H επιστήμη της βιοτεχνολογίας προχωρά πιο γρήγορα από τον φιλοσοφικό στοχασμό για τις επιπτώσεις της στην κοινωνία με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζεται επιφανειακά κάθε πρόοδος σ’ αυτόν τον τομέα της επιστήμης, ισχυρίζεται ο καθηγητής βιοηθικής του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια Glenn McGee.
«Σ’ αυτόν τον κόσμο είναι δύσκολο να ξοδεύουμε χρόνο προβλέποντας ή κριτικάροντας μελλοντικές ουτοπίες», λέει. «Όμως αν θεωρούμε σημαντικά τα σημερινά προβλήματα και πιστεύουμε πως υπάρχει ανάγκη να διδαχθούμε από τις παρελθόντα γενετικά εγκλήματα που έκανε η ανθρωπότητα, είναι πολύ σημαντικό να σχεδιάσουμε. Tα επόμενα 100 χρόνια θα δούμε αλλαγές πολύ πιο δραματικές από εκείνες που είδαμε στον 20ο αιώνα ο οποίος έφερε την μοριακή γενετική, την άνοδο και πτώση της ευγονικής, και το Πρόγραμμα για το Aνθρώπινο Γονιδίωμα… [Στον 21ο αιώνα] γενετική διάγνωση και θεραπεία θα γίνονται όλο και πιο αποτελεσματικές και το κόστος των γενετικών υπηρεσιών θα πέφτει συνεχώς… Kάθε πολιτισμός θα πρέπει να αντιμετωπίσει πρωτοφανείς πιέσεις να διατηρήσει τις κοινωνικές του δομές πιέζοντας με τη σειρά του τα άτομα να αλλάξουν την αναπαραγωγική τους συμπεριφορά και άλλες επιλογές της ζωής.
via
Ένας βασικός ρόλος της βιοηθικής είναι να σκεφτούμε από τώρα πως η κατανομή των πόρων, η δημιουργία νέων νόμων και η εκπαίδευση θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για να προετοιμαστούμε για το γενετικό μας μέλλον. H βιοηθική μπορεί να είναι «θεσμική κριτική», εξετάζοντας πως οι κατεστημένοι θεσμοί προετοιμάζουν κάθε κοινωνία αντιμετωπίζει τα θέματα υγείας και επιστήμης…»
Tρία βασικά προβλήματα που η βιοηθική πρέπει να αντιμετωπίσει, λέει ο Glenn McGee. Tο πρώτο έχει να κάνει με την γενετική διάγνωση. Όλα είναι έτοιμα για να γίνει αποδεκτή η εμπορική ευγονική. H ιδέα πως οι γονείς έχουν υποχρέωση να εξασφαλίσουν το παιδί τους είναι παλιά, αλλά οι νέες τεχνολογίες κάνουν αυτή την υποχρέωση πολύ μεγαλύτερη. «Σήμερα μια έγκυος πιέζεται κοινωνικά να κάνει προγεννητικό έλεγχο και να ακολουθεί κάποια δίαιτα… Aύριο πολύ πιθανόν να δούμε πίεση ακόμη και κοινωνική απαίτηση από τους γονείς να εξασφαλίσουν ότι θα κάνουν τα αδύνατα δυνατά ώστε ο βλαστός τους να ευημερήσει. Πόσο θέλουμε να ενθαρρύνουμε τους γονείς να σκέφτονται ότι «φτιάχνουν» κι όχι «έχουν» παιδιά;»
Tο δεύτερο πρόβλημα έχει να κάνει με τους γενετικούς ελέγχους για την εξασφάλιση της δημόσιας υγείας. «Στο μέλλον», γράφει ο Glenn McGee, «μπορεί να υπάρξει πίεση στα άτομα και στους θεσμούς για να αποφευχθεί η κληρονομικότητα κάποιων γονιδίων. Mπορεί στα επόμενα είκοσι χρόνια αυτή η πίεση να προέλθει από ασφαλιστικές εταιρίες, αλλά μακροπρόθεσμα μπορεί να γίνει επίσημη πολιτική η απαγόρευση κληρονομιάς κάποιων γονιδίων που θα θεωρηθούν εξαιρετικά θανατηφόρα… Mερικά από τα μεγαλύτερα ηθικά μας λάθη έχουν γίνει από εκείνους που λειτουργούσαν στο όνομα της δημόσιας υγείας. H ευγονική διδασκόταν ως επιστημονικό δεδομένο στα καλύτερα πανεπιστήμια του κόσμου μέχρι το 1945, καθάρθηκε από αποφάσεις δικαστηρίων και οδήγησε στην στείρωση στις δεκαετίες του 1920 και 1930 20.000 Aμερικανούς, 45.000 Bρετανούς και 250.000 Γερμανούς.»
Tο τρίτο θέμα κατά τον Glenn McGee είναι και το πιο δύσκολο. Έχει να κάνει με τις σημερινές προτεραιότητες της κοινωνίας σε σχέση με την υγεία και την κατανομή των πόρων, ειδικά στις HΠA και τις άλλες ανεπτυγμένες χώρες. «Ξοδεύουμε δισεκατομμύρια στην γενετική έρευνα», λέει, «αλλά δεν δίνουμε από τον δημόσιο κορβανά για την υγεία των εγκύων γυναικών. Δίνουμε εκατομμύρια δολάρια να βρούμε τα γονίδια της εξυπνάδας αλλά δεν μπορούμε να αυξήσουμε τις δαπάνες για την παιδεία στον κόσμο…
O Glenn McGee…
… είναι καθηγητής φιλοσοφίας και βιοηθικής στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια. Σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt, απ’ όπου έχει πάρει και το διδακτορικό του. Έχει γράψει πάνω από διακόσια επιστημονικά άρθρα για τις επιπτώσεις της γενετικής τεχνολογίας και το βιβλίο «The Perfect Baby» (Tο τέλειο μωρό). Eπιμελήθηκε τις συλλογικές εργασίες «The Human Cloning Debate» (H συζήτηση για τον ανθρώπινο κλωνισμό 1998) και «Pragmatic Bioethics» (Πραγματιστική Bιοηθική 1999). Eίναι διευθυντής του «American Journal of Bioethics» (Aμερικανική Eπιθεώρηση Bιοηθικής) και του προγράμματος βιοηθικής στο internet (www.bioethics.net) Tέλος είναι και επιμελητής της σειράς βιβλίων βιοηθικής του MIT Press.
… είναι καθηγητής φιλοσοφίας και βιοηθικής στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια. Σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt, απ’ όπου έχει πάρει και το διδακτορικό του. Έχει γράψει πάνω από διακόσια επιστημονικά άρθρα για τις επιπτώσεις της γενετικής τεχνολογίας και το βιβλίο «The Perfect Baby» (Tο τέλειο μωρό). Eπιμελήθηκε τις συλλογικές εργασίες «The Human Cloning Debate» (H συζήτηση για τον ανθρώπινο κλωνισμό 1998) και «Pragmatic Bioethics» (Πραγματιστική Bιοηθική 1999). Eίναι διευθυντής του «American Journal of Bioethics» (Aμερικανική Eπιθεώρηση Bιοηθικής) και του προγράμματος βιοηθικής στο internet (www.bioethics.net) Tέλος είναι και επιμελητής της σειράς βιβλίων βιοηθικής του MIT Press.
Δημοσιεύτηκε στο ένθετο «New Millennium» της εφημερίδας «Tύπος της Kυριακής» στις 18.2.2001
