Πολύ συχνά τα πράγματα δεν έρχονται όπως θα επιθυμούσαμε. Έρχονται ανατροπές στα σχέδιά μας, εμφανίζονται προβλήματα υγείας, εργασίας, οικονομικών, σχέσεων.... Τα όνειρά μας για το μέλλον διαψεύδονται και οι προσδοκίες μας ματαιώνονται. Συχνά υπάρχουν δικά μας λάθη και παραλείψεις στη βάση των δυσάρεστων εξελίξεων και άλλοτε εξωτερικά γεγονότα ανατρέπουν απρόβλεπτα τους προγραμματισμούς μας.
Πως αντιδρά συνήθως ένα άτομο μπροστά στα προβλήματα :
)
Ας εξετάσουμε πρώτα τις αρνητικές συμπεριφορές :
1. Τα αρνείται, κάνει ότι δεν τα βλέπει, στρουθοκαμηλίζει, τα απωθεί από τη σκέψη του και αναβάλει την αντιμετώπισή τους, ναρκώνεται.
2. Παγώνει και ακινητοποιείται
3. Απομακρύνεται , το βάζει στα πόδια
4. Γκρινιάζει και κλαίγεται στους φίλους του
5. Θυμώνει και ξεσπάει
5. Θυμώνει και ξεσπάει
5. Αγχώνεται ανώφελα και επεξεργάζεται καταστροφικά σενάρια
6. Κλείνεται και παραιτείται
7. Αρρωσταίνει και αυτοκαταστρέφεται
7. Αρρωσταίνει και αυτοκαταστρέφεται
Άρνηση - πάγωμα - απομάκρυνση
Το πρώτο πράγμα που συχνά θα κάνει ο άνθρωπος με ένα έντονο πρόβλημα είναι να τρέξει προς την αντίθετη κατεύθυνση. «Εάν τρέξω αρκετά μακριά, δεν θα είναι εκεί όταν επιστρέψω», έχουν πει μερικοί καθώς τρέχουν από εδώ και από εκεί. Επαναλαμβάνεται δηλαδή η φυγή προς τη Σανμαρκάνδη.
'Ενας σοφός, που ήξερε την γλώσσα των πουλιών, ακούει το πρωί να κελαηδάνε: "Ήρθε ο Χάροντας να πάρει τον αφέντη." Φωνάζει τους υπηρέτες: "Σελώστε το πιο γρήγορο άλογο. Φεύγω για Σαμαρκάνδη!" Αργότερα περνάει ο Χάροντας, με ρούχα ζητιάνου. Ρωτάει: "Που είναι ο αφέντης;" "Στο δρόμο για τη Σαμαρκάνδη." "Καλά τότε," μονολογεί ο Χάροντας, "γιατί νόμισα πως τον είδα εδώ - και το βιβλίο μου γράφει ότι σήμερα βράδυ, πρέπει να τον πάρω από τη Σαμαρκάνδη."
Το έχετε δει ξανά και ξανά. Και έτσι αρχίζει το τρέξιμο, και υπάρχουν πάρα πολλοί τρόποι για να τρέξει κανείς. Υπάρχουν τρόποι για να απασχολείται το μυαλό. Υπάρχουν πολλών ειδών ναρκωτικά, εργασιοθεραπεία (όσο υπάρχει δουλειά) , shoping therapy (τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα). Υπάρχει η διαδικασία του να αγνοείτε το πρόβλημα « Αα, θα περάσει, θα φύγει». Αλλά παραμένει, έτσι δεν είναι; Είναι εκεί και σιγά-σιγά γίνεται χειρότερο. Μερικές φορές αδρανοποιείται. Μερικές φορές η ενέργεια του τρεξίματος στην πραγματικότητα το κάνει πιο έντονο! Δεν μπορείτε να ξεφύγετε από αυτό. Αργά ή γρήγορα θα το βρείτε μπροστά σας με πολλαπλάσιο φορτίο .
