Τις τελευταίες δυο εβδομάδες διαβάζουμε για μια έρευνα του τμήματος Πειραματικής Ψυχολογίας του πανεπιστημίου της Οξφόρδης (π.χ. ΕΔΩ, ΕΔΩ ή ΕΔΩ) της οποίας το συμπέρασμα είναι ότι το Facebook μας κάνει εξυπνότερους. Ας δούμε όμως τι είδους πειράματα έκαναν οι ερευνητές και σε ποιο συμπέρασμα κατέληξαν στην πραγματικότητα:
“….Ο ερευνητές της Πειραματικής Ψυχολογίας της Οξφόρδης με επικεφαλής τον Τζερόμ Σάλετ, που δημοσίευσαν την εργασία τους στο περιοδικό «Science», έκαναν μελέτες με 23 μακάκους, από τους οποίους ο ένας κρατήθηκε σε απομόνωση, ενώ οι υπόλοιποι τοποθετήθηκαν σε ομάδες διαφορετικού μεγέθους (δύο επτά ατόμων), επί 15μήνες. Οι Βρετανοί επιστήμονες, χρησιμοποιώντας τεχνικές μαγνητικής απεικόνισης του εγκεφάλου, διαπίστωσαν ότι τα πειραματόζωα που ζούσαν σε μεγαλύτερες κοινωνικές ομάδες, είχαν περισσότερη φαιά ουσία σε συγκεκριμένες εγκεφαλικές περιοχές, που αφορούν την επεξεργασία των κοινωνικών πληροφοριών, όπως π.χ. αυτές που εμπλέκονται στην αναγνώριση προσώπων, στην κατανόηση των χειρονομιών και των κραυγών των άλλων κ.α. Όσο προστίθεντο στο κλουβί περισσότεροι μακάκοι, τόσο αύξανε ο όγκος του εγκεφάλου όλων (αύξηση της μάζας της φαιάς ουσίας σε ποσοστό περίπου 5% για κάθε έξτρα «συγκάτοικο»).Επίσης οι ερευνητές βρήκαν ότι τα ζώα με την περισσότερη φαιά ουσία στον προμετωπιαίο φλοιό τους, όπου μεταξύ άλλων βρίσκεται η περιοχή του εγκεφάλου από την οποία εξαρτάται η κατανόηση των άλλων, αναλάμβαναν πιο κυριαρχικό ρόλο. Η θέση ενός ζώου στην ιεραρχία εξαρτάται από τις κοινωνικές επαφές του, δηλαδή από τη δυνατότητά του να κάνει φίλους και να συνάπτει συμμαχίες, έτσι ώστε να έχει προνομιακή πρόσβαση στους διαθέσιμους πόρους, ιδίως στην τροφή….……Σύμφωνα με τον Σάλετ, η νέα μελέτη δείχνει πως «τα νευρωνικά δίκτυα στον εγκέφαλο των ανθρώπων, τα οποία επεξεργάζονται τις κοινωνικές πληροφορίες, εξελίχτηκαν με βάση προϋπάρχοντα δίκτυα που έκαναν ανάλογους κοινωνικούς «υπολογισμούς» στους πιθήκους…”
Συνεπώς αφού το Facebook είναι κοινωνικό δίκτυο με φίλους και ο άνθρωπος προέρχεται από τον πίθηκο – τότε το facebook μας κάνει εξυπνότερους. Απλά πράγματα!
Στη συνέχεια ακολουθεί μια ενδιαφέρουσα άποψη για το Facebook από ένα νέο άνθρωπο που δημοσιεύθηκε στο blog ΜE TΗ MATIA ENOΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ πριν από δυο μήνες:
Facebook: Το πιο άχρηστο κατασκεύασμα καθημερινής χρήσης
Αρχικά να ξεκαθαρισω ότι είμαι μέλος του facebook, αρκετα ενεργό παλαιότερα, σχεδόν ανενεργό τον τελευταίο καιρό. Δεν διέγραψα το λογαριασμό μου για καθαρά πρακτικούς λόγους, και επειδή υπάρχουν άτομα με τα οποία θα ήθελα να επικοινωνώ κάπου κάπου και που αντί για mail χρησιμοποιούν facebook.
