Η νόσος του Αλτσχάιμερ με την αμείλικτη απώλεια μνήμης που επιφέρει θορυβεί τους περισσότερους από εμάς - πόσω μάλλον που προς το παρόν δεν υπάρχει τρόπος ιάσεως και οι φαρμακευτικές θεραπείες δεν είναι θαυματουργές...Μια νέα μελέτη, όμως, υποδηλώνει ότι ένας καθημερινός περίπατος όχι μόνο μπορεί να αλλάξει τον κίνδυνο της Αλτσχάιμερ σε πολλούς ανθρώπους, αλλά και την πορεία της νόσου εάν αυτή αρχίσει, γράφει η εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς».
Όπως αναφέρει η επιθεώρηση «Archives of Neurology», επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις επιστράτευσαν 201 εθελοντές, ηλικίας 45 έως 88 ετών, οι οποίοι συμμετείχαν ήδη σε μια άλλη μελέτη την οποία πραγματοποιεί το Κέντρο Ερευνας Νόσου Αλτσχάιμερ Knight του πανεπιστημίου.
Κάποιοι από τους εθελοντές είχαν οικογενειακό ιστορικό Αλτσχάιμερ, αλλά κανένας δεν έπασχε από αυτήν όταν άρχισε η νέα μελέτη. Αντιθέτως, όλοι απέδωσαν πολύ καλά σε τεστ μνήμης και σκέψης. Με άλλα λόγια, «ήταν νοητικώς φυσιολογικοί», κατά την δρα Ντενίζ Χεντ, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο, η οποία ηγήθηκε της νέας μελέτης.
Η εξέταση
Οι ερευνητές υπέβαλαν τους εθελοντές σε τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (την εξελιγμένη μορφή τομογραφίας που είναι γνωστή ως PET scan) για να αναζητήσουν τυχόν αμυλοειδείς πλάκες στον εγκέφαλό τους. Οι πλάκες αυτές αποτελούν το χαρακτηριστικό γνώρισμα της νόσου και όσο περισσότερες διαθέτει κανείς τόσο εντονότερη είναι η απώλεια μνήμης.
Στη συνέχεια της μελέτης, οι εθελοντές υποβλήθηκαν σε γενετικές εξετάσεις για να εξακριβωθεί ποια μεταλλαγή του γονιδίου ΑΡΟΕ έφεραν.
Το γονίδιο αυτό είναι πιο γνωστό λόγω της συσχέτισής του με τον μεταβολισμό της χοληστερόλης, αλλά οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει πως όσοι φέρουν μια συγκεκριμένη μεταλλαγή του (ονομάζεται ΑΡΟΕ-e4) έχουν 15 φορές περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν Αλτσχάιμερ σε σύγκριση με όσους δεν το φέρουν (οι 56 από τους εθελοντές της νέας μελέτης έφεραν τη μεταλλαγή αυτή).
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν πέρυσι στη «Βρετανική Επιθεώρηση Αθλητιατρικής» (BJSM), η συγκεκριμένη μεταλλαγή τείνει επίσης να ενεργοποιεί νωρίτερα την άνοια – όταν είναι ακόμα 60άρης ο φορέας της αντί 70άρης ή 80άρης όπως συνήθως συμβαίνει με όσους δεν τη φέρουν. Επιπλέον, συχνά (αλλά όχι πάντοτε) ανευρίσκεται σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό Αλτσχάιμερ.
Οι ερευνητές ζήτησαν επίσης από τους εθελοντές τους να συμπληρώσουν ερωτηματολόγια για το επίπεδο της φυσικής τους δραστηριότητας κατά την τελευταία 10ετία, επειδή προγενέστερες μελέτες έχουν δείξει πως η γυμναστική μπορεί ενδεχομένως να ασκήσει προστατευτική δράση έναντι της άνοιας.
Όπως έδειξε η ανάλυση των στοιχείων, στο σύνολο των εθελοντών η άσκηση φάνηκε να προστατεύει μεν από τη νόσο Αλτσχάιμερ αλλά οριακά: μετά βίας έφτασε το όφελος στο όριο του στατιστικά σημαντικού ευρήματος.
Τα δεδομένα όμως άλλαξαν άρδην όταν οι ερευνητές εξέτασαν την επίδραση της άσκησης αμιγώς στους φορείς της μεταλλαγής APOE-e4. Και αυτό διότι όσοι δεν γυμνάζονταν συστηματικά κατά την τελευταία δεκαετία είχαν πολλαπλάσιες αμυλοειδείς πλάκες απ’ ό,τι οι εθελοντές δίχως τη συγκεκριμένη μεταλλαγή.
Αντιθέτως, όσοι αφιέρωναν τουλάχιστον 30 λεπτά την ημέρα, πέντε ημέρες την εβδομάδα, στη συστηματική γυμναστική (κυρίως βάδην ή τζόγκινγκ) είχαν όσες αμυλοειδείς πλάκες διέθεταν οι εθελοντές δίχως τη μεταλλαγή APOE-e4.
Τα αποτελέσματα
Τα ευρήματα αυτά πρακτικά υποδηλώνουν ότι η γυμναστική κατόρθωσε σε βάθος χρόνου να «ακυρώσει» – ή έστω να περιορίσει δραστικά – την κληρονομικότητα σε εκείνους τους εθελοντές που είχαν οικογενειακό ιστορικό Αλτσχάιμερ.
Με άλλα λόγια, «η συστηματική γυμναστική μπορεί να επηρεάσει τη συσσώρευση αμυλοειδών πλακών – και έτσι την εξέλιξη της Αλτσχάιμερ – στους ανθρώπους οι οποίοι έχουν γεννηθεί με γενετική προδιάθεση για την εκδήλωσή της», εξήγησε η δρ Χεντ.
Αντιθέτως, «οι γενετικώς προδιατεθειμένοι εθελοντές που διήγαν καθιστική ζωή είχαν τις περισσότερες αμυλοειδείς πλάκες απ’ όλους και σε σημείο που υποδήλωνε πως στα επερχόμενα χρόνια θα εκδήλωναν άνοια», συνέχισε.
Προς το παρόν οι ερευνητές δεν ξέρουν εάν η έναρξη της γυμναστικής μετά την ανάπτυξη των αμυλοειδών πλακών μπορεί να αποτρέψει το μοιραίο, πρόσθεσε. Ωστόσο, οι πρώτες σχετικές έρευνες σε πειραματόζωα έδειξαν πως αυτό δεν είναι διόλου απίθανο.
Εως ότου αποσαφηνιστεί το θέμα, η δρ Χεντ συνιστά ενθέρμως σε όλους μας – ανεξαρτήτως οικογενειακού ιστορικού Αλτσχάιμερ – να βάλουμε την άσκηση στη ζωή μας. «Είναι τόσα τα οφέλη της, ώστε αξίζει τον κόπο η προσπάθεια, έστω κι αν τα ευρήματά μας απέχουν από το να χαρακτηριστούν οριστικά», τόνισε.
ΠΗΓΗ