Ξεφόρτωμα
Υπάρχουν άνθρωποι με προβλήματα μπροστά τους που αποφασίζουν ότι εάν τα μοιραστούν απλά με αρκετούς γνωστούς και φίλους , αυτά θα εξαφανιστούν! Τηλεφωνούν και καλούν όλους τους φίλους τους και τους λένε τα πάντα για τα προβλήματα τους. Επαναλαμβάνουν τις ιστορίες τους ξανά και ξανά, νομίζοντας ότι κάνοντ;άς το αυτό ίσως κάποια ημέρα εξαφανιστούν τα προβλήματά τους. Αισθάνονται ότι εάν μπορούσαν να βάλουν πιο πολλά άτομα να ασχοληθούν ενεργά, το πρόβλημα ίσως να λυνόταν. Στην πραγματικότητα δεν θέλουν προτάσεις ή λύσεις, θέλουν ουσιαστικά να μεταφέρουν τα προβλήματα στους άλλους και να νιώσουν μια προσωρινή ανακούφιση! Στην πραγματικότητα εξαντλούν τους φίλους που αρχίζουν σιγά σιγά να απομακρύνονται και να τους αποφεύγουν. Δεν αποδίδει ούτε αυτός τρόπος. Στην ουσία γυρίζουν την πλάτη τους στο ζήτημα της υπευθυνότητας, που πραγματικά είναι η βάση των προβλημάτων. Απλώς δεν υπάρχει κανένας άλλος που να μπορεί ν' αναλάβει και να λύσει προβλήματα τα οποία έχουν επάνω τους το δικό τους όνομα.. Ακόμη κι αν κάποιος αναλάμβανε να τους προσφέρει μια έτοιμη λύση δεν θα κέρδιζαν τίποτα σε επίπεδο ωριμότητας και ατομικής εξέλιξης. Μπορείς να αντιγράψει στις εξετάσεις , να πλαστογραφήσει ένα δίπλωμα αλλά δεν θα κατακτήσει έτσι τη γνώση και τις ικανότητες που χρειάζονται για να εξασκήσει ένα επάγγελμα. Μια ζωή θα στηρίζεται σε ξένα δεκανίκια και θα τον καταρρακώνει η ανασφάλεια και ο φόβος της ανεπάρκειας.Ανώφελη ταραχή και επεξεργασία καταστροφικών σεναρίων
Ο ψυχαναγκαστικός μηρυκασμός του προβλήματος συχνά ενισχύει το μέγεθος του και παραλύει τη βούληση ! Είναι πιο εύκολο, όταν βλέπετε μια πρόκληση μπροστά σας, να καθίσετε κάτω και ν' ανησυχείτε γι' αυτήν, αντί να την πλησιάσετε ώστε να την κατανοήσετε και να της δώσετε την κατάλληλη απάντηση. Πολλοί εξαντλούνται σε αδιέξοδους εσωτερικούς μονολόγους προσπαθώντας να εντοπίσουν εξωτερικούς υπεύθυνους για τα δεινά τους, αντί να εστιαστούν στο ίδιο το πρόβλημα και να βρουν την καλύτερη λύση. Μπαίνοντας στο ρόλο του θύματος ανακουφίζονται από την ευθύνη της δράσης, ενώ ταυτόχρονα ελπίζουν να προσελκύσουν την προσοχή και τη στήριξη.
Θυμός - αγανάκτηση - ξέσπασμα
Υπάρχουν άτομα που ψάχνουν συστηματικά να φορτώσουν την ευθύνη για τη ζωή τους αποκλειστικά στους άλλους. Αρνούνται πεισματικά να κάνουν την αυτοκριτική τους και να διορθώσουν τα λάθη τους. Θεωρούν ότι οι μόνοι που έχουν ευκαιρίες στην παρούσα κρίση είναι οι κερδοσκόποι βιομήχανοι και οι επιχειρηματίες , που εκμεταλλεύονται την κατάσταση για να μειώσουν τους μισθούς των εργαζομένων ή να αυξήσουν τις τιμές των προϊόντων. Σύμφωνα με αυτή την άποψη « τα θύματα της οικονομικής κρίσης δεν χρωστάνε τίποτα να ακούνε την παραπάνω απίστευτη ατάκα σαν γενική προτροπή για ολόκληρη την κοινωνία». Ένα φίλος μεταξύ άλλων μου έγραψε : «Μπορούμε ναβγούμε μόνοι μας από το σπήλαιο ή μήπως πρέπει να αποκαλύψουμε και να τιμωρήσουμε αυτούς που μας κρατούν έτσι φυλακισμένους και μας δείχνουν μια άλλη πραγματικότητα;» Αυτή η οπτική γωνία δεν είναι λανθασμένη, είναι απλά περιορισμένη και επίπεδη. Ο άνθρωπος δεν είναι αποκλειστικό προϊόν των εξωτερικών