Να με συγχωρέσετε σας παρακαλώ αλλά θα γράψω την άποψη μου, με τον πιο σωστό τρόπο κατά την άποψη μου, “ντόμπρα και σταράτα”.
Το facebook είναι μία από τις χειρότερες εφευρέσεις του ανθρώπου, πονηρά φτιαγμένη και άχρηστη σε πολύ μεγάλο βαθμό! Έχει μία χρησιμότητα και εμείς το έχουμε κάνει πολυεργαλείο. Και όχι, δεν μιλαω για φακέλωμα, υποκλοπή προσωπικών δεδομένων και όλα αυτά που ακούγονται κατά καιρούς. Αυτό είναι ένα άλλο θέμα στο οποίο δεν θα ασχοληθώ στο παρόν κείμενο. Μιλάω για άλλες κακοτοπιές και πονηριές.
Το facebook είναι φτιαγμένο με τέτοιο τρόπο ώστε να εθίζει το χρήστη να το χρησιμοποιεί συνέχεια και αυτό το πετυχαίνει με πολύ συγκεκριμένο τρόπο. Η μέθοδος είναι απλούστατη και πάντα δουλεύει. Είναι η μέθοδος που χρησιμοποιούν τα μεντιουμ για να κρατήσουν τους πελάτες τους. Τους λένε “αυτά που θέλουν να ακούσουν”. Έτσι και αυτό το κατασκεύασμα προσπαθεί να σε κολακεύει συνέχεια για να μη φύγεις! Αλήθεια γιατί δεν υπάρχει κουμπί “dislike” ώστε να μπορεί κάποιος χρήστης να δείχνει τη δυσαρέσκεια του για κάποιον άλλο χρήστη; Μα γιατί πολύ απλά, με αυτό τον τρόπο θα τον στεναχωρέσει, θα του πληγώσει τα αισθήματα, ενώ σε διαφορετική περίπτωση τον κάνει να αισθάνεται σπουδαίος! Μα σπουδαίος από τα like’s; Ναι! Σπουδαίος από τα like’s!
Γιατί αλήθεια δεν υπάρχει σχετική ειδοποίηση στο χρήστη όταν ένας από τους “φίλους” του, τον διαγράψει από “φίλο” του, ενώ συνεχώς το ίδιο κατασκεύασμα σου προτείνει συνεχώς ανθρώπους, τους οποίους μπορεί να τους έχεις δει μια φορά στη ζωή σου, ή ακόμα χειρότερα είναι απλά “φίλος φίλου”, για να τους κάνεις “φίλους”; Η απάντηση είναι η ίδια και προφανής. Το κατασκεύασμα δεν θέλει να σε στεναχωρέσει. Θέλει να σε κάνει να αισθάνεσαι ευτυχισμένος γιατί έχεις πολλούς “φίλους” και πολλά like. Αφού μόνο τέτοια μπορείς να έχεις ρε άνθρωπε, τι άλλο θέλεις; Dislike και εχθροί δεν υπάρχουν στο παιχνίδι.
Μετά την εξάρτηση έρχεται η ποζεριά και το “δες τι καλός που είμαι”. Ο λόγος για τους “δήθεν”, που οτιδήποτε κάνουν πρέπει να το ανεβάζουν στο facebook για να το δουν οι “φίλοι” τους. Για ποιο λόγο ρε άνθρωπε πρέπει να το δουν τόσοι άνθρωποι, που με τους περισσότερους μπορεί να μην είχες ούτε μια καλημέρα; Γιατί ρε δήθεν, να πρέπει όταν πας διακοπές να ανεβάζεις και φωτογραφίες για να δούνε όλοι που πήγες; Μήπως τελικά ρε κατακαημένε πήγες διακοπές για να έχεις να ανεβάσεις φωτογραφίες στο facebook; Οι ερωτήσεις είναι ρητορικές, δεν χρειάζονται απάντηση.
