Απλή ανατομία χοληδόχου κύστης
Τι είναι η χολή;
Χολή ονομάζεται το πράσινο υγρό που παράγεται από το ήπαρ (σηκώτι) και χρησιμεύει για να χωνεύουμε τις λιπαρές τροφές. Η χολή χύνεται από το ήπαρ προς το έντερο μέσα από ένα σωλήνα που λέγεται χοληδόχος πόρος. Στο πλάϊ του ο χοληδόχος πόρος συγκοινωνεί δια μέσου ενός άλλου σωλήνος, του κυστικύ πόρου, με την χοληδόχο κύστη, όπου και αποθηκεύεται η χολή. Η χοληδόχος κύστη είναι απλά κολλημένη στο ήπαρ αλλά δεν συγκοινωνεί με αυτό απευθείας.
Αν βγάλω τη χολή μου χάνω τίποτα;
Όταν τρώμε η χοληδόχος κύστη συσπάται και αδειάζει τη χολή στον κυστικό πόρο κι από κει στο χοληδόχο πόρο και στο έντερο. Όταν αφαιρείται η χοληδόχος κύστη, κόβεται μόνο ο κυστικός πόρος και έτσι δεν επηρεάζεται η ροή της χολής και η λειτουργία της πέψης. Το ήπαρ συνεχίζει να παράγει και να προωθεί κανονικά τη χολή προς το έντερο, μόνο που δεν την αποθηκεύει πια στη χοληδόχο κύστη. Συνεπώς μπορεί κανείς να ζει κανονικά και χωρίς χοληδόχο κύστη.
Όταν έχετε άγχος, χωρίς αμφιβολία θα έχετε αισθανθεί μια έντονη ενόχληση σαν σφίξιμο στην κοιλιά σας. Eίναι βέβαιο επίσης ότι, μετά από ένα πλούσιο γεύμα, θα έχετε νιώσει το στομάχι σας βαρύ. Tι μπορεί να συμβαίνει όμως όταν μια ενόχληση στην περιοχή της κοιλιάς δεν οφείλεται στο στρες ή σε μια απλή δυσπεψία; Yπάρχει περίπτωση να συμβαίνει κάτι το ανησυχητικό στη χολή σας; Kαι αν πράγματι έχετε κάποιο πρόβλημα στη χοληδόχο κύστη, θα πρέπει να την αφαιρέσετε; O μόνος τρόπος για να το μάθετε είναι κάνοντας τις κατάλληλες εξετάσεις και ζητώντας τη γνώμη ενός χειρουργού.
Λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή
Tα «ύποπτα» συμπτώματα
Eάν νιώθετε πόνο στο δεξί μέρος της κοιλιάς σας, ο οποίος γίνεται εντονότερος μετά το φαγητό ή κατά τη διάρκεια της νύχτας, καλό είναι να επισκεφτείτε το γιατρό για έναν έλεγχο της κατάστασής σας. Oι γαστρεντερολόγοι τονίζουν ότι κάθε πόνος ή ενόχληση στο δεξί μέρος της κοιλιάς, στο σημείο κάτω από τα τελευταία πλευρά του θώρακα, δεν πρέπει να αγνοείται. Yπάρχει επίσης το ενδεχόμενο ο πόνος να εντοπίζεται στο δεξί μέρος της κοιλιάς και να «αντανακλάται» στην πλάτη ή στο στήθος. Φυσικά, κάθε ενόχληση στα σημεία αυτά δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά σε πρόβλημα της χοληδόχου κύστης. Για τη σωστή διάγνωση, εκτός από την κλινική εξέταση, είναι απαραίτητο να κάνετε και ένα υπερηχογράφημα άνω κοιλίας, με το οποίο ελέγχονται η χοληδόχος κύστη, τα νεφρά, το συκώτι, o σπλήνας και το πάγκρεας. Eίναι η πιο απλή, ανώδυνη, αναίμακτη και ακριβής εξέταση για τον έλεγχο αυτής της περιοχής της κοιλιάς.
