Περί ψυχικών νόσων

 – Γέροντα, είναι γνωστό πως ένα ποσοστό ψυχιά­τρων θεωρεί ως αίτιο μερικών ψυχασθενειών την εγκράτεια κατά τη νεανική ήλικία. Τι μπορούμε να τους απαντήσουμε;

 – Η τοποθέτησή τους είναι λανθασμένη και η εξήγηση γι’ αυτό πολύ απλή. Όσοι επισκέπτονται τον ψυχίατρο είναι ασθενείς. Δεν πάει κανείς στο γιατρό στα καλά καθούμενα, δηλαδή υγιής. ’Επειδή τώρα ένα πο­σοστό των ασθενών αυτών δεν έχει σαρκικές σχέσεις, βγάζουν το συμπέρασμα εν συνδυασμώ και με τις φρο­ϋδικές θεωρίες ότι η αιτία των νευροψυχικών διαταρα­χων είναι η εγκράτεια. Εγώ όμως γνωρίζω δεκάδες νέων οι οποίοι είναι εγκρατείς και φυσικά έχουν θαυμάσια ψυχική υγεία.

 – Τι μπορούμε να πούμε για την ψυχανάλυσι;

 – Η ψυχανάλυσι ξεκίνησε με τον Φρόϋντ, ο οποίος υποστήριζε ότι οι ψυχικές διαταραχές είναι αποτέλεσμα της καταπιέσεως της σεξουαλικής ορμής, του γενετησί­ου ενστίκτου του ανθρώπου. Κατά την ψυχανάλυσι με κατάλληλες ερωτήσεις και ύπνωσι προσπαθούν να βοη­θήσουν τον πάσχοντα να ανασύρη από το υποσυνείδητό του παλαιές ψυχοτραυματικές εμπειρίες και εκεί να ανακαλύψη την αφετηρία της ενοχής του, που βέβαια κατ’ αυτούς έχει σχέσι με τη μη ικανοποίησι της γενε­τησίου ορμής.

 Η εποχή μας όμως, εποχή δυστυχώς πλήρους αποχαλινώσεως, διέψευσε παταγωδώς τον Φρόϋντ, διότι σύμφωνα με τη θεωρία του, εφ’ όσον σήμερα δεν υπάρχει καταπίεσι του σεξουαλικού ενστίκτου, αλλά πλήρης απελευθέρωσή του και ικανοποίησί του, θα έ­πρεπε να είχαν μειωθή οι ψυχοπάθειες· συμβαίνει όμως το ακριβώς αντίθετο: ο αριθμός δηλ. των ψυχοπαθών, σύμφωνα με τις πληροφορίες που καταφθάνουν τα τελευταία έτη, έχει αυξηθή!

 – Δηλαδή δεν θα συνιστούσατε σε κάποιον να καταφύγη σε ψυχανάλυσι;

 – Είναι χαμένος χρόνος και σπατάλη χρημάτων, παιδί μου! Η κλασσική Ιατρική, η οποία εφαρμόζει μια θεωρία μόνο αν αυτή έχει να επιδείξη αναντίρρητα θεραπευτικά αποτελέσματα, δεν χρησιμοποιεί την ψυχανάλυσι ως θεραπευτικό μέσο, διότι μέχρι σήμερα η τελευταία αυτή δεν κατώρθωσε να προσκομίσει στοιχεία τα όποια να αποδεικνύουν ότι έχει θεραπευτική αξία.

 – Επιτρέπεται να παίρνουν ψυχοφάρμακα οι Χρι­στιανοί; Διότι πολλοί ισχυρίζονται ότι το άγχος, η κατάθλιψι, η μελαγχολία και γενικώτερα οι ψυχοπάθειες θεραπεύονται μόνο με πνευματική ζωή, δηλ. με προσ­ευχή, εκκλησιασμό, εξομολογήση, Θ. Κοινωνία κ.λπ.

  – Όταν χρειάζεται, πρέπει να τα παίρνουν και οι Χριστιανοί.

 – Μα τι μπορούν να κάνουν τα φάρμακα αυτά στην ψυχή του ανθρώπου;

 – Θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή ότι τα λεγάμενα ψυχοφάρμακα ή ηρεμιστικά, οι υλικές δηλ. αυτές ουσίες, δεν μπορούν με κανένα τρόπο να δω­σουν στην ψυχή του ανθρώπου την ποθούμενη ηρεμία, ούτε να φέρουν παρηγοριά και ελπίδα στην ψυχή μίας μητέρας π.χ., της οποίας απεβίωσε ο γιός, ούτε ακόμη να απαλλάξουν τη συνείδησι ενός ανθρώπου από τις τύψεις των αμαρτιών τις οποίες διέπραξε. Αυτά τα δωρήματα μόνον «άνωθεν καταβαίνουσι, εκ του Πατρός των φώτων». Και μόνον οι Λειτουργοί (και μάλιστα οι Πνευματικοί) μπορούν να θεραπεύσουν αυτές τις καταστάσεις των ανθρώπων.

 – Τότε γιατί είπατε ότι χρειάζονται τα ψυχοφάρ­μακα;

 – Ακούστε: Άγχος ή κατάθλιψη δεν εμφανίζουν οι άνθρωποι μόνον από παράγοντες, όπως είναι οι παραπάνω, ή ακόμη από μια οικονομική καταστροφή ή από καταπίεσι και εξουθένωσι της προσωπικότητός τους κ.τ.λ., αλλά και από παράγοντες που ξεκινούν από το νευρικό σύστημα (εγκέφαλο) του ανθρώπου. Δηλαδή άπό διαταραχή των ανωτέρων λειτουργιών του εγκέφαλου, όπως του συναισθήματος, της σκέψεως, της βουλήσεως κ.λπ. Αυτού του τύπου το άγχος ή η κατάθλιψι κ.τ.λ. βελτιώνονται ή και θεραπεύονται με τα ψυχοφάρμακα, φάρμακα δηλ. τα όποια δρούν στις λειτουργίες του εγκέφαλου με σκοπό να τις επαναφέρουν στον κανονικό τους ρυθμό. Για να το πω με πιο άπλα λόγια: Πολλοί από τους Χριστιανούς εστιάζουν την προσοχή τους στο άυλο συ­στατικό του ανθρώπου, δηλ. την ψυχή, αποδίδοντας σ’ αυτήν και μόνο τις εκδηλώσεις του άγχους, της μελαγ­χολίας κ.λπ. και έτσι απορρίπτουν τα φάρμακα, δεδο­μένου ότι η ύλη δεν μπορεί να επιδράση στο άυλο. Λησμονούν όμως, ότι ο άνθρωπος έχει και σώμα. Και επειδή ο εγκέφαλος, μέσω του οποίου εκδηλώνεται η ψυχή, είναι όργανο του σώματος, με υλικά μέσα (δηλ. με φάρμακα ή παλαιότερα με ινσουλινικά κώμα­τα ή ηλεκτροσόκ) πρέπει να αντιμετωπισθούν οι διατα­ραχές του.

✞ Γέρων Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος

via