Μετά έχουμε τα “των πεθαμένων”. Μόλις πεθαίνει κάποιος σπουδαίος, τρέχουμε ποιος θα προλάβει να κάνει Group στη μνήμη του μεγάλου καλλιτέχνη, δημιουργού κλπ πάλι με σκοπό τα like’s και τα μέλη που θα αποκτήσει το group που μετά το ίδιο το group μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οποιαδήποτε άλλη χρήση. Για οτιδήποτε γίνει ή δεν γίνει στον κόσμο το facebook έχει και το καταλληλο μέρος και τρόπο για να το εκφράσεις. Πάντα χωρίς να ενοχληθείς ή να στεναχωρεθείς για τίποτα. Μα θα που πείτε, από το facebook βγήκαν και οι αγανακτισμένοι που τους υποστήριξες! Οι αγανακτισμένοι γεννήθηκαν στο facebook αλλά σχεδόν αμέσως “αποχώρησαν”. Έφτιαξαν ιστοσελίδες, blogs, απέκτησαν χαρακτήρα και θεματολογία, δεν έμειναν στο βούρκο του “όλα τα σφάζω όλα τα μαχαιρώνω”, περάστε κόσμε να πάρεις ότι σαβούρα κυκλοφορεί! Γιατί αυτό είναι το facebook. Μια σελίδα που περιέχει τα πάντα, και όταν κάτι περιέχει τα παντα, εκτός από τον ίδιο τον κόσμο, είναι ένας άλλος κόσμος. Και ένας κόσμος μέσα σε ένα κόσμο μπορεί να φέρει τη καταστροφή!
Ας έρθουμε τώρα στη θεματολογία. Όταν ένα site δεν έχει συγκεκριμένη θεματολογία-σκοπό, κατ’ εμέ είναι για τα σκουπίδια! Αλήθεια ποιος είναι ο σκοπός του facebook; Η κλασσική απάντηση είναι η κοινωνική δικτύωση, αφού πρόκειται για ένα social media. Εγώ θα απαντούσα κάπως διαφορετικά. Ο σκοπός του facebook διαμορφώνεται μέσα από το σκοπό των χρηστών του. Η πλειοψηφία των αντρών χρηστών λοιπόν έχουν ως σκοπό πρώτον να χτυπήσουν γκόμενα (για να μην πω τίποτα χειρότερο), δεύτερον να δείξουν σε όλους ότι έχουν καινούργιο σπίτι-αμάξι-μηχανάκι-ποδήλατο-πατίνι και τρίτον να σκοτώσουν την ώρα τους. Από την άλλη η πλειοψηφία των γυναικών έχουν ως σκοπό πρώτον να δείξουν ότι είναι όμορφες και έξυπνες χωρίς βέβαια να θίγονται με τα κολακευτικά σχόλια των αντρών που τις κολλάνε, εκτός αν είναι χυδαία οπότε “θίγονται”. Δεύτερον να ποζάρουν σε διάφορες στάσεις που τις κολακεύουν για να πάρουν like’s και τρίτον σαν τους άντρες επίσης να κουτσομπολεύουν ατελείωτες ώρες στα chat και στα παιχνιδάκια για ανούσια θέματα.
Εγώ αυτό δεν το λέω κοινωνική δικτύωση, αλλά ΚΑΤΑΝΤΙΑ! Το facebook με τον τρόπο που προανέφερα έχει καταφέρει να κονιορτοποιήσει στο μέγιστο βαθμό κάθε νευρώνα του εγκεφάλου του φανατικού χρήστη εθίζοντας τον σε μια ασχολία που δεν έχει καν λόγο ύπαρξης. Για ποιο λόγο να σε ενδιαφέρει, αν η “Lady Gaga είναι άντρας”, αν στην Ιαπωνία κάποιος “έκανε σούπα το παιδί του και το έφαγε”, αν έχουν δημιουργήσει “Υβρίδιο ανθρώπου-ελέφαντα” ή ακόμα ακόμα ποια είναι η ομορφότερη του facebook, ποιος έχει πιο φαρδείς ώμους και πόσα πράγματα ξέρουν οι “φίλοι” σου για σένα; Και για να προλάβω μερικούς, η απάντηση εγώ δεν τα βλέπω αυτά , δεν μετράει, γιατί απλούστατα δεν είναι στο χέρι σου. Το κατασκεύασμα στα πετάει μπροστά στα μάτια σου, και να μην κάνεις κλικ, την άχρηστη πληροφορία την έβαλες στο κεφάλι σου. Άντε να τις χιλιάσεις!