συνθηκών, ούτε έρμαιο των εσωτερικών του ορμέφυτων, αλλά μπορεί να αναλάβει τον έλεγχο του πηδαλίου του και να χαράξει την πορεία του. Θα ήταν σχετικά απλό να εντοπίσουμε τους υπεύθυνους για την κατάστασή μας, να τους καταδικάσουμε και να ζήσουμε εμείς καλά και τα παιδιά μας καλύτερα. Οι εσωτερικές αλυσίδες της άγνοιας δεν σπάνε με την φυλάκιση των εξωτερικών δυναστών. Φυσικά πρέπει να αγωνιστούμε συλλογικά για να επιτύχουμε την βελτίωση των εξωτερικών συνθηκών, όμως αν δεν γίνει παράλληλα μια επανάσταση της συνείδησης κάποιοι άλλοι δυνάστες θα πάρουν τη θέση των παλιών. Η εξωτερική πραγματικότητα δεν είναι παρά η προβολή του εσωτερικού μας χάους!...Με λίγα λόγια, αν δεν αλλάξουμε βαθιά εμείς δεν πρόκειται να αλλάξει ουσιαστικά ο κόσμος. Η αδικία, η πλεονεξία, η αλαζονεία, η μοχθηρία, η ματαιοδοξία, η μνησικακία, και όλες οι ανθρώπινες αδυναμίες δεν ξεπερνιούνται ούτε με εξεγέρσεις , ούτε με δημοψηφίσματα. Μερικοί υποστηρίζουν ότι η προσωπική επανάσταση πρέπει να προηγηθεί της κοινωνικής...Εγώ υποστηρίζω την ταυτόχρονη αλλαγή και στα δύο επίπεδα . Απαιτείται μια ευρύτερη και βαθύτερη επανάσταση που να είναι πολιτική , πολιτιστική αλλά και πνευματική. Δεν μπορούμε να περιμένουμε τη φώτιση για να ασχοληθούμε με τα κοινά. Η κοινωνία δεν αλλάζει με προσευχές και οραματισμούς . Χρειάζεται φωτεινή και συνεπής δράση. Στους τυφλούς οι μονόφθαλμοι ας δείξουν το δρόμο....
κλείσιμο - παραίτηση
Όταν όλα τα υπόλοιπα αποτύχουν, αντί ν' αντιμετωπίζουν τα προβλήματα μπροστά τους, πολλοί άνθρωποι απλώς «κατεβάζουν τα ρολά».
Αρρώστια - αυτοκαταστροφή
Με το κλείσιμο έρχεται η ανισορροπία και σε αυτήν την ανισορροπία προσκαλείτε προβλήματα υγείας και α-σθένεια. Το υποσυνείδητο επινοεί αρρώστιες που στρέφουν σε άλλη κατεύθυνση την προσοχή και απομακρύνουν προσωρινά την αναμέτρηση με το πρόβλημα. Ο ρόλος του αρρώστου είναι πιο υποφερτός από την ευθύνη του πρωταγωνιστή, που τρομάζει. Μερικοί βρίσκουν μόνιμο καταφύγιο στην ασθένεια, ενώ σε πιο πιεστικές καταστάσεις επιλέγουν την αυτοκαταστροφή (έμμεσα ή άμεσα). Από κάτω κρύβεται πάντα η σκέψη «Είναι καλύτερα να φύγω από τον πλανήτη από το να αντιμετωπίσω το πρόβλημα» .
Θετική αντιμετώπιση
Υπάρχουν και άνθρωποι που διατηρούν την ψυχραιμία τους και με ή χωρίς τη βοήθεια ειδικών καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν με σχετική επιτυχία τις εξωτερικές κυρίως δυσκολίες και να βρουν ικανοποιητικές λύσεις..
Στην καλύτερη των περιπτώσεων τα άτομα εκπαιδεύονται να κατανοούν μια κατάσταση, να βάζουν προτεραιότητες, να πραγματοποιούν τις απαραίτητες αλλαγές, να διακρίνουν τις εναλλακτικές, να θέτουν στόχους, να βάζουν σε εφαρμογή αποτελεσματικές στρατηγικές και να παραμείνουν συγκεντρωμένοι στους στόχους τους.
Είναι όμως αυτό αρκετό;
Αυτή η προσέγγιση δεν εξετάζει τις ψυχολογικές αδυναμίες του ατόμου και φυσικά δεν ασχολείται με τις αξίες και την πνευματική διάσταση των προβλημάτων. Κόβοντας ένα κεφάλι από τη Λερναία Ύδρα ξεφυτρώνουν τρία στη θέση του. Αυτή η διαδικασία μοιάζει ατέρμονη . Χρειάζεται λοιπόν να κοιτάξουμε βαθύτερα και να ανακαλύψουμε το κρυφό μηχανισμό που γεννάει τα προβλήματα.
