Στο απόσπασμα που θα ακολουθήσει, βλέπουμε την διαλεκτική αντιπαράθεση του βασιλιά της Αιγύπτου Άμασι με τον βασιλιά της Αιθιοπίας, η οποία τίθεται προς σχολιασμό στην πνευματική ελίτ της Ελλάδος στο συμπόσιο των Επτά Σοφών. Ο Νειλόξενος είναι ο απεσταλμένος του Αιγύπτιου βασιλιά, που διαβάζει και την επιστολή.
Ο Άμασις απευθύνεται κατά κύριον λόγον εις τον Βίαν, αλλά ζητά να αναγνωσθεί η επιστολή του μπροστά σε όλους, ώστε να έχει την καλύτερη δυνατή ωφέλεια.
********
 |
“Απεκρίθη λοιπόν” ηρώτησεν ο Περίανδρος “και έλυσεν όλα αυτά τα προβλήματα;”
“Να έτσι” απήντησεν ο Νειλόξενος· “ακούσετε και κρίνετε σεις· διότι ο βασιλεύς αποδίδει μεγάλην σημασίαν αφ' ενός μεν να μη φανή ότι διαστρέφει τας αποκρίσεις, αφ' ετέρου δε, αν διέπραξεν ο αποκριθείς εις αυτάς κάποιον σφάλμα, να μη διαφύγη τούτο ανεξέλεγκτον. Θα σας τα αναγνώσω λοιπόν όπως ακριβώς απήντησε:
τί είναι το αρχαιότατον; ο χρόνος·
τί το μέγιστον; ο κόσμος·
τί το σοφώτατον; η αλήθεια·
τί το ωραιότατον; το φως·
τί το γενικώτατον; ο θάνατος·
τί το ωφελιμώτατον; ο θεός·
τί το βλαβερώτατον; ο δαίμων·
τί το δυνατώτατον; η τύχη·
τί το ευκολώτατον; το ευχάριστον.
τί το μέγιστον; ο κόσμος·
τί το σοφώτατον; η αλήθεια·
τί το ωραιότατον; το φως·
τί το γενικώτατον; ο θάνατος·
τί το ωφελιμώτατον; ο θεός·
τί το βλαβερώτατον; ο δαίμων·
τί το δυνατώτατον; η τύχη·
τί το ευκολώτατον; το ευχάριστον.
Μετά την ανάγνωσιν τούτων, φίλε Νίκαρχε, έγινε πάλιν σιωπή. Τότε ο Θαλής ηρώτησε τον Νειλόξενον, αν ο Άμασις παρεδέχθη τας λύσεις. Όταν δε εκείνος είπεν ότι άλλας παρεδέχθη και άλλας απέκρουε.
 |
“Τί είναι το αρχαιότατον;” “Ο θεός” είπεν ο Θαλής· “διότι είναι κάτι αγέννητον”.
“Τί το μέγιστον;” “Ο χώρος· διότι τα μεν άλλα περιέχει ο κόσμος, αυτός δε τον κόσμον”.
“Τί είναι το ωραιότατον;” “Ο κόσμος· διότι κάθε πράγμα με τάξιν είναι μέρος αυτού”.
“Τί το σοφώτατον;” “Ο χρόνος· διότι αυτός άλλα μεν έχει ήδη εύρει, άλλα δε θα εύρη”.
“Τί είναι το καθολικώτατον;” “Η ελπίς· διότι, και εις όσους τίποτε άλλο δεν υπάρχει, υπάρχει αυτή”.
“Τί το ωφελιμώτατον;” “Η αρετή· διότι και τα άλλα καθιστά ωφέλιμα με την καλήν χρήσιν”.
“Τί το βλαβερώτατον;” “Η κακία· διότι βλάπτει και τα χρηστά με την παρουσίαν της”.
“Τί το ισχυρότατον;” “Η ανάγκη· διότι είναι το μόνον ανίκητον”.
“Τί το ευκολώτατον;” “To φυσικόν διότι προς τας ηδονάς τουλάχιστον πολλοί πολλάκις αποκάμνουν”.
“Τί το μέγιστον;” “Ο χώρος· διότι τα μεν άλλα περιέχει ο κόσμος, αυτός δε τον κόσμον”.
“Τί είναι το ωραιότατον;” “Ο κόσμος· διότι κάθε πράγμα με τάξιν είναι μέρος αυτού”.
“Τί το σοφώτατον;” “Ο χρόνος· διότι αυτός άλλα μεν έχει ήδη εύρει, άλλα δε θα εύρη”.
“Τί είναι το καθολικώτατον;” “Η ελπίς· διότι, και εις όσους τίποτε άλλο δεν υπάρχει, υπάρχει αυτή”.
“Τί το ωφελιμώτατον;” “Η αρετή· διότι και τα άλλα καθιστά ωφέλιμα με την καλήν χρήσιν”.
“Τί το βλαβερώτατον;” “Η κακία· διότι βλάπτει και τα χρηστά με την παρουσίαν της”.
“Τί το ισχυρότατον;” “Η ανάγκη· διότι είναι το μόνον ανίκητον”.
“Τί το ευκολώτατον;” “To φυσικόν διότι προς τας ηδονάς τουλάχιστον πολλοί πολλάκις αποκάμνουν”.
Όλοι τότε επεδοκίμασαν τον Θαλήν, και ο Κλεόδωρος είπε: “Να τι είναι πρέπον, Νειλόξενε, να ερωτούν και να αποκρίνωνται οι βασιλείς.
*********
Το Συμπόσιον των Επτά Σοφών ανήκει εις τα λεγόμενα Ηθικά του Πλουτάρχου, υπό το όνομα δε αυτό περιλαμβάνονται όλα τα έργα αυτού εκτός των Βίων. Ο γενικός τίτλος των συγγραμμάτων τούτων οφείλεται εις τον πολυμαθή εκ Κωνσταντινουπόλεως μοναχόν Μάξιμον Πλανούδην, ο οποίος κατά το έτος 1295 ήρχισε την περισυλλογήν αυτών.
Πηγή: ideografhmata
