(Τμήμα εντέρου σε επιμήκη διατομή με σκουλίκια σε όλο τον αυλό του εντέρου)
Η οξυουρίαση είναι μία εντερική ελμινθική λοίμωξη του ανθρώπου που προκαλείται από τον Enterobius Vermicularis. Το παράσιτο έχει το μέγεθος μικρής καρφίτσας και ζει στο παχύ έντερο αποκλειστικά του ανθρώπου. Στα μολυσμένα άτομα το θηλυκό σκουλήκι μεταναστεύει τη νύχτα στο δέρμα του πρωκτού, όπου αφήνει τα αβγά του.
Οι περισσότερες λοιμώξεις με Ε. Vermicularis είναι ασυμπτωματικές. Κύριο ενόχλημα στις συμπτωματικές περιπτώσεις είναι ο περιπρωκτικός κνησμός, ιδίως τη νύχτα. Δευτεροπαθείς μικροβιακές λοιμώξεις μπορούν να συμβούν. Μεγάλο παρασιτικό φορτίο μπορεί να προκαλέσει κοιλιακό άλγος, ναυτία, έμετο, ευερεθιστότητα και σπάνια ηωσινοφιλική κολίτιδα. Σπάνια, η μετανάστευση των σκουληκιών προκαλεί κολπίτιδα, σαλπιγγίτιδα, τραχηλικά κοκκιώματα, ουρηθρίτιδα.
Η οξυουρίαση είναι η πιο συχνή ελμινθική λοίμωξη στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ (η επίπτωση στα παιδιά αναφέρεται μέχρι 20%). Συμβαίνει σε όλες τις κοινωνικοοικονομικές ομάδες, αλλά οι υποτροπές είναι συχνότερες σε συνθήκες υψηλού συγχρωτισμού. Συμβαίνει συχνότερα σε παιδιά σχολικής ηλικίας 5-10 χρόνων και είναι ασυνήθης σε παιδιά μικρότερα των 2 χρόνων.
Τα αβγά των οξύουρων γίνονται μολυσματικά 6 περίπου ώρες μετά την εναπόθεσή τους στο δέρμα του πρωκτού. Από εκεί μεταφέρονται σε ρούχα, κλινοσκεπάσματα, σκόνη, αέρα και τροφές όπου μπορούν να επιβιώσουν για 2 - 3 εβδομάδες και να διασπείρουν τη μόλυνση σε όλη την οικογένεια. Ο πιο συχνός τρόπος άμεσης μετάδοσης είναι με τα χέρια. Τα αβγά παραμένουν κάτω από τα νύχια και ο άνθρωπος αυτομολύνεται συνεχώς με το ξύσιμο λόγω του κνησμού του πρωκτού. Μετά την κατάποση, τα αβγά σπάνε και ελευθερώνονται τα παράσιτα στο έντερο. Αναπτύσσονται σε ενήλικα σκουλήκια σε μερικές εβδομάδες και ζουν περίπου 3 μήνες.
Η διάγνωση
Καθώς τα σκουλήκια και τα αβγά τους δεν περνούν στα κόπρανα, δεν χρειάζεται εξέταση κοπράνων. Χρησιμοποιείται ταινία σελοφάνης που τοποθετείται στην περιπρωκτική περιοχή μετά την πρωινή αφύπνιση και πριν από το μπάνιο και τη χρήση τουαλέτας. Αφού αφαιρεθεί η ταινία, τα αβγά ανιχνεύονται άμεσα με μικροσκόπηση. Επαναληπτικό τεστ είναι πιθανόν αναγκαίο, καθώς το πρώτο δείγμα ανιχνεύει περίπου 50% των περιπτώσεων.
Η θεραπεία
Χορήγηση μιας δόσης 100 mg mebendazole (Vermox) στους πάσχοντες και τους συγγενείς τους ή pyrantel pamoate 11 mg/Kgr (Combantrin) είναι αποτελεσματική στο 95% των περιπτώσεων. Μια δεύτερη δόση μετά από 2 εβδομάδες συνιστάται για την πρόληψη των υποτροπών.
Γιατί υποτροπιάζει;
Παρά την υψηλή αποτελεσματικότητα της θεραπείας, η επαναμόλυνση είναι συχνή. Τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας συνήθως είναι μολυσμένα και αποτελούν πηγή επαναμόλυνσης. Γι' αυτό το λόγο ενδείκνυται η ταυτόχρονη θεραπεία όλης της οικογένειας καθώς και των στενών οικογενειακών επαφών. Αν η έκθεση συνεχίζεται, απαιτούνται περισσότερα θεραπευτικά σχήματα. Τα κλινοσκεπάσματα και τα ρούχα πλένονται μετά τη θεραπεία σε υψηλές θερμοκρασίες. Μέτρα ατομικής υγιεινής περιορίζουν την υποτροπή και τη διασπορά της μόλυνσης σε άλλους.
Τι πρέπει να κάνουμε για να προλάβουμε τη μόλυνση και τις υποτροπές για 3 τουλάχιστον εβδομάδες;
* Μπάνιο στην πρωινή αφύπνιση ώστε να μειωθεί η πιθανότητα επαφής με τα αβγά.
* Αλλαγή και πλύσιμο των εσωρούχων κάθε μέρα. Συνιστάται συχνή αλλαγή πιτζάμας.
* Αλλαγή κλινοσκεπασμάτων και σεντονιών έπειτα από κάθε θεραπεία και κάθε 3-7 ημέρες. Τα αβγά είναι ευαίσθητα στο φως: απλώστε τα κλινοσκεπάσματα στον ήλιο.
* Τα ατομικά μέτρα προσωπικής υγιεινής θα πρέπει να περιλαμβάνουν πλύσιμο των χεριών μετά τη χρήση τουαλέτας, πριν από το φαγητό και μετά την αλλαγή της βρεφικής πάνας.
* Διατηρήστε τα νύχια κοντά και καθαρά.
* Αποθαρρύνετε το φάγωμα των νυχιών και το ξύσιμο της περιπρωκτικής χώρας, ώστε να μειώσετε τον κίνδυνο επαναμόλυνσης.
Aντωνακάκης Ε. Σωκράτης
Γενικός Χειρουργός
Πηγάδια Καρπάθου
τηλ. 6974 139 931