Στην καλύτερη των περιπτώσεων τα άτομα εκπαιδεύονται να κατανοούν μια κατάσταση, να βάζουν προτεραιότητες, να πραγματοποιούν τις απαραίτητες αλλαγές, να διακρίνουν τις εναλλακτικές, να θέτουν στόχους, να βάζουν σε εφαρμογή αποτελεσματικές στρατηγικές και να παραμείνουν συγκεντρωμένοι στους στόχους τους.
Είναι όμως αυτό αρκετό;
Αυτή η προσέγγιση δεν εξετάζει τις ψυχολογικές αδυναμίες του ατόμου και φυσικά δεν ασχολείται με τις αξίες και την πνευματική διάσταση των προβλημάτων. Κόβοντας ένα κεφάλι από τη Λερναία Ύδρα ξεφυτρώνουν τρία στη θέση του. Αυτή η διαδικασία μοιάζει ατέρμονη . Χρειάζεται λοιπόν να κοιτάξουμε βαθύτερα και να ανακαλύψουμε το κρυφό μηχανισμό που γεννάει τα προβλήματα.
Ο Έκχαρτ Τόλλε μας προειδοποιεί : 
«Μέχρι όμως να αντιμετωπίσεις τη βασική δυσλειτουργία του νου που δημιουργεί προβλήματα - την προσκόλλησή του στο παρελθόν και στο μέλλον και την άρνηση του Τώρα - τα προβλήματα, στην πραγματικότητα, θα αντικαθιστούν το ένα το άλλο. Αν όλα σου τα προβλήματα ή αυτά που εσύ αντιλαμβάνεσαι σαν αιτίες του πόνου ή της δυστυχίας εξαφανίζονταν σαν από θαύμα από τη ζωή σου, αλλά εσύ δεν είχες γίνει περισσότερο παρών, πιο συνειδητός, πολύ σύντομα θα έβρισκες τον εαυτό σου με ένα παρόμοιο σύνολο προβλημάτων ή αιτιών πόνου, σαν μια σκιά που σε ακολουθεί όπου κι αν πας. Τελικά υπάρχει μόνο ένα πρόβλημα: ο ίδιος ο νους, που είναι δεμένος με το χρόνο»..
Τι θα μπορούσε να κάνει ένας άνθρωπος πιο συνειδητός ;
(1) Να αναρωτηθεί : «Γιατί έχει έρθει αυτό σε εμένα; Τι σημαίνει;»
«Τι έχει να μου διδάξει ;»
Θα καλωσορίσει τη δυσκολία σαν σοφό αλλά αυστηρό δάσκαλο. Η αποδοχή της κατάστασης θα οδηγήσει σε γαλήνια εξέταση χωρίς να ανατρέπεται η ψυχική ισορροπία με αρνητικά συναισθήματα.
Μέσα σ' αυτό το κλίμα νηφάλιας έρευνας και σφαιρικής κατανόησης, θα ενεργοποιηθεί η πνευματική νοημοσύνη, που θα οδηγήσει φυσικά και αυθόρμητα στη ορθή λύση. Τα προβλήματα της καθημερινότητας λύνονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, ενώ τα υπαρξιακά προβλήματα απλά διαλύονται....
