Τα τελευταία χρόνια η έκφραση Να σκέφτεσαι θετικά έχει ακουστεί και γραφτεί υπερβολικά. Άρθρα, δημοσιεύσεις, βιβλία, βίντεο και χρωματιστές λεζάντες στο διαδίκτυο και στον τύπο μας προτρέπουν να σκεφτόμαστε θετικά ώστε να λύσουμε σχεδόν όλα μας τα προβλήματα. Οι περισσότεροι νομίζουν ότι αυτή η φράση είναι κάτι σαν μάντρα (mantra*) ή έστω κάποιο αόρατο ξόρκι** και μόλις την προφέρουν αμέσως όλα θα αλλάξουν μαγικά, θα έχουμε καλή υγεία, θα περάσει η κατάθλιψη (σαν να ήταν γρίπη), θα εξαφανιστεί το άγχος και θα γίνουν όλα λαμπερά και φωτεινά.
Το σκέψου θετικά δεν αρκεί
Με μια πρόχειρα λογική σκέψη αυτό είναι αδύνατο, επίσης όταν την συστήνουμε σαν συμβουλή, μοιάζει το λιγότερο αφελής. Κάποιος που αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα και ζήτα την βοήθεια μας λέτε να μην μπορεί να το σκεφτεί μόνος του; Να μην το έχει διαβάσει ή ακούσει κάπου; Για να μην το εφαρμόζει σημαίνει ότι δεν μπορεί να το κάνει. Πολλές φορές ακόμη και αν θέλει να το εφαρμόσει η καθημερινότητα και τα γεγονότα δεν τον αφήνουν για να μην αναφερθούμε σε επιστημονικούς όρους και αιτίες (κατάθλιψη, αγχώδη διαταραχή, φοβίες, ανασφάλειες, αποτυπωμένες συμπεριφορές κλπ).
Το να σκεφτεί κανείς θετικά είναι μια διαδικασία που μαθαίνεται και χρειάζεται μεγάλο χρονικό διάστημα εφαρμογής ώστε να γίνει συνήθεια. Επίσης ακόμη και όταν αυτό επιτευχθεί δεν σημαίνει ότι κάποιος θα μπορεί να το εφαρμόσει σε κάθε περίπτωση. Σημαίνει όμως ότι θα έχει μάθει τον τρόπο να βρίσκει θετικές διεξόδους ακόμη και στις δύσκολες καταστάσεις. Για παράδειγμα ακόμη και ένας άνθρωπος με θετική σκέψη και στάση ζωής, αν το βράδυ που γυρίσει σπίτι του ο/η σύντροφος του, τον έχει εγκαταλείψει δεν μπορεί να σκεφτεί θετικά, για παράδειγμα τι καλά που θα έχει το σπίτι όλο μόνος του.
Θετική σκέψη ή θετική στάση;
Η θετική σκέψη, λοιπόν, δεν είναι παυσίπονο, είναι στάση ζωής, που πρέπει να προκύψει μέσα από τις εμπειρίες, τα λάθη και τις επιλογές που έχουμε κάνει στο παρελθόν, σαν απόσταγμα. Αναλογιστείτε για παράδειγμα πόσες φορές εναντιωθήκατε σε μια αλλαγή στη ζωή σας και ύστερα από αρκετό καιρό συνειδητοποιήσατε ότι τελικά σας οδήγησε σε καλύτερα μονοπάτια. Πόσες φορές επίσης φοβηθήκατε ή αμφιβάλλατε για την επιλογή σας, αλλά τελικά οι περισσότεροι από τους φόβους σας δεν επιβεβαιώθηκαν;
Η θετική στάση ζωής μαθαίνεται λοιπόν, μέσα από σωστή και αντικειμενική παρατήρηση, και αφορά κυρίως το επίπεδο προσαρμοστικότητας που έχει ο καθένας μας στα γεγονότα και στις αλλαγές. Με άλλα λόγια η δυνατότητα μας να προσαρμοζόμαστε προσδιορίζει την στάση που θα έχουμε στη ζωή. Ο άνθρωπος έχει αυτή την δυνατότητα πολύ ανεπτυγμένη αλλά οι πεποιθήσεις του συχνά, δεν τον αφήνουν να το αντιληφθεί.
Οι πεποιθήσεις μας είναι το πρίσμα μέσα από το οποίο βλέπουμε την πραγματικότητα.Αρκεί μία μόνο στιγμή για να βρεθούμε εγκλωβισμένοι σε παλιά συναισθήματα και αρνητικές πεποιθήσεις και αυτό επηρεάζει δραστικά τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις πράξεις μας. Οι άνθρωποι που αποφεύγουν την αυτεπίγνωση συνήθως φοβούνται να έρθουν σε επαφή με το σκοτεινό παιδί μέσα τους. Αν όμως αποδεχτούμε την ύπαρξή του, και μαζί μ’ αυτό τους φόβους, τα αισθήματα κατωτερότητας και ντροπής, τη θλίψη και την απόγνωσή μας, τότε θα συμφιλιωθούμε μαζί του
Όταν ένα υλικό έχει υγρή μορφή, δεν έχει συγκεκριμένο σχήμα, αλλάζει με ευκολία και προσαρμόζεται στο δοχείο του. Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται κατά 70% από νερό.