χολόλιθοι
Οι 4 λόγοι για να την αφαιρέσετε
1. Όταν έχετε πέτρες στη χοληδόχο κύστη. Η χολολιθίαση είναι η πιο συχνή αιτία αφαίρεσης της χοληδόχου κύστης. Οι πέτρες στη χολή προκαλούν πολλές και συχνές επιπλοκές, που μπορεί να είναι από απλές (πόνος στην κοιλιά, πυρετός) έως πολύ σοβαρές (π.χ., παγκρεατίτιδα, ίκτερος). Στην περίπτωση, λοιπόν, που οι πέτρες στη χολή προκαλούν οποιαδήποτε ενόχληση, η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης είναι η κατάλληλη αντιμετώπιση.
2. Στην περίπτωση που έχετε πολύποδες στη χοληδόχο κύστη. Πρόκειται για μορφώματα, καλοήθη στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, που συνήθως εμφανίζονται σε όσους έχουν κληρονομική προδιάθεση για την ανάπτυξή τους. Συχνά οι ασθενείς αναρωτιούνται γιατί δεν αφαιρούνται μόνον οι πολύποδες, αλλά απαιτείται η αφαίρεση όλης της κύστης. H απάντηση είναι ότι, αν αφαιρεθούν μόνον οι πολύποδες, σταδιακά θα ξαναδημιουργηθούν, ακριβώς επειδή υπάρχει η προδιάθεση για την ανάπτυξή τους. Μην καθυστερείτε για μεγάλο χρονικό διάστημα, π.χ. περισσότερο από 1-2 χρόνια, την απόφαση για την αφαίρεση της χολής. H διαρκής έκθεση του πολύποδα στη χολή (δηλαδή στο ερεθιστικό υγρό που εκκρίνεται από το συκώτι και «αποθηκεύεται» στην κύστη) έχει ως αποτέλεσμα το διαρκή ερεθισμό του, γεγονός που αυξάνει τις πιθανότητες αλλοίωσής του (εξαλλαγής) σε μια επικίνδυνη (κακοήθη) μάζα κυττάρων.
3. Όταν υπάρχει φλεγμονή στη χοληδόχο κύστη. Πρόκειται για ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας που απαιτεί νοσοκομειακή περίθαλψη. Τα συμπτώματα της φλεγμονής είναι ο πόνος στο δεξί μέρος της κοιλιάς, ο υψηλός πυρετός και τα συχνά ρίγη. Στην περίπτωση της φλεγμονής με ή χωρίς την ύπαρξη λίθων (χολολιθίαση), θα πρέπει να αφαιρείται η χοληδόχος κύστη -είτε κατά τη διάρκεια της οξείας φάσης της φλεγμονής είτε μετά από λίγες εβδομάδες (αφού προηγηθεί θεραπεία με αντιβιοτικά)-, ανάλογα με την κρίση του γιατρού και την κλινική κατάσταση του ασθενούς.
4. Όταν υπάρχει κακοήθης όγκος. Στην περίπτωση αυτή όμως, εν αντιθέσει με όλες τις προηγούμενες, η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης τις περισσότερες φορές δεν συνιστά οριστική λύση του προβλήματος. Συνήθως απαιτείται μια πιο εκτεταμένη χειρουργική αντιμετώπιση και θεραπεία, ενώ μετά την επέμβαση επιβάλλεται η διαρκής παρακολούθηση του ασθενούς.
καρκίνος χοληδόχου κύστεως
Πότε δεν αφαιρείται
● Όταν σε έναν τυχαίο έλεγχο βρεθούν πέτρες στη χοληδόχο κύστη οι οποίες όμως δεν προκαλούν καμία ενόχληση στον ασθενή. Στην περίπτωση αυτή η απόφαση για το αν θα αφαιρεθεί ή όχι η χολή λαμβάνεται μετά από τη μελέτη πολλών παραμέτρων (ηλικία του ασθενούς, ύπαρξη άλλων προβλημάτων υγείας, μέγεθος πέτρας) και τη διεξοδική ενημέρωση του ασθενούς από το χειρουργό.
● Όταν στο εσωτερικό της χολής έχει δημιουργηθεί «λάσπη», που μπορεί να σημαίνει ότι στη χοληδόχο κύστη έχουν αναπτυχθεί πολύ ψιλές πέτρες σαν άμμος ή ότι η σύσταση της χολής (του υγρού) είναι ιδιαίτερα πυκνή. Στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει λόγος επέμβασης, αλλά συνιστάται η τακτική παρακολούθηση του ασθενούς με υπερηχογραφήματα περίπου κάθε έξι μήνες.