(2) Το δεύτερο που θα κάνει αυτός ο συνειδητός άνθρωπος στο νέο πρότυπο ζωής είναι ν' αναλάβει την ευθύνη για το πρόβλημα, άσχετα από το πόσο μεγάλο είναι ή τι έχει γίνει - άσχετα εάν φαίνεται να είναι ένα τυχαίο γεγονός ή όχι. Θα πει: «Σε κάποιο επίπεδο, το σχεδίασα. Είμαι υπεύθυνος γι' αυτό. Είναι δικό μου, και έτσι μπορώ να το λύσω». Δεν είναι «κάτι που έτυχε». Δεν είναι μια καταστροφική εμπειρία. Δεν αισθάνομαι θύμα. Ακόμη κι αν δεν το επέλεξα συνειδητά έχω την απόλυτη ευθύνη για το χειρισμό του.Σ'αυτό το σημείο πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί γιατί στις αναλύσεις μας συχνά μπερδεύουμε το εσωτερικό με το εξωτερικό πεδίο. Άλλο πράγμα η ανάληψη της προσωπική ευθύνης και άλλο η μονόπλευρη ενίσχυση της αυτοενοχής ή της συλλογικής ευθύνης στον εξωτερικό κόσμο. Μια τέτοια θεώρηση θα οδηγούσε σε ένα αυθαίρετο συμπέρασμα, (ευρέως διαδεδομένο σε πνευματικούς κύκλους) σύμφωνα με το οποίο, αν όλοι είμαστε εξ ίσου υπεύθυνοι για τη σημερινή κατάσταση, τότε κανείς δεν έχει ιδιαίτερη ευθύνη. Η αλήθεια είναι ότι στον έξω κόσμο η ευθύνη πρέπει μοιράζεται αντιστρόφως ανάλογα προς το ισχύον φορολογικό σύστημα : μεγαλύτερη στην κορυφή της κοινωνικής πυραμίδας και να μικραίνει όσο πλησιάζουμε τη βάση. Κάντε τα άτομα να πιστέψουν ότι αυτά και μόνον αυτά είναι ένοχα για την κακοτυχία τους, εξαιτίας της ανεπάρκειας της νοημοσύνης τους, των ικανοτήτων ή των προσπαθειών τους. Έτσι, αντί να εξεγείρονται ενάντια στο άδικο οικονομικό σύστημα, υποτιμούν τους εαυτούς τους και νιώθουν ενοχές, κάτι που δημιουργεί μια γενικευμένη κατάσταση κατάθλιψης, της οποίας απόρροια είναι η αναστολή της δράσης ...; Και χωρίς δράση, δεν υπάρχει αλλαγή.
Από το πρόσωπο ας επιστρέψουμε όμως στο άτομο.
Από εμένα εξαρτάται αν θα αντιμετωπίσω ένα πιεστικό γεγονός ως μια δυσάρεστη ενόχληση που πρέπει να απαλλαγώ το συντομότερο ή σαν μια πρόκληση για να φτιάξω το εσωτερικό μου μαργαριτάρι ! Αυτός είναι οσυνειδητός πόνος που μιλάει ο τέταρτος δρόμος και παράγει εκλέπτυνση της ουσίας . Αντίθετα ο μηχανικός πόνος που είναι προϊόν εσωτερικής σύγκρουσης και αντιφάσεων είναι σκέτη αιμορραγία ενέργειας. Ο μηχανικός πόνος δεν είναι πάντα οξύς και έντονος. Πιο συχνά είναι πολυποίκιλος, αδιόρατος. Μια κατάσταση που συνηθίζουμε να θεωρούμε «φυσιολογική» και να μην παρατηρούμε. Μπορεί να χαμογελάμε και να κάνουμε τους χαρούμενους, αλλά σαν μια σκιά μας ακολουθεί η θλίψη που κάνει περιστασιακά έντονη την παρουσία της.... Για να προχωρήσουμε εσωτερικά πρέπει να αγκαλιάσουμε τον συνειδητό πόνο και να θυσιάσουμε τον μηχανικό, που τον τροφοδοτούμε με την δικαιολόγηση. Ο Παύλος σε επιστολή προς Κορινθίους (Β 7:8-11) κάνει την ίδια διάκριση . Μιλάει για την κατά Θεόν λύπη σε αντίθεση με την κατά κόσμον λύπη : « ...Διότι η κατά Θεόν λύπη γεννά μετάνοιαν προς σωτηρίαν αμεταμέλητον' η λύπη όμως του κόσμου γεννά θάνατον». Οι περισσότεροι χριστιανοί που διαβάζουν την καινή Διαθήκη δεν αντιλαμβάνονται το εσωτερικό της νόημα. Σε ένα από τα γνωστικά βιβλία, στις Πράξεις του Ιωάννη, υπάρχει ένα χωρίο που περιέχει το ίδιο νόημα. «Αν γνωρίζατε πως να υποφέρετε (συνειδητά), θα μπορούσατε να μην υποφέρετε(μηχανικά)».
Από το πρόσωπο ας επιστρέψουμε όμως στο άτομο.
