Όταν ο ύπνος μάς πιάνει «στον ύπνο»! Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούμε μέχρι κάποιο βαθμό να ελέγξουμε πότε θα κοιμηθούμε. Κάποιοι άλλοι όμως είναι εντελώς ανίσχυροι να αντισταθούν στην ανάγκη του ύπνου οποιαδήποτε στιγμή της μέρας.
Τι είναι
Η ναρκοληψία είναι μια χρόνια, νευρολογική συνήθως, πάθηση στην οποία ο ασθενής αισθάνεται ξαφνικά την ανάγκη να κοιμηθεί κατά τη διάρκεια της ημέρας ακόμα και αν είχε κοιμηθεί καλά το προηγούμενο βράδυ. Η ναρκοληπτική κρίση διαρκεί από λίγα δευτερόλεπτα μέχρι και μία ή περισσότερες ώρες, κατά τις οποίες ο ασθενής μπορεί να βρίσκεται σε κατάσταση συνεχούς υπνηλίας.
Παράλληλα η ναρκοληψία μπορεί να συνοδεύεται από:
1. καταπληξία (αιφνίδια απώλεια του μυϊκού τόνου) με αποτέλεσμα το άτομο να αισθάνεται σαν παράλυτο.
2. έντονα όνειρα κατά τη διάρκεια των υπνικών κρίσεων ή κατά το ξύπνημα.
3. γενικευμένη παράλυση μικρής διάρκειας κατά την έναρξη ή τη λήξη του υπνικού επεισοδίου.
Η κατάσταση αυτή δημιουργεί ένα συνεχές αίσθημα κόπωσης στους ασθενείς δυσκολεύοντας σημαντικά την καθημερινότητά τους, ενώ πολλοί μπορεί να παρουσιάσουν και ψυχολογικά προβλήματα εξαιτίας της.
Πού οφείλεται
Η πρωτοπαθής ναρκοληψία είναι μια νευρολογική πάθηση με άγνωστα αίτια, αν και πιθανότερη θεωρείται η έλλειψη κάποιου νευρομεταβιβαστή που ρυθμίζει τον κύκλο του ύπνου. Εκτός όμως από την πρωτοπαθή υπάρχει και η δευτεροπαθής ναρκοληψία, που μπορεί να είναι συνέπεια κάποιας άλλης πάθησης, όπως εγκεφαλικής βλάβης, ενός εμπύρετου ή μεταβολικού νοσήματος, διαβήτη, ουραιμίας, υποθυρεοειδισμού αλλά και άγχους ή κάποιας άλλης ψυχολογικής διαταραχής.
Πότε εμφανίζεται
Η διαταραχή εμφανίζεται συνήθως μετά το φαγητό ή κατά τη διάρκεια μιας μονότονης δραστηριότητας και κυρίως όταν τα άτομα κάθονται. Όσοι υποφέρουν από ναρκοληψία μπορούν επίσης να κοιμηθούν ύστερα από έντονη συγκίνηση όπως θυμό, θλίψη, χαρά κ.λπ.
Θεραπεύεται;
Για την πρωτοπαθή ναρκοληψία δεν υπάρχει καμία απολύτως επιτυχής θεραπεία παρότι έχουν κυκλοφορήσει κάποια φάρμακα που εν μέρει βελτιώνουν το πρόβλημα. Έτσι τα μέσα που εφαρμόζονται, π.χ. καθορισμένες ώρες ύπνου ή διεγερτικά που ελέγχουν την υπνηλία, αποσκοπούν στον έλεγχο των συμπτωμάτων. Αν η πάθηση είναι δευτεροπαθής, η θεραπεία της συνίσταται στην αντιμετώπιση της νόσου που την προκάλεσε.
Info: Ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι υπό κανονικές συνθήκες περνάνε στο στάδιο του βαθύ ύπνου σε περίπου 90 λεπτά, οι ναρκοληπτικοί δεν χρειάζονται παραπάνω από μερικά δευτερόλεπτα.
Της Χρύσας Γιαννοπούλου
Με τη συνεργασία του Αναστάσιου Ν. Σπαντιδέα, παθολόγου, διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
ΠΗΓΗ