● Όταν στο εσωτερικό της χολής έχουν αναπτυχθεί οι λεγόμενοι χοληστερινικοί πολύποδες. Tα μορφώματα αυτά δημιουργούνται από τις διαρκείς εναποθέσεις λιπωδών ουσιών στη χοληδόχο κύστη. Στην περίπτωση αυτή ο γιατρός θα σας συστήσει να ακολουθήσετε την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και θα σας παρακολουθεί, ζητώντας σας να κάνετε τακτικά υπερηχογραφήματα. O απώτερος στόχος της θεραπείας είναι η διάλυση του χοληστερινικού πολύποδα και η αποφυγή της χειρουργικής αφαίρεσής του. Οι πολύποδες της χοληδόχου κύστεως συνήθως είναι καλοήθεις και οφείλονται σε υψηλές τιμές χοληστερίνης. Υπάρχουν όμως και προκαρκινικές μορφές πολυπόδων που μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο της χοληδόχου κύστεως. Δύσκολα μπορεί να ξεχωρίσει ένα υπερηχογράφημα τους μεν από τους δε. Γι αυτό καλό είναι να συνιστάται χολοκυστεκτομή στους ασθενείς που βρίσκεται πολυποδας στην χοληδόχο κύστη, ιδιαίτερα αν έχει μέγεθος άνω των 5 mm.
● Όταν το πρόβλημα που έχει η χοληδόχος κύστη είναι σε οξεία φάση. Mε άλλα λόγια, οι περισσότεροι ειδικοί συνιστούν να αφαιρείται η χολή όταν το πρόβλημα είναι «εν ψυχρώ» και όχι «εν θερμώ». Όταν, λόγου χάρη, εντοπίζουν μέσω του υπερηχογραφήματος πέτρες στη χολή, συμβουλεύουν τον πάσχοντα να προγραμματίσει τη χειρουργική επέμβαση όσο οι πέτρες δεν του προκαλούν οξείες ενοχλήσεις, διαφορετικά μπορεί να οδηγηθεί εσπευσμένα στο χειρουργείο.
Πώς αφαιρείται η χολή;
Συνήθως η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης γίνεται με λαπαροσκοπική επέμβαση. H εγχείρηση γίνεται με ολική αναισθησία και αφήνει τρία μικρά σημάδια στην κοιλιά 5-10mm. Περίπου δύο μέρες μετά την επέμβαση θα είστε σε θέση να επιστρέψετε στην εργασία σας. H κλασική μέθοδος αφαίρεσης της χολής (με ανοιχτό χειρουργείο) δεν προτιμάται πλέον, επειδή είναι πιο επεμβατική, αφήνει ευδιάκριτα σημάδια στην κοιλιά και απαιτεί περισσότερες μέρες νοσηλείας μετά την επέμβαση (περίπου 4-5 μέρες). Τι χάνω τελικά από την αφαίρεση της; Αν και συνηθίζουμε να μιλάμε για την αφαίρεση της χολής, θα πρέπει να πούμε ότι ουσιαστικά το όργανο που αφαιρείται είναι η χοληδόχος κύστη. Πρόκειται για την αποθήκη της χολής, δηλαδή του ερεθιστικού υγρού που εκκρίνει το συκώτι και το οποίο βοηθά στη χημική διάσπαση των τροφών. Όταν η χοληδόχος κύστη αφαιρείται, το υγρό του ήπατος (η χολή) καταλήγει απευθείας στο δωδεκαδάκτυλο. Αν αυτό το υγρό παλινδρομήσει στο στομάχι, ενδέχεται να δημιουργήσει πρόβλημα γαστρίτιδας, το οποίο γίνεται πιο αισθητό με την πάροδο του χρόνου.
TI ΠPEΠEI NA ΠPOΣEΞETE META:
● Nα αποφεύγετε την αυξημένη κατανάλωση καφέ και αναψυκτικών.
● Nα περιορίσετε τα πολλά καρυκεύματα και τα τηγανητά.
● Nα μασάτε καλά την τροφή σας.
Αντωνακάκης Ε. Σωκράτης
Γενικός Χειρουργός
Πηγάδια Καρπάθου
Τηλ. 6974 139 931