Από εμένα εξαρτάται αν θα αντιμετωπίσω ένα πιεστικό γεγονός ως μια δυσάρεστη ενόχληση που πρέπει να απαλλαγώ το συντομότερο ή σαν μια πρόκληση για να φτιάξω το εσωτερικό μου μαργαριτάρι ! Αυτός είναι οσυνειδητός πόνος που μιλάει ο τέταρτος δρόμος και παράγει εκλέπτυνση της ουσίας . Αντίθετα ο μηχανικός πόνος που είναι προϊόν εσωτερικής σύγκρουσης και αντιφάσεων είναι σκέτη αιμορραγία ενέργειας. Ο μηχανικός πόνος δεν είναι πάντα οξύς και έντονος. Πιο συχνά είναι πολυποίκιλος, αδιόρατος. Μια κατάσταση που συνηθίζουμε να θεωρούμε «φυσιολογική» και να μην παρατηρούμε. Μπορεί να χαμογελάμε και να κάνουμε τους χαρούμενους, αλλά σαν μια σκιά μας ακολουθεί η θλίψη που κάνει περιστασιακά έντονη την παρουσία της.... Για να προχωρήσουμε εσωτερικά πρέπει να αγκαλιάσουμε τον συνειδητό πόνο και να θυσιάσουμε τον μηχανικό, που τον τροφοδοτούμε με την δικαιολόγηση. Ο Παύλος σε επιστολή προς Κορινθίους (Β 7:8-11) κάνει την ίδια διάκριση . Μιλάει για την κατά Θεόν λύπη σε αντίθεση με την κατά κόσμον λύπη : « ...Διότι η κατά Θεόν λύπη γεννά μετάνοιαν προς σωτηρίαν αμεταμέλητον' η λύπη όμως του κόσμου γεννά θάνατον». Οι περισσότεροι χριστιανοί που διαβάζουν την καινή Διαθήκη δεν αντιλαμβάνονται το εσωτερικό της νόημα. Σε ένα από τα γνωστικά βιβλία, στις Πράξεις του Ιωάννη, υπάρχει ένα χωρίο που περιέχει το ίδιο νόημα. «Αν γνωρίζατε πως να υποφέρετε (συνειδητά), θα μπορούσατε να μην υποφέρετε(μηχανικά)».
Ας επιστρέψουμε όμως στο μαργαριτάρι. Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ένα τέτοιο πλούσιο και όμορφο στολίδι προέρχεται από μία τέτοια ταπεινή καταγωγή. Ένα φυσικό μαργαριτάρι, αρχικά ήταν ένας κόκκος άμμου ή ένα μικροσκοπικό σκουλήκι που μπήκε μέσα σε ένα στρείδι και δεν μπόρεσε να ξαναβγεί. Για να προστατεύσει το μαλακό σώμα του το στρείδι απελευθερώνει μια σκληρή κρυσταλλική ουσία που ονομάζεται μάργαρο. Τα διαδοχικά στρώματα μάργαρου καθώς καλύπτουν το ξένο αντικείμενο, αυτό σκληραίνει, ώστε τελικά να γίνει ένα μαργαριτάρι.Ένα όστρακο είπε στο γειτονικό του όστρακο :
« Έχω μέσα μου ένα μεγάλο πόνο. Είναι βαρύς και σφαιρικός και μ' έχει πολύ καταπονήσει».
Και το άλλο όστρακο απάντησε με αλαζονική αδιαφορία. «Δοξασμένοι να είναι οι ουρανοί κι οι θάλασσες, εγώ δεν έχω κανέναν πόνο. Νιώθω ακμαίο και πλήρες, παντού, μέσα και έξω».
Εκείνη τη στιγμή περνούσε ένα καβούρι, άκουσε τα δύο όστρακα κι είπε σ' εκείνο που ένιωθε ακμαίο και πλήρες, παντού, μέσα κι έξω, «Ναι, εσύ νιώθεις ακμαίο και πλήρες, ο πόνος όμως, που υποφέρει ο γείτονάς σου είναι ένα μαργαριτάρι ανυπέρβλητης ομορφιάς».