Θετικά συναισθήματα και υγεία, η επιστημονική άποψη
Στο βιβλίο του D. Goleman Συναισθηματική νοημοσύνη αναφέρεται ότι το 1974 ο ψυχολόγος Ρόμπερτ Αντερ ανακάλυψε πως το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως και ο εγκέφαλος μπορεί να εκπαιδευτεί. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα πως οι σκέψεις και κατά συνέπεια τα συναισθήματα μας, επηρεάζουν την υγεία μας και αυτός είναι ίσως ο σημαντικότερος λόγος που κάποιος πρέπει αν εφαρμόσει την θετική σκέψη στη ζωή του. Το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ο εγκέφαλος του σώματος, τα συγκεκριμένα κύτταρα ταξιδεύουν στο αίμα κατά μήκος όλου του σώματος και έρχονται σε επαφή με κάθε άλλο κύτταρο.
Νευροψυχοανοσοβιολογία
Ένα δίκτυο ερευνητών ανακάλυψε ότι οι χημικοί νευροδιαβιβαστές που δρουν στον εγκέφαλο και στο ανοσοποιητικό σύστημα, συναντιούνται στις νευρωνικές περιοχές που ρυθμίζουν το συναίσθημα. Αυτή η αλληλεπίδραση δίνει στα συναισθήματα την δυνατότητα να επιδρούν στο νευρικό σύστημα, το οποίο ρυθμίζει τα πάντα, από το πόση ινσουλίνη εκκρίνεται μέχρι τα επίπεδα πίεσης του αίματος. Καταλήγοντας πως το νευρικό σύστημα όχι μόνο συνδέεται με το ανοσοποιητικό σύστημα, αλλά έχει ουσιαστικό ρόλο και στην σωστή λειτουργία του. Ο τομέας της επιστήμης που μελετάει αυτή την αλληλεπίδραση ονομάζεται νευροψυχοανοσοβιολογία.
Και σίγουρα θα έχετε ξεχάσει το όνομα της στα επόμενα πέντε λεπτά, όμως να μην ξεχάσετε πόσο σημαντικό ρόλο παίζει στην υγεία μας, ο τρόπος που σκεφτόμαστε και τα συναισθήματα που νιώθουμε ως συνέπεια των σκέψεων μας. Είναι γνωστά σε όλους τα ψυχοσωματικά προβλήματα, τα αυτοάνοσα νοσήματα έως οι σοβαρότερες ασθένειες που συνδέονται με την ψυχολογία μας.
Η δύναμή βρίσκεται μέσα μας
Έτσι λοιπόν χωρίς εύκολες προτροπές και γνωμικά, χωρίς να χρειαστεί να συμπεριφερόμαστε σαν ανέμελοι ήρωες κόμικς, κάθε φορά που μας συμβαίνουν δυσκολίες ή που οι σκέψεις μας μένουν κολλημένες σε απαισιόδοξους δρόμους, οφείλουμε να έχουμε έναν προσωπικό μπούσουλα θετικής διαδρομής.
Ας παραβλέψουμε την φράση ''σκέψου θετικά και όλα θα έρθουν θετικά'' και ας κατανοήσουμε ότι όλα όσα ''έρχονται'' βρίσκονται μέσα μας και χρειάζεται να πηγαίνουμε εμείς σε αυτά.
Να τα εντοπίζουμε και να τα ανακαλύπτουμε, όλες εκείνες τις φορές που πιστέψαμε πως δεν θα τα καταφέρουμε και τελικά κάναμε λάθος. Όλα όσα μας τρόμαξαν κάποτε και τελικά έγινα οι αφορμές να είμαστε σήμερα εδώ, με όσα αγαπάμε, γευόμαστε, νιώθουμε και όσα ακόμη ονειρευόμαστε να ζήσουμε. Είμαστε ικανοί για τις δυσκολίες και τις χαρές που κρύβονται στις στροφές του δρόμου μας. Ίσως γιατί δεν υπάρχουν τα μεν χωρίς τα δε, σαν το σύμβολο του γιν- γιαν, εμπεριέχονται όλα σε μια ισορροπία ζωτικής σημασίας.
*Το μάντρα (αγγλική προφορά /ˈmæntrə, ˈmɑːn-, ˈmʌn-/ ) είναι μια ιερή έκφραση, ένας μυστηριακός ήχος, μια συλλαβή, λέξη, συνδυασμός φωνημάτων, ή ομάδα λέξεων στα σανσκριτικά, που θεωρείται από τους πιστούς πως έχει ψυχολογικές ή/και πνευματικές δυνάμεις. Ορισμένα μάντρα έχουν συντακτική δομή και κυριολεκτικό νόημα, ενώ άλλα όχι.
**ξόρκι: λέξη ή φράση, κατανοητή συνήθως, που θεωρείται ότι διώχνει το κακό πνεύμα. (πηγή wikipedia)
**ξόρκι: λέξη ή φράση, κατανοητή συνήθως, που θεωρείται ότι διώχνει το κακό πνεύμα. (πηγή wikipedia)