Συμπερασματικά λοιπόν και για να μην πολυλογώ:
Το εν λόγω κατασκεύασμα, ΔΕΝ κοινωνικοποιεί , ΔΕΝ σε βοηθάει να κάνεις φίλους, ΔΕΝ ενημερώνει, ΔΕΝ ψυχαγωγεί, ΔΕΝ είναι χρήσιμο σε καθημερινή βάση και ΔΕΝ είναι παιχνίδι. Αντιθέτως σε εθίζει στο ΧΑΣΙΜΟ ΧΡΟΝΟΥ, στο ΚΟΥΤΣΟΜΠΟΛΙΟ, στην ΕΠΙΔΕΙΞΗ, στη ΜΑΤΑΙΟΔΟΞΙΑ πολτοποιώντας τον εγκέφαλο σου. Το μόνο χρήσιμο που έχει αν χρησιμοποιηθεί σωστά είναι το να φέρει σε επαφή ανθρώπους που δεν θα μπορούσαν να έρθουν σε διαφορετική περίπτωση. Ως εκεί όμως! Από αυτό που πραγματικά είναι μέχρι το να μετατραπεί στο υπερsite που το έχουμε κάνει όλοι μας, έχουν μεσολαβήσει λίγα χρόνια αλλά άπειρα καμένα μυαλά και κατεστραμένες προσωπικότητες!!
Έτσι όπως το λέω. Όταν ζεις για το facebook, ακόμα και αν δεν το παραδέχεσαι είσαι και καμένο μυαλό και κατεστραμένη προσωπικότητα. Και αν δεν ξέρετε αν είστε ή δεν είστε, μην κάνετε log in στο facebook για ένα μήνα. Αν μπορείτε με ευκολία, συγχαρητήρια, μάλλον κάνετε σωστή χρήση, αν πάλι στην πρώτη εβδομάδα υποκύψετε ίσως πρέπει να σκεφτείτε λίγο περισσότερο την κατάσταση σας.
Τέλος, να πω ότι γνωρίζω πολλά άτομα που τα εκτιμώ πολύ και που είναι καθημερινοί χρήστες (μερικοί και φανατικοί) του facebook και στα οποία θα ήθελα να αναφερθώ. Αυτό το κείμενο δεν το έγραψα για εσάς, το έγραψα για εμένα. Εκεί καταστάλαξα μετά από κάποια χρόνια ως απλός (δεν θα έλεγα φανατικός) χρήστης του facebook. Είναι η άποψη μου και απλά τη δημοσίευσα γιατί μπορεί κάποιος να ενδιαφέρεται, την έγραψα και ας ενοχλήσει πολλούς, την έγραψα και ας θυμώσουν κάποιοι, την έγραψα και ας με βρίσετε, την έγραψα και ας μη μου κάνετε like, μπορώ να ζήσω και χωρίς αυτά. Ελπίζω και εσείς.
υ.γ.1
Για τους γονείς που διάβασαν αυτό το άρθρο θα έλεγα μόνο αυτό:
Το facebook είναι ακατάλληλο για ανηλίκους.
υ.γ.2
Συγνώμη αν ξέχασα να βάλω εισαγωγικά (“”) όλες τις φορές που χρησιμοποίησα τις λέξη φίλος, στο παραπάνω κείμενο. Δεν το έκανα επίτηδες.
υ.γ.3
Σκόπευα να αφαιρέσω το κουμπί LIKE που έχω στο blog, αλλά το αφήνω για λίγο καιρό ακόμα. Θέλω να δω αν υπάρξει άτομο που θα κάνει LIKE στην επίθεση εναντίον της φιλοσοφίας του LIKE. Καλό έ;;