Απόσπασμα από τον Περιπλανώμενο του Kahlil Gibran
Υπάρχουν τα φυσικά μαργαριτάρια που δημιουργούνται τυχαία μέσα σ' ένα μαργαριτοφόρο όστρακο. Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στην ψυχή του ανθρώπου αν αποδεχτεί και χρησιμοποιήσει κατάλληλα τις αντιξοότητες της ζωής. Μερικές φορές τυχαία περιστατικά μπορούν να προκαλέσουν μια θετική αντίδραση που να παράξει πολύτιμα χαρακτηριστικά σε ένα άτομο. Υπάρχουν όμως και τα καλλιεργημένα μαργαριτάρια. Οι καλλιεργητές, τοποθετούν μέσα στο όστρακο ένα πετραδάκι, ώστε αυτό να αρχίσει να εκκρίνει μάργαρο, και με τα χρόνια να δημιουργηθεί το μαργαριτάρι. Το καλύτερο βέβαια είναι να μην τα αφήνουμε όλα στην τύχη αλλά να εκπαιδευτούμε στον τρόπο που να εκμεταλλευόμαστε συνειδητά τις «ατυχίες» και τα βάσανα της ζωής ή ακόμη καλύτερα να υποβάλλουμε τον εαυτό μας σε επιλεγμένες δυσκολίες για να δυναμώσουμε τα ψυχικά μας χαρακτηριστικά (βλέπε σχολές επιβίωσης, πυροβασία, αναρρίχηση, ορειβασία, αθλητισμός και ασκήσεις Shock). Αυτός είναι ο σκοπός μια αληθινής εσωτερικής σχολής. Όχι να παρηγορεί, όχι να μοιράζει ανακουφιστικές θεωρίες και φρούδες ελπίδες σε ένα τεχνητά ήρεμο περιβάλλον, αλλά να παράγει εκείνες τις συνθήκες (συχνά οδυνηρές για την προσωπικότητα) που εξωθούν στην αυτοϋπέρβαση. Χωρίς τριβή δεν παράγεται θερμότητα και χωρίς θερμότητα δεν υπάρχει αλχημιστική μεταστοιχείωση.
Ο Δον Χουάν στο βιβλίο του Καστανιέντα «ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΦΛΟΓΑ» διδάσκει ένα αριστουργηματικό τρόπο για να ξεφορτωθεί κανείς το σάπιο εγωισμό, που ονομάζειστρατηγική του τυραννίσκου.
Τυραννίσκοι είναι άτομα του περιβάλλοντος που μας καταπιέζουν μας εκμεταλλεύονται και μας παρενοχλούν γενικά. Μπορεί να είναι μέλη της ίδιας μας της οικογένειας, εργοδότες ή άτομα του ευρύτερου περιβάλλοντος. Η παρουσία τους εξοργίζει μηχανικά τους περισσότερους ανθρώπους και τους ξυπνάει αρνητικά συναισθήματα. Ένας άνθρωπος της γνώσης (πολεμιστής) εκπαιδεύεται να χρησιμοποιεί την πίεση που εξασκούν οι τυραννίσκοι για να ξεπεράσει τις εγωιστικές του αδυναμίες και να απελευθερωθεί από τις αυτόματες αντιδράσεις.
Στο βιβλίο αυτό ένας εργάτης πέφτει θύμα της αγριότητας ενός επιστάτη που τον τραυματίζει θανάσιμα. Σώζεται από θαύμα και περιθάλπεται από ένα δάσκαλο. Μόλις αναρρώνει πλήρως δέχεται την εντολή να επιστρέψει στην ίδια φάρμα και να αντιμετωπίσει με πονηριά και συνειδητή στρατηγική τον επιστάτη, που δεν τον αναγνώρισε, για να κερδίσει τη μάχη με τους φόβους του. Μέσα από έξυπνη και τολμηρή συμπεριφορά καταφέρνει να εξουδετερώσει τον τυραννίσκο χωρίς να ασκήσει ο ίδιος βία εναντίον του. Αυτή η στρατηγική, όχι μόνο εξαφανίζει τον εγωισμό, αλλά και προετοιμάζει τους πολεμιστές για την τελική συνειδητοποίηση ότι το να είσαι άψογος είναι το μόνο που έχει σημασία στο μονοπάτι της γνώσης. Τίποτα δεν μπορεί να δοκιμάσει περισσότερο το πνεύμα του πολεμιστή (εσωτερικού ερευνητή), απ' ότι το να αντιμετωπίσει απίθανους ανθρώπους σε θέσεις ισχύος. Μόνο κάτω απ' αυτές τις συνθήκες μπορούν οι πολεμιστές να αποκτήσουν τη νηφαλιότητα και την ηρεμία που απαιτείται. Αν δεν είμαστε τυχεροί να συναντήσουμε έναν τυραννίσκο στον δρόμο μας , θα πρέπει να ψάξουμε για να τον βρούμε... Φυσικά πρέπει να έχουμε προετοιμαστεί κατάλληλα για τη συνάντηση.... Το να νικηθείς από έναν ασήμαντο μικρό τύραννο δεν είναι θανάσιμο, αλλά είναι εξευτελιστικό.Βγαίνοντας από τη σπηλιά των ψευδαισθήσεων ο άνθρωπος αντικρίζει τον ήλιο να λάμπει παντού και τα θηρία που πριν τον τρόμαζαν μεταμορφώνονται σε ακίνδυνα ζωάκια....
