνήματος κάλεσε τους κατοίκους να προσέλθουν, για να προμηθευτούν νερό. Με την επανυδροδότηση της περιοχής, το νερό του φρέατος επανήλθε στη συνήθη στάθμη του. Ο Γέρων Παΐσιος ανέφερε ένα παρόμοιο θαύμα που συνέβαινε στον ίδιο. Με το χαρακτηριστικό του ύφος έλεγε: « Πώς τα οικονομάει ο Θεός! Έχω ένα βαρέλι με νερό. Τόσοι άνθρωποι που έρχονται κάθε μέρα πίνουν, πλένονται, γιατί είναι και ιδρωμένοι, και η στάθμη κατεβαίνει μόνον τέσσερα-πέντε δάκτυλα! Εκατόν πενήντα-διακόσιοι άνθρωποι να βολεύωνται και να μην αδειάζη το βαρέλι! Άλλοι ανοίγουν πολύ την κάννουλα της βρύσης, άλλοι την ξεχνούν ανοιχτή και τρέχει, και όμως το νερό δεν τελειώνει » .
Στην έρευνά μας συναντήσαμε περιπτώσεις, όπου η ευλογία μολυσμένου νερού το καθιστούσε καθαρό και κατάλληλο προς πόσιν. Σε κάποια πόλη της Σερβίας, όπου το νερό του ποταμού είχε κριθεί μολυσμένο και ακατάλληλο προς πόσιν, λόγω της ραδιενέργειας απ’ τους βομβαρδισμούς, ο ηγούμενος ενός μοναστηριού της περιοχής πήρε λίγο απ’ αυτό το νερό και, αφού το σταύρωσε και έριξε μέσα αγιασμό, το έστειλε στο χημείο του κράτους. Η χημική ανάλυση έδειξε πως το αγιασμένο νερό ήταν κατάλληλο προς πόσιν. Αν η παρέμβαση του Θεού σε τέτοια θέματα είναι αισθητή στις μέρες μας, πολύ περισσότερο θα είναι την εποχή των εσχάτων, οπότε η παρέμβαση θα είναι ανάλογη της ανάγκης που θα υπάρχει.
Από το βιβλίο Η Διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας για τον ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟ!!
