Ο αλκοολισμός είναι μια απειλητική και ταυτόχρονα ύπουλη μάστιγα για τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες. Οι επιβλαβείς συνέπειες της υπερβολικής χρήσης του αλκοόλ είναι καίριας σημασίας για τους ανθρώπους που κάνουν χρήση αλλά και τον ευρύτερο οικογενειακό και κοινωνικό περίγυρο τους. Έχει υπολογιστεί ότι σε ποσοστό 50% των αυτοκινητιστικών ατυχημάτων, η χρήση του αλκοόλ ήταν η βασική αιτία, ταυτόχρονα η κατάχρηση του αλκοόλ είναι παρούσα σε ποσοστό 50% των βιασμών και δολοφονιών. Οι άνδρες κατέχουν τα πρωτεία της κατανάλωσης σε σχέση με τις γυναίκες.
Η χρήση του αλκοόλ ξεκινά συνήθως μέσα από την κοινωνική συναναστροφή την οικογένεια και στις δυσκολότερες και αλγεινές περιπτώσεις το άτομο καταλήγει να ζει μόνο για να πίνει. Η κατάχρηση και εξάρτηση από το αλκοόλ είναι μια αναπτυξιακή διαδικασία η οποία ενέχει την θετική προδιάθεση του ατόμου στο αλκοόλ, στην συνέχεια το άτομο πειραματίζεται με την συχνή του χρήση κατόπιν η χρήση γίνεται υπερβολική και τέλος το άτομο αποκτά εξάρτηση από το αλκοόλ. Συνάμα, η εξάρτηση από το αλκοόλ είναι μια σύνθετη διαδικασία που εμπεριέχει πολλούς παράγοντες: γενετικούς, κοινωνικοπολιτισμικούς και ψυχολογικούς.
Σύγχρονες μελέτες υποστηρίζουν ότι υπάρχει προδιάθεση σε ορισμένους ανθρώπους για την χρήση και κατάχρηση του αλκοόλ. Υποστηρίζοντας ότι η κατανάλωση αλκοόλ είναι χαρακτηριστικό ολόκληρων οικογενειών και ότι οι απόγονοι και οι συγγενείς ανθρώπων με πρόβλημα αλκοολισμού έχουν διπλάσια ποσοστά υπέρχρησης αλκοόλ.
Από την άλλη πλευρά υποστηρίζεται σε αντίθεση με την γενετική προδιάθεση ότι το πρόβλημα του αλκοόλ είναι ένα πρόβλημα ψυχολογικό που τείνει να αναπαράγεται σε συγκεκριμένα πρότυπα συμπεριφοράς και ιδιαίτερα όταν συμπίπτουν ψυχολογικά προβλήματα. Ένας βασικός παράγοντας χρήσης του αλκοόλ είναι το άγχος, το αλκοόλ αποτελεί αγχολυτικό συστατικό οπότε η χρήση του πολλές φορές κρίνεται επιβεβλημένη για τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν πίεση και στρες ως μέσο αποφόρτισης και χαλάρωσης. Επίσης το αλκοόλ χρησιμοποιείται πολύ συχνά από τους ανθρώπους για να μπορέσουν να αλλάξουν την διάθεση τους προς το καλύτερο και για να βιώσουν θετικά συναισθήματα αφομοιώνοντας τα αρνητικά και δυσάρεστα που τους ταλανίζουν.
Η κοινωνία και τα γενικώς αποδεκτά πιστεύω σε σχέση με το αλκοόλ παίζουν έναν εξίσου σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της εξάρτησης, στην σχέση του κάθε ατόμου με το αλκοόλ και την πρόσβαση του σε αυτό. Επίσης οι εικόνες από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας επηρεάζουν και διαμορφώνουν την σχέση των ανθρώπων με το αλκοόλ.
Δράση του αλκοόλ
Η αρχική επενέργεια του αλκοόλ στον ανθρώπινο οργανισμό είναι η διέγερση που προκαλεί σε ευαίσθητα σημεία του εγκεφάλου και στο νευρικό μας σύστημα. Ο άνθρωπος που κάνει χρήση βιώνει ένα αίσθημα ευεξίας και ευφορίας σε συνδυασμό με θετική διάθεση και έντονα ευχάριστη κοινωνικότητα.
Σε αντιδιαστολή με τα παραπάνω η χρόνια υπερκατανάλωση αλκοόλ προκαλεί σοβαρές και πολλές φορές ανεπανόρθωτες βλάβες στο ανθρώπινο σώμα. Ένα από τα ζωτικά όργανα που κινδυνεύει πρώτιστα είναι το ήπαρ, ενώ βλάβες προκαλούνται στο πάγκρεας, στην λειτουργία της καρδιάς, στυτικές δυσλειτουργίες, βλάβες στον εγκέφαλο που επηρεάζουν την ικανότητα μνήμης και πολλά άλλα.
Υπάρχουν πολλές και αποτελεσματικές θεραπείες που βοηθούν τους ανθρώπους που υποφέρουν από το πρόβλημα του αλκοολισμού να το αντιμετωπίσουν και ταυτόχρονα επικουρούν τον περίγυρο και την ευρύτερη οικογένεια στην αποτελεσματική λύση των προβλημάτων που αυτό προκαλεί.
Το βασικό όμως εμπόδιο τις περισσότερες φορές είναι η στάση των ίδιων των ανθρώπων οι οποίοι δεν βιώνουν την σχέση τους με το αλκοόλ ως προβληματική και αυτό αποτελεί και το μεγαλύτερο κώλυμα-εμπόδιο στην προσπάθεια να ξεπεραστεί το πρόβλημα με το αλκοόλ ή στην ανάληψη δράσης για να μπορέσουν να το ξεπεράσουν.
Σταύρος Καρπουχτσής MSc
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
Συμβουλευτική Ενηλίκων – Σχέσεων – Ζεύγους
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής
Συμβουλευτική Ενηλίκων – Σχέσεων – Ζεύγους