Θα κλείσω με τα σοφά λόγια του Χαλίλ Γκιμπράν που μας διδάσκει στον Προφήτη, την αξία και τη χρησιμότητα του συνειδητού πόνου :
Στο βιβλίο αυτό ένας εργάτης πέφτει θύμα της αγριότητας ενός επιστάτη που τον τραυματίζει θανάσιμα. Σώζεται από θαύμα και περιθάλπεται από ένα δάσκαλο. Μόλις αναρρώνει πλήρως δέχεται την εντολή να επιστρέψει στην ίδια φάρμα και να αντιμετωπίσει με πονηριά και συνειδητή στρατηγική τον επιστάτη, που δεν τον αναγνώρισε, για να κερδίσει τη μάχη με τους φόβους του. Μέσα από έξυπνη και τολμηρή συμπεριφορά καταφέρνει να εξουδετερώσει τον τυραννίσκο χωρίς να ασκήσει ο ίδιος βία εναντίον του. Αυτή η στρατηγική, όχι μόνο εξαφανίζει τον εγωισμό, αλλά και προετοιμάζει τους πολεμιστές για την τελική συνειδητοποίηση ότι το να είσαι άψογος είναι το μόνο που έχει σημασία στο μονοπάτι της γνώσης. Τίποτα δεν μπορεί να δοκιμάσει περισσότερο το πνεύμα του πολεμιστή (εσωτερικού ερευνητή), απ' ότι το να αντιμετωπίσει απίθανους ανθρώπους σε θέσεις ισχύος. Μόνο κάτω απ' αυτές τις συνθήκες μπορούν οι πολεμιστές να αποκτήσουν τη νηφαλιότητα και την ηρεμία που απαιτείται. Αν δεν είμαστε τυχεροί να συναντήσουμε έναν τυραννίσκο στον δρόμο μας , θα πρέπει να ψάξουμε για να τον βρούμε... Φυσικά πρέπει να έχουμε προετοιμαστεί κατάλληλα για τη συνάντηση.... Το να νικηθείς από έναν ασήμαντο μικρό τύραννο δεν είναι θανάσιμο, αλλά είναι εξευτελιστικό.Βγαίνοντας από τη σπηλιά των ψευδαισθήσεων ο άνθρωπος αντικρίζει τον ήλιο να λάμπει παντού και τα θηρία που πριν τον τρόμαζαν μεταμορφώνονται σε ακίνδυνα ζωάκια....
Θα κλείσω με τα σοφά λόγια του Χαλίλ Γκιμπράν που μας διδάσκει στον Προφήτη, την αξία και τη χρησιμότητα του συνειδητού πόνου :
Και μια γυναίκα μίλησε και είπε, Μίλησέ μας για τον Πόνο.Και κείνος αποκρίθηκε:
Ο πόνος σας είναι το σπάσιμο του οστράκου που περικλείει τη γνώση σας.
Όπως το τσόφλι του καρπού πρέπει να σπάσει, για να βγει η καρδιά του στο φως του ήλιου, έτσι κι εσείς πρέπει να γνωρίσετε τον πόνο.
Κι αν μπορούσατε να κρατάτε στην καρδιά σας το θαυμασμό για τα καθημερινά θαύματα της ζωής σας. Ο πόνος δε θα σας φαινόταν λιγότερο θαυμαστός από τη χαρά σας.
Και θα δεχόσαστε τις εποχές της καρδιάς σας, όπως δέχεστε από πάντα τις εποχές που περνούν πάνω από τα χωράφια σας.
Και θα παρατηρούσατε με ηρεμία τους χειμώνες της θλίψης σας.
Πολλούς από τους πόνους σας τους διαλέγετε μονάχοι.
Είναι το πικρό φάρμακο που μ' αυτό ο γιατρός που είναι μέσα σας θεραπεύει τον άρρωστο εαυτό σας.
Γι' αυτό, να εμπιστεύεστε το γιατρό, και να πίνετε το φάρμακό του, σιωπηλά και ήρεμα.
Γιατί το χέρι του, αν και βαρύ και σκληρό, οδηγείται από το τρυφερό χέρι του Αόρατου,
Και η κούπα που σας δίνει, μ' όλο που καίει τα χείλη σας, είναι φτιαγμένη από τον πηλό που ο μεγάλος Αγγειοπλάστης μούσκεψε με τα δικά του άγια δάκρυα.
)
πηγη
