Aπόσπασμα από συνέντευξη του στη LIFO:
1-20 νεανική,
20-40 ενήλικη
(εδώ οι δεκαετίες 20-30 πρώτο στάδιο,
30-40 το δεύτερο στάδιο),
40-60 αναπτυγμένη
(δεκαετία 40-50 είναι η 1η μέση ηλικία και
50-60 η ώριμη μέση ηλικία),
60-80 η τελευταία,
με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά,
που θα εξηγηθούν παρακάτω.
Επάγγελμα.
ΠΡΟΣΟΧΗ Σε κάθε δεκαετία υπάρχει μια σταθερή γόνιμη περίοδος 7 χρόνων και 2-3 χρόνια κρίσης. Για τα πρώτα εφτά χρόνια έχουμε για γόνιμη περίοδο για σπουδές ή επάγγελμα που διαλέγουμε, και στα επόμενα τρία κρίση, ιδού, λοιπόν, η πρώτη κρίση των 30. Η πρώτη εξέταση στην κρίση αφορά ανθρώπους στα 30 που τον επισκέπτονται και ρωτούν: να παντρευτώ ή όχι, έχω τον κατάλληλο άνθρωπο ή όχι, να κάνω παιδιά ή όχι, έχω το κατάλληλο επάγγελμα για μένα ή όχι;
Επίσης περιλαμβάνει ανθρώπους που δεν μπόρεσαν ακόμα να ξεκολλήσουν από το σπίτι τους (το πατρικό). Ή ακόμα ανθρώπους που ξεσπούν σε έντονες διαμάχες στο πατρικό τους. Συνήθως τότε πηγαίνουν στον ψυχαναλυτή. Επίσης τότε ξεσπούν τα θέματα από την παιδική ηλικία που ζουν μέσα μας, κι αυτά είναι ασύνειδα, άχρονα.
Τότε εμφανίζονται και οι εγκληματικές συμπεριφορές καθώς και μεγάλες αλλαγές συμπεριφοράς.
Αφιέρωσε στην κόρη του το τελευταίο βιβλίο του και της γράφει ότι την ευχαριστεί γιατί τον έμαθε να είναι πατέρας (όχι αναγκαστικά καλός πατέρας).
Επίσης είναι πολύ σημαντικό το στάδιο αυτό στην ψυχική ένωση του ζευγαριού καθώς και στη σεξουαλική (αρκεί να μη δει ο άντρας τη γυναίκα του ως κάτι ιερό -μάνα- και δεν μπορεί να τον εμπνεύσει πια σεξουαλικά.)
Μεγάλη η συμμετοχή της γυναίκας σ’ αυτό!
Είναι η περίοδος που δεν είσαι ακόμα κάτι πολύ σημαντικό στη δουλειά σου ή στο περιβάλλον σου, αλλά είσαι ο πιο σημαντικός άνθρωπος για τα μικρά παιδιά σου, έτσι δημιουργείται η έννοια της φωλιάς.
Δηλ. δεν με αναγνωρίζει κανείς στο δρόμο, δεν είμαι ακόμη σημαντικός στη δουλειά μου, αλλά όταν επιστρέφω όλοι στο σπίτι με αγαπούν. Αυτή η δεκαετία είναι ίσως η πιο ευτυχισμένη περίοδος του ενήλικα (γιατί δεν προλαβαίνει να δει πολύ μέσα του). Ο φόβος του θανάτου δε, είναι ακόμα μακριά.
Πάλι έχουμε τα εφτά πρώτα γόνιμα χρόνια της φάσης αυτής και ακολουθούν τρία χρόνια κρίσης. 37-42 περίπου έχουμε μια μεγάλη κρίση, την κρίση των 40, που οφείλεται: στην συνειδητοποίηση της θνητότητας (πέρασε πολύ γρήγορα η καλή ζωή).
Πήγε και τον βρήκε αργότερα ο ίδιος. Του είπε ότι ήταν πανευτυχής, ότι παραιτήθηκε, χώρισε τη γυναίκα του, γνώρισε μια υπέροχη γυναίκα που του δίνει χαρά, μια απλή υπάλληλο, αγόρασε ένα σπίτι στην εξοχή κι έγινε αγγειοπλάστης, Την παντρεύτηκε και ποτέ στη ζωή του δεν ήταν τόσο ευτυχισμένος. Τον ρώτησε ο Γιωσαφάτ: χαίρομαι, αλλά εγώ σου το προκάλεσα όλο αυτό, την ξαφνική αλλαγή; (Μέσα του ένοιωθε κάποια αμηχανία, να χαθεί ένα νόμπελ...).
Του απάντησε, ότι εκείνος τον έκανε να καταλάβει ότι τόσα χρόνια έκανε αυτό που ήθελε ο πατέρας του. Για κείνον τα έκανε όλα αυτά κι όταν το αντιλήφθηκε απλώς το άλλαξε. Εκείνος ήθελε πάντα να γίνει αγγειοπλάστης κι αντλούσε μεγάλη ευχαρίστηση από τη νέα του ζωή.
Αν πεθάνει πρώτος ο άντρας, έχει καλά (γέλια στο ακροατήριο). Η γυναίκα πενθεί λίγο, αλλά σε λίγο συνέρχεται και συνεχίζει τη ζωή της. Αν πεθάνει πρώτη η γυναίκα, συνήθως σε 2-3 χρόνια ακολουθεί ο άνδρας. Είναι σαν να χάνουν τη μάνα τους. Το επιμύθιο είναι αν η σχέση με τη μάνα είναι καλή τον πρώτο χρόνο της ζωής σου. τότε μαθαίνεις ν’ αγαπάς και ν’ αγαπιέσαι. Διαφορετικά ψάχνεις όλη σου τη ζωή.
Συνήθως ένας ανώριμος τέτοιος άνδρας θα έχει μαζί του μια ανώριμη γυναίκα, γιατί καμιά άλλη δεν θα μπορεί να τον αντέξει. Είναι ανίκανος να δοθεί και ν’ αγαπήσει. Οι ώριμες γυναίκες δεν τον ελκύουν, γιατί τις φοβάται. Και θα περάσουν μια άθλια ζωή οι ανώριμοι αυτοί άνθρωποι σαν ζευγάρι. Δεν θα μπορούν ούτε να συνεννοηθούν, ούτε να αγαπηθούν.
Όπου δεν υπήρχε θεός τη θέση του θεού έπαιρνε ο δικτάτορας. Ο νόμος της ζούγκλας ισχύει παντού, Ο δυνατός θα κατατροπώσει τον αδύνατο, ο πλούσιος τον φτωχό, κ.ο,κ. οι συνθήκες αυτές δεν αλλάζουν ποτέ, Ο Φρόυντ είπε ότι η θεότητα είναι η προβολή της σχέσης γονιού-παιδιού. Το περίεργο είναι ο θεός εμφανίζεται πάντα αρσενικό, ενώ τη ζωή τη δίνει η γυναίκα. Οι γυναίκες παρηγορούν, αγαπούν, φροντίζουν και νοιάζονται, θα έπρεπε να είναι θεοί. Η θρησκεία έδινε μεγάλη ανακούφιση στον άνθρωπο, τον παρηγορούσε.