Η αποδοχή της υπάρξεως ή μη του Θεού είναι θέμα πίστεως. Δεν αποδεικνύεται, αλλά πιστεύεται. Η Ορθόδοξη Εκκλησία πιστεύει ότι τον Αληθινό Θεόν και τον τριαδικόν τρόπον υπάρξεως αυτού μας απεκάλυψε ο ίδιος ο Υιός του Θεού με την Σάρκωσί του. Βεβαίως ο κάθε άνθρωπος μπορεί να έχη οποιαδήποτε ιδέα περί του Θεού. Όμως για μας τους Ορθόδοξους Χριστιανούς πίστις μας είναι, ότι ο Θεός είναι Τριαδικός, γιατί είναι ΑΓΑΠΗ. Αγάπη δε χωρίς άλλο πρόσωπο είναι ανύπαρκτη.
Ο αείμνηστος Καθηγητής της Δογματικής Χρήστος Ανδρούτσος, γράφει: "Κατά την πίστιν της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας ο εις Θεός την ουσίαν είναι Τριαδικός τας υποστάσεις, Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα. Τα τρία αυτά πρόσωπα δεν είναι ούτε όψεις ή εκφάνσεις της μιας θεϊκής ουσίας, ως εδέχετο ο Σαβελλιανισμός, ούτε αυθυπόστατα κέντρα ή μορφές αποκαλύψεως, ώστε να αποτελώνται τρεις θεοί αντί ενός, αλλά είναι τρόπος της αϊδίου υπάρξεως του ενός Θεού, εν οις διακρίνεται άμα και συνάπτεται η θεότης." (σελίς 72-73).
Η διάκρισις των τριών θείων προσώπων έγκειται εις το ότι ο μεν αγέννητος Πατήρ γεννά φύσει αϊδίως τον Υιον και εκπορεύει το Πνεύμα τον Άγιον, ο δε Υιος γεννάται αχρόνως εκ του Πατρός και το Άγιον Πνεύμα εκπορεύται εκ του Πατρός. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε τρεις θεούς, αλλά τρεις διακεκριμένους μεταξύ των φορείς της μιας θείας ουσίας, η οποία ενυπάρχει εις τα τρία πραγματικά διαφορετικά πρόσωπα, έκαστον των οποίων κατέχει όλην την θείαν ουσίαν. Τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος συνάπτονται μεταξύ τους, δεδομένου ότι ενυπάρχουν ασυγχύτως και ατρέπτως μεταξύ τους και περιχωρούνται. Ο μεν Πατήρ ενυπάρχει και περιχωρεί ασυγχύτως εις τον Υιόν και το Άγιον Πνεύμα, ο δε Υιός εις τον Πατέρα και το Άγιον Πνεύμα, και το Πνεύμα το Άγιον εις τον Πατέρα και τον Υιόν.
Τι σημαίνει "ΤΡΙΑΔΙΚΟΣ ΘΕΟΣ";
Ό,τι και όσα αν προσπαθήσουμε να αναφέρουμε για το Θεό δεν θα μπορέσουμε ποτέ να προσδιορίσουμε και να καταλάβουμε αυτό που είναι ο Θεός. Θα είναι μια πράξη παιδική σαν αυτή που κάνουν τα παιδιά στις παραλίες το καλοκαίρι. Παίρνουν ένα κουβαδάκι και προσπαθούν με αυτό να βγάλουν τη θάλασσα στη στεριά αλλά δεν τα καταφέρνουν. Ο Αγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέγει: ¨Απειρον το Θείον και ακατάληπτον και τούτο μόνον καταληπτόν η απειρία και η ακαταληψία. Είναι άπειρος και ακατάληπτος ο Θεός και εκείνο που καταλαβαίνουμε εμείς είναι ότι είναι άπειρος και ακατάληπτος. Ο Χριστός στη Σαμαρείτισσα λέει ότι ο Θεός είναι Πνεύμα και τους προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δει προσκυνείν. Ότι δηλαδή ο Θεός είναι Πνεύμα και αυτοί που τον λατρεύουν πρέπει να τον λατρεύουν με τη δύναμη του Πνεύματος, που φανερώνει την αλήθεια (Ιω. 4,24).
Πατέρας, Υιός και Αγιο Πνεύμα.
Σύμφωνα με την χριστιανική πίστη ο Θεός είναι ο ΩΝ, ο υπάρχων, ο Κύριος και δημιουργός όλων των νοερών και υλικών δημιουργημάτων που φανερώθηκε (αποκαλύφθηκε) στον κόσμο με τρείς υποστάσεις. (Πατέρας, Υιός και Αγιο Πνεύμα). Και τα τρία πρόσωπα μαζί φανερώνονται για πρώτη φορά κατά τη βάπτιση του Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό.
Ο Ιησούς Χριστός το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, είναι ο Υιός ο αγαπητός, ο μονογενής, που γενιέται από τον Πατέρα, χωρίς μητέρα, αχρόνως και εν χρόνω από την Υπεραγία Θεοτόκο με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας. Είναι τέλειος Θεός και τέλειος άνθρωπος, δηλαδή Θεάνθρωπος. Με το μυστήριο της σαρκώσεως, σταυρώσεως και αναστάσεώς Του ελευθερώνει τον άνθρωπο από τα δεσμά του θανάτου και τον λυτρώνει από τον διάβολο και την αμαρτία. Με την ανάληψή Του, ανεβάζει την ανθρώπινη φύση στον Πατέρα και την τοποθετεί εκεί που ήταν το πρότερον, στην κατάσταση πρίν από την πτώση των πρωτοπλάστων.
Το Άγιο Πνεύμα είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, που τώρα εργάζεται στη Εκκλησία και τελειώνει (καθαγιάζει) τα μυστήρια. Ο χριστιανός το δέχεται αρχικά στο μυστήριο του χρίσματος. Εκεί λαμβάνει όλες τις δωρεές Του τις οποίες, εάν θελήσει να αξιοποιήσει, μπορεί να καταξιωθεί της μεγάλης χάριτος που είναι η κοινωνία με τον Αγιο Θεό και τελικά η προσωπική του θέωση κατά χάρη και ο Αγιασμός.
Εχουν προσπαθήσει πολλοί και έχουν γραφτεί πολλά για τον Αγιο Θεό. Η υπόθεση όμως είναι πολύ προσωπική. Ο καθένας μας νοιώθει μέσα του την παρουσία του Θεού μυστικά και δεν μπορεί να την εκφράσει με λόγια. Για το λόγο αυτό και εμείς ας αφήσουμε τον ίδιο τον Άγιο Θεό να αποκαλυφθεί μέσα μας και ας προσπαθήσουμε να τον αναγνωρίσουμε στο πρόσωπο του κάθε αδελφού μας. Ο άνθρωπος σαν εικόνα του Θεού δείχνει το δημιουργό του. Αν προσέξουμε με προσοχή τον αδελφό, εκεί θα δούμε και τον τεχνίτη, τον δημιουργό. Εξ άλλου, ο Αγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει ότι όποιος λέει ότι αγαπάει τον Θεό που δεν τον βλέπει και μισεί τον αδελφό που είναι δίπλα του είναι ψεύτης (Ιωάνν. 4,20).
(Από την έκδοση της Ιεράς Μητροπόλεως Ηλείας που έχει τίτλο: "ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ" - δια μεγάλους προσερχομένους στο άγιο Βάπτισμα - και την επιμελήθηκε ο θεολόγος κ. Γεώργιος Κομιώτης, Πρόεδρος της Δ.Ε. της Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων Παραρτήματος Νομού Ηλείας).
